VERGİ MÜKELLEFLERİNİN KAYIT DIŞI EKONOMİ ALGISI: TÜRKİYE ÜZERİNE AMPİRİK BİR ÇALIŞMA

Yıl 2013, Bahar, 31 - 48, 21.04.2013

İhsan Cemil Demir Mustafa Küçükilhan

Öz

Kayıt dışı ekonomi, Türkiye gibi gelişmekte olan ülkelerin en önemli sorunlarından birisidir. Özellikle son yıllarda dünyada ve Türkiye’de yaşanan ekonomik krizlerin de etkisiyle, vergi mükelleflerinin kayıt dışı ekonomik faaliyetleri artış göstermiştir. Bununla birlikte, kamu otoritelerinin bu sorunla mücadele stratejileri de aynı şekilde hız kazanmıştır. Türkiye üzerine yapılan çalışmalarda, kayıt dışı ekonomiyle ilgili algı araştırmalarının oldukça sınırlı olduğu görülmektedir. Kayıt dışı ekonomik faaliyetlerin odağında bulunan vergi mükelleflerinin bu konudaki algılarının tespit edilmesi, yeni bir bakış açısı ortaya koyması bakımından önemlidir. Bu amaçla Türkiye genelinde yaptığımız anket çalışmasının sonuçlarına göre, kayıt dışı ekonomi milli gelirin yaklaşık %41’i düzeyindedir. Mükelleflerin kayıt dışı ekonomi algılarına etki eden en önemli faktörler ise vergi yükü, vergi tazyiki, vergi bilinci, kamusal harcamalar, kurumsal kalite, ülkenin ekonomik durumu, vergi cezaları ve diğer mükelleflerin algılanma şeklidir.

Anahtar Kelimeler

Kayıt dışı ekonomi, Vergisiz ekonomi, Vergi yükü, Kamusal harcamalar

The Informal Economy Perception of Taxpayers: An Emprical Study on Turkey

Öz

The informal economy is one of the most important problems of developing countries such as Turkey. Especially in recent years, due to the economic crises in Turkey and in the world, informal economic activities of taxpayers have increased. However, the strategies for combating this problem of public authorities have gained momentum in the same way. In the studies on Turkey, the researches on perceptions about informal economy appear to be very limited. The identification of perceptions of taxpayers who are at the heart of informal economic activity is important in terms of to put forward a new perspective. According to results of the our survey carried out throughout Turkey for this purpose, the informal economy is approximately 41% of GDP. The most important factors that affect taxpayers' perceptions of the informal economy are tax burden, tax pressure, tax awareness, public expenditures, institutional quality, economic situation of the country, tax penalties and perceptions of other taxpayers.

Anahtar Kelimeler

Informal economy, Non-taxed economy, Tax burden, Public expenditures