Sigorta Tahkim Komisyonu’nun Örgütsel Yapısı ve İşleyişi

Yıl 2022, Cilt: 18 Sayı: 1, 68 - 78, 29.06.2022

Habib Yıldız

Öz

Bu çalışmada ülkemizde yakın dönemlerde kurulmuş olan Sigorta Tahkim Komisyonu’nun örgütsel yapısı ve işleyişi araştırılmıştır. Buna göre, ülkemizde 2007 yılında sigortacılık alanına mahsus yeni bir usuli imkân ve hukuki çare ortaya konulmuştur. Sigortacılıkta tahkim sistemi olarak ifade edilen bu yapı, doğrudan Türkiye Sigorta ve Reasürans Şirketleri Birliği’ne bağlı olarak kurulan ve ayrı tüzel kişiliği bulunmayan Sigorta Tahkim Komisyonu bünyesinde oluşturulmuştur. Bu alana ilişkin düzenleme ve denetleme görev ve yetkileri önceleri Hazine ve Maliye Bakanlığına bırakılmış, ancak 2019 yılında 47 sayılı Cumhurbaşkanlığı Kararnamesi ile Sigortacılık ve Özel Emeklilik Düzenleme ve Denetleme Kurumu'nun oluşturulmasıyla birlikte görev ve yetki bu kuruma devredilmiştir. Sigorta tahkim komisyonunun örgütsel yapısı ise üçlü bir yapıda kurgulanmış olup, sigorta tahkim komisyonu başkanlığı, gündelik işlerden sorumlu ofis ve sigorta hakemleri bu yapının esaslarını oluşturmaktadır. Ancak sistem içinde hakemlerin yeri ve önemi farklıdır. Buna göre sigorta hakemleri uyuşmazlığın çözümünde hakimler gibi görev yaparlar. Hakemler önlerine gelen uyuşmazlıkları usul ve esas bakımından inceleyip nihai sonuca ulaşırlar. Hakemlerin verdikleri kararlar belli bir tutara kadar kesindir. Sigorta hakemleri de raportörler gibi hayat ve hayat dışı sigorta branşların sadece birinde görev yapabilirler. Ayrıca sigorta hakemleri kendi aralarında uyuşmazlık hakemi ve itiraz hakemi olarak ikiye ayrılırlar. Gelinen noktada Sigorta Tahkim Komisyonu, sigorta uyuşmazlıklarının hızlı ve düşük maliyetlerle çözüme kavuşturulması noktasında başarılı bulunmakta ve kamuoyu güvenini kazanmaktadır. Ancak tüm olumlu yönlerine rağmen komisyon müdürünün görevleri, raportörlerin yetkileri ve hakemlerin reddi konularında mevzuatta aksaklıkların bulunduğu ve yeni düzenlemelerin yapılmasına ihtiyaç olduğu söylenebilir.

Anahtar Kelimeler

Sigortacılıkta Tahkim ve Sigorta Tahkim Komisyonunun Örgütsel Yapısı, Sigortacılıkta Tahkim, Tahkim, Sigorta

Destekleyen Kurum

Bu makale Gedik Üniversitesi Lisansüstü Eğitim Öğretim Yönetmeliği’nin 10. maddesi gereği hazırlanan “Alternatif Uyuşmazlık Çözüm Yolu Olarak Sigortacılıkta Tahkim” adlı tez çalışmasından türetilmiştir.

Organizational Structure and Functioning of the Insurance Arbitration Commission

Öz

In this study, the organizational structure and functioning of the Insurance Arbitration Commission, which was established recently in our country, was investigated. Accordingly, a new procedural opportunity and legal remedy specific to the insurance field was introduced in our country in 2007. This structure, which is expressed as the arbitration system in insurance, was established under the Insurance Arbitration Commission, which was established directly under the Association of Insurance and Reinsurance Companies of Turkey and does not have a separate legal entity. While the regulation and supervision duties and powers in this field were previously left to the Ministry of Treasury and
Finance, with the Presidential Decree No. 47 in 2019, with the establishment of the Insurance and Private Pension Regulation and Supervision Agency the duties and powers were transferred to this institution. The organizational structure of the Insurance Arbitration Committee is structured in a tripartite structure; the presidency of insurance arbitration commission, office in charge of daily affairs and insurance arbitrators constitute the basis of this structure. However, the place and importance of arbitrators in the system is different. Accordingly, insurance arbitrators act like judges in the resolution of disputes. Arbitrators examine the disputes that come ahead of them in terms of procedure and substance and reach the results. Decisions made by the arbitrators are final up to a certain amount. Insurance arbitrators, like rapporteurs, can only work in one of the life or non-life insurance branches. In addition, insurance arbitrators are divided into two as dispute arbitrator and objection arbitrator. At this point, the Insurance
Arbitration Commission is successful in resolving insurance disputes quickly and with low costs and gains the public's trust. However, despite all these positive aspects, it can be said that there are deficiencies in the legislation regarding the duties of the commission manager, the powers of the
rapporteurs and the rejection of the arbitrators, and therefore new regulations are needed.

Anahtar Kelimeler

Insurance, Arbitration, Insurance Law, Arbitration in Insurance and Organizational Structure of Insurance Arbitration Commission

Kaynakça

• ARAS, E. Y. ve YEŞİLOVA, B. (2013), “Sigortacılık Tahkimi – Sigorta Tahkim Usulü ve Ayırdedici Özellikleri (Sigortacılık Kanunu m. 30) Insurance Activities Arbitration – Procedure for Insurance Arbitration and Its Main Properties (Insurance Activities Act Art. 30)”, Yaşar Üniversitesi E-Dergisi, Cilt 8, Sayı Özel, https://dergipark.org.tr/tr/pub/jyasar/issue/19146/203165 (E. T.: 15/04/2022)
• AYHAN, R., ÇAĞLAR, H. ve ÖZDAMAR, M. (2021), Sigorta Hukuku, 5. Baskı, Ankara: Yetkin Yayınevi
• ÇAKAN, O. (2020), Sigorta Tahkim Yargılaması ve Tahkime Elverişliliğin Değerlendirilmesi, Ankara: Seçkin Yayınevi
• DEKAK, M. T. (2019), Sigortacılık Tahkiminde Yargılama Usulü, Ankara: Yetkin Yayınları
• KAYIHAN, Ş. ve SELANİK, A. A. (2022), Sigorta Hukukunda Alternatif Çözüm Yolları ve Tahkim Usulü, Ankara: Seçkin Yayınevi
• ÖZER, F. D. K. (2012), “6328 sayılı Sigortacılık Kanunu’nun 30. maddesinin gerekçesi”, Sigortacılık Kanunu’nun Şerhi, İstanbul: Oniki Levha Yayını
• SİGORTACILIK TAHKİM KOMİSYONU BAŞKANLIĞI [STKB] (2022), “Komisyonun Görevleri ve Amacı”, http://www.sigortatahkim.org/index.php?option=com_content&view=article&id=55&Itemid=81, (E. T.: 10/03/2022)
• SİGORTA TAHKİM KOMİSYONU 2021 YILI FAALİYET RAPORU, [STKFR] http://www.sigortatahkim.org.tr/files/FaaliyetRaporu_2020.pdf, (E. T: 30/04/2022)
• SİGORTACILIK KANUNU, Kanun no: 5684, Kabul Tarihi: 03/06/2007, Resmi Gazete Yayım Tarihi: 14/06/2007, Sayı: 26552
• SİGORTACILIKTA TAHKİME İLİŞKİN YÖNETMELİK, Resmi Gazetede Yayım Tarihi: 17/08/2007, Sayı: 26616
• SİGORTA TAHKİM USULÜ VE SİGORTA HAKEMLERİNE İLİŞKİN TEBLİĞ [STUSHİT], Resmi Gazetede Yayım Tarihi: 21/01/2009, Sayı: 27117
• YILDIZ, H. (2018), “Sigorta Tahkim Yargılaması Usulü”, Yorum-Yönetim-Yöntem Uluslararası Yönetim-Ekonomi ve Felsefe Dergisi, Cilt: 6, Sayı: 1, https://dergipark.org.tr/tr/download/article-file/468226 (E. T: 06/03/2022)