Türk Kamu Yönetimi Yazınında Araştırma Nesnesi Sorunu: Amme İdaresi Dergisi Örneği (2005-2021)

Yıl 2022, Cilt: 18 Sayı: 2, 227 - 242, 30.12.2022

Muhammed Zahid Çığman

Öz

Kamu Yönetiminin disipliner statüsü, komşu disiplinlerle ilişkisi ve bilimsel niteliği üzerindeki tartışmalar yarım yüzyılı aşkın süredir devam etmektedir. Tartışmalar araştırma nesnesi sorununda düğümlenen bir paradigma savaşı hüviyetindedir. Tartışmanın taraflarından biri devleti ve kamusallığın diğer görünümlerini araştıran, etik vurguya sahip kamusallık odaklı paradigma; diğeri, nerede olduğundan bağımsız olarak yönetim olgusuna odaklanan, teknik vurguya sahip yönetim odaklı paradigmadır. Paradigma savaşının izleri Türk Kamu Yönetiminde de görülmektedir. Türkiye’deki çalışmaların tartışmaya değerli katkıları olsa da bunlar sorunun kuramsal yanına sınırlı kalma eğilimindedir. Bu çalışmalarda, Kamu Yönetimi yazınının devlet odağını yitirdiği iddia edilmekte ve kamusallık-odaklı paradigmaya dönülmesi istenmektedir. Ancak, konuya ilişkin yazın taraması yapılmadığından, bu iddia temellendirilmemiş durumdadır. Paradigma savaşının Türkiye cephesi bugüne dek betimlenmemiştir. Anılan boşluğun doldurulması için bu makalede, Türk Kamu Yönetimi yazınında hangi paradigmanın baskın olduğu sorusuna cevap aranmıştır. Bu çerçevede, Türk Kamu Yönetimi yazınının en önemli dergisi konumundaki Amme İdaresi Dergisi’nde 2005-2021 yıllarında yayımlanan 420 makale taranmıştır. Sistematik yazın taraması, alanın İşletmecilikten ziyade Siyaset Biliminin etkisinde kaldığını ve devleti konu eden makalelerin yönetim odaklı makalelerden fazla olduğunu göstermektedir. Üstelik, kamusallık-odaklı paradigmanın son yıllarda etkisini daha da artırdığı tespit edilmiştir. Bu bulgular, daha önce ileri sürülen iddiaları görgül açıdan yanlışlamaktadır. Kamu Yönetimi hâlâ bir kimlik bunalımı içindeyse bunun nedeni alanın İşletmeciliğe yaklaşması değildir.

Anahtar Kelimeler

Kamu Yönetimi alanı, Kamu Yönetimi paradigmaları, Kamu Yönetiminde kimlik bunalımı, Amme İdaresi Dergisi

The Subject Matter Problem in the Turkish Public Administration Literature: Amme İdaresi Dergisi Case (2005-2021)

Öz

Debates over the disciplinary status of public administration, its relationships with adjacent fields and, questions of scientific quality of the research have been continued for more than a half century. The core of the debates is a long-lasting paradigm war that appear to be a subject matter problem. On the one side of the debate is publicness-oriented paradigm that researches the State and other faces of publicness, often with an ethical emphasis; on the other side is management-oriented paradigm that focus on general management, with a technical emphasis. Replications of the paradigm war has been visible in Turkish Public Administration. While there have been some substantial contributions on the subject by studies from Turkey, they tend to be limited to the theoretical side of the problem. In these studies, it is argued that the Public Administration literature has lost its focus on the State and it is recommended to return to the publicness-oriented paradigm. However, this claim is has not been proven, since there is no systematic literature review on the subject. The Turkish front of the paradigm war has not been depicted so far. To fill this gap, this article seeks an answer to the question of which paradigm is dominant in the Turkish Public Administration literature. In this context, 420 articles published between 2005-2021 in the Amme İdaresi Dergisi ([Turkish] Journal of Public Administration), the most important journal of Turkish Public Administration literature, have been reviewed. The systematic literature review demonstrates that the field is under the influence of Political Science rather than Management and that the articles dealing with the State are more than the articles focused on management. Moreover, it has been found that the publicness-oriented paradigm has increased its dominance in recent years. These findings empirically falsify previous claims. If Public Administration is still in an identity crisis, the reason is not approaching Management.

Anahtar Kelimeler

Public Administration field, paradigms of Public Administration, Identity Crisis of Public Administration, Amme İdaresi Dergisi ([Turkish] Journal of Public Administration)

Kaynakça

• Al, H.(2007) Kamu Kesiminde Yeni Denetim Yaklaşımları: Süreç Odaklı Denetimden Sonuç Odaklı Denetime Geçiş, AİD, 40(4), 45-61
• Altunok, M. (2012). Türkiye'de Kamu Yönetimi Düşüncesi: Tarihsellik ve Disipliner Bağımlılık. Ankara: Gazi Kitabevi.
• Andrews, R., ve Esteve, M. (2015). Still like ships that pass in the night? The relationship between public administration and management studies. International Public Management Journal, 18(1), 31–60.
• Appleby, P. (1945/2004). Devlet Yönetimi Farklıdır. Kamu Yönetimi Klasikleri, Ed.: Shafritz, M. vd, Çev.Ed.: Akdoğan, H. ve
• Altuntop, S., Çev.:Çelik, İ. Global Politika ve Strateji Yayınları.169-78
• Arap,İ.veYılmaz,L. (2006) Yeni Kamu Yönetimi Anlayışının Yeni Kurumu: Kamu Görevlileri Etik Kurulu, AİD, 39(2), 51-69
• Aslan, E. (2011) Maaş İlişkisi ve Türkiye`de Memur Maaşları(1970-2008) , AİD, 44(3), 109-40
• Aslan,E. (2010). Fordizmden Post-Fordizme Türkiye`de Memurların Maaş Düzeni, AİD, 43(1), 81-122
• Ateş, H.ve Demirel, D. (2014) Üçüncü Yol ve İngiltere’de Blair Dönemi Kamu Reformları, AİD, 47(3), 1-18
• Ayman Güler, B. (1995). Sempozyum Genel Raporu. Kamu Yönetimi Disiplini Sempozyumu Bildirileri.Ankara: TODAİE. 1-4
• Berkman, A. Ü. (1987). Amme İdaresi Dergisi'nde Yayınlanan Makaleler ve Türk Yönetim Bilimi. AİD, 20(4), 19-42.
• Berkman, A. Ü., ve Kozan, K. (1979). Amme İdaresi Dergisi'nde Yayınlanan Makaleler Üzerine Bir İnceleme. AİD, 12(1), 9-26.
• Berkman, Ü. (1995). Türk Kamu Yönetimi Disiplinine İlişkin Bir Değerlendirme. Kamu Yönetimi Disiplini Sempozyumu Bildirileri Ankara: TODAİE. 51-58
• Bilgin, K.U. (2008). Kamu Performans Yönetimi: Vali ve Kaymakamlar Performans Ölçüm Araştırması, AİD, 41(2), 59-80
• Bingham, R. D., ve Bowen, W. M. (1994). “ Mainstream” public administration over time: A topical content analysis of Public Administration Review. Public Administration Review, 54(2), 204–208.
• Bozeman, B. (2007). Public values and public interest: Counterbalancing economic individualism. Georgetown University Press.
• Chandra, Y., ve Walker, R. M. (2019). How Does A Seminal Article in Public Administration Diffuse and Influence the Field? Bibliometric Methods and the Case of Hood’s “A Public Management For All Seasons?” International Public Management Journal, 22(5), 712-742. https://doi.org/10.1080/10967494.2018.1498817
• Demir,F. (2009). Avrupa İdari Alanı İlkeleri Bağlamında Türkiye`nin Avrupa Birliği Adaylık Süreci, AİD, 42(4), 79-100
• Denhardt, J. V., ve Denhardt, R. B. (2007). The new public service: Serving, not steering. ME Sharpe.
• Denhardt, R. B., ve Denhardt, J. V. (2001). The new public service: Putting democracy first. National Civic Review, 90(4), 391–400.
• Dimock, M. E. (1937). The study of administration. American Political Science Review, 31(1), 28–40.
• Dobuzinskis, L. (1997). Historical and Epistemological Trends in Public Administration. Journal of Management History (Archive), 3(4), 298-316.
• Drechsler, W. (2005). The Re-Emergence of “Weberian” Public Administration after the Fall of New Public Management: The Central and Eastern European Perspective. Administrative Culture, VI(1), 94-108.
• Durkheim, E. (2006) Toplumsal işbölümü. Çev.:Ozankaya, Ö., Cem Yayınevi. Ekiz, C. (2010). Siyasetname`de Yönetim Sorunsalı, AİD, 43(4), 1-30
• Erdenir, B. (2012). Türkiye`nin Siyasi Reform Sürecinde Avrupa Birliği`nin Demokratik Koşulluluğu. AİD,45(4), 95-117
• Eren, V. ve Durna, U. (2007). Kamu Sektöründe Performansın Anlaşılması ve Geliştirilmesi. AİD, 40(1), 107-34
• Eren, V. (2009). Kamu Performans Yönetiminde Ölçüt Sorunu: İdari Faaliyetlerde Başarı Ölçütleri, AİD, 42(2), 1-21
• Ergun, T. (1995). Kamu Yönetimi Disiplinin Gelişmesine Kısa Bir Bakış: Yeni Arayışlar ve Gerçekler. Kamu Yönetimi Disiplini Sempozyum Bildirileri Ankara: TODAİE. 7-13
• Erturan Öğüt, E.E. (2014) Türkiye’de Spor Yönetiminin Neoliberal Dönüşümü. AİD, 47(4), 31-58
• Frederickson, H. G. (1980). New Public Administration. The University of Alabama P
• Genç, F.N.ve Demirci, M. (2008). Türkiye`de Kamu Yönetimi Reform Sürecinde Etik Yapılanma. AİD, 41(2), 43-58
• Gulick, L. (1937). Science, values and public administration. L. Gulick ve L. Urwick (Ed.), Papers on the Science of Administration Institute of Public Administration Columbia University. 189–195
• Güler, B. (1994). Nesnesini arayan disiplin: Kamu Yönetimi. AİD, 27(4), 3-19.
• Güner, S. (2019). 16. ve 18. Yüzyıllar Arasında Osmanlı Arabistan’ında Merkez-kaç İlişkileri: Eşkıyâ-yı Urbân ve Devlet. AİD, 52(3).
• Henry, N. (1975). Paradigms of Public Administration. PAR, 35(4), 378-86.
• Hood, C. (1991/2016). Tüm zamanlar için kamu işletmeciliği: Yeni Kamu İşletmeciliğinin yükselişi. Kamu Yönetimi Klasikleri, Ed.: Shafritz, M. vd, Çev.Ed.: Akdoğan, H. ve Altuntop, S, Çev.:Zengin, C. Global Politika ve Strateji Yayınları.749-72
• Kalfa, C. (2011). Kamu Yönetimi disiplininin gelişimi ve kimlik tartışmaları. Süleyman Demirel Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 16(1), 403–417.
• Karasu, K. (2004). Kamu Yönetimi Disiplininin Kökenine İlişkin Bir Not. II. Kamu Yönetimi Forumu Bildiriler Kitabı. Ankara: Hacettepe Ü. 225-242
• Lakatos, I. (2014). Bilimsel Araştırma Programlarının Metodolojisi. (D. Uygun, Çev.) İstanbul: Alfa Y.
• Lamba, M. Aktel, M. Kerman, U ve Altan, Y. (2014). Sağlık Bakanlığı`nda Yeniden Yapılanma: Yeni Kamu Yönetimi Açısından Bir Değerlendirme. AİD, 47(1), 53-78
• Leblebici, D. N. (2004). Kamu Yönetimi: Dünyada ve Türkiye'deki Gelişimi. U. G. Kemal Öktem, Kamu Yönetimi: Gelişimi ve Güncel Sorunlar. Ankara: İmaj Y.
• McDonald III, B. D., Hall, J. L., O’Flynn, J., ve van Thiel, S. (2022). The Future of Public Administration Research: An Editor’s Perspective. Public Administration, https://doi.org/10.1111/padm.12829
• Mert,İ.S. (2013). Kamudaki Yöneticilerin Değerlendirilmesinde Performans ve Potansiyel Arasındaki İlişkinin Belirlenmesi. AİD, 46(2), 1-24
• Murray, M. A. (1975). Comparing public and private management: An exploratory essay. Public Administration Review, 364–371.
• O’Flynn, J. (2007). From New Public Management to Public Value: Paradigmatic Change and Managerial Implications. Australian Journal of Public Administration, 66(3), 353-366.
• Okçu,M. (2013). Başka Bir Kamu Yönetimi. AİD, 46(1), 1-28
• Olgun,H. (2013). Yeni Sağ ve Sosyal Devlet: Thatcher Dönemi Britanyası`nda Konut Politikası. AİD,46 (3), 89-111
• Osborne, S. P., Radnor, Z., ve Nasi, G. (2013). A new theory for public service management? Toward a (public) service-dominant approach. The American Review of Public Administration, 43(2), 135–158.
• Osorio, A., Nielsen, S., ve Christensen, R. K. (2021). Systematically Reviewing American Law and Public Administration: A Call for Dialogue and Theory Building. Perspectives on Public Management and Governance, 4(2), 100-117. https://doi.org/10.1093/ppmgov/gvaa026
• Önder, Ö. (2003). Çağdaş Yerel Yönetimler Dergisi’nde Yayımlanan Makalelerin İncelemesi 1992 2002. Çağdaş Yerel Yönetimler, 12(3),48 - 67.
• Özacit, B. (2017). Türkiye'de kamu politikası çalışmalarının Amme İdaresi Dergisi'nde yayımlanan makaleler üzerinden analizi (1968-2015). Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi
• Özen, Ş. (1995). Kamu Yönetimi Yazınımız ve Örgütler- Yönetim Çalışma Alanı: Tehlikeli İlişkiler? Kamu Yönetimi Disiplini Sempozyumu Bildiriler Ankara: TODAİE. 71-96
• Özer, M. A. (2006). Kamu yönetiminde kimlik bunalımı üzerine değerlendirmeler. Sayıştay Dergisi, 61, 3–22.
• Özer,M.A. (2014). Kamu Yönetiminde Değişim Sürecini Dwight Waldo ile Yeniden Düşünmek. AİD, 47(4), 1-30
• Özgener, Ş. (2005). Çalışma Hayatında Esnekliğin İşletme Verimliliği Üzerine Etkileri: Karşılaştırmalı Bir Çalışma. AİD,38(3), 51-79
• Öztürk, M. (2007). İç Göçlerin İstanbul Kent ve Çalışma Hayatına Etkileri. AİD, 40(1),
• Öztürk, N.K. (2006) A. Kamu Sektöründe Performans Ölçümü ve Karşılaşılan Sorunlar. AİD, 39(1), 81- 99
• Perry, J. L. (2012). How can we improve our science to generate more usable knowledge for public professionals? Public Administration Review, 479–482.
• Perry, J. L., ve Kraemer, K. L. (1986). Research Methodology in the" Public Administration Review," 1975-1984. Public Administration Review, 215–226.
• Raadschelders, J. C. (2000). Understanding government in society: We see the trees, but could we see the forest? Administrative Theory & Praxis, 22(2), 192–225.
• Raadschelders, J. C. (2010). Identity without boundaries: Public administration’s canon (s) of integration. Administration & Society, 42(2), 131–159.
• Rainey, H. G., Backoff, R. W., ve Levine, C. H. (1976). Comparing public and private organizations. Public Administration Review, 36(2), 233–244.
• Rodgers, R., ve Rodgers, N. (2000). Defining the boundaries of public administration: Undisciplined mongrels versus disciplined purists. Public Administration Review, 60(5), 435–445.
• Saklı, A. R. (2011). Disiplinler arası bir disiplin olarak Kamu Yönetimi. Gazi Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 13(2), 97–120.
• Saklı, A. R. (2013a). Kamu yönetimi disiplininde bunalım ve çıkış yolu arayışları. Dokuz Eylül Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 15(1), 145–171.
• Saklı, A. R. (2013b). Kamu Yönetimi Disiplininin Kökenleri: Prusya Ekolü. Ege Akademik Bakış, 13(3), 285-294. Sargut, S. (2012). Kamu Örgütleri Kuramını Arıyor: Kurumsal Bir Yaklaşım. Ş. Durgun, B. Aykaç, ve H. Yayman Türkiye'de Kamu Yönetimi Ankara: Nobel Y. 263-277
• Sarı, A. (2020). Osmanlı Devleti’nin Safevî Tebaasına Yönelik İstimâlet ve Mülteci Siyaseti. AİD, 53(3).
• Schultz, D. (2015). The Crisis of Public Administration Theory in a Postglobal World. D. C. Menzel, ve H. L. White, The State of Public Administartion: Issues, Challanges, and Opportunities. New York: Routledge. 453-463
• Schwandt, T. A., ve Gates, E. F. (2017). Case study methodology. The SAGE handbook of qualitative research, Ed.:Denzin, N.K., Lincoln, Y.S., SAGE, USA. SAGE.
• Sezen,S. (2009). Kamu Yönetimi Reformları: Küresel Bir Düzenleme mi? . AİD, 42(1), 23-41
• Simon, H. A., Smithburg, D. W., ve Thompson, V. A. (1985). Kamu yönetimi (C. Mıhçıoğlu, Çev.). Ankara Üniversitesi SBF.
• Somel, Ali, “İdare Yaklaşımındaki Dönüşümün Türk İdare Dergisi`ne Yansıması”, AİD, n.42/3, Eylül 2009,25-57
• Şaylan, G. (2000). Kamu Yönetimi Disiplininde Bunalım ve Yeni Açılımlar Üzerine Düşünceler. AİD, 33(2), 1-22.
• Taş, S. (2007). 1980 Sonrası Türk Kamu Yönetimi Üzerine Bir Çözümleme: Amme İdaresi Dergisi İncelemesi 1980-2005. (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi)
• Taylor, F. W. (2007). Bilimsel yönetimin ilkeleri (H. B. Akın, Çev.; 3. bs). Çizgi Kitabevi.
• Ural, A. (2014). “Gazi Üniversitesi’nde Örgütsel İklim”, AİD, n.47/2, Haziran 2014
• Usta,A.(2012) Kamu Örgütlerinde Kurumsal Karne Modeli ile Performans Yönetimi: Boyutlar ve Göstergeler. AİD, 45(1), 99-120
• Ünal, M. C. (2013) Kamu Örgütleri Ne Kadar Stratejik Yönetilebilir? Strateji Kavramı, Stratejik Planlama/Yönetim, Kamu Sektöründe Uyum ve Çelişkiler. AİD, 46(2), 25-43
• Üstüner, Y. (1995). Kamu Yönetimi Disiplininde "Kimlik Sorunsalı". Ö. B.-S. Turgay Ergun Kamu Yönetimi Disiplini Sempozyum Bildirileri. Ankara: TODAİE. 59-69
• Üstüner, Y. (2000). Kamu Yönetimi kuramı ve Kamu İşletmeciliği Okulu. AİD, 33(3), 15-31. Van de Walle, S., ve van Delft, R. (2015). Publishing in public administration: Issues with defining, comparing, and ranking the output of universities. International Public Management Journal, 18(1), 87–107.
• Vogel, R. (2014). What happened to the public organization? A bibliometric analysis of public administration and organization studies. The American Review of Public Administration, 44(4), 383–408.
• Wald, E. (1973). Toward a paradigm of future public administration. Public Administration Review, 33(4), 366–372. Waldo, D. (1948). The Administrative State: A Study of the Political Theory of American Public Administration. New York: The Ronald Press.
• Waldo, D. (1968). Public Administration. The Journal of Politics, 30(2), 443-479. https://doi.org/10.2307/2128449
• Wilson, W. (1961). Seçme Parçalar. (N. Abadan, Çev.) İstanbul: Yenilik Basımevi.
• Wright, B. E. (2011). Public Administration as an Interdisciplinary Field: Assessing Its Relationship with the Fields of Law, Management, and Political Science. Public Administration Review, 71(1), 96-101. https://doi.org/10.1111/j.1540-6210.2010.02310.x
• Yavaş, H., ve Demir, K. A. (2015). Kamu Yönetiminin Geleceği Üzerine Kavramsal Bir Tartışma. Yönetim Bilimleri Dergisi, 13(25), 91-113.