S&P 500 - BIST 100 Karşılaştırmalı Analizi ile Finansal Stres Endeksi ve Borsa İlişkisinin İncelenmesi

Yıl 2024, Cilt: 20 Sayı: 1, 215 - 227, 25.06.2024

Salim Sercan Sarı , Şule Yüksel Yiğiter

Öz

Finansal piyasalarda yaşanan baskı gelişmiş ve gelişmekte olan ülkeleri küresel piyasalardaki gelişmelere karşı daha duyarlı olmaya ve riskten kaçınmaya itmektedir. Çeşitli göstergelerle finansal piyasaların değerlendirilmesini sağlayan finansal stres endeksinin finansal istikrarı olumsuz etkilemeyecek seviyede olması gerekmektedir. Bu çalışma Amerika Birleşik Devletleri ve Türkiye’de finansal stres endeksi ile borsa arasındaki ilişkiyi ve finansal istikrarın sağlanmasında finansal stresin önemini açıklamayı amaçlamaktadır. Seriler 2010 Ocak-2022 Ocak arası aylık dönemi kapsamaktadır. Çalışmanın değişkenleri S&P 500 Endeksi, United States Stres Endeksi (USSI), BIST 100 Endeksi ve Emerging Markets Stres Endeksi (EMSI)’dir. Finansal stres indeksine ilişkin veriler Federal Reserve Bank of St. Louis, borsa endeksine ilişkin veriler ise investing.com veri tabanından elde edilmiştir. Simetrik Hacker ve Hatemi-J (2006) ve asimetrik Hatemi-J (2012) nedensellik testlerinin ardından Rolling Window nedensellik testi kullanılmıştır. Ulaşılan bulgularda finansal stres endeksi ile borsa arasında ilişki olduğu ve stres endeksinin her iki ülke içinde borsa üzerindeki etkisinin tüm dönem boyunca negatif olduğu tespit edilmiştir. Söz konusu çalışma politika uygulayıcılar, araştırmacılar ve finansal aktörler için önemli sonuçlar içermektedir. Finansal piyasalardaki kriz ve belirsizliklerin önceden tahmin edilebilmesi için finansal stres endeksinin bir gösterge olarak kullanılabileceği öngörülmektedir.

Anahtar Kelimeler

finansal stres endeksi, BIST 100, S&P 500, ROLLİNG WİNDOW NEDENSELLİK

Examining The Relationship Between Financial Stress Index and Stock Market with S&P 500 – BIST 100 Comparative Analysis

Öz

The pressure in the financial markets pushes developed and developing countries to be more sensitive to developments in global markets and to avoid risk. The financial stress index, which enables the evaluation of financial markets with various indicators, should be at a level that will not adversely affect financial stability. This study aims to explain the relationship between the financial stress index and the stock market and the importance of financial stress in ensuring financial stability in the United States and Turkey. The series covers the monthly period from January 2010 to January 2022. The variables of the study are S&P 500 Index, United States Stress Index (USSI), BIST 100 Index and Emerging Markets Stress Index (EMSI). Data on the financial stress index Federal Reserve Bank of St. Louis, the data on the stock market index were obtained from the investing.com database. After the symmetric Hacker and Hatemi-J (2006) and asymmetrical Hatemi-J (2012) causality tests, the Rolling Window causality test was used. In the findings, it was determined that there is a relationship between the financial stress index and the stock market and the effect of the stress index on the stock market in both countries was negative throughout the entire period. The study in question contains important results for policy practitioners, researchers and financial actors. It is foreseen that the financial stress index can be used as an indicator in order to predict the crisis and uncertainties in the financial markets

Anahtar Kelimeler

FINANCIAL STRESS INDEX, BIST 100, S&P 500, ROLLING WINDOW CAUSALITY

Kaynakça

• Alancıoğlu, E. (2020). Türkiye’de Enflasyon ve İstihdam Arasındaki İlişki: Bootstrap Rolling Window Nedensellik Testi. İktisadi İdari ve Siyasal Araştırmalar Dergisi (İKTİSAD), 5(13), 305-317.
• Balakrishnan, R., Danninger, S., Elekdağ, S., & Tytell, I. (2009). The transmission of financial stress from advanced to emerging economies. IMF Working Paper, June, 1-52.
• Balcilar, M., Ozdemir, Z. A. & Arslanturk, Y. (2010). Economic growth and energy consumption causal nexus viewed through a bootstrap rolling window. Energy Economics, 32(6), 1398-1410.
• Barut, A., Çam, A.V. ve Kaya, E. (2016). Finansal Risk mi Stres Yaratır Yoksa Stres mi Finansal Risk Yaratır?. Yönetim ve Ekonomi Araştırmaları Dergisi, Cilt: 14, Sayı:3, 124-137.
• Bülbül, H. ve Akgül, I. (2018). Türkiye Finansal Stres Endeksi ve Markov Rejim Değişim Modeli ile Yüksek Stres Dönemlerinin Belirlenmesi. Eskişehir Osmangazi Üniversitesi İİBF Dergisi C. 13, S. 3, 125 – 140.
• Çamlıca, F. ve Güneş, D. (2016). Türkiye’de Finansal Stresin Ölçülmesi: Yöntemsel Bir Karşılaştırma. Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası Ekonomi Notları. Sayı: 2016-06, 1-16.
• Çevik, E.İ., Dibooğlu, S. ve Kutan, A.M. (2013). Measuring financial stress in transition economies. Journal of Financial Stability. Vol: 9, Issue: 4, 597-611.
• Destek, M. A. & Köksel, B. (2019). Income Inequality and Financial Crises: Evidence from the Bootstrap Rolling Window. Financial Innovation, 5(1), 1-23.
• Dickey, D. A. & Fuller, W. A. (1979). Distribution of The Estimators for Autoregressive Time Series with a Unit Root. Journal of the American Statistical Association, 74(366a), 427–431.
• Efron, B. (1979). Computers and The Theory of Statistics: Thinking The Unthinkable. SIAM Review, 21(4), 460-480.
• Ekinci, A. (2013). Financial Stress Index for Turkey, Doğuş Üniversitesi Dergisi, 14(2), 213-229.
• Elekdağ, S., Kanlı, İ.B., Samancıoğlu, Z. Ve Sarıkaya, Ç. (2010). Finansal Stres ve İktisadi Faaliyet. Central Bank Review, Vol:30, s.1-8.
• Hacker, R. S. & Hatemi-J, A. (2006). Tests for Causality Between Integrated Variables Using Asymptotic and Bootstrap Distributions: Theory and Application. Applied Economics, 38(13), 1489-1500.
• Hakkio, C. S., ve Keeton W. R. (2009). Financial stress: What is it, How can it be Measured, and What does is Matter?. Economic Review, Second Quarter, 5-50.
• Hatemi-J, A. (2012). Asymmetric Causality Tests with an Application. Empirical Economics, 43(1), 447-456.
• Hubrich, K. ve Tetlow, R.J. (2015). Financial Stress and Economic Dynamics: The Transmission of crises. Journal of Monetary Economics, 70, 100-115.
• Kara, H., Özlü, P. ve Ünalmış, D. (2015). Türkiye İçin Finansal Koşullar Endeksi. Central Bank Review. Vol. 15, 41-73.
• Kaya, F. ve Kılınç, A. (2016). Türkiye İçin Finansal Sıkıntı Endeksinin Ölçümü ve Finansal Sıkıntı Endeksinin Reel Ekonomik Faaliyetler ile İlişkisi, Uluslararası Yönetim İktisat ve İşletme Dergisi, ICAFR 16 Özel Sayısı, 402-413.
• Illing, M. ve Liu, Y. (2003). An Index of Financial Stress for Canada. Bank of Canada Working Paper 2003-14, 1-63.
• Miçoğulları, S. A. & Telek, C. (2022). Türkiye'de Cari İşlemler Açığı ile Yabancı Yatırımlar Arasındaki İlişki: Rolling Window Nedensellik Analizi. Fiscaoeconomia, 6(2), 325-344. https://www.bankofcanada.ca/wp-content/uploads/2010/02/wp03-14.pdf
• Monin, P.J. (2019). The OFR Financial Stress Index. Risks, Vol: 7, Issue: 25, 1-25.
• Oet, M.V., Dooley, J.M. ve Ong, S. J. (2015). The Financial Stress Index: Identification of Systemic Risk Conditions. Risks. Vol:3, 420-444.
• Schinasi, G. J. (2004). Defining Financial Stability. Erişim: 18 Şubat 2022, IMF Working Paper Tebliği. https://www.imf.org/external/pubs/ft/wp/2004/wp04187.pdf
• Sevüktekin, M, Çınar, M. (2017). Ekonometrik Zaman Serileri Analizi (EViews Uygulamalı), 5. Baskı, Dora Yayıncılık, Bursa.
• Zülfüoğlu, Ö. (2019). Finansal İstikrar ve Ekonomik Büyüme Amaçları Bağlamında Optimal Finansal Regülasyon Çerçevesinin Oluşturulması. Kafkas Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 10(19), 490-510.
• https://financialhealthinstitute.com/learn/financial-stress/ Erişim: 18 Şubat 2022.
• https://fred.stlouisfed.org/series/STLFSI2 FRED, Federal Reserve Bank of St. Louis, St. Louis Fed Financial Stress Index (DISCONTINUED) [STLFSI2], retrieved from FRED, Federal Reserve Bank of St. Louis Erişim: 24 Kasım 2022.
• https://bank.gov.ua/en/stability/fsi/ Erişim: 14 Mart 2022.
• https://www.financialresearch.gov/financial-stress-index/ Erişim: 14 Mart 2022.
• https://aric.adb.org/database/fsi/ Erişim: 14 Mart 2022.