Determining Financial Indicators Affecting Stock Prices: Application in the Participation and Conventional Banking Sector

Yıl 2024, Cilt: 20 Sayı: 1, 265 - 282, 25.06.2024

Kayhan Ahmetoğulları

Öz

This study aims to determine the financial indicators affecting the stock prices of participation and conventional banks in the banking sector using the ARDL method. The study aims to examine the relationship between variables in the short and long term using quarterly financial data from 2009 to 2023. Two bank analyses were conducted to represent the traditional and participation banking sectors. The data of İş Bankası, which has a deep-rooted banking history among traditional banks, and Albaraka Türk Bank, representing participation banks significantly, were utilized. The variables included in the research are believed to affect the company's stock price, consisting of net profit, return on equity, and operating profitability variables. Hypotheses were tested using the ARDL approach with the Eviews Package Program in the research. According to the analysis results, the most important determinant of stock price in İş Bankası emerged as net profit in the long and short terms. On the other hand, return on equity was determined as the most important determinant of stock price for Albaraka Türk Bank.

Anahtar Kelimeler

Stock price, Financial performance, Banking.

Hisse Senedi Fiyatını Etkileyen Finansal Göstergelerin Saptanması: Katılım ve Konvansiyonel Bankacılık Sektörü Uygulaması

Öz

Özet: Bu çalışma, bankacılık sektöründe yer alan katılım ve konvansiyonel bankaların hisse senedi fiyatlarını etkileyen finansal göstergeleri ARDL yöntemi ile saptamayı hedeflemektedir. Çalışma 2009-2023 yıllarındaki çeyrek dönemlik finansal verilerden yararlanarak değişkenler arasındaki kısa ve uzun dönemdeki ilişkiyi incelemeyi amaçlamaktadır. Katılım ve geleneksel bankacılık sektörünü temsilen iki banka incelemesi yapılmıştır. Geleneksel bankalardan köklü bankacılık geçmişi olan İş Bankası, katılım bankalarından ise, benzer şekilde katılım bankalarını önemli ölçüde temsil eden Albaraka Türk bankasının verilerinden yararlanılmıştır. Araştırmada yer alan değişkenler şirketin hisse senedi fiyatını etkilediği düşünülen, net kar, öz sermaye karlılığı ve faaliyet karlılığı değişkenlerinden oluşmaktadır. Araştırmada Eviews Paket Programı kullanılarak ARDL yaklaşımı ile hipotezler test edilmiştir. Analiz sonuçlarına göre, İş bankasında en önemli hisse senedi fiyatını etkileyen unsur uzun ve kısa dönemde net kar olarak ortaya çıkmıştır. Öte yandan Albaraka Türk bankası için hisse senedi fiyatının en önemli belirleyicisi öz sermaye karlılığı olarak saptanmıştır.

Anahtar Kelimeler

Hİsse senedi fiyatı, Finansal performans, Bankacılık

Kaynakça

• Aslantaş, M. F., Yılmaz, T. ve Çapanoğlu, M. F. (2024). Finansal istikrarsızlığın kamu bankalarının istikrarına etkisi: Bir PMG/ARDL Panel Yaklaşımı. Sosyoekonomi, 32(59), 297-324.
• Assefa T. A., Esqueda, O. A. and Mollick A. V. (2017). Stock returns and interest rates around the world: a panel data approach. J Econ Bus 89, 20–35.
• Aydemir, R., Kadıoğlu, M. K., ve Övenç, G. (2022). Türkiye’deki konvansiyonel ve katılım bankacılığının karşılaştırmalı analizi: Ücret ve komisyon gelirleri, mevduat faizleri ve kârlılık. International Journal of Islamic Economics and Finance Studies, 8(1), 78-105.
• Bahmani-Oskooee, M. M. and Goswami, G. G. (2003). A disaggregated approach to test the J-Curve phenomenon: Japan versus her major trading partners. Journal of Economics and Finance, 27(1), 102-113.
• Canbaz, M., ve Dur, S. (2019). Katılım Bankalarının Performansının Konvansiyonel Bankalar İle Karşılaştırılması: 2008 Kriz Dönemi Örneği.
• Coronado, M., Corzo, M. T., and Lazcano, L. (2012). A Case for Europe: the relationship between sovereign cds and stock ındexes. Frontiers in Finance And Economics, 9(2), 32-63, Erişim adresi: https://papers.ssrn.com/sol3/papers.cfm?abstract_id=2190408
• Engle R. F. ve Granger C. W. J. (1987). Co-Integration and error correction: representation, estimation,and testing. Econometrica , 55(2), 251-276.
• Erdoğan, S., ve Bozkurt, H. (2008). Türkiye’de yaşam beklentisi-ekonomik büyüme ilişkisi: ARDL modeli ile bir analiz. Bilgi Ekonomisi ve Yönetimi Dergisi, 3(1), 25-38.
• Evin, C. S. (2007). Türkiye’de finansal gelişme ve ekonomik büyüme ilişkisi: Nedensellik analizi. Dokuz Eylül Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, s.144, İzmir.
• Gülmez, A. (2015). Türkiye'de dış finansman kaynakları ekonomik büyüme ilişkisi: ARDL sınır testi yaklaşımı. Ekonomik ve Sosyal Araştırmalar Dergisi, 11(2), 139-152.
• Güloğlu, B. (2009). Doğrusal zaman serileri analizi yayınlanmamış ders notları, Pamukkale Üniversitesi, Ekonomi Yaz Seminerleri.
• Güngör, B. ve Kaygın, C. Y. (2015). Dinamik panel veri analizi ile hisse senedi fiyatını etkileyen faktörlerin belirlenmesi. Kafkas Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 6(9), 150-167, Erişim adresi: https://www.researchgate.net/profile/Ceyda-Yerdelen-Kaygin/publication/277612474
• Gürsoy, A. (2019). Makroekonomik değişkenlerin hisse senedi getirilerine etkisi: Bankacılık sektörü örneği. Ekonomi ve Finansal Araştırmaları Dergisi, 1(1-2), 1-25.
• Kahyaoğlu, H. ve Duygulu, A. A. (2005). Finansal varlıkların fiyatlarındaki değişme – parasal büyüklükler etkileşimi. DEÜ İİBF Dergisi, 20(1), 71-72.
• Kaya, A., ve Öztürk, M. (2015). Muhasebe kârları ile hisse senedi fiyatları arasındaki ilişki: BIST firmaları üzerine bir uygulama. Muhasebe ve Finansman Dergisi, (67).
• Korkmaz, T., Uygurtürk, H., Gökbulut, R. ve Güğerçin, G. (2008). imkb’de işlem gören çimento işletmelerinin varlık performansına etki eden finansal faktörlerin belirlenmesi üzerine bir araştırma. Marmara Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi, 25(2), 565-587
• Kumar, S. (2019). Asymmetric impact of oil prices on exchange rate and stock prices. The Quarterly Review of Economics And Finance, 72, 41-51.
• Narayan, P. K. (2005). The saving and investment nexus for China: evidence from cointegration tests. Applied Economics, 37(17), 1979-1990.
• Özkul, G. ve Akgüneş, A. O. (2015). Makro ekonomik faktörlerin bankacılık sektörü getirileri üzerine etkisi: Borsa İstanbul örneği. İşletme Araştırmaları Dergisi, 7(4), 272-298, Erişim adresi: https://isarder.org/index.php/isarder/article/view/280
• Pesaran H.M., Shin, Y. and Smıth, R. P. (1999). Pooled mean group estimation of dynamic heterogeneius panels. Journal of the American Statistical Association, 94(446), 621-634.
• Pesaran, M., and Y. Shin. (1997). An autoregressive distributed-lag modelling approach to cointegration analysis. Econometrics And Economic Theory in The 20th Century: The Ragnar Frisch Centennial Symposium. Cambridge: Cambridge University Press 31: 371–413. doi:10.1017/CCOL0521633230.011
• Peseran, M. H., Shin, Y., and Smith, R. J. (2001). Bounds Testing Aprroaches to the Analysis of Level Relationship. Journal of Applied Econometrics, 16(3), s. 289-326.
• Polat M. ve Olgun S. (2020). BIST endekslerinde portföy çeşitlendirmesi: Ortalamada ve varyansta nedensellik analizi. Düzce Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 10(2), 204-216.
• Saleem, F., Zafar, L. and Rafique, B. (2013). Long run relationship between ınflation and stock return: Evidence from Pakistan. Academic Research International, 4(2), 407–415. Retrieved from http://www.savap.org.pk/journals/ARInt./Vol.4(2)/2013(4.2-42).pdf
• Sim, K., Liu, G., Gopalkrishnan, V. and Li, J. (2011). A Case study on financial ratios via cross-graph quasi-bicliques. Information Sciences, 181, 201–216.
• Sizer, L. (2022). Alternatif yatırım araçları ile hisse senedi fiyatları arasındaki ilişki: NARDL Yaklaşımı, Yılmaz, Y. (Ed.), Para ve Sermaye Piyasası Araştırmaları, Orion Akademi, Ankara, 1-37.
• Šimáková, J. (2017). The ımpact of exchange rate movements on firm value in viseg rad countries. Acta Universitatis Agriculturae et Silviculturae Mendelianae Brun Ensis, Mendel University in Brno, 65(6), 2105-2111. Şişman, M. E., Çömlekçi, İ. ve Şahin Ö. (2020). Hisse senedi fiyatını etkileyen işletme düzeyindeki faktörler: Borsa İstanbul’da bir uygulama. Balkan Sosyal Bilimler Dergisi 6(11), 88-107, Erişim adresi: http://acikerisim.nku.edu.tr:8080/xmlui/handle/20.500.11776/1882
• Topcu, M. (2023). Hisse senedi getirilerinin belirleyicileri: BİST bankacılık sektörü üzerine bir inceleme. İnsan ve Toplum Bilimleri Araştırmaları Dergisi, 12(3), 1659-1684. https://doi.org/10.15869/itobiad.1251600
• Yılancı, V., ve Özcan, V. (2010). Yapısal kırılmalar altında Türkiye için savunma harcamaları ile GSMH arasındaki ilişkinin analizi. Cumhuriyet Üniversitesi Journal of Economics & Administrative Sciences (JEAS), 11(1), 21-33.
• Yılmaz, C. (2023). Petrol rezervi bulunduğuna yönelik haberin Borsa İstanbul ulaştırma ve depolama sektöründeki şirketlerin hisse senedi fiyatları üzerindeki etkisi. Kapanaltı Dergisi, (4), 122-141.
• Yılmaz, İ. (2024). Şirketlerin performans analizinde finansal tabloların kullanılması: Borsa İstanbul taş ve toprak sektöründe bir araştırma. Muhasebe ve Denetime Bakış Dergisi, 71, 275- 294. https://doi.org/10.55322/mdbakis.1359380
• Yurttançıkmaz, Z. Ç. (2012). Döviz kuru ve enflasyonun hisse senedi getirileri üzerindeki etkisi. Ekev Akademi Dergisi, 16(51), 393-410.