İsrail’in “Yerleşimci” Politikası ve Filistin’e Yansımaları: Gazze Saldırıları

Yıl 2024, Cilt: 20 Sayı: 1, 175 - 196, 25.06.2024

Veysel Babahanoğlu

Öz

Filistin ile İsrail ve Arap dünyası arasındaki çatışmalar, bölgesel güç dengesi, çatışma ve işbirliklerini etkilemekle kalmamakta, halklar düzeyindeki uluslararası toplumun Batılı güçlere ve İsrail’e yönelik eleştirel tutumlarına da kaynaklık etmektedir. İsrail’in Filistin’e yönelik izlediği bir dizi kilometre taşı niteliğindeki politikalardan birini yerleşimci politikası oluşturmaktadır. Bu politika, Filistin topraklarının aidiyetini değiştirmeyi hedeflemektedir. Bunun için bölgedeki Filistin nüfusunu azaltma, Yahudi nüfusunu artırma stratejisi izlenmektedir. Yerleşimci politikası aynı zamanda İsrail’in işgal ve ilhak politikasının da bir uzantısı ve destekçisidir. Bu nedenle çalışmada yerleşimci politikasının nedenlerine ve en nihayetinde bunun Filistin’e yönelik sonuçlarına odaklanılmıştır. Çalışmanın hedeflenen amacına ulaşabilmesi için özel olarak Gazze saldırıları incelenmiş olup, yerleşimci politikasının İsrail Filistin sorununu derinleştirdiği, bunun çatışmaları artırdığı, aynı zamanda Filistin ve Ortadoğu genelinde telafi edilemez insani, politik ve ekonomik etkiler doğurduğu sonucuna ulaşılmıştır. Yerleşimci politikası, İsrail’in güç ve güvenlik odaklı politikasını tescillemekte, uluslararası toplumu dikkate almayan tutumunu teyit etmektedir. İsrail’in uluslararası hukuka aykırı yerleşimci politikası ekonomik, insani ve politik çok boyutlu sonuçlar doğurmaktadır. Filistinliler askeri yöntemler kullanılarak evlerinden zorla çıkarılmakta, tarım arazilerinden, bağ bahçe ve yurtlarından edilmektedir. Yurtdışından getirilen Yahudi yerleşimciler zaman zaman bizzat, zaman zaman da polis ve asker destekli saldırılar düzenleyerek Filistinlilerin can ve mal güvenliğini ortadan kaldırmaktadır. İnsani, hukuki ve sosyo politik açıdan kabul edilemez bir olgu olan yerleşimciler, izledikleri tutumlar sonucunda işgalciye dönüşmüşlerdir. Gazze saldırıları da İsrail’in işgalciye dönüşen yerleşimci politikasının somut bir örneğidir. Gazze saldırıları ile İsrail, işgal ve ilhak politikalarını sürdürmeye devam etmekte, Filistin’e yönelik saldırgan politikaları nedeniyle de Filistin ve/veya İsrail taraftarlarını konsolide etmektedir.

Anahtar Kelimeler

Filistin, İsrail, Arap İsrail Çatışması, Yerleşimci Politikası, Gazze Saldırıları

Teşekkür

Değerli katkılarından ötürü Editör ekibine ve hakemlere teşekkür ederim.

Israel’s “Settler” Policy and its Repercussions on Palestine: Gaza Attacks

Öz

The conflicts between Palestine and Israel and the Arab world not only affect the regional balance of power, conflicts and cooperation, but are also the source of the international community’s critical attitudes towards Western powers and Israel at the popular level. One of the pivotal policies pursued by Israel towards Palestine is its settler policy, aiming to alter the ownership of Palestinian territories. This involves a strategy of reducing the Palestinian population in the region and increasing the Jewish population to change the demographic landscape. The settler policy is also an extension and supporter of Israel’s occupation and annexation policy. Therefore, the study focuses on the causes of the settler policy and its consequences for Palestine. In order to achieve the intended goal of the study, the Gaza attacks were specifically analyzed, and it was concluded that the settler policy deepens the Israeli-Palestinian conflict, increases the conflict, and has irreparable humanitarian, political and economic impacts on Palestine and the wider Middle East. The settler policy confirms Israel’s power and security-oriented policy and its disregard for the international community. Israel’s settler policy in violation of international law has multidimensional economic, humanitarian and political consequences. Palestinians are forcibly evicted from their homes using military methods, displaced from their agricultural lands, vineyards, gardens and homes. Jewish settlers brought from abroad, sometimes in person and sometimes with the support of the police and military, carry out attacks, destroying the security of life and property of Palestinians. The settlers, which are an unacceptable phenomenon in humanitarian, legal and socio-political terms, have turned into occupiers as a result of their behavior. The Gaza attacks are a concrete example of Israel’s settler policy that has turned into an occupation. With the attacks on Gaza, Israel continues to pursue its policies of occupation and annexation, and consolidates supporters of Palestine and/or Israel due to its aggressive policies towards Palestine.

Anahtar Kelimeler

Palestine, Israel, Arab Israel Conflict, Settler Policy, Gaza Attacks

Kaynakça

• Abu-Lughod, J. (1982). Israeli Settlements in Occupied Arab Lands: Conquest to Colony, Journal of Palestine Studies, 11(2), syf. 16-54.
• Acer, Y. (2023). İsrail’in Gazze’deki Suçları, İstanbul: Seta Yayınları.
• Aisha, N. M. A. A. ve Karabacak, S. (2020). Gazze, İsrail’in 2014’teki Saldırısının Üzerinden 6 Yıl Geçmesine Rağmen Yaralarını Saramadı, 1 Ocak 2024 tarihinde Anadolu Ajansı: https://www.aa.com.tr/tr/dunya/gazze-israilin-2014teki-saldirisinin-uzerinden-6-yil-gecmesine-ragmen-yaralarini-saramadi/1903669 adresinden alındı.
• Akbaş, Z. ve Kaya, B. (2024). İsrail ve Çatışma Sorunları, Z. Akbaş, V. Babahanoğlu ve M. F. Argın içinde Uluslararası Çatışma Bölgeleri: Aktörler, Eylemler ve Dönüşümler (s. 315-338), Bursa: Dora Yayıncılık.
• Akçalı, Y. ve Kocamaz, İ. (2013). Mısır’ın Dini Jeopolitiği, E. Ertosun, M. Akpınar ve E. Akçay içinde, Dini Jeopolitik Yaklaşımıyla Ortadoğu (ss. 185-205), Ankara: Akçağ Yayınları.
• Akşin, S. (2020). Kısa Yirminci Yüzyıl Tarihi, İstanbul: Türkiye İş Bankası Kültür Yayınları.
• Anadolu Ajansı (2023). İsrail, Gazze’deki Şifa Hastanesi Yerleşkesi’nde Bir Poliklinik Binasını Bombaladı, 12 Ocak 2024 tarihinde https://www.aa.com.tr/tr/dunya/israil-gazzedeki-sifa-hastanesi-yerleskesinde-bir-poliklinik-binasini-bombaladi/3049483 adresinden alındı.
• Arı, T. (2007). Filistin’de Kalıcı Barış Mümkün mü?, Akademik Orta Doğu, 2(1), syf. 11-34.
• Armaoğlu, F. (2017). Filistin Meselesi ve Arap-İsrail Savaşları (1948-1988), İstanbul: Kronik Kitap.
• Arnavut, A. (2023). İsrailliler, Bombardımanları Altındaki Gazze’de “Yeniden Yerleşme” Planlarının Peşinde, 18 Şubat 2024 tarihinde Anadolu Ajansı: https://www.aa.com.tr/tr/dunya/israilliler-bombardimanlari-altindaki-gazzede-yeniden-yerlesme-planlarinin-pesinde/3055498 adresinden alındı.
• Ayhan, V. (2008). Orta Doğu Ülkelerinin Türk Dış Politikasına Bakışı: Gazze Savaşı Bağlamında Bir Analiz, Bolu Abant İzzet Baysal Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 2(17), syf. 30-51.
• Ayyash, A. A. (1981). Israeli Planning Policy in The Occupied Territories, Journal of Palestine Studies, 11(1), syf. 111-123.
• Babahanoğlu, V. (2023). Egypt and the Palestinian Issue, H. M. Boyraz, S. Yeşiltaş ve N. Gürel içinde, The Palestinian Issue and Regional Actors (s. 39-58), İstanbul: Aktif Yayınevi.
• Bachmutsky, R. (2018). Otherwise Occupied: The Legal Status of the Gaza Strip 50 Years After The Six-Day War, Virginia Journal of International Law, 57(2), syf. 413-454.
• Balcı, A. (2006). Filistin 2005, K. İnat ve A. Balcı içinde, Ortadoğu Yıllığı 2005 (s. 106-134), Ankara: Nobel Yayınları.
• Balcı, A. (2010a). İsrail Sorunu: Ortadoğu’nun Gordion Düğümü, K. İnat, B. Duran ve M. Ataman içinde, Dünya Çatışmaları: Çatışma Bölgeleri ve Konuları (s. 99-163), Ankara: Nobel Yayınları.
• Balcı, A. (2010b). Yahudi Yerleşimleri ve Filistin Sorunu, Ortadoğu Analiz, 2(14), syf. 52-57.
• Balcı, A. (2012). Yahudi Yerleşimleri: Postmodern Bir İşgal, Ortadoğu Analiz, 4(45), syf. 67-76.
• Bayraktar, B. (2003). A’raf: Oslo Barışı’ndan El Aksa İntifadasına Ortadoğu, İstanbul: Aykırı Yayıncılık.
• Bishara, M. (2003). Filistin/İsrail: Barış veya Irkçılık, A. Berktay (Çev.), İstanbul: Kitap Yayınevi.
• Bozkurt, A. (2013). Gazze’de Motivasyonun Kaynağı ve Son Gelişmelerin Gazze’ye Etkileri, Ortadoğu Analiz, 5(54), syf. 71-82.
• Bölme, S. M. (2012). İsrail’in Değişime Direnci: 2012 Gazze Saldırısı, İstanbul: Seta Yayınları.
• Britannica (2023). Israel’s Disengagement from Gaza, 11 Nisan 2024 tarihinde Encyclopedia Britannica: https://www.britannica.com/event/Israels-disengagement-from-Gaza adresinden alındı.
• Cleveland, W. L. (2008). Modern Ortadoğu Tarihi, M. Harmancı (Çev.), İstanbul: Agora Kitaplığı.
• Cordesman, A. H. (2009). The ‘Gaza War’ a Strategic Analysis, 12 Aralık 2023 tarihinde Center for Strategic International Studies: https://csis-website-prod.s3.amazonaws.com/s3fs-public/legacy_files/files/media/csis/pubs/090202_gaza_war.pdf adresinden alındı.
• Çakmak, C. (2009). İsrail’in Gazze Saldırısında İşlenen Uluslararası Suçlar ve Uluslararası Yargı İmkânı, Akademik Orta Doğu, 4(1), syf. 59-79.
• Çelik, A. H. (2021). Filistin: Göç, Çatışma, İskân, İ. Karataş içinde, Uluslararası Çatışmalar ve Siviller (s. 135-163), Ankara: Orion Akademi.
• Çiftçi, S. (2009). Gazze Ablukası ve İsrail-Filistin Sorununun Geleceği, Ortadoğu Analiz, 2(19-20), syf. 8-15.
• Demircan, N. (2020). Yahudi Devletinin İnşası ve Arap-İsrail Çatışmasının Başlangıcı”, Ulisa: Uluslararası Çalışmalar Dergisi, 4(2), syf. 215-226.
• Deveci, C. (2017). Herbert Samuel Dönemi’nde Filistin’e Yahudi Göçleri (1920-1925), SDÜ Fen-Edebiyat Fakültesi Sosyal Bilimler Dergisi, 42, syf. 1-17.
• Dumper, M. (1992). Israeli Settlement in the Old City of Jerusalem, Journal of Palestine Studies, 21(4), syf. 32-53.
• Ercümen, M. A. (2016). Uluslararası Hukukta Abluka ve Gazze Şeridi, 24 Ekim 2023 tarihinde İnsani ve Sosyal Araştırmalar Merkezi: https://www.insamer.com/tr/uluslararasi-hukukta-abluka-ve-gazze-seridi_257.html adresinden alındı.
• Erdem, T. (2023). From Past to Present in the Palestinian Issue, H. M. Boyraz, S. Yeşiltaş ve N. Gürel içinde The Palestinian Issue and Regional Actors (s. 9-23), İstanbul: Aktif Yayınevi.
• Evans, M. (2006). Defending Territorial Sovereignty Through Civilian Settlement: The Case of Israel’s Population Dispersal Policy, Israel Affairs, 12(3), syf. 578-596.
• Flamer, N. (2022). Offsetting The Offset: Israel’s Strategy vis-à-vis Hamas During The 2021 Gaza War. Israel Affairs, 28(3), syf. 373-393.
• Gazit, S. (2003). Trapped Fools: Thirty Years of Israeli Policy in the Territories, London: Frank Cass Publishers.
• Guerin (2024). Jewish Settlers Set Their Sights on Gaza Beachfront, 11 Nisan 2024 tarihinde BBC: https://www.bbc.com/news/world-middle-east-68650815 adresinden alındı.
• Halperin, L. R. (2020). Forging Beginnings: Commemorative Cultures and The Politics of the “First Aliyah”, Journal of Israeli History, 38(1), syf. 53-76.
• Hasanoğlu, E. ve Çağlıyan, O. (2022). 2000-2020 Yılları Arasında İsrail-Latin Amerika İlişkileri, Filistin Araştırmaları Dergisi, (11), syf. 1-29.
• Jewish Virtual Library (T.Y.). The Gaza Strip: History Of Jewish Settlement, 10 Nisan 2024 tarihinde https://www.jewishvirtuallibrary.org/history-of-jewish-settlements-in-gaza adresinden alındı.
• Kan, K. (2018). İsrail’in Kuruluşundan 27 Mayıs Darbesine Türkiye-İsrail İlişkileri (1948-1960), İsrailiyat: İsrail ve Yahudi Çalışmaları Dergisi, (3), syf. 172-188.
• Kaplan, F. K. (2022). Değişen Dünya ve Filistin-İsrail Sorunu, Ankara: MGV Yayınları.
• Karamah, S. (2023). Sheikh Jarrah Issue in the Context of the Palestinian Resistance against the Israeli Occupation: A Game Changer, Beytülmakdis Araştırmaları Dergisi, 23(2), syf. 213-238.
• Kaya, E. (2021). Dünya Basınında İsrail- Filistin Meselesi: 2021 Mayıs İsrail Saldırılarına İlişkin Haberlerin Söylem Analizi, Uluslararası Medya ve İletişim Araştırmaları Hakemli Dergisi, 4(2), syf. 190-210.
• Kemiksiz, N. N. (2018). Arap-İsrail Sorunu ve Bölgesel Yansımaları, Journal of Awareness, 3(Özel), syf. 127-144.
• Köse, T. (2021). Yahudilerin Devletleşme Sürecinde Dönüm Noktaları: Pogrom, Aliya ve Siyasi Siyonizm (1881-1903), Ortadoğu Etütleri, 13(1), syf. 119-142.
• Köylü, M. (2019). İsrail’in Kudüs ve Filistin’e Yerleşim Faaliyetleri ve Filistin Halkının Geleceği, İsrailiyat: İsrail ve Yahudi Çalışmaları Dergisi, (5), syf. 72-97.
• Kulu, M. M. (2013). “İsrail Kamuoyu’nda İkinci Gazze Savaşı’na Farklı Yaklaşımlar”. Ortadoğu Analiz, 5(49), syf. 40-52.
• Lustick, I. (1981). Israel and the West Bank after Elon Moreh: The Mechanics of De Facto Annexation, Middle East Journal, 35(4), syf. 557-577.
• Manaz, A. (2021). Gazze Savaşı ve Siyasi Sonuçları, TURAN-SAM Uluslararası Bilimsel Hakemli Dergisi, 13(50), syf. 436-451.
• Manna’, A. (2013). The Palestinian Nakba and Its Continuous Repercussions, Israel Studies, 18(2), syf. 86-99.
• Meir, Y. B. (2009). Operation Cast Lead: Political Dimensions and Public Opinion, Strategic Assessment, 11(4), syf. 29-34.
• Miller, A. D. (2002). The Pursuit of Israeli-Palestinian Peace: A retrospective, R. L. Rothstein, M. Ma’oz ve K. Shikaki içinde, The Israeli-Palestinian Peace Process: Oslo and the Lesson of Failure (s. 31-36), Brighton: Sussex Academic Press.
• Oksijen (2024). İsrail Maliye Bakanı Smotrich: Gazze’ye Yahudi Yerleşim Birimleri Kurulsun, 10 Nisan 2024 tarihinde Oksijen: https://gazeteoksijen.com/dunya/israil-maliye-bakani-smotrich-gazzeye-yahudi-yerlesim-birimleri-kurulsun-198647 adresinden alındı.
• Özdemir, L. ve Akbaş, Z. (2022). ABD Etkisindeki Türkiye ve İsrail: Bir Kimlik Analizi, Bursa: Dora Yayıncılık.
• Özden Cankara, P. ve Cankara, Y. (2022). Dijital Teknoloji Çağında İsrail Savunma Güçlerinin Kamu Diplomasisi Faaliyetleri: Twitter Paylaşımları Örneği, İnsan ve Toplum, 12(12), syf. 140-172.
• Özkoç, Ö. (2021). İsrail’in Batı Şeria’daki Yerleşimci Politikası ve ABD’nin Filistin Sorununa İlişkin Barış Girişimleri: İki Devletli Çözüm Hâlâ Mümkün Mü?, Gazi Akademik Bakış, 15(29), syf. 311-336.
• Özturanlı, B. (2024). Medyada Filistin İşgali ve Uluslararası İnsancıl Hukuk, TRT Akademi Dergisi, 9(20), syf. 56-79.
• Reinhart, T. (2002). Israel/Palestine: How to End the War of 1948, New York: Seven Stories Press.
• Romann, M. (1990). Territory and Demography: The Case of The Jewish‐Arab National Struggle, Middle Eastern Studies, 26(3), syf. 371-382.
• Said, E. (2002). Yeni Binyılda Filistin Sorunu, A. Cüneyt, A. Kerem ve N. Ersoy (Çev.), İstanbul: Aram Yayınları.
• Semin, A. (2023). Orta Doğu’da Filistin-İsrail Sorununda Bölgesel Dengeler: Algılar, İş Birlikleri, Jeopolitik ve İran Etkisi, Akademik Hassasiyetler, 10(22), syf. 90-108.
• T.C. Dışişleri Bakanlığı (2023). Dışişleri Bakanı Sayın Hakan Fidan’ın Lübnan Dışişleri ve Göçmenler Bakanı Abdallah Bouhabib ile Ortak Basın Toplantısı, 17 Ekim 2023, 07 Nisan 2024 tarihinde https://www.mfa.gov.tr/disisleri-bakani-sayin-hakan-fidan-in-lubnan-disisleri-ve-gocmenler-bakani-abdallah-bouhabib-ile-ortak-basin-toplantisi-17-10-2023.tr.mfa adresinden alındı.
• Tekdemir, M., Biçen, F. Z. ve Tekdemir, A. (2023). Arap Milliyetçiliği ve 1967 Arap-İsrail Savaşı, Uluslararası Sosyal Siyasal ve Mali Araştırmalar Dergisi, 3(2), 1 syf. 22-132.
• Topal, A. H. (2012). İsrail’in Gazze Ablukası ve Mavi Marmara Saldırısı, Milletlerarası Hukuk ve Milletlerarası Özel Hukuk Bülteni, 32(1), syf. 103-154.
• TRT Haber (2024a). İsrail’in 135 Gündür Bombaladığı Gazze’de Can Kaybı 28 Bin 985’e Çıktı, 18 Şubat 2024 tarihinde TRT Haber: https://www.trthaber.com/haber/dunya/israilin-135-gundur-bombaladigi-gazzede-can-kaybi-28-bin-985e-cikti-838243.html adresinden alındı.
• TRT Haber (2024b). İsrail’de Aşırı Sağcı Vekil, Gazze’de Yıkılan Filistin Köylerine Yahudi Yerleşimleri Kurulmasını İstedi, 11 Nisan 2024 tarihinde TRT Haber: https://www.trthaber.com/haber/dunya/israilde-asiri-sagci-vekil-gazzede-yikilan-filistin-koylerine-yahudi-yerlesimleri-kurulmasini-istedi-826306.html adresinden alındı.
• Uçar, M. N. ve Aydemir, M. (2023). İşgal Altındaki Filistin Topraklarında 75 Yıldır Süren “Büyük Felaket”: Nekbe, 11 Kasım 2023 tarihinde Anadolu Ajansı: https://www.aa.com.tr/tr/dunya/isgal-altindaki-filistin-topraklarinda-75-yildir-suren-buyuk-felaket-nekbe/2897896 adresinden alındı.
• White, B. (2019). The Settler Colonial Present: Palestinian State-Building Under Apartheid, A. Tartir ve T. Seidel içinde, Palestine and Rule of Power: Local Dissent vs. International Governance (ss. 23-45), Switzerland: Palgrave Macmillan.
• Yıldırım, Y. (2021). İsrail-Filistin Sorununda İki Devletli Çözüm Arayışları, OPUS Uluslararası Toplum Araştırmaları Dergisi, 18(41), syf. 3840-3884.
• Yüksek, E. (2010). Filistin’de İsrail Yerleşimleri, Ortadoğu Analiz, 2(23), syf. 73-84.