SINIRDA KARBON DÜZENLEME MEKANİZMASI VE TÜRKIYE’NİN İHRACATINA OLASI ETKİLERİ

Yıl 2022, Cilt: 13 Sayı: 1, 1 - 13, 29.07.2022

Evrim İmer-ertunga , Ömer Kayhan Seyhun

https://doi.org/10.18354/esam.1119230

Cited By: 6

Öz

Çalışmanın amacı henüz oluşum aşamasındaki “Sınırda Karbon Düzenleme Mekanizması” (SKDM)’den olumsuz etkilenebilecek ürünler ile bu kapsamda Türkiye’nin AB’ye yaptığı ihracattaki sektörlerin yapısını incelemektir. Karşılaştırmalı bazı değerlendirmeler yapmak için yakın tarihli TÜİK, EUROSTAT, Birleşmiş Milletler (UN) Comtrade ve Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası veri tabanlarından oluşturulan şekiller ve tablolar kullanılmaktadır. Bulgulardan SKDM ürün gruplarının Türkiye’nin 2021 yılı toplam ihracatındaki büyüklüğünün yüzde 5,1; Türkiye’nin AB-28’e yaptığı ihracattaki büyüklüğünün ise yüzde 10,8 olduğu anlaşılmıştır. Düşük karbonlu üretime geçişte önemli bir dinamiği işaret eden ARGE harcamaların ayrılan pay ana ürün sektörlerinin payının altında kaldığı ve bu ürün sektörlerin istihdamının düşük; yani sermaye kullanımının yüksek olduğu tespit edilmiştir. Sonuçta politika yapıcılar açısından, orta vadede, öncelikli ürün gruplarının belirlenmesi ve bunların izlenmesi, bu ürün gruplarının düşük karbonlu üretime dönüşüm ile uyumlu sürdürülebilir ve kaynak-etkin geçişinin desteklenmesi ve bu ürün gruplarındaki kredi kanalının anlaşılması önemlidir. SKDM’nin merkezi yönetiminin nasıl yapılacağına yönelik belirsizlikler çalışmadaki yaklaşımları sınırlamaktadır. Bu belirsizlikler ürünler ve ürün gruplarının kapsamları, SKDM Sertifikaları ve SKDM Beyannamelerinin hazırlanması olarak sıralanabilir. Ayrıca SKDM’de karbon maliyetlerinin hesaplanması için temel olan Avrupa Birliği Emisyon Ticaret Sistemi’nde son birkaç yıldır oluşan dalgalanmalar sektörlerin üzerindeki düşük karbonlu üretime geçiş maliyetin hesaplanmasında zorlukları beraberinde getirmektedir.

Anahtar Kelimeler

Sınırda Karbon Düzenleme Mekanizması, İhracatın Yapısı, Sektörler.

Kaynakça

• Ardıyok, Ş., İkiler, B. ve Köksal, E. (2021). A Brief Overview of Charging Infrastructure in EU and Turkey, Network Industries Quarterly Turkey, 1(4), 14-18.
• Avcı, A.C. ve Kaygusuz, K (2021). Renewable and sustainable energy policies in Turkey after the Paris Agreement: economic and environmental analysis, Journal of Engineering and Applied Sciences, 9(2), 1618-1629.
• Bayazıt, Y. (2021). The effect of hydroelectric power plants on the carbon emission: An example of Gokcekaya dam, Turkey, Renewable Energy, 170, 181-187.
• EMBER-CLIMATE, https://ember-climate.org/ (Erişim Tarihi: 10.05.2022).
• European Commission. Delivering the European Green Deal. https://ec.europa.eu/info/strategy/priorities-2019-2024/european-green-deal/delivering-european-green-deal_en#:~:text=The%20European%20Green%20Deal%20set,2030%2C%20compared%20to%201990%20levels (Erişim Tarihi: 10.05.2022).
• European Commission (2019). “A European Green Deal”, https://ec.europa.eu/info/strategy/priorities-2019-2024/european-green-deal_en (Erişim Tarihi: 10.05.2022).
• European Commission (2021A). “2030 climate and energy framework”, https://ec.europa.eu/clima/eu-action/climate-strategies-targets/2030-climate-energy-framework_en#:~:text=Key%20targets%20for%202030%3A,of%20the%20preceding%20linkEN&text=At%20least%2032.5%25%20improvement%20in,of%20the%20preceding%20linkEN (Erişim Tarihi: 12.05.2022).
• European Commission (2021B). “Regulation of the European Parlaiment and of the Council (14 Temmuz 2021), https://ec.europa.eu/info/sites/default/files/carbon_border_adjustment_mechanism_0.pdf (Erişim Tarihi: 10.05.2022).
• European Commission (2021C). “Carbon Border Adjustment Mechanism: Questions and Answers, 14 Temmuz 2021”, https://ec.europa.eu/commission/presscorner/detail/en/qanda_21_3661 (Erişim Tarihi: 10.05.2022).
• European Commission (2021D). “European Green Deal: Commission proposes transformation of EU economy and society to meet climate ambitions, 14 Temmuz 2021”, https://ec.europa.eu/commission/presscorner/detail/en/IP_21_3541 (Erişim Tarihi: 10.05.2022).
• European Commission (2021E). “Questions and Answers - Emissions Trading – Putting a Price on carbon”, 14 Temmuz 2021, https://ec.europa.eu/commission/presscorner/detail/en/qanda_21_3542 (Erişim Tarihi: 11.05.2022).
• Eurostat (2021). Air emissions intensities by NACE Rev. 2 activity, 17 Aralık 2021, https://appsso.eurostat.ec.europa.eu/nui/submitViewTableAction.do (Erişim Tarihi: 11.05.2022).
• Gaspar, V. ve Parry, I. (2021). “A Proposal to Scale Up Global Carbon Pricing”, IMFBlog, 18 Haziran 2021, https://blogs.imf.org/2021/06/18/a-proposal-to-scale-up-global-carbon-pricing/ (Erişim Tarihi: 11.05.2022)
• Kocalar, A.C. (2022). The effects of the EU Green Deal harmonization policies in Turkey. Advanced Engineering Studies, 2022 (1), 109-117.
• Nakano, J ve Kennedy, S. (2021). China’s New National Carbon Trading Market: Between Promise and Pessimism, Centre for Strategic and International Studies, Center for Strategic and International Studies, 23 Temmuz 2021, https://www.csis.org/analysis/chinas-new-national-carbon-trading-market-between-promise-and-pessimism (Erişim Tarihi: 11.05.2022).
• Sever, D. Ve Bağdadioğlu, N. (2016). International Arrangements, the Kyoto Protocol and the Turkish Carbon Market, Energy and Finance, 2016, 49-67.
• Şahin, G., Taksim, M.A. ve Yitgin, B. (2021). Effects of European Green Deal on Turkey’s Electricity Market, İşletme Ekonomi ve Yönetim Araştırmaları Dergisi, 2021 (1), 40-58.
• T.C. Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığı (2022A). İklim Şûrası Şubat Ayında Konya’da Yapılacak (3 Şubat 2022). https://csb.gov.tr/iklim-s-rasi-subat-ayinda-konya-da-yapilacak-bakanlik-faaliyetleri-32048 (Erişim Tarihi: 10.05.2022).
• T.C. Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığı (2022B). “Emisyon Ticaret Sistemi Nedir?Nasıl Çalışır? (Broşür). https://webdosya.csb.gov.tr/db/destek/icerikler/full_taslak-20191127113907.pdf (Erişim Tarihi: 11.05.2022).
• T.C. Ticaret Bakanlığı (2021). Yeşil Mutabakat Eylem Planı 2021. https://ticaret.gov.tr/data/60f1200013b876eb28421b23/MUTABAKAT%20YE%C5%9E%C4%B0L.pdf
• TCMB (2021) Sektör Bilançoları 2020. https://www.tcmb.gov.tr/wps/wcm/connect/TR/TCMB+TR/Main+Menu/Istatistikler/Reel+Sektor+Istatistikleri/Sektor+Bilancolari/ (Erişim Tarihi: 10.05.2022). Tradingeconomics, https://tradingeconomics.com/commodity/carbon (Erişim Tarihi: 10.05.2022).
• Tradingeconomics, https://tradingeconomics.com/commodity/carbon (Erişim Tarihi: 10.05.2022).
• TÜİK (2022A). Dış Ticaret İstatistikleri, Aralık 2021, Haber Bülteni No: 45535, 31 Ocak 2022.
• TÜİK (2022B). Sera Gazı Emisyon İstatistikleri, 1990-2020, Haber Bülteni No: 45862, 30 Mart 2022.
• United Nations (1992). United Nations Framework Convention on Climate Change. https://unfccc.int/resource/docs/convkp/conveng.pdf (Erişim Tarihi: 10.05.2022).
• United Nations (2022). United Nations Climate Change. https://unfccc.int/process/parties-non-party-stakeholders/parties-convention-and-observer-states?field_national_communications_target_id%5B515%5D=515&field_partys_partyto_target_id%5B511%5D=511 (Erişim Tarihi: 10.05.2022).
• United Nations Comtrade, https://comtrade.un.org/data/ (Erişim Tarihi: 10.05.2022).