MEKÂNSAL AÇIDAN SİNEMADA KADIN TEMSİLİ: SUFFRAGETTE (DİREN!) FİLMİNİN FEMİNİST BİR ELEŞTİRİSİ

Yıl 2020, Cilt: 1 Sayı: 2, 151 - 172, 09.10.2020

Mazlum Ar

Öz

Sanayi devrimi ile başlayan endüstrileşme süreci birçok alanda yeni normlar oluşturmuştur. Üretim sistemindeki gelişmeler büyük endüstri kentlerinin oluşmasına, toplumsal yapılarda önemli değişimlerin yaşanmasına ve sosyolojik açıdan yeni toplumsal sınıfların ortaya çıkarmasına neden olmuştur. Sosyal yapıda beliren yeni kodlar toplumsal cinsiyet rollerini de etkileyerek kadın kimliğini büyük ölçüde kamusal mekânın dışına itmiştir. Bu çalışmada toplumsal cinsiyet söyleminin mekânsal pratiklerle ilişkisi, kamusal ve özel alanda meydana gelen değişimlerin toplumsal cinsiyet rolleri ile olan bağıntısı ve bunun sinema üzerinden aktarımı irdelenmektedir. Bu doğrultuda, bu çalışmada, değişen kamusal mekân pratikleri toplumsal cinsiyet bağlamında ele alan ve birinci dalga feminist hareketin hak taleplerini konu edinen ‘Suffragette’ (Diren!) filmi feminist eleştirel teorisi kapsamında analiz edilecektir.

Anahtar Kelimeler

Feminist Eleştirel Teori, Film, Kadın, Kamusal Alan, Özel Alan, Sinema, Suffragette.

Kaynakça

• Acar-Savran, Gülnur. Beden Emek Tarih. 3. Baskı. İstanbul: Kanat Yayınları, 2004.
• Alkan Korkmaz, Sevinç - Allmer Açalya. “Mekanın DNA’sı: Toplumsal Cinsiyetin Mekansal Kalıplarının Sorgulanması”, Kadın/Woman 2000 Kadın Araştırmaları Dergisi (2013): 103-107.
• Ar, Mazlum. “Jeopolitik Söylemde Paradigmatik Değişim ve Eleştirel Söylem Analizi”, lnternational Journal of Geography and Geography Education 42 (2020): 278-290.
• Arslantepe, Mehmet. “Sinemada Feminist Teori”, 3. Uluslararası Bir Bilim Kategorisi Olarak Kadın. Edebiyat, Dil, Kültür ve Sanat Çalışmalarında Kadın Sempozyumu, Konya: Selçuk Üniversitesi, 28-30 Nisan 2010.
• Beyazperde. “Diren!(Suffragette).” Erişim 13 Aralık 2017. http://www.b eyazperde.com/filmler/film-222967/.
• Butler, Judith. “Toplumsal Cinsiyet Düzenlemeleri”, Cogito Dergisi 75 (2009): 73-91.
• Çaha, Ömer. Sivil Kadın & Türkiye'de Sivil Toplum ve Kadın. 1. Baskı Ankara: Vadi Yayınları, 1996.
• Davidoff, Linda L. Feminist Tarih Yazımında Sınıf ve Cinsiyet. 4. Baskı. İstanbul: İletişim Yayınları, 2002.
• Dorsay, Atilla. “Mimarlık Hayatlarımızı Somut Olarak Biçimleyen Bir Sanat...", Erişim 24 Ekim 2018, http://www.yapi.com.tr/haberler/atilla-dorsay-mimarlik- hayatlarimiz i-somut-olarak-bicimleyen-bir-sanat-_95433.html
• Fandango. “Suffragette”. Erişim 10 Aralık 2017. https:// www.fandangonow.com /region
• Focusfeatures, “Suffragette”. Erişim 23 Kasım 2017. https:// www.focusfeatures.com/su ffragette.
• Habermas, Jürgen. “Kamusallığın Yapısal Dönüşümü”, 13. Baskı. İstanbul: İletişim Yayınları, 1997.
• Harris, Olivia. “Household as natural units”, Of marriage and the market: women’s subordination in international perspective, ed. Kate Young, Carol Wolkowitz and Roslyn Mc Cullagh (comps.), London: CSE Books, 1981.
• Harvey, David. Postmodernliğin Durumu. 8. Baskı. İstanbul: Metis Yayınları, 1999.
• Young, Iris Marion. “Lived body vs gender: Reflections on social structure and subjectivity”, Ratio 15/4 (2002): 410-428.
• Johnston, Claire. “Women’s Cinema as Counter-Cinema”, Online Journal of Communication and Media Technologies 5 (1973): 22-33.
• Kayasu, Serap. “Kadın ve Mekân Etkileşimi, Çağdaş Mimarlık Sorunları Dizisi: Mimarlık ve Kadın Kimliği, 1. Baskı. İstanbul: Boyut Yayın Grubu, 2002.
• Kuhn, Annette. Women’s Pictures: Feminism and Cinema. 2. Baskı. London: Routledge, 1982.
• Lefebvre, Henry. Mekanın Üretimi. 5. Baskı. İstanbul: Sel Yayınları, 2014. Litosseliti, Lia. Gender and Language: Theory and Practice. London: Routledge, 2014.
• Marshall, Gordon. Sosyoloji Sözlüğü, Çev. Osman Akınbay, 4. Baskı. Ankara: Bilim ve Sanat Kitapevi, 1998.
• Michel, Andre. Feminizm. 3. Baskı. İstanbul: Kadın Çevresi Yayınları, 1984. Mulvey, Laura. “Visual Pleasure and Narrative Cinema”, Feminism and Film Edited, ed. Ann Kaplan. 56-69. New York: Oxford University Press, 2000.
• Öğüt, Hande. “Kadın Filmleri ve Feminist Karşı Sinema”, Cogito Dergisi 58 (2009): 212-219.
• Pateman, Carole. “Woman and Consent”, Political Theory 8/2 (1980): 149-168.
• Pateman, Carole. The Patriarchal Welfare State: Women and Democracy, 1. ed. Cambridge: Cambridge University Mass, 1987.
• Reichert, Tom. Reklamcılığın Erotik Tarihi. 1. Baskı. İstanbul: Güncel Yayıncılık, 2004.
• Smelik, Anneke. Feminist Sinema ve Film Teorisi ve Ayna Çatladı. 1.Baskı. İstanbul: Agora Kitaplığı, 1998.
• Tarrow, Sidney. Power in Movement: Social Movements and Contentious Politics. 2. ed. Cambridge: Cambridge University Press, 2011.
• Timisi, Nilüfer. “Sinemaya Feminist Müdahale: Laure Mulvey’de Psikanalitik Seyirciden Teknolojik Seyirciye”. Sinema Araştırmaları: Kuramlar, Kavramlar, Yaklaşımlar, Der. Murat İri. İstanbul, Serin Yayınları, 2011.
• Uluoğlu, Belkıs. “Hayalle Hakikat Arasında Bir Yerde”, Erişim 15 Eylül 2018, www.hayalperdesi.net:https://www.hayalperdesi.net/dosya/85-hayalle-hakikat-arasinda- bir-yerde.aspx
• Yalanız, Yusuf. “Sinemaya Konu Olan Eğitim Sistemlerinin Örgütsel ve Yönetsel Sorunları”, TRT Akademi 3/5 (2018): 139-163.
• Walters, Margaret. Feminizm. 1.Baskı. Ankara: Dost Kitabevi, 2009.
• Weisman, Leslie. Discrimination by Design: A Feminist Critique of The Man-
• Made Environment. 3. ed. Chicago: Chicago University of Illinois Press, 1994.
• Witz, Anne. “Georg Simmel and the Masculinity of Modernity.” Journal of Classical Sociology 1/3 (2001): 353–370.