“Wild Pear Tree” Movie Review: Father Figure and Precarious Manhood

Yıl 2024, , 81 - 101, 09.12.2024

Itır Başar

https://doi.org/10.70029/esbd.1532348

Öz

Cinema is one of the artistic mediums that convey the foundations of cultural values to the audience. The father figure, which is one of the dominant elements of the concept of family, an important notion in Turkish society, frequently appears in cinema films. At this film seen three generation of manhood has been delineated, concepts of fatherness and manhood is shown with problem about expectations from men. Rapid technological advancements and the changing socio-economic structure of Turkey have altered the father figure in Turkish sociology over the years. Before the 1980s, the position and authority of the father figure were always emphasized in Turkish culture. When the father figure is scrutinized, it is observed that Turkish cinema often addresses issues such as paternal identity, fatherlessness, and paternal trauma. Within the scope of this study, Nuri Bilge Ceylan’s film “The Wild Pear Tree” has been examined. The perceptions of fatherhood and masculinity portrayed in the film have been identified, with the method of content analysis has been examinated from the perspective of fragile masculinity theory. The differences between man being and masculinity concepts have been delineated, and the framework of fatherhood culture in Turkey has been outlined. It has been observed that the changing policies after 1980 have altered the perception of society and family structure, as well as the perception of the father figure. The identity loss created by the concept of masculinity in post-1980 Turkey, as found in the research conducted by Vandello and colleagues on fragile masculinity, has been addressed through the father figure in “The Wild Pear Tree” film. With examples scenes and speaking lines which are chosen, manhood structure is specified and has been concluded with Vandello and colleagues’s theory. In the conclusion section, it is mentioned that people are identified with social statuses. The quality of fatherhood is one of these social status identities.

Anahtar Kelimeler

man, father, fragile masculinity, family, wild pear tree

“Ahlat Ağacı” Film İncelemesi: Baba Figürü ve Kırılgan Erkeklik

Öz

Sinema, izleyiciye kültürel değerlerin temellerini aktaran sanatsal üretim araçlarından biridir. Türk toplumunun önemli bir kavramı olan aile kavramının başat unsurlarından biri olan baba figürü de sinema filmlerinde sıklıkla ekranda temsil edilmektedir. Hızla ilerleyen teknolojik gelişmeler ve Türkiye’nin değişen sosyo-ekonomik yapısı seneler içerisinde Türkiye sosyolojisindeki baba figürünü de değiştirmiştir. Türk kültüründe 80’ler öncesi baba figürünün konumu ve söz hakkı hep daha önde tutulmuştur. Baba figürü büyüteçe alındığında Türk sinemasında en çok baba kimliği, babasızlık ve baba travması konularının işlendiği görülmüştür. Bu çalışma kapsamında Nuri Bilge Ceylan’ın “Ahlat Ağacı” filmi incelenmiştir. Filmde işlenen babalık ve erkeklik algısı tespit edilmiş, kırılgan erkeklik teorisi bakış açısından içerik analizi yöntemi ile incelenmiştir. Çalışmada erkek ile erkeklik kavramları arasındaki farklar betimlenmiş, Türkiye’de babalık kültürünün çerçevesi çizilmiştir. 1980 sonrası değişen politikaların toplum ve aile yapısını ve baba figürünün algılanış biçimini değiştirdiği görülmüştür. Vandello ve arkadaşlarının kırılgan erkeklik üzerine yaptıkları araştırmada bulgulanan erkeğin algılanış ve kendisini algılayış biçiminin 1980 sonrası Türkiye’sinde erkeklik kavramının yarattığı kimlik kaybı Ahlat Ağacı filmindeki baba figürü üzerinden ele alınmıştır.

Anahtar Kelimeler

erkek, baba, kırılgan erkeklik, aile, ahlat ağacı

Destekleyen Kurum

İstanbul Aydın Üniversitesi

Kaynakça

• Althusser, Louis (1996). “Freud ve Lacan”, Freud’dan Lacan’a Psikanaliz, (Çev.) Selahattin Hilav, Ayrıntı Yayınları, İstanbul, 2. Basım
• Berki, Şakir (1957). “Romada Aile Hukuku”, AÜHFD, C. XIV, S. 1-4.
• Boran, M. (2023). Bir İnşa Alanı Olarak Erkeklik Nosyonu ve Erkek Dünyasına İlişkin Kuramsal Bir Yaklaşım, Üsküdar Üniversitesi, İletişim Fakültesi, Akademik Dergisi
• Bosson & Vandello, Y . (2011). Precarious Manhood and Its Links to Action and Aggression. Erişim Adresi: https://www2.psych.ubc.ca/~schaller/308Readings/Bosson2011.pdf
• Bourdieu, P. (2015). Eril tahakküm (2. Baskı) (B. Yılmaz, Çev.). Bağlam Yayınları
• Cengiz, K., Tol, U. U., & Küçükkural Ö. (2004). Hegemonik erkekliğin peşinden. Toplum ve Bilim Dergisi
• Coltrane, S. (2010). Fathering: Paradoxes, contradictions, and dilemmas. M. Kimmel (Ed.), Men’s lives (s. 433-450). Boston: Pearson Education, In publishing as Allyn & Bacon
• Connell, R. W. (2001). Studying men and masculinity. Resources for Feminist Research, fall-winter 43
• Cora, Y.T. (2013). Asker vatandaşlar ve kahraman erkekler: Balkan savaşları ve birinci dünya savaşı dönemlerinde beden terbiyesi aracılığı ile ideal erkekliğin kurgulanması N. Y. Sünbüloğlu. (Ed.), Erkek millet asker millet Türkiye’de milliyetçilik ve erkekler. İstanbul: İletişim Yayınları
• Danışmaz, A., (2022), Başarma İhtiyacının Kavramsal ve Kuramsal Açıdan Değerlendirilmesi, Sosyal Araştırmalar ve Davranış Bilimleri Dergisi
• Demren, Ç. (2003). Erkeklik, ataerkillik ve iktidar ilişkileri. (Ed. A. Akın), Toplumsal cinsiyet, sağlık ve kadın. içinde (s. 3-10). Ankara: Hacettepe Üniversitesi Yayınları
• Döner, Ş., Baş, Z., Duran, B., Er, M., Karakoç, H., (2021), Türkiye’de Babalık Rol Kazanımı: Babaların Tutum ve Davranışları, Güncel Hemşirelik Araştırmaları Dergisi
• Eken, H. (2010). Rol etkileşimi bağlamında kadın subaylar. Konya: Palet Yayınları
• Engler, B. ve Rensin, D. (2021). Divanımdaki Erkekler. Ayrıntı Yayınevi
• https://sozluk.gov.tr/
• https://www.nisanyansozluk.com/kelime/hegemonya, Erişim: 22.11.2023
• Kalkan, A. (2010). Tanrının bahçesinde bir kadın. İstanbul: B Yayınları
• Lamb, M., Cabrera,N., Tamis-LeMonda,C., Bradley,R. H., and Hofferth, S. (2000). Fatherhood in the twenty-first century. The Society for Research in Child Development.
• Lyotard, Jean François (1997). Postmodern Durum, (Çev) Ahmet Çiğdem, Vadi Yayınları, Ankara, 2. Baskı
• MARAL, Erol (2004), “İktidar, Erkeklik, Teknoloji”. Toplum ve Bilim: Erkeklik. İstanbul: Birikim Yayıncılık, Güz 2004, 101. sayı
• Mercan, Z. ve Tezel Şahin, (2017). Babalık Rolü ve Farklı Kültürlerde Babalık Rolü Algısı, Uluslararası Erken Çocukluk Eğitimi Çalışmaları Dergisi
• Navaro, L. (2005). Tapınağın öbür yüzü: Bağlılık ve bağımlılık üzerine. İstanbul: Remzi Kitabevi
• Oktan, A. (2012). Türk Sineması’nda 1980’den Günümüze Değişen Aile İmgesi, Ege Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Doktora Tezi
• Özbay, Ferhunde (1995). “Kadınların Eviçi ve Evdışı Uğraşlarındaki Değişme”, 1980’ler Türkiye’sinde Kadın Bakış Açısından Kadınlar, (Haz.) Şirin Tekeli, İletişim Yayınları, İstanbul, Üçüncü Baskı, ss. 129-1158
• Özgür, Ö. (2017). Türk Sinemasında Baba Temsili, Anadolu Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Doktora Tezi
• Poster, Mark (1989). Eleştirel Aile Kuramı, (Çev.) Hüseyin Tapınç, Ayrıntı Yay., İstanbul
• Sakallı, N. Ve Türkoğlu, B., (2019). “Erkek” Olmak ya da Olmamak: Sosyal Psikolojik Açıdan Erkeksilik/Erkeklik Çalışmaları, Türk Psikoloji Yazıları
• Sayın, Önal (1990). Aile Sosyolojisi: Ailenin Toplumdaki Yeri, Ege Üniversitesi Basımevi Bornova, İzmir
• Selek, P. (2012). Sürüne sürüne erkek olmak. İstanbul: İletişim Yayınları
• Şenol, D. ve Erdem, S. (2018), Babalık Kültürü ve Kimliği, Toplum ve Kültür Araştırmaları Dergisi
• Serim, G. (2018). Roma İmparatorluk Dönemi’nde Aile Hukukuna İlişkin Düzenlemeler, Ankara Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Yüksek Lisans Tezi
• TDK (Türk Dil Kurumu) https://sozluk.gov.tr/, Erişim: 22.11.2023
• Tezcan, M. (1974). Türklerle ilgili stereotipler ve Türk değerleri üzerine bir deneme. Ankara: Ankara Üniversitesi Eğitim Fakültesi Yayınları
• Toshiko, M. (1992). Reviewed Work: Manhood in the Making: Cultural Concepts of Masculinity David D. Gilmore Adresi: https://www.jstor.org/stable/1178428?origin=crossref
• Uçan, G., (2012). Post-Modern Erkek(lik), CBÜ Sosyal Bilimler Dergisi
• Vandello, J. A., & Cohen, D. (2008). Gender, culture, and men’s intimatepartner violence. Social and Personality Psychology Compass
• Woolf, V. (2022), Kendine Ait Bir Oda, İletişim Yayınları.