POST-MODERN PERSPECTIVES IN OĞUZ ATAY NOVELS ON TUTUNAMAYANLAR AND TEHLİKELİ OYUNLAR

Yıl 2022, Cilt: 3 Sayı: 1, 47 - 58, 23.02.2022

Uğur Kılınç

Öz

This article discusses the relations between the post-modern thought and the perspectives the author Oğuz Atay has drawn in his books Tutunamayanlar and Tehlikeli Oyunlar. Through his characters Selim Işık and Turgut Özben in The Tutunamayanlar and Hikmet Benol in The Tehlikeli Oyunlar, Atay has portrayed the individual who is disconnected from all ideologies/faiths; who cannot feel that s/he belongs to a single truth; who has become alienated to the modern values and thoughts, and; who cannot solve his/her problems by modern reasoning. This article discusses the post-modern perspectives in Atay’s fictional characters in a sociologic context within the framework of the notions that metannarratives have lost their plausbility and that the understanding of a single truth that exists in the modernity has disappeared in the post-modern world.

Anahtar Kelimeler

Post-modern, Oğuz Atay, Tutunamayanlar, Tehlikeli Oyunlar, Meta-narrative

TUTUNAMAYANLAR VE TEHLİKELİ OYUNLAR ÜZERİNDEN OĞUZ ATAY ROMANLARINDAKİ POST-MODERN PERSPEKTİFLER

Öz

Bu makale kapsamında yazar Oğuz Atay’ın Tutunamayanlar ve Tehlikeli Oyunlar adlı romanlarında ortaya koyduğu perspektifler ile post-modern düşünce arasındaki ilişkiler ele alınmıştır. Atay, Tutunamayanlar’da Selim Işık ve Turgut Özben karakterleriyle, Tehlikeli Oyunlar’da ise Hikmet Benol üzerinden ideolojilere-inançlara tutunamayan, kendisini tek bir hakikate ait hissedemeyen, modern değerlere ve düşüncelere yabancılaşmış, modern akıl ile sorunlarını çözemeyen bireyi tasvir etmiştir; Atay’ın roman karakterlerinde var olan post- modern perspektifler bu makalede meta-anlatıların inandırıcılığını kaybetmesi ve modernitede var olan tek bir hakikat anlayışının post-modern dünyada kaybolması düşünceleri çerçevesinde sosyolojik bir bağlamda ortaya konulmuştur.

Anahtar Kelimeler

Oğuz Atay, Tutunamayanlar, Tehlikeli Oyunlar, Post-modern, Post-modern, Meta-Anlatı, Hakikatin Yitimi

Kaynakça

• Altın, N. Ş. (2017). Toplumsal Gerçeklik ve Post-Modern Roman. Humanistas - Uluslararası Sosyal Bilimler Dergisi, 91-109.
• Atay, O. (2010). Tehlikeli Oyunlar. İstanbul: İletişim Yayınları.
• Atay, O. (2011). Tutunamayanlar. İstanbul: İletişim Yayınları.
• Atay, O. (2015). Günlük. İstanbul: İletişim Yayınları.
• Barışık, A. (2018). Modernizm ve Post-Modernizm Akımlarını Temel Alarak A. Çehov'un Martı Eserinin Üretim Toplumundan Tüketim Toplumuna Geçiş Süreci Farkındalığıyla Yorumlanabilmesi Üzerine Öneri. Mimar Sinan Güzel Sanatlar Üniversitesi, Güzel Sanatlar Enstitüsü, Sahne Sanatları Ana Sanat Dalı, Tiyatro Programı, Yüksek Lisans Tezi. İstanbul: Ulusal Tez Merkezi.
• Çiydem, E., & Aktaş, E. (2016). Modernite ve Kimlik. 21.’ci Asrin Pəncərəsindən Mədəniyyət və Kimlik Beynəlxalq Simpoziumun Materialları (21. Aslın Penceresinden Medeniyet ve Kimlik Beyanları Sempozyumu Materyalleri) (s. 103-111). Bakü: Khazar University Press.
• Descartes. (2015). Yöntem Üzerine Konuşma. İstanbul: Bulut Yayınları.
• Dinler, M. (2015). Oğuz Atay'ın Edebi Metinlerindeki Ana İzlekler ve Yazarın Türk Edebiyatı İçindeki Yeri. İstanbul Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Sosyoloji Anabilim Dalı, Yüksek Lisans Tezi. Ulusal Tez Merkezi.
• Ecevit, Y. (2014). Ben Buradayım - Oğuz Atay'ın Biyografik ve Kurmaca Dünyası . İstanbul: İletişim Yayınları.
• Habermas, J. (1994). Modernlik: Tamamlanmamış Bir Proje. N. Zeka içinde, Postmodernizm (s. 31- 44). İstanbul: Kıyı Yayıncılık.
• Harvey, D. (2010). Postmodernliğin Durumu. İstanbul: Metis Yayınları.
• Jeanniere, A. (2018). Modernite Nedir. M. Küçük içinde, Modernite versus Postmodernite (s. 111- 124). İstanbul: Say Yayınları.
• Kant, I. (2005). Aydınlanma Nedir. Liberal Düşünce Dergisi, 225-230.
• Karabulut, M., & Biricik, İ. (2017). Postmodern Edebiyatın "Ne"liği. Hikmet Akademik Edebiyat Dergisi, 34-45.
• Kılıç, S. (2015). Lyotard: Fark ve Çokluğun Anlatısı Postmodernite. Temaşa, Erciyes Üniversitesi Felsefe Bölümü Dergisi, 106-137.
• Kılıçbay, M. A. (2010). Laiklik Ya Da Bu Dünyayı Yaşayabilmek. Cogito, 15-22.
• Lyotard, J. F. (1994). Postmodern Durum. Ankara: Vadi Yayınları.
• Moran, B. (2001). Türk Romanına Eleştirel Bir Bakış 2. İstanbul: İletişim Yayınları
• Özot, G. S. (2012). Postmodern Roman'da Anlatıcı, Zaman ve Mekan Yapısı. Journal of Turkish Studies, 2275-2286.
• Sağlık, Ş. (2017). Postmodernizmin Modern Türk Edebiyatındaki Üç Hali. Yüzüncü Yıl Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi.
• Sallan, S., & Boybeyi, S. (1994). Post-Modernizm-Modernizm İkilemi. dergiler.ankara.edu.tr, 313- 317.
• Smart, B. (2018). Postmodern Toplum Teorisi. M. Küçük içinde, Modernite versus Postmodernite (s.353-409). İstanbul: Say Yayınları.
• Şan, M. K. (2005). Zygmunt Bauman: Modernlik ve Post-Modernlik Arasında Bir Sosyolog. İstanbul Üniversitesi Sosyoloji Dergisi, 63-70.
• Tosun, N. (2011). Yabancılaşma, Aydın Eleştirisi ve İroni. H. Tezgör içinde, Korkuyu Beklerken Gelenler - Oğuz Atay Öyküleri Üzerine Yazılar (s. 18-19). İstanbul: İletişim Yayınları.
• TRT-Arşiv. (2019, 12 18). Youtube. Youtube: https://www.youtube.com/watch?v=uZvVDwixjBo
• Turgun, E. (2019). Modernizmden Post-Modernizme Değişen Kimlik Algısı ve Küreselleşme Sürecinde Oluşan Tüketim Kültürü. T.C. Kocaeli Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, İletişim Tasarımı ve Bilişim Teknolojileri Anabilim Dalı, Görsel İletişim Tasarımı ve Reklamcılık Bilim Dalı, Yüksek Lisans Tezi. Kocaeli: Ulusal Tez Merkezi.
• Yaşar, G. A. (2011). Ortaçağ'dan Günümüze Modernite: Doğuşu ve Doğası. Adıyaman Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 10-26.
• Yaşat, D. (2011). Oğuz Atay'ın Öykülerinde 'Susku' İzleği. H. Tezgör içinde, Korkuyu Beklerken Gelenler - Oğuz Atay Öyküleri Üzerine Yazılar (s. 33-35). İstanbul: İletişim Yayınları.
• Yelken, R. (2007). Yaşanan Anın Tarihçisi Foucault. R. Yelken içinde, Tarih Sosyolojisi. Ankara: Vadi Yayınları.
• Yıldırım, M. (2009). Modernizm, Post-Modernizm ve Kamu Yönetimi. Uluslararası İnsan Bilimleri Dergisi, 381-383.