HEMŞİRELİK ÖĞRENCİLERİNİN OBEZ GEBELERE KARŞI ÖN YARGI DÜZEYLERİNİN BELİRLENMESİ

Yıl 2019, Cilt 2, Sayı 1, 1 - 7, 26.07.2019

Seda KARAÇAY YIKAR Ebru VAR Serap EJDER APAY Evşen NAZİK

Öz

Amaç: Bu çalışma hemşirelik öğrencilerinin obez gebelere karşı ön yargı düzeylerinin belirlemesi amacıyla yapılmıştır.

Yöntem: Tanımlayıcı nitelikte olan araştırmanın evrenini 2017-2018 yılında bir üniversitenin hemşirelik bölümünde eğitim gören 2., 3. ve 4. sınıfta bulunan öğrenciler oluşturmuştur. Araştırmanın örneklemini ise 2017-2018 bahar döneminde çalışmaya katılmaya gönüllü olan 504 öğrenci oluşturmuştur. Veriler 12 maddelik “Anket Formu” ve “GAMS-27 Obezite Önyargı Ölçeği” kullanılarak toplanmıştır. Verilerin değerlendirilmesinde SPSS 22 paket programı kullanılmış olup verilerin değerlendirilmesinde sayı, yüzdelik dağılım, ortalama, t testi ve ANOVA testi kullanılmıştır.

Bulgular: Araştırmaya katılan öğrencilerin yaş ortalamalarının 21.61±1.72 olduğu, %63.1’inin kız olduğu, %35.1’inin 4.sınıfta eğitim gördüğü, %70.2’sinin ev yemekleriyle beslendiği belirlenmiştir. Öğrencilerin GAMS-27 obezite ön yargı ölçek toplam puan ortalaması 77.15±11.67 olduğu saptanmıştır. Öğrencilerin obezite önyargı ölçeği puan ortalamaları ile kendini tanımlama (zayıf, normal, şişman) arasında istatistiksel olarak anlamlı bir fark saptanmıştır (p<0.05). Öğrencilerin obezite önyargı ölçeği puan ortalamalarının; sınıf düzeyi, ekonomik düzey, ailesinde/akrabasında obez birey olup olmama durumları arasında istatistiksel olarak anlamlı bir fark saptanmamıştır (p>0.05).

Sonuç: Bu çalışmada hemşirelik bölümü okuyan öğrencilerin obez gebelere karşı önyargılı ve ön yargıya eğilimli olduğu belirlenmiştir. Bireylerin ve toplumun sağlığının geliştirilmesinde önemli rolü olan hemşirelerin meslek yaşamına başlamadan, öğrencilik döneminde ders müfredatında obezite, ön yargı ve yol açtığı sorunlara yönelik konulara yer verilmesi önerilebilir. 

Anahtar Kelimeler

gebe, obezite, önyargı, öğrenci, hemşire

DETERMINATION LEVEL OF PREJUDICE AGAINST OBESE PREGNANTS OF NURSING STUDENTS

Öz

Aim: This study was conducted due to determination level of prejudice against obese pregnants of nursing students.

Method: Students studying in second, third and fourth grade in nursing department of a university between 2016-2017 were included in this descriptive study’s population. The sample was included of 504 students  who are volunteer to participate to the study between 2017-2018 spring time. Data was collected by “Questionnaire Form” with 12 items and “GAMS-27 Obesity Prejudice Scale”. Numerical, percentage distribution, mean scores, t test and ANOVA were used for evaluating data by SPSS 22 packaged software.

Results: It was found that of the students participated, mean age was 21.61±1.72, 63.1% were girls, 35.1% were studying in fourth grade and 70.2% were fed with homemade food. It was stated that total score of GAMS-27 Obesity Prejudice Scale of the students was 77.15±11.67.  It was found a statistically significant difference between  mean scores of  obesity prejudice scale and defining himself/herself (weak, normal, fat) (p<0.05). It was found no statistically significant difference between grade, economic level, whether having an obese individual in their family/relatives and mean scores of obesity prejudice scale (p>0.05).

Conclusions: It was determined in this study that nursing students have prejudice and are prone to prejudice. It may be suggested that it could be taken place the subjects in nursing curriculum towards obesity, prejudice and problems they lead to,  before nurses who have an important role to improve the health of both individuals and society get a start.

Anahtar Kelimeler

Nurse, pregnant, obesitiy, students, prejudice

Kaynakça

• Atalay YO, Şahin S, Eroğlu M. Obez ve Morbi̇d Obez Gebelerde Obstetri̇k Anestezi Derleme. Zeynep Kamil Tıp Bülteni 2014; 45(1):14-21.
• Ercan A, Akçil Ok M, Kızıltan G, Altun S. Sağlık Bilimleri Öğrencileri İçin Obezite Önyargı Ölçeğinin Geliştirilmesi: GAMS-27 Obezite Önyargı Ölçeği. Uluslararası Hakemli Beslenme Araştırmaları Dergisi 2015; 3(2):29-33.
• Delnord M, Blondel B, Prunet C, Zeitlin J. Are Risk Factors for Preterm and Earlyterm Live Singleton Birth the same? A Population-Based Study in France. BMJ Open 2018; 8:1-9.
• Forhan M, Salas XR. Inequities in Healthcare. A Review of Bias and Discrimination in Obesity Treatment. Can J Diabetes 2013; 37:205-9.
• Keyworth C, Peters S, Chisholm A, Hart J. Nursing Students’ Perceptions of Obesity and Behaviour Change. Implications for Undergraduate Nurse Education. Nurse Education Today 2013; 33:481-5.
• Kriebs J. Obesity in Pregnancy Addressing Risks to Improve Outcomes. J Perinat Neonat Nurs 2014; 28(1):32–9.
• Kumpulainen S, Girchenko P, Lahti-Pulkkinen M, Reynolds RM, Tuovinen S, Pesonen AK, et al. Maternal early Pregnancy Obesity and Depressive Symptoms During and After Pregnancy. Psychological Medicine 2018; 48(14):2353-63.
• Marchi J, Berg, A. Dencker E. Olander K, Begley C. Risks Associated with Obesity in Pregnancy, for the Mother and Baby. A Systematic Review of Reviews. Obesity Reviews 2015; 16:621-8.
• Obezite Tanı Ve Tedavi Kılavuzu. Türkiye Endokrinoloji Ve Metabolizma Derneği, 2018.
• Öztürk Altınayak S, Yağmur Gür E, Ejder Apay S, Özkan H. Ebelik Öğrencilerinin Obez Gebelere Karşı Önyargısı. Anadolu Hemşirelik Ve Sağlık Bilimleri Dergisi 2017; 20:3.
• Öztürk M, Saçaklı H, Ataman Yanci H, Ferah M. Kadın ve Erkeklere Uygulanan Bir Egzersiz ve Diyet Programının Beden Bileşenlerine Etkisinin İncelenmesi. İstanbul Üniversitesi Spor Bilimleri Dergisi 2016; 6:1-12.
• Tedik ES. Fazla Kilo/Obezitenin Önlenmesinde ve Sağlıklı Yaşamın Desteklenmesinde Hemşirenin Rolü. Türkiye Diyabet ve Obezite Dergisi 2017; 2:54-62.
• WHO 2018 Kilolu ve Obezite Raporu (Obesity and Owerweight Cases). Erişim Adresi. https://www.who.int/news-room/fact-sheets/detail/obesity-and-overweight Erişim Tarihi:16.07.2019
• Matharu K, Shapiro FJ, Hammer RR, Kravitz RL, Wilson MD, Fitzgerald FT. Reducing Obesity Prejudice in Medical Education. Education for Health 2014; 27(3):231-7.
• Nazik N, Kökçam İ, Demir D, Çoban Gül F. Aşırı Kilolu ve Obezlerde Deri BulgularıTurkderm - Arch Turk Dermatol Venerology 2016; 50:59-64.
• Pearl RL, Puhl RM. Weight Bias Internalization and health: A Systematic Review. Obesity Reviews 2018:1-9.
• Puhl RM, Luedicke J, Grilo CM. Obesity Bias in Training: Attitudes, Beliefs, and Observations Among Advanced Trainees in Professional Health Disciplines. Obesity 2014; 22:1008–15.
• Paker M. Psikolojik Açıdan Önyargı ve Ayrımcılık. İstanbul Bilgi Üniversitesi Sosyoloji ve Eğitim Çalışmaları Birimi Cilt: Ayrımcılık Çok Boyutlu Yaklaşımlar 2014; 1-12.
• Poon M, Tarrant M. Obesity: Attitudes of Undergraduate Student Nurses and Registered Nurses. Journal of Clinical Nursing 2009;18(16):2355-65.
• Sert H, Seven A, Çetı̇nkaya S, Pelı̇n M, Aygı̇n D. Sağlık Yüksekokulu Öğrencilerinin Obezite Ön Yargı Düzeylerinin Değerlendirilmesi. Online Türk Sağlık Bilimleri Dergisi 2016;1(4):9-17.
• Sevil Ü, Ertem G. Perinatoloji ve Bakım. 1. Baskı, Ankara: Ankara Nobel Tıp Kitabevleri, 2016. p.101-26.
• Sikorski C, Luppa M, Glaesmer H, Brahler E, König HH, Riedel-Heller SG et.al. Attitudes of Health Care Professionals towards Female Obese Patients. Obes Facts 2013; 6:512–22.
• T.C Sağlık Bakanlığı Türkiye Halk Sağlığı Kurumu Birinci Basamak Hekimler İçin Obezite ile Mücadele El Kitabı. Ankara, 2013. p.1-4. Erişim Adresi: https://www.tuseb.gov.tr/enstitu/tacese/yukl.emeler/ekitap/Beslenme/hekimler_icin_obezite_mucadele_el_kitabi.pdf Erişim Tarihi :16.07.2019
• Usta E, Akyolcu N. Cerrahi Hemşirelerinin Fazla Kilolu/ Obez Hasta Bakımına İlişkin Bilgi ve Uygulamalarının Değerlendirilmesi. F.N. Hem. Derg 2014; 22(1):1-7.
• Uluöz E. Beden Eğitimi ve Spor Yüksek Okulu Öğrencilerinin Obez Bireylere Karşı Tutum Düzeylerinin Sınıf Değişkenine ve Bazı Değişkenlere Göre Karşılaştırılması. Uluslararası Spor, Egzersiz ve Antrenman Bilimi Dergisi 2016; 2(4):124-36.
• Yanıkkerem E. Obezitenin Kadın Sağlığına Etkileri. Kocaeli Üniversitesi Sağlık Bilimleri Dergisi 2017;3(1):37-43.
• WHO Global Health Observatory Data, 2017 Erişim Adresi: https://www.who.int/gho/ncd/risk_factors/overweight/en/ Erişim Tarihi:16.06.2019