Çocuk Kitaplarının Çocukların Başarı, Mutluluk ve Başkalarını Anlama Kavramlarına Bakışları Açısından İncelenmesi

Yıl 2019, Cilt: 2 Sayı: 2, 54 - 63, 09.10.2019

Emin Demir Müdriye Yıldız Bıçakçı Dilşat Nur Bostan Gülsüm Güneş

Öz

Amaç: Bu araştırmada, “başarı, başarısızlık, mutluluk, mutsuzluk, başkalarını anlama” kavramlarına çocukların bakış açılarının belirlenmesi amaçlanmıştır.

Yöntem: Çalışmada nitel yöntem kullanılmıştır. Yüz yüze yapılan görüşmelerde veri toplama aracı olarak araştırmacılar tarafından uzman görüşü alınarak, hazırlanan yarı yapılandırılmış görüşme formu kullanılmıştır. Veriler MAXQDA 12 nitel veri analiz programı kullanılarak analiz edilmiştir.

Bulgular: Yapılan analizler sonucunda ön görüşmede başarı algısına yönelik soruya çocukların %22’si “sınavlardan yüksek puan almak” son görüşmede ise %40.7’si “bir şeyi yapabilmek” cevabını vermiştir. Ön görüşmede başarısız algısına yönelik örneklere çocukların %55.6’sı “sınavdan düşük almak” cevabı verirken, kitapların okunmasından sonra yapılan son görüşmede grubun %26.9’u “oyunlarda başarısız olmak” %23.1’i “sınavdan düşük almak” cevabını vermiştir. Mutluluk kavramına yönelik olarak çocukların %33.3’ü örnek olarak “ ailemin bana istediklerimi alması” son görüşmede ise %17.5’i “doğum günümün kutlanması” cevabını vermiştir. Başkalarını anlama kavramına yönelik olarak ön görüşmede çocukların %30’u “söylenen şeyleri anlamak” son görüşmede ise çocukların %46.4’ü “insanların duygu/düşüncelerini anlamak” cevabını vermiştir.

Sonuç: Çocuk kitaplarının çocukların başarı, başarısızlık, mutluluk ve başkalarını anlama kavramına bakış açılarına değiştirebileceği belirlenmiştir.

Anahtar Kelimeler

Çocuk, Çocuk Edebiyatı, Felsefe, Kitap

ANALYZING CHILDREN'S BOOKS IN TERMS OF PERSPECTIVES OF THE CONCEPTS "SUCCESS, HAPPINESS AND UNDERSTANDING OTHERS”

Öz

Aim: This study aims to determine the conceptsof children "success, failure, happiness, unhappiness and understanding others". Method: The qualitative research method was used in this study. Semi-structured interview form prepared by the researchers taking expert opinion was used as the data collection tool in the face-to-face interviews. Obtained data were analyzed using MAXQDA 12 qualitative data analysis program. Results: As a result of the analyses; 22% of the children answered the question about the perception of success using the statement "getting high scores on exams" in the pre-intermediate, while 40.7% of the students answered this question saying "being able to do something" in the final interview. 55.6% of the children described their perception of failure as "getting low scores on exams" in the pre-interview; in the final interview after reading the books, however, 26.9% of them answered this question saying that "failing at games" and 23.1% of them said "getting lower scores on exams". As for the happiness concept, 33.3% of the children described their perception of happiness as "my parents' buying the things I want" in the first interview, while 17.5% of them answered this question saying "my birthday's being celebrated" in the final interview. In terms of understanding others, 30% of the children used the statement "understanding what is said" in the pre-interview, while 46.4% of them responded to the same question saying "understanding others' thoughts and feelings in the final interview. Conclusions: It has been determined that children's books can change children's perspectives on the concept of success, failure, happiness and understanding others.

Anahtar Kelimeler

Children, children's literature, philosophy, book

Kaynakça

• Akoğlu G, Ergül C, Duman Y. Etkileşimli Kitap Okuma: Korunmaya Muhtaç Çocukların Alıcı Ve İfade Edici Dil Becerilerine Etkileri. İlköğretim Online 2014; 13(2):622-39.
• Alkan Ersoy Ö, Bayraktar V. Okul Öncesi Dönemde Çocuk Edebiyatı Kavramı ve Çocuk Kitaplarının Özellikleri. A. Turla (Ed.) Okul öncesi dönemde çocuk edebiyatı. Her yönüyle okul öncesi eğitim 4. Ankara: Hedef CS Yayıncılık ve Mühendislik, 2014. p.155-88.
• Boğa Zengin S. Çocuk Kitaplarının Dinleme Becerilerini Geliştirme Aracı Olarak Kullanılması, Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Gazi Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Ankara. 2010.
• Büyüköztürk Ş, Kılıç Çakmak E, Akgün ÖE, Karadeniz Ş, Demirel F. Bilimsel Araştırma Yöntemleri. 17. Baskı, Ankara Pegem-A Yayıncılık. 2014.
• Creswell JW. 30 Essential Skills for the Qualitative Researcher, Sage Publishing: Lincoln. 2017.
• Cohen L, Manion L, Morrison K. Research Methods in Education. Routledge. 2000.
• Halat AA. 5-6 Yaş Grubu Çocuklara Paylaşma, İş Birliği ve Sorumluluk Değerlerinin Kazandırılmasında Etkileşimli Kitap Okuma Tekniğinin Etkililiğinin İncelenmesi, Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Gazi Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Ankara. 2017.
• Kangal A. Mutluluk Üzerine Kavramsal Bir Değerlendirme Ve Türk Hanehalkı İçin Bazı Sonuçlar. Elektronik Sosyal Bilimler Dergisi, 2013; 12(44):214-33.
• Lynch-Brown CM, Tomlinson CM, Short KG. Essentials Of Children’s Literature. Essex: Pearson. 2014.
• MEB 2023 Eğitim Vizyonu Belgesi. Erişim Tarihi: 21.05.2019
• Senemoğlu N. Gelişim, Öğrenme ve Öğretim, 25. Baskı, Ankara: Anı Yayıncılık. 2018.
• Sever S. Çocuk ve Edebiyat. 1. Baskı, Ankara: Kök Yayıncılık. 2003.
• Tanju EH. Çocuklarda Kitap Okuma Alışkanlığına Genel Bir Bakış, Aile ve Toplum, 2010; 11(6):30-39.
• Ulusoy A. Gelişim ve öğrenme. 8. Baskı, Ankara: Anı Yayıncılık. 2015.
• Uzmen S, Mağden D. Okul öncesi eğitim kurumlarına devam eden altı yaş çocuklarının prososyal davranışlarının resimli çocuk kitapları ile desteklenmesi. Marmara Üniversitesi Atatürk Eğitim Fakültesi Eğitim Bilimleri Dergisi, 2002; 15(15):193-212.
• Yavuzer H. Çocuk Psikolojisi. 38. Baskı, Ankara: Remzi Kitabevi. 2015.
• Yıldırım A, Şimşek H. Sosyal Bilimlerde Nitel Araştırma Yöntemleri. Ankara: Seçkin Yayıncılık. 2011.
• Yıldız Bıçakçı M, Er S, Aral N. Annelerin Çocuklarına Etkileşimli Kitap Okuma Sürecine İlişkin Görüşleri. Eğitim ve Bilim, 2017; 42(191):53-68.
• Yıldız Bıçakçı M, Er S, Aral N. Etkileşimli öykü kitabı okuma sürecinin çocukların dil gelişimi üzerine etkisi. Kastamonu Eğitim Dergisi, 2018; 26 (1):201-08. doi:10.24106/kefdergi.37586