DOĞUM SONRASI BAKIM VE EV ZİYARETLERİNİN ÖNEMİ

Yıl 2021, Cilt: 4 Sayı: 1, 77 - 90, 29.04.2021

Fatma Bay Nebahat Özerdoğan

Öz

Doğumdan sonra 42. güne kadar geçen dönem hem anne hem de yenidoğan sağlığı için oldukça önemlidir. Her ikisinin de savunmasız olduğu bu zaman aralığındaki bakım eksikliği, hastalık ve ölüm riskini artırabilmektedir. Doğum sonu bakımın gerekliliğinden yola çıkılarak hazırlanan bu derlemenin amacı; doğum sonrası bakım ve ev ziyaretlerinin önemini ve ebelerin bu dönemdeki bakım sorumluluklarını açıklamak ve sorunların çözümü için önerilerde bulunmaktır. Doğum sonrası dönemde sağlık profesyonelleri tarafından yapılan ev ziyaretleri ile emzirme, ten tene temas, vücut hijyenini sağlamak için yapılan uygulamalar (örn: el yıkama, banyo v.b), göbek kordonu ve cilt bakımı, temel anne ve yenidoğan bakımıyla ilgili diğer uygulamalar iyileştirilebilmektedir.. Ev ziyaretleri yalnızca fiziksel problemlerin değil, aynı zamanda maternal ruh sağlığı, aile koşulları ve ev ortamının değerlendirilmesi içinde iyi bir fırsat sağlayabilmektedir. Aynı zamanda; aile planlaması, beslenme, hijyen ve cinsiyete dayalı şiddet konularında danışmanlık ta verilebilmektedir. Bu önemli görevler yerine getirilirken yargılayıcı olunmadan aileyi destekleyici bir rol üstlenildiğinde ve bakım bireyselleştirildiğinde ailenin sağlık ve refahıyla ilgili hedeflenen sonuçlara ulaşmak kolaylaşmaktadır. Doğum sonu dönem; içerdiği riskler ve kadınların en çok bakım desteğine ihtiyaç duydukları dönemlerden biri olması nedeniyle önem verilmesi gerekirken, ihmal edilen bir dönem olarak karşımıza çıkmaktadır. Özellikle anne ve bebek ölüm oranları üzerindeki etkisine karşın koruyucu sağlık hizmetlerinin yeterince dikkate alınmadığı görülmektedir. Bu nedenle; doğum sonrasında bakımın sürekliliğinin sağlanması için bakım hizmetlerinin düzenli verilmesini sağlayacak sağlık hizmetlerinin planlanması ve hayata geçirilmesine ihtiyaç vardır. Birinci basamak sağlık hizmetlerinde ebe istihdamının artırılması ve bakımın sürekliliğini sağlamaya yönelik evde bakımla entegre ebelik bakım modellerinin hayata geçirilmesi, doğum sonu bakım hizmetlerinin iyileştirilmesini sağlayacak önemli adımlardan biri olacaktır.

Anahtar Kelimeler

Bakım, Doğum sonu, Ebelik, Ev ziyaretleri

THE IMPORTANCE OF POSTNATAL CARE AND HOME VISITS

Öz

The period until the 42nd day after birth is very important for both mother and newborn health. Lack of care in this period of time, both of which are vulnerable, may increase the risk of disease and death. The purpose of this review, explain the importance of postpartum care, home visits and to explain the care responsibilities of midwives in this period and to make suggestions for solving problems. Home visits, breastfeeding, skin to skin contact, bath time, hygiene education, umbilical cord care, skin care, basic mother and newborn care applications can improve. Home visits can be a good opportunity not only for physical problems but also for evaluating maternal mental health, family conditions and home environment. Same time; It should also include counseling on family planning, nutrition, hygiene and gender-based violence. Do not be judgmental in performing these important tasks. The health and well-being of the family can be enhanced when a supportive role is played and / or care is individualized. Postpartum is a period that should be given importance because of the risks involved and the period when women need care support the most. Unfortunately, it is thought-provoking that it appears as the most neglected period. Despite its effect on maternal and infant mortality rates, it is seen that preventive health services are not taken into account adequately. Therefore; in order to ensure the continuity of postnatal care, health services that will provide regular care services need to be planned and implemented. Increasing midwife employment in primary health care services and implementing midwifery care models to ensure continuity of care will be one of the important steps to improve postpartum care services.

Anahtar Kelimeler

care, Home visits, midwifery, postpartum

Kaynakça

• Aksu A, Vefikuluçay DY. Postpartum Dönemde Göz Ardı Edilen Bir Sorun: Paternal Depresyon. Turkiye Klin J Nurs Sci [Internet] 2019;11(3):324–30. doi.org/10.5336/nurses.2019-65220
• Baqui AH et al. Effect of Timing of First Postnatal Care Home Visit on Neonatal Mortality in Bangladesh: A Observational Cohort Study. BMJ 2009;339(7718):445–8. doi.org/10.1136/bmj.b2826
• Barimani M, Vikström A. Successful Early Postpartum Support Linked to Management, İnformational, and Relational Continuity. Midwifery [Internet] 2015;31(8):811–7. http://dx.doi.org/10.1016/j.midw.2015.04.009
• Barimani M et al. Professional Support and Emergency Visits During The First 2 Weeks Postpartum. Scand J Caring Sci 2014;28(1):57–65. doi.org/10.1111/scs.12036
• Benahmed N et al. Vaginal delivery: How Does Early Hospital Discharge Affect Mother and Child Outcomes? A Systematic Literature Review. BMC Pregnancy Childbirth 2017;17(1):1–14. doi.org/10.1186/s12884-017-1465-7
• Bulut A ve ark. Pospartum Süreçte Kadının Kendi Sağlığını Etkileyen Durumlara İlişkin Bilgi ve Tutumları. FNG & Bilim Tıp Dergisi 2016;2(2):90-9. doi: 10.5606/fng.btd.2016.018
• Duman NB. Pospartum Erken Taburculuk Sonrası Evde Bakım. TAF Prev Med Bull 2009;8(1):73–82.
• Ergin F ve ark. Doğum Öncesi̇ ve Doğum Sonrası Bakım Hizmetlerinin Nicelik Ve Niteliği. Anadolu Hemşirelik ve Sağlık Bilim Derg 2010;13(4):1–9.
• Hacettepe Üniversitesi Nüfus Etütleri Enstitüsü. Nüfus ve Sağlık Araştırması 2018 [Internet]. http://www.hips.hacettepe.edu.tr/tnsa2018/rapor/TNSA_2018_anarapor.pdf Erişim Tarihi:28.11.2019
• Handler A et al. Universal Early Home Visiting: A Strategy for Reaching All Postpartum Women. Matern Child Health J [Internet] 2019;23(10):1414–23. doi.org/10.1007/s10995-019-02794-5
• Johansson K et al. First-time Parents’ Experiences of Home-Based Postnatal Care in Sweden. Ups J Med Sci 2010;115(2):131–7. doi.org/10.3109/03009730903431809
• Kassebaum NJ et al. Global, regional, and National Levels and Causes of Maternal Mortality During 1990–2013: A Systematic Analysis for the Global Burden of Disease Study 2013. Lancet 2014;384:980–1004. doi: 10.1016/S0140-6736(14)60696-6
• Naohiro Y et al. Schedules for Home Visits in the Early Postpartum Period. Cochrane Database Syst Rev Sched 2017;(8). doi:10.1002/14651858.CD009326.pub3.www.cochranelibrary.com
• NICE. Postnatal care up to 8 weeks after birth. NICE Clin Guidel 2006;CG37(July 2006):30.
• Sacks E, Langlois EV. Postnatal care : Increasing Coverage, Equity, and Quality. Publ Online 2016;4(16):442–3. doi.org/10.1016/S2214-109X(16)30092-4
• Sağlık İstatistikleri Yıllığı 2018 Haber Bülteni [Internet].https://dosyamerkez.saglik.gov.tr/Eklenti/33116,haber-bulteni---201830092019pdf.pdf?0 Erişim Tarihi:18/11/2019
• Say L et al. Global Causes of Maternal Death: A WHO Systematic Analysis. The Lancet Global Health 2014;2(6): e323-e33.
• Şahin NE ve ark. Aile İçi Şiddetin Önlenmesi için Bir Model Önerisi : Halk Sağlığı Hemşiresinin Ev Ziyareti ile Aile İzlemi. HUHEMFAD-JOHUFON 2018;5(3):247–59.doi: 10.31125/hunhemsire.501028
• Sines BE et al. Postnatal Care : A Critical Opportunity to Save Mothers and Newborns. Popul Ref Bur 2007;1–8.
• Sitrin D et al. Reaching Mothers and Babies with Early Postnatal Home Visits : The Implementation Realities of Achieving High Coverage in Large-Scale Programs. PLoS One 2013;8(7).doi.org/10.1371/journal.pone.0068930
• Soysal A ve ark. Türkiye’de Aile Hekimliği Sistemi ve Diyarbakır Halkının Aile Hekimliği Sistemine Olan Memnuniyet Ölçüleri. Dicle Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilim Fakültesi Derg 2016;6(10):76–88.
• T.C. Sağlık Bakanlığı Türkiye Halk Sağlığı Kurumu. Doğum Sonu Bakım Yönetim Rehberi [Internet]. http://www.ghbook.ir/index.php?name=فرهنگ و رسانه های نوین&option=com_dbook&task=readonline&book_id=13650&page=73&chkhashk=ED9C9491B4&Itemid=218&lang=fa&tmpl=component Erişim Tarihi: 18/11/2019
• Unicef. UNICEF Data: Monitoring The Situation of Children and Women, Maternal mortality September 2019. https://data.unicef.org/topic/maternal-health/mate. Erişim Tarihi: 18/10/2019
• Unicef. UNICEF Data: Monitoring the situation of children and women, Newborn care October 2019. https://data.unicef.org/topic/maternal-health/newb. Erişim Tarihi: 18/10/2019
• Warren C. Exploring the Quality and Effect of Comprehensive Postnatal Care Models İn East And Southern Africa [Internet]. International Journal for Quality in Health Care Advance Access 2015. http://icrh.org/sites/default/files/Warren_DoctoralThesis_FINAL.pdf
• Warren C et al. “Postnatal Care.” Opportunities for Africa’s Newborns : Practical Data, Policy and Programmatic Support for Newborn Care in Africa. Ed. Joy Lawn & Kate Kerber. Geneva, Switzerland: WHO on behalf of The Partnership for Maternal, Newborn and Child Health 2006.p.79–90.
• Wise J. Postnatal Checks for New Mothers Need to be Properly Funded , Charity Tells Government. BMJ 2019;366. http://dx.doi.org/doi:10.1136/bmj.l5438
• World Health Organization (WHO/Jhpiego). Postnatal Care for Mothers and Newborns Highlights from the World Health Organization 2013 Guidelines. Postnatal Care Guide [Internet]. 2015;(April):1–8. https://www.who.int/maternal_child_adolescent/publications/WHO-MCA-PNC-2014-Briefer_A4.pdf Erişim Tarihi: 19.12.2020
• World Health Organization (WHO). Maternal Health. 19 September 2019. https://www.who.int/en/news-room/fact-sheets/detail/maternal-mortality Son Erişim:06.11.2019.
• World Health Organization (WHO). Newborns: improving survival and well-being. 19 September 2020. https://www.who.int/news-room/fact-sheets/detail/newborns-reducing-mortality#:~:text=thermal protection (e.g. promoting skin,have an HIV-infected mother Erişim Tarihi: 20.12.2020 World Health Orgnization (WHO). Quality, Equity, Dignity: The Network to İmprove Quality of Care for Maternal, Newborn and Child Health – Strategic Objectives 2018.p.5–10. http://apps.who.int/bookorders.%0Ahttp://apps.who.int/iris/bitstream/handle/10665/272612/9789241513951eng.pdf?ua=1doi.org/10.1053/jlts.2000.8508 Erişim Tarihi: 19.12.2020
• Zadoroznyj M et al. “I really Needed Help”: What Mothers Say About Their Post-Birth Care in Queensland, Australia. Women and Birth [Internet] 2015;28(3):246–51. http://dx.doi.org/10.1016/j.wombi.2015.03.004
• Zeren F, Gürsoy E. Dünya Sağlık Örgütü’nün Anne ve Yenidoğan için Postpartum Bakım Önerileri. Gümüşhane Üniversitesi Sağlık Bilim Derg 2018;7(4):95–102.