Sağlıkla İlgili Bölüm Öğrencilerinin Paraziter Hastalıklar ve Bulaş Yollarına İlişkin Farkındalık Düzeyleri: Nitel Bir Araştırma

Yıl 2024, Cilt: 7 Sayı: 4, 606 - 617, 23.12.2024

Ebuzer Arslan , Ahmet Yokuş , Mustafa Doğan Bedir

https://doi.org/10.62425/esbder.1534648

Öz

Amaç: Dünya Sağlık Örgütü’nün verilerine göre son yıllarda parazitlerin sebep olduğu hastalıkların görülme sıklığı artış göstermektedir. Paraziter hastalıklar toplumun genelini ve özellikle de sağlık işkolunda çalışanların mesleki riskleri arasında önemli bir rol oynamaktadır. Bu çerçevede araştırmanın amacı, sağlık elamanı yetiştiren sağlık yüksekokullarında ve sağlık meslek yüksekokullarında okuyan öğrencilerin, yaygın olarak görülen paraziter hastalıklar ile ilgili tanılama, bulaş yolları, korunma yolları hakkında farkındalıklarının ve bilgi düzeylerinin değerlendirilmesidir.
Yöntem: Söz konusu amaca ulaşabilmek için elde edilen verilerin çözümlemesinde MAXQDA 2020 (20.4.0) programı ile içerik analizi yöntemi kullanılmıştır.
Bulgular: Araştırma sonucunda, hemşirelik ve tıbbi laboratuvar bölüm öğrencilerinin paraziter hastalıklar ve bulaş yollarına ilişkin ifade etmiş oldukları ortak noktalar; ekonomik etmenler, hijyen bilgisi, el yıkama sıklığı, alt yapı olanakları, çevresel etmenler ve ortak eşya kullanımı iken en yaygın karşılaştıkları paraziter hastalığın ise bit olduğunu ifade etmişlerdir. Tıbbi laboratuvar öğrencileri hemşirelik öğrencilerinden farklı olarak kıl kurdunun paraziter hastalık olduğunu, paraziter hastalıklardan korunmaya yönelik sebze ve meyvelerin yıkanması gerektiğini ayrıca paraziter hastalıkların fekal-oral ve solunum yoluyla da bulaştığını ifade etmişlerdir.
Sonuç: Genel olarak; gelecekte sağlık personeli olarak topluma hizmet sunmaya aday öğrencilerin yaklaşık üçte birinin paraziter hastalıklar hakkında yeterli bilgiye sahip oldukları gözlemlenmiştir. Bu konuda, ilerleyen sınıflarda meslek derslerine ek olarak temel derslere de yer verilmesi öğrencilerin temel bilgilerini canlı tutmak ve duyarlılıklarını artırmak açısından önemlidir.

Anahtar Kelimeler

Paraziter hastalıklar, sağlık öğrencileri, nitel araştırma, bulaş yolları

Etik Beyan

Bu makale etik kurul izni “Sivas Cumhuriyet Üniversitesi Rektörlüğü Sosyal Bilimler Bilimsel Araştırma Önerisi Etik Değerlendirme Kurulu’nun 17.03.2023 Tarihli; 2023/2 Toplantı numaralı 2023-1-39 sayılı kararı ile Etik Kurul Onayı almıştır.

Destekleyen Kurum

Yok

Awareness Levels of Health-Related Department Students on Parasitic Diseases and Transmission Routes: A Qualitative Study

Öz

Objective: As indicated by data from the World Health Organization, the prevalence of diseases attributable to parasitic infections has been on the rise in recent years. Parasitic diseases are a significant occupational risk for the general population, particularly those working in the healthcare sector. The purpose of this study was to assess the awareness and knowledge of students in health colleges and vocational schools of health regarding the diagnosis, transmission routes, and prevention methods of common parasitic diseases.
Method: In order to achieve this goal, content analysis method was used to analyze the data obtained.
Results: The study revealed that nursing and medical laboratory students commonly expressed economic factors, hygiene knowledge, hand washing frequency, infrastructure facilities, environmental factors, and the use of common items as important factors related to parasitic diseases and transmission routes. The most frequently encountered parasitic disease was lice. Medical laboratory students stated that pinworm is a parasitic disease, and that vegetables and fruits should be washed to protect against parasitic diseases. They also noted that parasitic diseases can be transmitted through the fekal and respiratory tracts. In contrast, nursing students did not mention pinworm as a parasitic disease or the importance of washing fruits and vegetables to prevent parasitic diseases.
Conclusion: Approximately one third of future health personnel candidates were observed to possess sufficient knowledge about parasitic diseases. To maintain their foundational knowledge and enhance their sensitivity, it is crucial to include basic courses alongside vocational courses in later grades.

Anahtar Kelimeler

Parasitic Diseases, Health Students, Qualitative Research, infect ways

Kaynakça

• Akısü, Ç., Aksoy, Ü., İnci, A., Açıkgöz, M. & Orhan, V. (2000). İzmir'in sosyo ekonomik düzeyi düşük bir semtindeki ilkokul çocuklarında bağırsak parazitlerinin değerlendirilmesi. Türkiye Parazitoloji Dergisi, 24(1), 52-4. 10.9775/kvfd.2011.6014
• Artan, O. M., Artan, C., & Baykan, Z. (2014). Sağlık Hizmetleri Meslek Yüksekokulu Öğrencilerinin Hastane Enfeksiyonları ile İlgili Bilgi Düzeyleri, Düzce Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü Dergisi, 1(1), 17-21.
• Aytar, A. A., Öztürk, E. C., Göçmen, Ş., Çalışkan, E., Özaras, F., Avcıoğlu, F., Çelebiler, N. Y., Ankaralı, N., Şahin, İ. & Yavuz, M. T. (2015). Öğrencilerde Bağırsak Parazitlerinin ve Hijyen Bilgi Düzeylerinin Araştırılması, Türkiye Parazitoloji Dergisi, 39 (4), 277-85.
• Demir, C., Yıldız, H. & Yürektürk, Ş. (2020). Van Yüzüncü Yıl Üniversitesi Sağlık Hizmetleri Meslek Yüksekokulu Öğrencilerinin Bulaşıcı Hastalıklar ile İlgili Bilgi Durumları, Van Tıp Dergisi, 27(4), 458-465.
• Doğan, N., Akdaş, İ., Gitmez, F. & Ünsal, A. (2012). Sağlık Yüksekokulu yaz okulu öğrencilerinde paraziter hastalıklar bilgi düzeyi, Kafkas Üniversitesi Veteriner Fakültesi Dergisi, 18, 71-5.
• Ekici, A., Yürektürk, Ş., Elasan, S., Halidi, A. G., Karakuş, S., Aydemir, S., Şahin, M., Yasul, M. & Yılmaz, H. (2022). Sağlık Hizmetleri Meslek Yüksekokulu Öğrencilerinin Parazit Hastalıklar Hakkında Bilgi Düzeyleri, İnönü Üniversitesi Sağlık Hizmetleri Meslek Yüksek Okulu Dergisi, 10(1), 1-11. https://doi.org/10.33715/inonusaglik.995026.
• Giray, H. & Keskinoğlu, P. (2006). İlkokul öğrencilerinde Enterobius Vermicularis varlığı ve etkileyen etmenler, Türkiye Parazitoloji Dergisi, 30(2), 99-102.
• Joukar, F., Ghanaei, F. M., Soati, F. & Meskinkhoda, P. (2018). Knowledge levels and attitudes of health care professionals toward patients with hepatitis C infection, World J Gastroenterol, 18(18), 2238-2244.
• KLİMUD (2022). Tıbbi Parazitoloji Çalışma Grubu,3. Dünya İhmal Edilen Tropikal Hastalıklar Günü: “Uyuza uyuz oluyoruz”, COVID-19 ve İhmal Edilen Paraziter Hastalık-Uyuz, 30 Ocak 2022.
• Kurt, A., Çalık, İ., Şener, E. Ö., Özmen, S. A. & Gelincik, İ. (2012). Appendektomi Materyallerinde E. Vermicularis, Van Tıp Dergisi, 19(2), 51-4.
• Oğan, H. (2014). Sağlık Çalışanları İçin İşçi Sağlığı ve Güvenliği, Türk Tabipleri Birliği, 1. Baskı, Ankara, s.10.
• Sarar, E., Kadakal, F., Çelik, Ö., Saraç, S. & Yılmaz B., (2020). Meslek Yüksekokulunda Eğitim Gören Birinci Sınıf Öğrencilerinin, Sağlık Çalışanlarına Bulaşan Enfeksiyon Hastalıkları Konusundaki ve Kendi Bağışıklıkları Hakkındaki Bilgi ve Farkındalık Düzeyleri, Sakarya Tıp Dergisi, 10(1), 1-10.
• Sarı, C. & Demirbağ, B. C. (2019). Bir Üniversite Hastanesinin Pediatri Servislerinde Çalışan Sağlık Profesyonellerinin Paraziter Hastalıklar ile İlgili Bilgi Düzeyinin Değerlendirilmesi, Anadolu Hemşirelik ve Sağlık Bilimleri Dergisi, 22(3), 161-169.
• Zakai, H. A. (2007). Level of awareness about parasitic diseases among students, Jeddah, Saudi Arabia. Journal of King Abdulaziz University Medical Sciences, 14(2), 37-47.