Kırklareli Üniversitesi Kayalı Yerleşke Planı: Tasarım Çerçevesi ve Gelişimi

Yıl 2023, Cilt: 2 Sayı: 1, 71 - 86, 30.06.2023

Ekrem Bahadır Çalışkan

Öz

Üniversite kampüslerinin, içlerinde sağladığı sosyal, konaklama, rekreasyonel, kültürel ve spor aktiviteleri ile, yüksek öğrenimde önemli bir rolü vardır. Türkiye’de özellikle son 20 yılda kurulan çok sayıda üniversite belirlenen kampüslerinde planlama kriterleri çerçevesinde yapılaşmaya devam etmekte ve buna paralel olarak eğitim vermektedir. Kırklareli Üniversitesi 2007 yılında kurulan ve şehrin dışında belirlenen geniş bir kampüs alanına sahiptir. Kurulduğu günden bugüne kadar Kayalı Kampüsü’nde master plan tasarım kriterlerine ve diğer koşullara bağlı olarak önemli bir miktarda bina, altyapı ve çevre yapılaşmasını sağlamıştır. Yaya ve taşıt ulaşımının ayrışması, bina bölgelerinin tanımlanarak fonksiyonel olarak ilişkilendirilmesi, erişim eşitliği ve dengeli yerleştirilmiş toplanma ve dağılma açık alanları içermesi öncelikli tasarım ilkeleri içinde gösterilebilir. Bu araştırmada, bir şehir dışı kampüs planı örneği olan Kayalı Yerleşkesi örnek vaka olarak değerlendirilmiş ve yapısal gelişimi zamana bağlı olarak gözlemlenmiştir. Öncelikle üniversite yerleşke tasarımı hakkında literatür araştırması sunulmuş, devamında 2009 yılında proje çalışmaları tamamlanan Kırklareli Üniversite Yerleşke tasarımı anlatılmıştır. Yapılaşmaya başlama tarihinden günümüze kadar alınan uydu fotoğrafları zaman aralığı içinde sunulmuş ve gelişimi master plan üzerinden değerlendirilmiştir. Kampüs planlarının sahip olduğu kural koyucu ve yönlendirici rol nedeniyle tanımlandığı ulaşım ve bölgeleme çerçevesinin değişimi mevcut yapılaşma ile kıyaslanmıştır. Bu sayede; gelişim kararları, yönetim kararları ve bütçe girdileri ile uzun bir zamana yayılan gelişme süreci kampüs planı proje çalışmasının geribildirimi olarak ortaya konmuştur. Çalışma ileri düzey arazi kullanım analizleri ile desteklenerek sonraki karar verme süreçlerine destek olmak ve farklı kampüslerin gelişimini değerlendirmek için bir çerçeve tanımı olarak kullanılabilir.

Anahtar Kelimeler

Kırklareli Üniversitesi, Gelişim Gözlemi, Yerleşke Planı, Uydu Resimleri

Kırklareli University Kayalı Campus Plan: Design Framework and Development

Öz

The social, residential, recreational, cultural, and sports activities provided within university campuses play a significant role in higher education. In Turkey, numerous universities have been established in the last 20 years, and construction continues within the planning criteria on the designated campuses, parallel to the education provided. Kırklareli University was founded in 2007 with a large campus area outside the city. Since its establishment, the Kayalı Campus has provided many buildings, infrastructure, and environmental construction, dependent on master plan design criteria and other conditions. Priority design principles include separating pedestrian and vehicular traffic, defining building areas functionally, and ensuring accessibility and balance in placing squares and open distribution areas. In this study, the Kayalı Campus, an example of a significant out-of-town campus plan, was evaluated as a case study, and its structural development was observed over time. Firstly, a literature review was presented on university campus design, followed by a design brief on Kırklareli University Campus design project completed in 2009. Satellite images taken from the start of construction to the present day were presented, and the development was evaluated based on the master plan. The change in the transportation and zoning framework defined by the campus plans' regulatory and guiding role was compared with the current construction. Thus, the feedback on the campus plan development process was revealed over a long period with development decisions, management, and budget inputs. This study can be used as a framework for evaluating the development of different campuses and supporting subsequent decision-making processes with advanced land-use analysis.

Anahtar Kelimeler

Kırklareli University, Observation of Development, Campus Plan, Satellite Images

Kaynakça

• Çalışkan, E. B. (2023a). Erzurum Teknik Üniversitesi Yerleşkesi: Tasarım Kurgusu ve Gelişimi. In L. G. Kaya (Ed.), Mimarlık, Planlama ve Tasarım Alanında Uluslararası Araştırmalar (pp. 189–210). Ankara: Platanus Publishing. https://doi.org/10.5281/zenodo.7744333
• Çalışkan, E. B. (2023b). Kent İçi Üniversitelerinde Planlama: Bursa Teknik Üniversitesi Mimar Sinan Yerleşkesi Örneği. Journal of Architecture, Arts and Heritage (JAH), 2(2), 101–118.
• Dober, R. (1992). Campus Design. New York: Wiley&Sons.
• Erçevik, B. (2008). Üniversitelerde Sosyal Mekan Kullanımlarının İncelenmesi: Kent Üniversitesi, Kent İçi Ve Kent Dışı Kampüsler. Yıldız Teknik University.
• Erkman, U. (1990). Büyüme ve Gelişme Açısından Üniversite Kampüslerinde Planlama ve Tasarım Sorunları. İstanbul: İTÜ Mimarlık Fakültesi.
• Google Earth. (2023). Retrieved 10 April 2023, from https://earth.google.com/web/@41.78859224,27.16650454,3259.62502061a,0d,35y,-0.0398h,5.2959t,0.0018r
• Güneş, Z., & Gökçe, D. (2022). Dağınık Planlı Kent Dışı Genç Üniversite Yerleşkelerinde Büyüme ve Gelişme: Düzce Üniversitesi Konuralp Yerleşkesi Örneği. Düzce Üniversitesi Bilim ve Teknoloji Dergisi, 10, 847–861. https://doi.org/10.29130/dubited.755187
• Gürsoy, M. (2018). Üniversitelerin İçinde Doğdukları Kentlere Yönelik Sosyal ve Kültürel İşlevleri: Adıyaman Örneği. In OPUS Uluslararası Toplum Araştırmaları Dergisi (Vol. 9). https://doi.org/10.26466/opus.472674
• Kahveci, H. (2021). Sustainability of University Campuses: Bilecik Seyh Edebali University Example, Bilecik/Turkey. European Journal of Science and Technology, (27), 810–817. https://doi.org/10.31590/ejosat.983505
• Kırklareli University. (2023). Retrieved 10 April 2023, from https://www.klu.edu.tr/
• Körmeçli, P. Ş. (2022). Üniversite Yerleşkelerinde Ulaşım Ağının Mekân Dizimi ve CBS ile Değerlendirilmesi: Çankırı Karatekin Üniversitesi Uluyazı Kampüsü Örneği. Mimarlık Bilimleri ve Uygulamaları Dergisi, 7(1), 248–262. https://doi.org/10.30785/mbud.1074617
• Kuyrukçu, Z., & Alkan, A. (2021). Üniversitelerin Şehir içi Yer Seçimine Yönelik Metodolojik Bir Yaklaşım. Yuksekogretim Dergisi, 11(3), 649–670. https://doi.org/10.2399/yod.20.704647
• Lidsky, A. J. (2002). A perspective on campus planning. In New Directions for Higher Education (Vol. 2002, pp. 69–76). Wiley. https://doi.org/10.1002/HE.73
• Merlin, P. (2006). The campus or back to the city? City-university spatial relationships. In Ciudad y universidad. Ciudades universitarias campus urbanos. Mileno.
• Mevzuat Bilgi Sistemi, T. C. (2023). Yükseköğreti̇m Kurumlari Teşki̇lati Kanunu.
• Oktay, D. (2007). Üniversite Kent İlişkisi. Yapı Dergisi, (302), 42–47.
• Osman, T. (2018). Üniversite Yerleşkeleri ve Erişebilirlik. AVRASYA Uluslararası Araştırmalar Dergisi, 6(15), 753–775.
• Sun, C. J., & Chiou, S. C. (2019). The comparison of campus planning development at the initial stage of school establishment: A study of the two newly instituted private universities of science and technology in Taiwan. Sustainability (Switzerland), 11(6). https://doi.org/10.3390/su11061525
• T.C. Cumhurbaşkanlığı Strateji ve Bütçe Başkanlığı. (2023). Retrieved 6 March 2023, from https://www.sbb.gov.tr/
• Terro, M. J., Soliman, A. M., & Angell, J. (2021). Taxonomy of tertiary education campus planning. Journal of Architecture and Urbanism, 45(1), 19–37. https://doi.org/10.3846/jau.2021.13514
• Türeyen, M. N. (2002). Yükseköğretim Kurumları-Kampüsler. İstanbul: Tasarım Yayın Grubu.
• Turner, P. V. (1984). Campus: An American planning tradition. Cambridge. MIT Press Series 7.
• Yerli, O., & Ozdede, S. (2017). Design Process of a Campus Plan: A Case Study of Duzce University Konuralp Campus. Journal of Engineering Research and Application Www.Ijera.Com, 7, 50–59. https://doi.org/10.9790/9622-0704015059
• YÖK. (2023). Yükseköğretim Kurulu. Retrieved 27 February 2023, from https://www.yok.gov.tr/universiteler/universitelerimiz