Sünnilikte Ahlakın Zayi Oluşunun Kelamî Hafriyatı (Teolojik Arkeoloji)

Yıl 2017, Sayı: 35, 95 - 112, 27.11.2017

İlhami Güler

Öz

Bu çalışmada bir teolojik
arkeoloji çerçevesinde Sünni İslam’daki ahlak
sorunu ele alınmaktadır. Bu doğrultuda şu varsayımlardan hareket edilmektedir: Kur’an’ın ahlaki siyasal ufku zaman
içerisinde kayba uğratılmıştır. Usul’ün teolojik kuruluşu ahlaki kırıl- malara
yol açmaktadır. Kader inancı ahlaki açıdan sorunludur. İmanın tanımlanması ve
iman amel ilişkisi ile ilgili olarak kimlik tartışmaları ahlaki sorunlar doğurmaktadır.
Ke- lam alanında akıl ahlakı terk etmiş ve soyut bir hal almıştır.
Salih amel ahlakı yerini zühd ahlakına bırakmıştır. Bu varsayımların ele alınmasından sonra
metinde son olarak
seküler dünyada dinin ve ahlakın imkanı
sorgulanacaktır.

Anahtar Kelimeler

Ahlak, din, Kur’an, Kelam, kader, Sünni İslam, zühd, seküler dünya

The Loss of Morality in Sunnite Islam (A Theological Archeology)

Öz

This study examines the morality problems
in Sunnite Islam in a perspective na- med
as theological archeology. Accordingly, some general
assumptions are as follows: The moral
vision of Quran was seized and lost it’s influence in time. Theological construction of the main principles of Isla mor usul led to the
moral declining. Fatalism is a serious threat in moral terms. The controversies
about the problem of identity in the context of defining the faith and the
issue of relationship between faith and good deeds have moral consequences. The
moral dimension in Islamic theology has been left in the name of reason and the
Kalam becomes an abstract field. The ethics defined by good deeds was
substituded by an ascetic ethics.
After examining these assumptions the study interrogates the possibilities about
religion and moral in a secular world.

Anahtar Kelimeler

Moral, religion, Quran, Islamic Theology, fatalism, Sunnite Islam, ascetism, secular world

Kaynakça

• Abdurrahman, Taha, el-Amelu’d-Dini ve Tecdidu’l-Akl, Beyrut, 2006.
• Arkoun, Muhammed, Tarihiyyeti’l -Fikri’l-Arabiyyi’-İslamî, Beyrut, 1998.
• Berman, Marshall, Modernlik -Dün, Bugün, Yarın- Katı olan Her şey Buharlaşıyor, İstanbul, 1994.
• Buber, Martin, Tanrı Tutulması, çev. A. Tüzer, Ankara, 2013.
• Cabiri, Muhammed Abid, Bunyetu’l-Akli’l-Arabî, Beyrut, 1990.
• Cabiri, Muhammed Abid, El-Aklu’l-Ahlaki’l-Arabî, Beyrut, 2001.
• Cabiri, Muhammed Abid, el-Aklu’s-Siyasiyyi’l-Arabî, Beyrut, 1990.
• Cabiri, Muhammed Abid, Tekvinu’l-Akli’l-Arabî, Beyrut, 1991.
• Direk, Zeynep, “Derrida’nın Düşüncesinin Fenomonolojik Sınırları” Çağdaş Fransız Düşüncesi. Der: Z. Direk, R. Güremen, İstanbul, 2013.
• Ebu Zeyd, Nasır Hamit, el-İmamu’ş-Şafii ve Te’sisu’l İdeolociyyeti’l-Vasatiyye, Kahire, 1992. Eliot, T. S., Çorak Ülke, çev. Y. Günenç, İst., 2000.
• Ellul, J., Teknoloji Toplumu, çev. M. Ceylan, İstanbul, 2003.
• Fazlurrahman, “Kur’an’ın Bazı Temel (İman, İslam, Takva) Ahlaki Kavramları”, Allah’ın Elçisi ve Mesajı (Makaleler-1), içinde, çev. A. Çiftçi, Ankara, 1997.
• Fazlurrahman, İslam’da İhya ve Reform, çev. F. Terkan, Ankara, 2006.
• Haenni, Patrick, Piyasa İslam’ı -İslam Suretinde Neoliberalizm-, çev. L. Ünsaldı, Ankara, 2011.
• Haris el-Muhasibi, Er-Riaye Lihukukillah, Kahire,1990.
• Heidegger, Martin Düşüncenin Çağırdığı, çev. A. Aydoğan, İstanbul 2008.
• Heidegger, Martin, Düşünme Ne Demektir?, çev. R. Şentürk, İstanbul, 2009.
• Heidegger, Martin, Nietzsche’nin Tanrı Öldü Sözü, çev. L, Özşar, Bursa, 2001.
• Heidegger, Martin, Tekniğe Yönelik Soru, çev. Doğan Özlem, İstanbul, 1997.
• İsfahani, Rağıp, Er-Zeria ila Mekarimi’ş-Şeria, Kahire, 2007.
• İzz b. Abdusselam, El-Kavaidu’l-Kübra I-II, Beyrut, 2000.
• Nietzche, Friedrich, Deccal (Hıristiyanlığa Lanet), çev. O Aruoba, İstanbul, 1995.
• Nietzsche, Friedrich, Böyle Buyurdu Zerdüşt, çev. T. Oflazoğlu, İstanbul, 1997.
• Prudhomme, Jeff Owen, “Mutlak Tanrının Geçip Gitmesi”, Heidegger ve Teoloji, çev. A. Demirhan, İstanbul, 2002.
• Rahbar, Daud, God of Justic, Leiden, 1960. Weber, Max, Ekonomi ve Ahlak.
• Weber, Max, Ekonomi ve Toplum, çev. L. Boyacı, İstanbul, 2012.
• Yıldırım, Adem, “Westland’ın Bunalımı Yada Bunalımdaki Westland”, Özne (16. Kitap) 2012.
• Zimmerman, Michael E., Heidegger: Moderniteyle Hesaplaşma (Teknoloji, Politika, Sanat), çev. H. Aslan, İstanbul, 2011.