İki Şehrin Hikayesi: el-Medînetü’l-Münevvere ve el-Medînetü’l-Fazıla

Yıl 2016, Sayı: 33, 27 - 49, 07.12.2016

İsmail Hanoğlu

Öz

Bu çalışmada, iki farklı
şehir modeli, politik
düşüncedeki yapısal özellikleri bağlamın- da incelenmektedir. İki şehirden biri (el-Medînetü’l-Münevvere), pratik özelliklere, diğeri (el-Medînetü’l-Fâzıla), teorik
özelliklere sahiptir. Bu çalışmada, (şehirlerin) politik güçle- rinin dönüştürücü etkileri incelenirken, din ve felsefe
arasındaki ilişkinin niteliği üzerine farklı yaklaşımlar müzakere edilmektedir.
Peygamber şehri olan el-Medînetü’l-Münevve-
re, Aydınlanmış Şehir, İslam
politik tarihinde şehir-devlet olarak ortaya çıkar. Bu devletin
yapısında toplumsallaşmanın özüne dair manidar örneklerin varlığı, insanlık
tarihi için oldukça yenidir. Bu çalışmada, din kavramının politik ve sosyal
pratik içerisindeki an- lamı, incelenirken, din, medine ve medeniyyet kavramlarının
semantik ve terminolojik içerikleri, ifade edilmektedir. Filozof, Ebu Nasr el-Fârâbî’nin şehri,
pratik değil, teorik
bir şehir devlet düzenini teklif eder.
Bu şehir devletin epistemolojik temeli, Tanrı’ya dayanır. Fârâbî, felsefeyi ve filozofu tüm metinlerinde
yüceltir ve filozofu peygamberle ontolojik ve epistemolojik olarak aynı
derecede görür.

Anahtar Kelimeler

Din, Medine, medeniyyet, peygamber, filozof

The Story of Two Cities: The Enlightened City (al-Medîna al-Munavvara) and The Virtuous City (al-Medîna al-Fâdıla)

Öz

The
two different models of city are investigated in the context of their stru-
ctural features in the political thought in this study. One of the two cities, al-Medîna al-Munavvara, has
practical characteristics
and the other, al-Medîna al-Fâdıla, has theo- rical ones.
While the transformative effects of their political powers are elaborated in
the study, the different approaches
on the quality of the relationship between the
philosophy

* Doç. Dr., Çankırı
Karatekin Üniversitesi Edebiyat Fakültesi,
[e-mail]

 

Eskiyeni 33/Güz 2016, 27-49

 

and
the religion are discussed. The Enlightened City, al-Madîna al-Munavvara,
that is the city of Prophet, emerges
as the city-state in the Islamic political
history. The existence of the significant examples on
the essence of socialization in the structure of this state is fairly new for the history of mankind. In this study, while the meaning
in the political and social
praxis of the concept of religion is scrutinized, the semantical and
terminological contents of the concepts of ad-din (religion), al-medîna (the
city) and al-madaniyya (ci- vilization) are mentioned. The Madina of Ebu Nasr al-Fârâbî, the Philosopher, offers the
order of theorical city-state, not practical one. The epistemological basis of
this city-state holds on the God.
Al-Fârâbî exalts the philosophy and the philosopher in his texts and he evaluates the philosopher in the same degree with the Prophet,
ontologically and epis- temologically.

Anahtar Kelimeler

Religion, city, civilization, prophet and philosopher

Kaynakça

• Al-Attas, Syed Muhammad Naquib, Prolegomena to the Metaphsıcs of Islam, Kuala Lumpur: Inter- national Instıtute of Islamic Thought and Cıvilization (ISTAC), 1995.
• El-Câbirî, M. Abid, Arap-İslâm Kültürünün Akıl Yapısı, çev. B. Köroğlu, H. Hacak ve E. Demirli, İstanbul: Kitabevi Yayınları, 1999.
• Bayrakdar, Mehmet, İslam Felsefesine Giriş, Ankara: TDV. Yayınları, 1997.
• Deniz, Gürbüz, “Din, Felsefe ve Mille”, Diyanet İlmî Dergi (Fârâbî Özel Sayısı), 52:1 (2016). El-Fârâbî, Ebu Nasr, el-Medînetü’l-Fâzıla, çev. N. Danışman, MEB Yayınları, Ankara 2001. El-Fârâbî, Ebu Nasr, Kitâbu’l-Hurûf, Beyrut, Lübnan: Dâru’l-Meşrık, 1986.
• El-Fârâbî, Ebu Nasr, es-Siyâsetü’l-Medeniyye, çev. M. Aydın, vdğ, İstanbul: Kültür Bakanlığı Yayın- ları, 1980.
• Hamidullah, Muhammad, İslam Peygamberi, çev. S. Tuğ, Ankara: Yeni Şafak Kültür Armağanı, 2003.
• Hodgson, Marshall G. S., The Venture of Islam, Chicago and London: The University of Chicago Press, 1974.
• İbn Manzûr, Lisânu’l-Arap, Kâhire: Daru’l-Hadîs, 2003.
• İbn Tufeyl, Ruhun Uyanışı (Hayy İbn Yakzan), çev. Y. Ö. Özburun vd., İstanbul: İnsan Yayınları, 2002.
• Lewis, Bernard, İslam’ın Siyasal Söylemi, çev. Ü. Oskay, Ankara: Phoenix Yayınları, 2011.
• Lewis, Bernard, Müslümanların Avrupa’yı Keşfi, çev. İ. Durdu, İstanbul: Ayışığı Kitapları, 2000.
• Medkur, İbrahim, “Fârâbî”, Klasik İslam Filozofları ve Düşünceleri, çev. O. Bilen, ed. M. M. Şerif, İstanbul: İnsan Yayınları, 2000.
• McNeill, William H., Dünya Tarihi, 13. bs., çev. A. Şenel, Ankara: İmge Yayınları, 2008. Peters, F. E., İbrahim’in Çocukları, çev. N. Üstüntaş, İstanbul: Neden? Yayınları, 2010.
• Er-Râzî, Fahruddîn, et-Tefsîru’l-Kebir, Beyrut-Lübnan: Dâru’l-Kütübi’l-İlmiyye, 2009.
• Shaw, Stanford J., Osmanlı İmparatorluğu’nda ve Türkiye Cumhuriyeti’nde Yahudiler, çev. M. Sobu- tay, İstanbul: Kapı Yayınları, 2008.
• Taylan, Necip, İslam Düşüncesinde Din Felsefeleri, İstanbul: Marmara Üniversitesi İlahiyat Fakül- tesi Yayınları, 1994.
• Tevrat, Bap 17, İstanbul: Anadolu Ofset, 2005.
• Tümer, G. Ve Küçük, A., Dinler Tarihi, Ankara: Ocak Yayınları, 1997. Toynbee, Arnold, Tarih Bilinci, İstanbul: Bateş Yayınları, 1978.
• Weber, Max, Protestan Ahlakı ve Kapitalizmin Ruhu (Tam Metin), çev. E. Aktan, Ankara: Alter Yayınları, 2013.
• William, Ebenstein, Siyasi Felsefenin Büyük Düşünürleri, çev. İ. Özel, İstanbul: Şule Yayınları, 1996. Ez-Zebîdî, Zeynüddin Ahmed b. Ahmed, Sahîh-i Buhârî Muhtasarı- Tecrîd-i Sarîh Tercümesi ve Şerhi, Ankara: DİB Yayınları, 1985.