Tanrı ve Ahlâk Kabuller ve Önyargılar

Yıl 2015, Sayı: 31, 7 - 24, 11.12.2015

Müfit Selim Saruhan

Öz

Bu makalede, Tanrı
ve ahlâk ilişkisi hakkında dinî ve felsefî literatürde kabul ve ön- yargıların
bir eleştirisine yer verilecektir. Ahlâkın kaynağı, Tanrı’nın ahlâkî muradını bilebilme imkanımız başta olmak üzere,
kutsal metinlerde ve felsefede öne çıkan Tanrı
tasavvurlarının ahlâk anlayışlarına etkisi eleştirel bir açıdan irdelenecektir. Teistik dinlerde ortak noktaların sanılanın aksine
çok daha az olduğu tezi örneklerle işlenecektir.

Anahtar Kelimeler

Tanrı, ahlâk, dinî ahlâk, ahlâkî ilkeler, değerler

God and Ethics. Assumptions and Prejudices

Öz

The purpose of this article is to deal with the issue of God and ethics on the base of
assumptions and prejudices. We aim to examine
and criticize within the border of this article God and ethics relationship.
The discussions of the source of ethical values and determinination exact will of God about the ethical
orders are our main concerns.
Images of God have close connections with ethical understandings and
have an impact on these approaches. Our main thesis would be that there are
very few common points in theistic religions in view of the ethics.

Anahtar Kelimeler

God, ethics, religious ethics, ethical principals, moral values

Kaynakça

• Ay, Mahmut, “Tanrı Tasavvurlarının Politik Tasavvurlara Yansıması”, Ankara Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi, XLVI:2 (2005), s.107-130.
• Aydın, Mehmet, Kant ve Çağdaş İngiliz Felsefesinde Tanrı-Ahlâk İlişkisi, Ankara, 1981. Aydın,Mehmet, Alemden Allah’a, İstanbul, 2000.
• Bauman, Zygmunt, Postmodern Etik, çev. Alev Türker, İstanbul 1998.
• Deniz, Gürbüz, Anlam ve Varlık Boyutuyla İnsan, DİB Yayınları, Ankara, 2015.
• Deniz, Gürbüz, “İlahi Mana ve İsimlerin Müslüman Ahlâkına Etkisi”, İslam Ahlâk Esasları ve Felse- fesi, Ankara: Grafiker Yayınları, 2013.
• Erdem, Engin, “Kant: Kötülük, Ahlaki Toplum ve Tanrı’nın Varlığı Meselesi”, Kutadgubilig Felse- fe-Bilim Araştırmaları Dergisi, C. 14 (2008), ss. 13-31.
• Gazzali, el Maksadu’l Esna li Şerhi Esmâillahi’l Husnâ, Kahire, 1322. Güler, İlhami, Allah’ın Ahlâkiliği Sorunu, 2.bs., Ankara, 2014.
• İbn Sina, El İşarat ve’t Tenbihat, çev. Ali Durusoy, Muhittin Macit, Ekrem Demirli, İstanbul,2005. Kaya, Mahmut, Felsefi Risaleler, İstanbul,1994.
• Koca, Suat, “Aydınlıkta Saklanan bir Ayet: Ve imneke le-ala hulukin ‘azim (68/el Kalem:4) Ayeti Çerçevesinde Kur’an’da Huluk Kavramını Yeniden Düşünmek” Ankara Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi, 55:2, ss.27-58.
• Matson, Wallace, A New History of Philosophy, Ancient & Medieval, N.Y.,1987.
• Peterson, Michael vdğ, (eds.), Akıl ve İnanç Din Felsefesine Giriş, çev. Rahim Acar, İstanbul, 2006. Pieper, Annemarie, Etiğe Giriş, çev. V. Atayman, G. Sezer, Ankara, 1994.
• Platon, Diyaloglar, 6.bs., İstanbul, 2009.
• Putnam, Hilary, “Jewish Ethics”, William Schweiker (ed.), The Blackwell Companion to Religious Ethics, Blackwell Publishing, 2008, s.159.
• Ronald M. Green, “Foundations of Jewish Ethics”, William Schweiker (ed.), The Blackwell Compa- nion to Religious Ethics, Blackwell Publishing,2008 içinde p.166;
• Reçber, Sait, Tanrı’yı Bilmenin İmkanı ve Mahiyeti, Ankara,2004.
• Reinhart, Kevin, “Origins of Islamic Ethics: Foundations and Constructions”, William Schweiker (ed.), The Blackwell Companion to Religious Ethics, Blackwell Publishing, 2008 s.244.
• Russel, Bertrand, Why I am not a Christian, London, 1967.
• Sachediana, Abdulaziz, ”Islamic Ethics, Differentiations”, William Schweiker (ed.), The Blackwell Companion to Religious Ethics, Blackwell Publishing, 2008, s.255.
• Saruhan, Müfit Selim, İslam Meşşai, Felsefesinde Filozof, Ankara, 2010. Saruhan, Müfit Selim, İslam Düşüncesinde Ahlâk İlmi, Ankara: Eskiyeni, 2015.
• Saruhan, Müfit Selim, “Dinî Ahlâk Neden Küçümsenir?” Kutadgubilig Felsefe-Bilim Araştırmaları Dergisi, 19 (Mart 2011), ss.443-449.
• Spinoza, Etika, 3.bs., çev. Hilmi Ziya Ülken, Ankara, 2009. Spinoza, Teolojik-Poltik İnceleme, çev. KazımArıcan, Ankara 2010
• Sülün, Murat, “Nefs-i Mutma’inne Ayetine Yeni Bir Yaklaşım” Ankara Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi, 50:1 (2009), ss.1-24.
• Tevrat Kutsal Kitap Yeni Çeviri, Kore,2014.
• Yavuz, Zikri, “Tanrı Tasavvurları”, Recep Kılıç (ed.), Din Felsefesi, Ankara: Anküzem Yayınları, 2013.