Kur’an ve Sünnete Göre Beslenme ve Şahsiyet Yapısına Etkisi

Yıl 2014, Sayı: 28, 137 - 160, 26.05.2014

Yasin Pişgin

Öz

Beslenme, insanın
temel yaşam aktivitelerinin başında gelmektedir. İnsan hayatını bütün
yönleriyle kuşatan Kur’an ve onun açılımı olan sünnet, bu konuya özel bir önem
vermiş ve beslenmenin mahiyeti ve hedefi konusunda bir takım esaslar
belirlemiştir. Çünkü Kur’an ve sünnete göre beslenme, ubudiyet için yaratılmış
olan insanın en büyük mazhariyeti olan yaşam nimetinin temelini teşkil eder. Bunun
yanısıra beslenmeye konu olan gıda maddelerinin helal veya haram, temiz veya
pis olması bakımından taşıdığı değerin insan şahsiyeti üzerinde olumlu ya da
olumsuz derin izler bıraktığı ve insanın ruhî duygu ve duruşlarıyla
yeme-içmenin miktar ve sıklığı arasında kuvvetli bir ilişkinin bulunduğu
psikolojinin tespit ettiği bir gerçek olarak önümüzde durmaktadır. Bu nedenle
biz bu çalışmamızda Kur’an ve sünnettin beslenmeye ilişkin olarak koyduğu
prensipleri ve bunların insan şahsiyetine olan etkisini incelemeye çalışacağız. 

Anahtar Kelimeler

Beslenme, şahsiyet, helal, haram, Kur’an, sünnet

The Nutrition According to the Qur’an and Sunnah and Its Effects on Human Personality

Öz

Nutrition is one of the basic living activities in human beings. Qur’an which
encompasses human life with its all aspects and sunnah as its explication, gave
a special attention to the nutrition and identified a number of principles about
its nature and goal. Because, according to the Qur’an and the Sunnah the nutrition
for human beings who has been created to worship is the basic of life that is
the greatest blessing end owed with him. As well, that the value which food stuffs
have in relation to halal or haram and clean or dirty has left deep traces on
the human personality, both positively and negatively. There is a strong
relation between the​​ activity
of eating and drinking in terms of the amount and frequency and human
spirituality. This fact stands before us as a fact which is itself a
psychological reality. In this regard, we will try to examine the principles that
the Qur’an and the Sunnah put about the nutrition and its effects on the human personality.

Anahtar Kelimeler

Nutrition, personality, halal, haram, Qur’an, sunnah

Kaynakça

• Akseki, Ahmed Hamdi, Ahlak İlmi ve İslâm Ahlakı, Sadeleştiren: Ali Arslan Aydın, 2. bs. Ankara: Nûr Y., 1991.
• Arpaguş, Safi, “Tekke Mutfağında Nefis Terbiyesi”, Elmlalı’da Kişilik Oluşumu ve Nefsin Terbiyesi Sempozyumu Bildiriler Kitabı, Antalya, 2013.
• Atay, Hüseyin, “Memleketimizdeki İlim ve Din Anlayışı Üzerine, Şahsiyet Buhranının Sebepleri”, Ankara Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi, (1969).
• Aydın, Ali Rıza, “Çocuğun Dini Şahsiyet Kazanmasında Ailenin Önemi”, Ondokuz Mayıs Üniversi-tesi İlahiyat Fakültesi Dergisi, VIII.
• Cemaluddîn Kâsımî, Mehâsinu’t-Te’vîl, thk. Muhammed Bâsil Uyûnussûd, Beyrut: Dâru’l-Kütübi’l-İlmiyye, 1418.
• Cessâs, Ebû Bekir, Ahkâmu’l-Kur’ân, thk. Muhammed Sâdık el-Kamhâvî, Beyrût: Dâruİhyâi’t-Turâsi’l-Arabî, 1405.
• Cihan, Sadık, “Hz. Peygamber’in Sünnetinde Yeme ve İçme”, Atatürk Üniversitesi İlahiyat Fakül-tesi Dergisi 7 (1982): 33-43.
• Cüceloğlu, Doğan, İnsan ve Davranışı, İstanbul: 1992.
• Dıraz, Abdullah, “Ahlak ile Eğitimin Alâkası”, çev. Hüseyin Emin Sert, Fırat Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi, II (1997).
• Doğan, D. Mehmet, Büyük Türkçe Sözlük, Yeni Şafak, y. y. t. y.
• el-Kuşeyrî, Ebu‟l-Kasım Abdülkerim, er-Risâletu‟l-Kuşeyriyye, thk. : AbdulhalîmMahmûd-Mahmûd b. Şerîf, Dâru’l-Meârif, Kâhire, ts.
• Ebû Zehra, Muhammed, Fıkıh Usûlü, çev. Abdulkadir Şener, Ankara: Fecr Yayınları, 1997.
• Ermaner, Neda, “Şahsiyet Terbiyesinde Dini Kültürün Rolü”, Ankara Üniversitesi İlahiyat Fakül-tesi Dergisi, CXX (1976.
• Gazzâlî, Ebû Hâmid, İhyâuUlûmi’d-Dîn, Mısır, 1334.
• Görmez, Mehmet, Sünnet ve Hadisin Anlaşılmasında ve Yorumlanmasında Metodoloji Sorunu, Ankara: T. D. V. Yayınları, 1997.
• Gözütok, Şakir, “Tasavvufta Şahsiyet Eğitimi”, Elmlalı’da Kişilik Oluşumu ve Nefsin Terbiyesi Sempozyumu Bildiriler Kitabı, Antalya, 2013.
• Gültekin, Fatih, “Katkı Maddelerinin İnsan Kişiliği Üzerindeki Etkisi”, Elmlalı’da Kişilik Oluşu-mu ve Nefsin Terbiyesi Sempozyumu Bildiriler Kitabı, Antalya, 2013.
• İbnÂşûr, Muhammed Tâhir, Tahrîru’l-Ma’ne’s-Sedîd ve Tenvîru’l-Akli’l- CedîdminTefsîri’l-Kitâbi’l-Mecîd, Tûnus: ed-Dâru’t-Tûnûsiyye, 1984.
• İbnAtıyye, Muhammed, el-Muharreru’l-Vecîz fî Tefsîri’l-Kitâbi’l-Azîz, thk. Abdusselâm Abduşşâfî Muhammed, Beyrût: Dâru’l-Kütübü’l-İlmiyye, 1422.
• İbnKesîr, Ebû’l-Fidâ, Tefsîru’l-Kur’âni’l-Azîm, thk. Sâmî b. Muhammed Selâmet, y. y. : Dârun Tayyibe li’n-Nerşrive’t-Tevzî’, 1420/1999.
• Kara, Hayreddin, “Kişilik Oluşumu- Modern Psikolojinin Erenlerden Öğrenebileceklerine Da-ir”Elmlalı’da Kişilik Oluşumu ve Nefsin Terbiyesi Sempozyumu Bildiriler Kitabı, Antalya, 2013.
• Kardâvî, Yûsuf, Sünneti Anlamada Yöntem, çev. Bünyamin Erul, Kayseri: Rey Yayınları, 1998.
• Kaya, Mevlüt, “Ailede Anne-Baba Tutumlarının Çocuğun Kişilik ve Benlik oluşumundaki Rolü”, Ondokuz Mayıs Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi, 9 (1997).
• Münâvî, Zeynulâbidîn, Feydu’l-Kadîr Şerhu Câmii’s-Sağîr, y. y. : el-Mektebetü’t-Ticâriyyetu’l-Kübrâ, 1356.
• Nesefî, Ebû’l-Berekât, Medâriku’t-Tenzîl ve Hakâiku’t-Te’vîl, thk. : Yûsuf Ali Bedyevî, Beyrût: Dâru’l-Kelimi’t-Tayyib, 1419-1998.
• Okudan, Rifat, “Elmalı Erenlerin Nefis Terbiyesi ve Kişilik Oluşumu”, Elmlalı’da Kişilik Oluşumu ve Nefsin Terbiyesi Sempozyumu Bildiriler Kitabı, Antalya, 2013.
• Peker, Hüseyin, “Olumlu Şahsiyet Özellikleri ve Din”, Ondokuz Mayıs Üniversitesi İlahiyat Fakülte-si Dergisi, I (1986).
• Rûdânî, Muhammed b. Süleymân, Cem’ul-FevâidminCâmiu’l-Usûl ve Mecmai’z-Zevâid, çev. Naim Erdoğan, y. y. : İz Yayınları, t. y. :
• Tezcan, Bahar, Obez Bireylerde Benlik Saygısı, Beden Algısı ve Travmatik Geçmiş Yaşantılar, Basılma-mış Uzmanlık Tezi, Sağlık Bakanlığı Bakırköy Prof. Dr. Mazhar Osman Ruh Sağlığı ve Sinir Hastalıkları Eğitim ve Araştırma Hastanesi, İstanbul: 2009.
• Tunç, Mustafa Şekip, Psikolojiye Giriş, İstanbul Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Y., 1949.
• Yalsızuçanlar, Sadık, “Sohbet Canı Semirtir, Ruhun Gıdalandığı Sohbet” Elmlalı’da Kişilik Olu-şumu ve Nefsin Terbiyesi Sempozyumu Bildiriler Kitabı, Antalya, 2013.
• Yılmaz, Suat, “Sağlıklı Beslenme ve Kişilik Oluşumu Üzerine Etkileri” Elmlalı’da Kişilik Oluşumu ve Nefsin Terbiyesi Sempozyumu Bildiriler Kitabı, Antalya, 2013.
• Yücesan, Sevinç, Optimal Beslenme, Ankara: Sağlık Bakanlığı Yayınları, 2008.
• Zeydan, Abdulkerîm, İslâmda Da’vet ve Tebliğ, çev. Ruhi Özcan, İstanbul: Hisâr Y., 1979.