Sosyal Bilimler Felsefesi Açısından Bil(in)mek ve Kur’an

Yıl 2013, Sayı: 26, 33 - 40, 15.05.2013

Murat Kayacan

Öz

İnsanoğlu
çevresiyle farklı şekil ve düzeylerde ilişkiler kurar. Bu yazıda bu ilişkilerden
“tanıma ve bilme” adı verilen ilişki sosyal bilimler felsefesi açısından ele
alınacaktır. Bu bağlamda; bir kimseyi bilme çabası içindeyken onunla mutlak
empati kurmanın gerekip gerekmediği, bu mümkün değilse onu bilme iddiasının ne
kadar yerinde olduğu, zaman zaman Kur’an ayetleriyle karşılaştırmalı olarak
sergilenmeye çalışılacaktır.

Anahtar Kelimeler

Bilme, Kur’an, sosyal bilimler, tekbencilik, empati, utanma

To know and to be Known from the Perspective of the Philosophy of Social Scien-ces and Koran

Öz

Human
beings establish relationships with their milieu in different ways and on
different levels. In this paper, the relationship between recognizing and
knowing will be discussed from the perspective of the philosophy social
sciences. In this context, by considering relevant Koranic verses; the question
that if we are in the exigency of absolute empathy when we are in need of
knowing somebody and when this kind of empathy is not possible, if it is proper
to claim to have knowing about her/him, will be analyzed.

Anahtar Kelimeler

Knowing, the Koran, solipsism, empathy, sense of shame

Kaynakça

• Beheşti, Muhammed Hüseyin (1928-1981), Bilmek, Bir Yay., İst., 1988.
• Fay, Brian, Çağdaş Sosyal Bilimler Felsefesi, (çev: İsmail Türkmen), Ayrıntı Yay., İst., 2001.
• Gölbaşı, Şükran, “Sociological Paradigms and Organizational Analysis (Kitap Değerlendirmesi)” Çanakkale Onsekiz Mart Üniversitesi Biga İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Yönetim Bilimleri Derg, C. 2, S. 2, Çanakkale, 2004.
• Layder, Derek, Sosyal Teoriye Giriş, (çev: Ümit Tatlıcan), Küre Yay., İst., 2006.
• Karaman, Hayrettin vd., Kur’an Yolu Türkçe Meal ve Tefsir, 5 c., DİB Yay., Ank., 2007.
• Nesefi, Mahmud Hafız ed-Dîn (ö. 710), Tefsiru’n-Nesefi (Medâriku’t-Tenzîl ve Hakaiku’t-Te’vil), 3 c., Daru’l-Kelimi’t-Tayyib, Beyrut, 1998.
• Rees, Dilys Karen, “Gadamer’s Philosophical Hermeneutics: The Vantage Points And The Horizons In Readers’ Responses To An American Literature Text”, The Reading Matrix, Vol. 3. No. 1, the USA, 2003.
• Torun, İshak, “Kapitalizmin Zorunlu Şartı Protestan Ahlak” Cumhuriyet Üniv. İktisadi ve İdari Bilimler Derg., Cilt 3, Sayı 2, Sivas, 2002.
• Taberî, Muhammed bin Cerir (ö. 310), Câmiu’l-Beyan an Te’vîli Âyi’l-Kur’an, 24 c., Müessesetü’r-Risale, Beyrut, 2000.
• Weber, Max (1864-1920), Protestan Ahlâk ve Kapitalizmin Ruhu, (çev: Zeynep Aruoba), Hil Yay., İst., 1985.