Kur’an Deyimlerinin Semantik Analizi

Yıl 2013, Sayı: 27, 79 - 102, 25.11.2013

Erdinç Doğru

Öz

Bir
dilde deyimler o dilin söz varlığı içinde önemli bir yer tutar. Çünkü deyimler,
söylenmek istenen sözü daha etkili hale getirirken aynı zamanda dilde tasarruf
sağlar. İçinde deyim geçmeyen bir yazı yazmak veya konuşma yapmak neredeyse
imkânsızdır. Bu açıdan deyimleri atasözleriyle kıyasladığımızda dilde deyimlerin
atasözlerinden daha büyük bir yer kapladığını görürüz. Konuya Kur’an-ı Kerim
açısından bakıldığında Kur’an’ın son derece zengin bir deyim kullanımına sahip
olduğu hemen fark edilecektir. Zira Arap dili, mecazî ifadelere yatkınlığıyla
bilinen bir dildir. Bir de buna Kur’an-ı Kerim’in ilahî kelam oluşu, yani
fesahat ve belagatinin yüksekliği eklendiğinde Kur’an-ı Kerim’de neden bu kadar
çok deyim kullanıldığı anlaşılmış olur. Kur’an-ı Kerim’in anlaşılması açısından
deyimlerin analizi oldukça önemlidir. Çünkü deyimler, kendini hemen ele
vermeyen, üzerinde düşünülmesi gereken, başka bir ifadeyle manayı presleyerek
muhafaza eden dil birlikleri olduğundan anlamın gün yüzüne çıkarılması, önemli
bir çaba sarf etmeyi, tabir caizse iğneyle kuyu kazmayı gerekli kılmaktadır. Bu
çalışmada Kur’an deyimleri, semantik açıdan analiz edilmeye, Kur’an’daki
deyimlerin derinliklerinde dolaşılmaya çalışılmıştır.

Anahtar Kelimeler

Kur’an-ı Kerim, deyim, semantik, çeviri, analiz

Semantic Analysis Of Quran Idioms

Öz

Idioms in a language occupy
an important place in its word power. Because, idioms save up in language while
they make intended meanings more efficient. It is almost impossible to write an
inscription or to make a speech in which an idiom is not included. We see that
idioms occupy larger place than proverbs in a language when we compare them in
this regard. It will be immediately noticed that the Holy Quran has an
extremely rich idiom usage when the issue is examined from the respect of the
Holy Quran. Because, Arabic is a language which is famous with its inclination
to figurative phrases. When the fact that the Holy Quran is a divinely remark
namely its highness in accuracy, fluency and eloquence is added to this, it
will be better understood why so many idioms have been used in the Holy Quran.
Analysis of idioms is highly important for the Holy Quran to be well
understood. Bringing the meaning into light entails a considerable effort, in
other words an attempt to do the impossible because idioms are word units that
do not betray themselves easily at once, need to make mind exercises on, in
other words that save the meaning in zipped form. In the present study, it has
been tried the Quran idioms to be analyzed semantically and to travel in their
depths. 

Anahtar Kelimeler

The Holy Quran, idiom, semantics, translation, analysis

Kaynakça

• A. Bilgin, Kur’an’daki Deyimler ve Zemahşeri’nin Keşşaf’ı, Yayınlanmamış Doktora Tezi (2012), Ankara
• E. Doğru, Dilin Derin Devleti Deyimler (2011), Fecr Yayınevi, Ankara