Hukukun Adaletinden Adaletin Hukukuna

Yıl 2018, Sayı: 36, 7 - 17, 30.05.2018

Müfit Selim Saruhan

Öz

Bu makalede, hukuk-adalet ilişkisine eleştirel bir
bakış geliştirilmeye çalışılacaktır. Hukukun adaleti ile adaletin hukuku
kavramlarına dikkat çekilerek bu ayrımdan ortaya çıkan farklılıklar
temellendirilecektir. Hukuk ve ahlâk felsefesi açısından adaletin olgusal- lığı
ve değeri üzerinde bir tartışma alanı bulunmaktadır. Hukuk, din ve ahlâk
sistemleri tarafından kendilerine güç bulmak adına sahiplenmeye çalışılan
adaletin bağımsızlığına vurgu yapılacaktır.

Anahtar Kelimeler

Hukuk, adalet, değer, etik

From Justice of Law to the Law of Justice

Öz

This article will try to develop a critical view on
the relation of Law and justice. Differences emerging from this differentiation
will be based on the concepts of law of justice and justice of law. The
emphasis will be on the reality and value of justice in terms of law and moral
philosophy. Law, Religion and Ethics are trying to acquire the power of justice
in order to strength their power This article will emphasize the independence
of justice and its autonomy.

Anahtar Kelimeler

Law, justice, value, ethics

Kaynakça

• Abadan,Yavuz, Hukuk Felsefesi Dersleri, Ankara Üniversitesi Hukuk Fakültesi Yay., Ankara, 1954. Aydın, Mehmet, Tanrı-Ahlâk İlişkisi, Ankara, TDV. Yay., Ankara, 1991.
• Aristoteles, The Nichomachean Ethics, (A Commentary by the Late) H. H. Joachim, The Clorenden Press, Oxford, 1951.
• Billington, Ray, Felsefeyi Yaşamak, İngilizceden çev. Abdullah Yılmaz, Ayrıntı Yayınevi, İstan- bul,1997.
• Cahn, Edmond, The Moral Decision, N.Y. 1949.
• Cevizci, Ahmet, Etiğe Giriş, Paradigma Yay., İstanbul, 2002 Çağrıcı, Mustafa, İslâm Ahlâkı, Ensar Neşriyat, İstanbul, 1985. Çağrıcı, Mustafa, İslâm Düşüncesinde Ahlâk, İstanbul, 2006.
• Deniz, Gürbüz, İnsan Hürriyetinin Metafizik Temelleri, Ankara, 2017.
• Dönder, Burhanettin, Kur’an’da Adalet, Ankara Üniv. SBE., Yayınlanmamış Y. Lisans Tezi, Anka- ra, 1994.
• Güriz, Adnan, Hukuk Başlangıcı, Ankara Üniv. Hukuk Fakültesi Yay., Ankara, 1986.
• Güriz, Adnan, Hukuk Felsefesi, Ankara Üniv. Hukuk Fakültesi Yay., 2. baskı, Ankara, 1987. Fârâbî, el-Medinetü’l-Fazıla, çev. Ahmet Arslan, Ankara, 1990.
• İbn Miskeveyh, Tehzîbü’l-Ahlâk ve Tathirü’l-A’rak, Kahire 1374/1928.
• İbn Miskeveyh, Ahlâkı Olgunlaştırma, çev. A. Şener-İ. Kayaoğlu-C. Tunç, Kültür ve Turizm Ba- kanlığı Yay., Ankara, 1983.
• İbn Sina, Risâle fi’l-Kuva’l-İnsaniyye ve İdrakatuha (Tis’a Resâil içinde).
• Karaman Hüseyin, Nurettin Topçu’da Ahlâk Felsefesi, Dergâh Yay., İstanbul, 2000.
• Karagözoğlu, Hümeyra: Ahlâk Düşüncesinde Siyaseti Aramak: İbn Miskeveyh’te “Adalet” Kav- ramının Siyasî Yansımaları, Dîvân: Disiplinlerarası Çalışmalar Dergisi 15, 2/27 (2009), 93-118.
• Kıllıoğlu, İsmail, Ahlâk ve Hukuk İlişkisi, İFAV. Yay., İstanbul, 1988.
• Kutluer, İlhan, İslâm Felsefesinde Ahlâk İlminin Teşekkülü, Marmara Üniversitesi SBE., Yayınlanma- mış Doktora Tezi, İstanbul, 1989.
• Kutub Seyyid, İslâm’da Sosyal Adalet, Hikmet Yay., İstanbul, 2007.
• Macit Fahri, İslâm Ahlâk Teorileri, Çev: M. İskenderoğlu - A. Arkan, Litera Yay., İstanbul, 2004. Maraş, İbrahim, “Türk İslam Düşünce Tarihinde Ahlâk ve Örnek Metinler” İslam Ahlâk Esasları ve Felsefesi, ed: Müfit Selim Saruhan, Ankara, 2016, Grafiker Yayınları, 3.baskı.
• Mutahharî, Murtaza, Felsefe Dersleri II, İnsan Yay., İstanbul, 2005. Rawls, John, A Theory of Justice, Oxford, 1989.
• Saruhan, Müfit Selim, İslâm Ahlâk Felsefesinde Bilgi ve Hürriyet, Ankara, 2005.
• Saruhan, Müfit Selim, Evrim ve Ahlâk Filozofu İbn Miskeveyh Düşüncesinde Tanrı, Evren ve İnsan, Eski- yeni Yayınları, Ankara, 2018.
• Saruhan, Müfit Selim, “Ahlâk Hukuk ve Din İlişkisi”, Din ve Ahlâk Felsefesi (Komisyon), Ankara Üniversitesi Uzaktan Eğitim İlahiyat Tamamlama Yay., Ankara, 2006, ss. 232-249.
• Saruhan, Müfit Selim, “Erdemlerin Erdemi: Adalet”, Adam Akademi Sosyal Bilimler Dergisi (Adam Academy Journal of Social Sciences), cilt: 5, sayı 1, Haziran 2015, ss. 1-15.
• Solmaz, Zelyut Hünler, “Adalet”, Felsefe Ansiklopedisi, (Ed. Ahmet Cevizci), c. 1, Etik Yay., İstan- bul, 2003.
• Sponville, Andree Comte, Petit Traite de Grande Vertus, Büyük Erdemler Risalesi, çev. Işık Ergüden, İletişim Yay., 4. baskı, İstanbul, 2016.
• Toker, İhsan, ‘Eşitlik ve Adalet Kavramları Çerçevesinde Müslüman Kadınlarda Toplumsal Cin- siyet Örüntüleri’, Ankara: Ankara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 1:1 (2009), 142-165. Topaloğlu, Bekir, “Adl”, Türkiye Diyanet Vakfı İslâm Ansiklopedisi, c. 1, İstanbul 1988, s. 387.
• Turan, Ramazan, “İbn Miskeveyh’de Erdem Kavramı ve Temel Erdemler”, Namık Kemal Üniv. İlahiyat Fak. Dergisi, 2015, cilt: I, sayı: 2, ss. 7-35
• Türer, Celal, Ahlâktan Felsefeye Felsefeden Ahlâka, Dergâh Yay., İstanbul, 2017. Topçu, Nurettin, Sosyoloji, İnkılâp ve Aka Kitabevi, İstanbul, 1983.
• Uygur, Gülriz, Hukukta Adaletsizliği Görmek, Türkiye Felsefe Kurumu Yayını, Ankara, 2013. Vural, Mehmet, Siyaset Felsefesi Açısından Muhafazakârlık, 3. Baskı, Elis Yay., Ankara, 2011.
• Vural, Mehmet, “Hukukun Üstünlüğü Bağlamında Hukuk Devleti Anlayışı”, İslâmi Araştırmalar Dergisi, c. 14, sayı 2, Ankara, 2001, ss. 272-276.
• Yıldız Mualla, “Suça Sürüklenen Ergenlerde Affetme Üzerine Bir İnceleme” Toplum Bilimleri Dergisi, c. 11, s. 22, 2017.
• Yörük, Kemal, Hukuk Felsefesi Dersleri, İstanbul Üniversitesi Yay., İstanbul, 1958.