Rasyonel Toplum ve Adalet Sorunu

Yıl 2018, Sayı: 36, 19 - 36, 30.05.2018

Muhammet Özdemir

Öz

Bu çalışma, toplumsal iyi niyet ile gerçek adalet
arasındaki ilişkiyi incelemektedir.  Söz
konusu iyi niyetin nesnesi önce toplum, sonra devlettir. Toplum ve devlet
birbirini zorunlu olarak içeren iki temel olgu ve kavramdır. Çağdaş İslâm
toplumlarında nesnesi doğru seçilmiş iyi niyetin eksikliği söz konusudur. Bu
vakıa, Ortadoğu’da, şartları dün- yevi ve maddi bir adaletin tesisini
zorlaştırmaktadır. Çünkü adalet, kurallı ve geçerli bir toplumsal düzene
tekabül etmektedir. Bu bağlamda Osmanlı Devlet’inde mevcut olan adalet dairesi
kavramı ile Kıta Avrupası menşeli çağdaş sosyal adalet teorileri ve Ameri- ka
Birleşik Devletleri menşeli çağdaş liberal felsefi adalet kuramlarının
eş-işlevli olduğu saptanmaktadır. Bu meyanda adalet dairesini işleyen
mütefekkirler ile sözgelimi Hannah Arendt, Jürgen Habermas, John Rawls, Bernard
Williams ve Ronald Dworkin gibi çağ- daş düşünürler aynı toplumsal hakikati
dile getirmektedirler. Düzen fikri olmaksızın ger- çek adalete erişmek mümkün
değildir. Ortadoğu’da yaşayanlar glokalizasyon süreçleri nedeniyle bu toplumsal
hakikate uzak görünmektedirler.

Anahtar Kelimeler

Siyaset felsefesi, toplumsal rasyonalite, adalet, Ortadoğu, toplumsal iyi niyet

The Rational Society and the Problem of Justice

Öz

This study examines the relationship between social
goodwill and real justice. The object of this goodwill is firstly the society
and then the state. Society and the state are two essential facts and concepts
that necessarily contain each other. In modern Islamic societies, it is felt a
lack of the situation which the object of goodwill is correctly selected. This
fact makes it difficult for the Middle East to establish the justice which has
temporal and material conditions. Because the justice is a social order  which contain norm and validity. In this
context, it is confirmed that the term of “Circle of Justice” in Ottoman Empire
and contemporary theories of which contain the social justice theory originated from Continental Europe and the liberal philosophical justice theory originated from United States of America are
co-functional. Within this scope, the philosophers who studied about the circle
of justice and some contemporary philosophers of politics such as Hannah Arendt
and Jurgen Habermas and John Rawls and Bernard Williams and Ronald Dworkin have
expressed the same social truth. Without the idea of an order, it is impossible
to gain the real justice. Those who have been living in the Middle East seem to
be distant from this social truth because of the process of the glocalization.

Anahtar Kelimeler

Political philosophy, social rationality, justice, Middle East, social goodwill

Kaynakça

• Barth, William Kurt, On Cultural Rights: The Equality of Nations and the Minortiy Legal Tradition, Martinus Nijhoff Publishers, 2008, Leiden and Boston.
• Brown, Alexander, Ronald Dworkin’s Theory of Equality: Domestic and Global Perspectives, Hampshire and New York: Palgrave Macmillan, 2009, Hampshire and New York.
• Car, Stuart C., Globalization and Culture at Work: Exploring Their Combined Glocality, Kluwer Academic Publishers, 2004, New York, Boston, Dordrecht, London, Moscow. Chomsky, Noam, Middle East İllusions: Including Peace in the Middle East? Reflections on Justice and Nationhood, Rowman and Littlefield Publishers, Inc., 2003, Lanham, Boulder, New York, Oxford.
• Çağan, Kenan, Münevverden Entelektüele: Modernleşme, İslâmcılık ve Yerlilik, Tezkire, 2015, İstanbul. Darling, Linda T., A History of Social Justice and Poltical Power in the Middle East:
• The Circle of Justice from Mesopotamia to Globalization, Taylor and Francis Group, 2013, London and New York.
• Dworkin, Ronald, Justice for Hedgehogs, The Belknap Press of Harvard University Press, 2011, Cambridge, Massachusetts, London.
• Dworkin, Ronald, Principles for A New Political Debate: Is Democracy Possible Here?, Princeton University Press, 2006, Princeton and Oxford.
• Fanon, Frantz, Black Skin White Masks; Çev.: Charles Lam Markmann, Pluto Press, 2008, London.
• Fârâbî, Ebû Nasr, Kitâbü’s-Siyâseti’l-Medeniyye; thk.: Ali Bû Mülhim, Dâr ve Mektebetü’l-Hilâl, t.s., Beyrut.
• Fârâbî, Ebû Nasr, Kitâbü Tahsîli’s-Saâde; thk.: Ali Bû Mülhim, Dâr ve Mektebetü’-Hilâl, 1995, Bey- rut.
• Habermas, Jürgen, Between Facts and Norms: Contributions to a Discourse Theory of Law and Democracy; Çev.: William Regh, The MIT Pres, 2. Basım, 1996, Cambridge and Massachusetts.
• Hedrıck, Todd, Rawls and Habermas: Reason, Pluralism, and the Claims of Political Philosophy, Stanford University, 2010, Stanford and California.
• Kazemzadeh, Masoud, “The Sources of the Middle East’s Crises and American Grand Strategy”,
• Comparative Strategy, 2018, Vol. 37, No. 1, s. 56-72, Routledge, Taylor and Francis Group.
• Kömbe, İlker, “Bir Devletin İki Farklı Döneminde Aynı Eserin İki Âlim Tarafından farklı Şekilde Okunuşu ve Adalet Dairesi Kavramı”, Kutadgubilig Felsefe-Bilim Araştırmaları Dergisi, Sayı 24, Ekim 2013, s. 283-303.
• Langton, Rae, “Whose Right? Ronald Dworkin, Women, and Pornographers”, Philosophy&Public Affairs, Vol. 19, No. 4 (Autumn 1990), Wiley, s. 311-359.
• Laws, Sir John, “The Rule of Law: The Presumption of Liberty and Justice”, Judicial Review, Routledge, Taylor and Francis Group, 2017, Vol. 22, No. 4, s. 365-373.
• Lucchese, Flippo Dell, The Political Philosophy of Niccolò Machiavelli, Edinburgh University Press, 2015, Edinburgh.
• Macready, John Douglas, “Hannah Arendt and the Political Meaning of Human Dignity”, Journal of Social Philosophy, Vol. 47, No. 4, Winter 2016, s. 399-419, Wiley Periodicals, Inc.
• Meriç, Cemil, Sosyoloji Notları ve Konferanslar, İletişim Yayınları, 16. Baskı, 2013, İstanbul.
• Miller, David, Justice for Earthlings: Essays in Political Philosophy, Cambridge, Cambridge University Press, 2013, New York, Madrid.
• Özdemir, Muhammet, TÜRKMEN, Metin, “Hak ve Adalet Kavramlarının Psikolojik Meşruiye- tinde Yeni Bir Tartışma: İhtiyaç ve Çıkar Nedir?”, Sosyal Adalet İçin İnsan Hakları: Sosyal Haklar Bildiriler Kitabı; Ed.: Akkoyunlu Ertan, Filiz Kartal, Yeliz Şanlı Atay, Ankara: TODAİE, 2014, s. 33-57.
• Pogge, Thomas, “Real World Justice”, Current Debates in Global Justice içinde; Ed.: Gillian Brock, Darrel Moellendorf, Springer, 2005, Dordrecht, Norwell.
• Pogge, Thomas, John Rawls: His Life and Theory of Justice; Çev.: Michelle Kosch, Oxford University Press, 2007, Oxford and New York.
• Pothıer, Jacques, “From Anthropophagy to Glocatization: A Hundred Years of Postcolonial Responses to Globalization”, Globalization and “Minority” Cultures: The Role of “Minor” Cultural Groups in Shaping Our Global Future içinde; Ed.: Sophie Croisy, Brill Nijhoff, 2015, s. 23-30, Leiden and Boston.
• Rawls, John, Political Liberealism, Columbia University Press, 2. Basım, 1996, New York. Ritzer, George, Globalization: The Essentials, Wiley-Blackwell, 2011, Malden and Oxford.
• Schaefer, David Lewis, Illiberal Justice: John Rawls vs. The American Tradition, University of Missouri Press, 2007, Columbia and London.
• Sleat, Matt, “The Value of Global Justice: Realism and Moralism”, Journal of International Political Theory, 2016, Vol. 12(2), s. 169-184.
• Thompson, Elizabeth F., Justice Interrupted: The Struggle for Constitutional Government in the Middle East, Harvard University Press, 2013, Cambridge, Massachusetts, London.
• Touraine, Alain, Eşitliklerimiz ve Farklılıklarımızla Birlikte Yaşayabilecek miyiz?; Çev.: Olcay Kunal, Yapı Kredi Yayınları, 4. Baskı, 2011, İstanbul.
• Tunick, Mark Tunick, Hegel’s Political Philosophy, Princeton University Press, 1992, Princeton and New Jersey.
• Uçar, Aslı Yılmaz, “Osmanlı Siyaset-Yönetim Düşün Geleneği: Daire-i Adalet’in Yönetimi”,
• MEMLEKET Siyaset Yönetim, Cilt 7, Sayı 17, 2012/17, s. 1-33.
• Williams, Bernard, Morality an Introduction to Ethics, Cambridge University Press, 1993, Cambridge and New York.