A Review on Articles Relating to ‘Youth, Religion and Value’ in the Information Age

Yıl 2021, Sayı: 45, 781 - 795, 20.09.2021

Fatma Kurttekin

https://doi.org/10.37697/eskiyeni.937521

Cited By: 5

Öz

The increasing use of the internet and smartphones, especially with the pandemic, has led people to spend more time on different platforms. In the researches, it has been revealed that individuals especially youths actively use search engines such as Google, which facilitate the access to information as well as social media platforms such as Facebook (Fb), Instagram, Twitter. In fact, the expressions of “Molla Google” and “Hazreti Google” indicate its extensive usage among youth. However, it is difficult to say that the opportunities offered by the mass communication tools brought by the information age can always be used favorable and correctly. As a matter of fact, the question of what is the extent of the influence of the virtual world on the new meanings that can be attributed to values, especially change and degeneration in values, occupies the minds. Therefore, the problem of identification with values caused by this change, which has attracted attention in young people in recent years, is one of the issues that draw attention in researches. It is argued that the youth’s relations with their families and their environment weakened and they became asocial, and at the same time they have become socialized in the virtual world; values such as respect, love and tolerance have been shaken. In this respect, the studies on the effects of the content provided by the virtual world on the youth’s value perceptions were analyzed. Related articles were classified under two themes. The first of these themes is “youth, religion and digital media”. The second is “youth, value and digital media”. 26 of the articles on youth, internet, religion and value published through the DergiPark system in the last ten years (2010-2020) have been evaluated from the religious education perspective by using the literature review method. Almost all of the studies (with the exception of one) are field studies that present qualitative and quantitative data. In these studies, it was observed that the use of digital media for religious purposes in the relationship between youth, religion and value, marginalization, love-hate-cyberbullying, and privacy as well as internet addiction problem were examined. The border-removing structure of digital media affects the value perception and hierarchy of youth, but it creates an environment of competition and choice besides information pollution. As a result of the researches, it has been revealed that the opportunities offered by digital media may cause fluctuations in the value perception levels. In this context, the problem of supervision of technological tools that bring education and entertainment together, security risks and erroneous learning caused by misinformation, along with being exposed to pornography, images and advertisements in which violence and bad habits are normalized can cause many psychological, social, especially religious and moral problems. Therefore, it can be said that there is a need for new studies that will more clearly identify the value degeneration and for new contents of Religious Culture and Moral Knowledge (RCMK) course that will raise awareness of the youth against these problems.

Anahtar Kelimeler

Religious education, youth, religion, value, internet

Bilişim Çağında ‘Gençlik, Din ve Değer’ Konularını Ele Alan Makaleler Üzerine Bir İnceleme

Öz

İnternet ve akıllı telefonların özellikle pandemiyle birlikte artan kullanımları bireyleri farklı platformlarda daha fazla vakit geçirmeye yöneltmiştir. Yapılan araştırmalarda bireylerin özellikle gençlerin bilgiye erişimi kolaylaştıran Google gibi arama motorlarının yanında Facebook (Fb), Instagram, Twitter gibi dijital medya platformlarını aktif şekilde kullandıkları ortaya konulmuştur. Öyle ki, gençlerin dillerinden düşürmediği “Molla Google” ve “Hazreti Google” ifadeleri internetin gençler arasında yaygın kullanımına işaret etmektedir. Ancak, bilişim çağının getirdiği kitle iletişim araçlarının sunduğu imkanların her daim olumlu ve doğru kullanılabildiğini söylemek mümkün değildir. Nitekim değerlere yüklenebilen yeni anlamlar, özellikle değerlerdeki değişim ve dejenerasyonda sanal âlemin etkisinin boyutu nedir sorusu zihinleri meşgul etmektedir. Dolayısıyla son yıllarda gençlerde dikkat çeken bu değişimin yol açtığı değerlerle özdeşleşme problemi araştırmalarda dikkat çeken konulardan biridir. Gençlerin aileleri ve çevreleriyle ilişkilerinin zayıflayıp asosyalleştikleri aynı zamanda sanal alemde sosyalleştikleri; saygı, sevgi, hoşgörü gibi değerlerin sarsıldığı tartışılmaktadır. Bu açıdan çalışmada sanal alemin sunduğu içeriklerin gençlerin değer algılarına yönelik etkilerini konu edinen araştırmalar analiz edilmiştir. Literatür taraması yöntemiyle son on yıllık süreçte (2010-2020) DergiPark sisteminde yayınlanan gençlik, internet, din ve değer konulu 26 makale din eğitimi perspektifinden incelenmiştir. Ele alınan çalışmaların neredeyse tamamı (biri hariç) nitel ve nicel veriler sunan saha araştırmalarıdır. Söz konusu yıllarda yapılan çalışmalarda gençlik, din, değer ve dijital medya ilişkisinde dini amaçlı dijital medya kullanımı, ötekileştirme, sevgi-nefret-siber zorbalık, mahremiyet değerlerinin yanında internet bağımlılığı gibi sorunların irdelendiği görülmüştür. Mevcut veriler benzerlik ve farklılıklarına göre oluşturulan “gençlik, din ve dijital medya” ve “gençlik, değerler ve dijital medya” olarak iki tema altında değerlendirilmiştir. Dijital medyanın sınırları kaldıran yapısı gençlerin değer algı ve hiyerarşisini etkilemekte bilgi kirliğinin yanında bir rekabet ve seçim ortamı oluşturmaktadır. Araştırmaların sonucunda dijital medyanın sunduğu imkanların değer algı düzeylerinde dalgalanmalara yol açabileceğine dair bulgular ortaya çıkmıştır. Bu bağlamda eğitim ve eğlenceyi bir araya getiren teknolojik araçların denetim problemi, güvenlik riskleri ve yanlış bilgilenmenin yol açabileceği hatalı öğrenmelerin yanında pornografi, şiddet ve kötü alışkanlıkların normalleştirildiği imge ve reklamlara maruz kalınabilmesi psikolojik, sosyal, bilhassa dini ve ahlaki birçok probleme sebep olabilmektedir. Dolayısıyla değer dejenerasyonu karşısında daha net tespit edecek yeni çalışmalara ve gençleri bu problem karşısında daha iyi bilinçlendirecek Din Kültürü ve Ahlak Bilgisi (DKAB) ders içeriklerine ihtiyaç duyulduğu söylenebilir.

Anahtar Kelimeler

Din eğitimi, gençlik, din, değer, internet

Kaynakça

• Alexa. “Top Sites in Turkey”. Erişim 23.3.2021. https://www.alexa.com/topsites/countries;7/TR https://www.alexa.com/siteinfo/diyanet.gov.tr#card_topkeywords; https://www.alexa.com/siteinfo/qiqitv.info
• Arslan, Ali- Çaylak, Melek. “Tesettür Giyimi Etkileyen Tüketim Kültürü Faktörleri Üzerine Uygulamalı Bir Araştırma”. Akademik İncelemeler Dergisi 13/1 (Nisan 2018), 41-70. https://doi.org/10.17550/akademikincelemeler.396263
• Ankaralı, Handan - Ünal, Erkam - İpekçi, Muhammed Ali - Tazim, Ömer Faruk - Türk, Ömer Tarık - Atasoy, Halil - Yıldız, Ömer Faruk - Araç, Hamza - Aydın, İshak - Karaman, Muhammet
• İhsan - Yelek, Mahmut. “Beyoğlu Anadolu İmam Hatip Lisesi Öğrencilerinde İnternet ve Sosyal Medya Bağımlılık Düzeyi, Başarı ile İlişkisi ve Bağımlılık Üzerine Etkili Faktörler”. Kalemname 4/8 (December 2019), 301-333.
• Belsey, Bill. “Cyberbullying”. Erişim 20.03.2021.http://www.cyberbullying.ca
• Bitdefender, “Kids and Online Threats”. Erişim 20.03.2021. https://www.bitdefender.com/ media/materials/white-papers/en/Bitdefender-CaseStudy-Kids.pdf
• Bodur, Hüsnü - Korkmaz, Sezai. “İlahiyat Öğrencilerinde Sosyal Medya Kullanımı ve Dindarlık İlişkisi”. Kahramanmaraş Sütçü İmam Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi 30 (December 2017), 329-335.
• Campbell, H. “Understanding the Relationship between Religion Online and Offline in a Networked Society”. Journal of the American Academy of Religion 80/1 (2012), 64-93.
• Cevizci, Ahmet. Felsefe Sözlüğü. İstanbul: Paradigma Yayınları, 1999.
• Cıngı, Mustafa. “Dijital Oyunseverlerin İslamofobi İçerikli Oyunlara Bakışı”. Medya ve Din Araştırmaları Dergisi 1/1 (Haziran 2018), 49-72.
• CNN Türk. “Türkiye’de her gün bir kişi 8 saatini internette geçiriyor! İşte en çok kullanılan uygulamalar” (19.02.2021). https://www.cnnturk.com/teknoloji/turkiyede-her-gun-1-kisi-8- saatini-internette-geciriyor-iste-en-cok-kullanilan-uygulamalar?page=4.
• Çeli̇k, Merve. “Üniversite Öğrencilerinin Sosyal Medya Bağımlılık Düzeylerinin İncelenmesi: Kültür Üniversitesi Öğrencileri Üzerine Bir Araştırma”. İstanbul Ticaret Üniversitesi Akademik Arşiv Sistemi. Erişim 20.04.2021. http://acikerisim.ticaret.edu.tr/xmlui/handle/11467/1594
• Çınar, Fatih. “Gençlik Değerler ve Bağımlılık Profili Üzerine Bir Araştırma”. Süleyman Demirel Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi 43 (Aralık 2019), 164-186.
• Doğan, Mebrure. “Ergenlerin Değer Yönelimleri ve Değer Yönelimlerinin İnternet Bağımlılığıyla İlişkisinin İncelenmesi”. Uluslararası Sosyal ve Eğitim Bilimleri Dergisi 5/10 (Aralık 2018), 263- 285. https://doi.org/10.20860/ijoses.475240
• Eken, Metin. “Modern Görsel Kültürde M Nesli’nin Online İnanç Pratikleri”. Bilimname 43 (Kasım 2020), 31-71. https://doi.org/10.28949/bilimname.762744
• Evyapar, Mehmet Ertuğrul - Özbolat, Abdullah. “Ötekileştirilen Dindar Gençlik: ‘İmam Hatipler Kapatılsın’ Facebook Grubu Örneği”. İlahiyat Akademi 12 (Aralık 2020), 75-96.
• Furat, Ayşe Zişan. “Medya ve Din: Din Eğitimi Açısından İmkân mı, Tehdit mi?”. Dijitalleşen Din (Medya ve Din 2). Ed. Mete Çamdereli- Betül Önay Doğan- Nihal Kocabay Şener. 325-363. İstanbul: Köprü Kitapları, 2015.
• Furat, A. Z. “Din Eğitimi Ekseninde Türkiye’de Medya ve Din Araştırmaları”. Medya ve Din Araştırmaları Dergisi 2/1 (2019), 29-51.
• Gürses, İbrahim- İrk, Esra. “İnternet Kullanımı ve Ergenlerin Dini Gelişimleri Üzerine Bir Araştırma”. Uludağ Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi 27/1 (2018), 109-135.
• Haberli, Mehmet. “Dijital din Araştırmalarında Konu ve Yaklaşımlar”. İnsan ve Toplum Bilimleri Araştırmaları Dergisi 9/2 (2020), 879-902.
• Habertürk. “İnternet kafede öldü” (20.1.2015). https://www.haberturk.com/ekonomi/tekno loji/haber/1032639-internet-kafede-olum
• İrk, Esra. İnternet Kullanımının Ergenlerin Dini Gelişimine Etkisi. Bursa: Uludağ Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Yüksek Lisans Tezi, 2015.
• İnan Kılıç, Ayşe. “Lise Öğrencilerinin Manevi- İnsani Değerler Eğilimi”. Cumhuriyet İlahiyat Dergisi 24/2 (Aralık 2020), 807-831. https://doi.org/10.18505/cuid.765415
• İnce Mustafa- Yılmaz, Mesut. “Ergenlik Çağındaki Çocukların Sosyal Medya Kullanım Alışkanlıklarının Yalnızlaşmaya Etkisi.” Gümüşhane Üniversitesi İletişim Fakültesi Elektronik Dergisi 8/2 (Eylül 2020), 1111-1144.
• İpek, Fatih - Tavukçuoğlu, Mustafa. “Yüksek Din Öğrenimi Gören Öğrencilerin Bilgi Okuryazarlığı ve Epistemolojik İnanç Düzeyleri Üzerine Bir Araştırma”. Necmettin Erbakan Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi 49/49 (June 2020), 259-302.
• Karslı, Necmi. “Gençlerde İnternet Bağımlılığı ve Dindarlık İlişkisi”. Ondokuz Mayıs Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi 46 (Haziran 2019), 225-260. https://doi.org/10.17120/omuifd.526893
• Karslı, Bahset - Aycan, Sezen. “Instagram ve Mahremiyet: Dindar Muhafazakâr Kadınların Paylaşımları Örneği”. Turkish Academic Research Review 5/2 (Haziran 2020), 245-266. https://doi.org/10.30622/tarr.725695
• Kocagöz, Elif - Göksu, Nusret - Bakan, İsmail - Karakuş, Fatma Nur. “Mahremiyet ve Dindarlık Perspektifinden Sosyal Medya Platformlarında Görsel Paylaşımının İncelenmesi: KSÜ Öğrencileri Üzerinde Bir Uygulama”. Kahramanmaraş Sütçü İmam Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi 10/1 (Haziran 2020), 83-101.
• Korkmaz, Sezai -Mehmedoğlu, Ali Ulvi. “Dindarlık, Siber Zorbalık ve Problemli İnternet Kullanımı İlişkisine Dair Nicel Bir Araştırma”. Dini Araştırmalar 21/53 (Haziran 2018), 35-54. https://doi.org/10.15745/da.433507
• Kuşcalı, Ali. “İslami İlimler Fakültesi Öğrencilerinin Sosyal Medya Kullanım Motivasyonlarının İncelenmesi”. Simetrik İletişim Araştırmaları Dergisi 1/2 (July 2019), 100-110.
• Lövheim, Mia. “Young People, Religious Identity and the Internet”. Religion Online: Finding Faith on the Internet. ed. Lorne L. Dawson - Douglas E. Cowan. 59-73. London: Routledge, 2004.
• Macit, Mustafa. “Sosyal Medyada “İmam Hatipli” Temsilleri: Kolektif Bir Kimlik Söylemindeki Sosyal-Bilişsel İzdüşümler”. Atatürk Üniversitesi Türkiyat Araştırmaları Enstitüsü Dergisi 51 (2014), 379-394.
• Mak Danışmalık ve Yeditepe Üniversitesi. “Türkiye Geneli Gençlik Araştırması 2020”. Erişim 20.03.2021. https://www.makdanismanlik.org/mak-danismanlik-genclik-arastirmasi/
• Mehmedoğlu, Ali Ulvi. “İlahiyat Fakültesi Öğrencilerinin Değer Yönelimleri ve Dindarlık-Değer ile İlişkisi (M.Ü. İlahiyat Fakültesi Örneği)”. Marmara Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi 30/1 (2006), 133-167.
• Meydan, Hasan - Aybey, Salih - Dikmen, Fatmanur - Dikmen, Mustafa. “Sosyal Medya ve Gençlik Değerleri: Zonguldak’ta Liselerde Öğrenim Gören Gençler Üzerine Bir İnceleme”. Türkiye Din Eğitimi Araştırmaları Dergisi 7 (Haziran 2019), 125-143.
• Microsoft. “Digital Civility Index Reports 2021”. Erişim 23.03.2021. https://www.microsoft.com/en-s/digitalskills/digitalcivility?activetab=dci_reports:primaryr4, https://query.prod.cms.rt.microsoft.com/cms/api/am/binary/RE4MJEF
• Okumuş, Ejder. “Gösterişçi Dindarlık”. Dinbilimleri Akademik Araştırma Dergisi 6/3 (2006), 17-35.
• Oyman, Nihat. “Sosyal Medya Dindarlığı”. Kahramanmaraş Sütçü İmam Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi 28 (December 2016), 125-167.
• Önder, Selçuk- Coşkun, Sevgi. “Sakarya Ölçeğinde 8. Sınıf Öğrencilerinin Sosyal Medyada Sevgi Değerini Yansıtan Paylaşımları Üzerine Nitel Bir Araştirma”. Journal of Political Administrative and Local Studies 1/2 (Ekim 2018), 93-111.
• Özbolat, Abdullah. “İhlsözlük’te Dindar Gençliğin Özneleşmesi: İmam Hatipli, Ahlaklı ve Entelektüel”. Birey ve Toplum Sosyal Bilimler Dergisi 3/2 (Haziran 2014), 51-72.
• Rheingold, Howard. “Virtual Communities: Exchanging Ideas through Computer Bulletin Boards”. Whole Earth Review. Erişim 31.3.2021. https://journals.tdl.org/jvwr/index.php/jvwr/article/view/293
• Rokeach, M. The Nature of Human Values. New York: The Free Press, 1973.
• Sabah. “Henüz 3.5 yaşında ama İngilizce konuşuyor… Ailesi şoke oldu” (14.12.2019). https://www.sabah.com.tr/yasam/2019/12/14/henuz-35-yasinda-ama-ingilizce-konusu yor-ailesi-soke-oldu.
• SEKAM, Sosyal Ekonomik ve Kültürel Araştırmalar Merkezi. “Türkiye’de Gençlik Gençliğin Özellikleri, Sorunları, Kimlikleri ve Beklentileri”. Erişim 25.08.2021. http://sekam.com.tr/images/resimler/468b1dd1.pdf
• Shao, Guosong. “Understanding the Appeal of User- Generated Media: A Uses and Gratification Perspective”. Internet Research 19/1 (2009), 7-25. http://dx.doi.org/10.1108/10662240910927795
• Sungur, Erol. “Postmodern Tüketim Kültürü ve Değişen Müslüman Kimliği”. Recep Tayyip Erdoğan Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi 3/5 (Aralık 2014), 131-165.
• Şahi̇n, Cengiz -Yağcı, Mustafa. “Sosyal Medya Bağımlılığı Ölçeği- Yetişkin Formu: Geçerlilik ve Güvenirlik Çalışması”. Ahi Evran Üniversitesi Kırşehir Eğitim Fakültesi Dergisi 14/1 (2017), 523- 538.
• T.C. Gençlik ve Spor Bakanlığı. “Bilgisayar Oyunlarında İslamofobi”. Erişim 20.03.2021. https://yayinlar.gsb.gov.tr/public/online/0071_OyunlardaIslamafobiTR/files/assets/basic- html/page11.html
• The Sydney Morning Herald, “Internet addicts guilty of starving baby to death” (31.05.2010). https://www.smh.com.au/technology/internet-addicts-guilty-of-starving-baby-to-death- 20100531-woeu.html.
• TÜİK, Türkiye İstatistik Kurumu. “Hanehalkı Bilişim Teknolojileri (BT) Kullanım Araştırması, 2020”. Erişim: 23.03.2021. https://data.tuik.gov.tr/Bulten/Index?p=Hanehalki-Bilisim-Teknolojileri- (BT)-Kullanim-Arastirmasi-2020-33679
• TÜİK, Türkiye İstatistik Kurumu. “İstatistiklerle Gençlik, 2019”. Erişim 23.03.2021. https://tuikweb.tuik.gov.tr/PreHaberBultenleri.do?id=33731
• Turanalp, Muhammed Fatih. “İnternetin Ergenlere Olumsuz Etkileri Üzerine Din Eğitimi Temelli Bir Yaklaşım”. Marife Dini Araştırmalar Dergisi 16/1 (Nisan 2016), 111-132.
• Vardı, Recep. “İnternet Kullanıcılarının Dini İçerikli Kullanım Alışkanlıkları”. Harran Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi 28/28 (Aralık 2012), 101-138.
• Vardı, Recep. “İnternette Yer Alan Dini İçerikli Bilginin Güvenilirliği”. Bozok Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi 3/3 (Temmuz 2013), 79-87.
• Vatandaş, Saniye. “Farklı İdeolojik Kimlikler Açısından Sosyal Medyanın Anlam ve Önemi”. Akdeniz Üniversitesi İletişim Fakültesi Dergisi Özel Sayısı 29 (2018), 414-434. http://dx.doi.org/10.31123/akil.454219
• We Are Social and Hootsuite, “Digital in 2021”. Erişim 20.03.2021 https://wearesocial.com/digital-2021.
• Yavuz, Sefer. “Sosyal Medya Kullanım Amaçları Üzerine Bir Araştırma: İlahiyat Fakültesi Öğrencileri Örneği”. Bozok Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi 17/17 (Haziran 2020), 99-132.