Chris Jenks' Subculture Approach and Tofaş Youth: A Research on Karaman Province

Yıl 2024, Sayı: 54, 977 - 1002, 30.09.2024

Melek Açıkalın , Mehmet Çakır

https://doi.org/10.37697/eskiyeni.1463110

Öz

Among the recent industrial products, one of the most significant developments affecting societies and people has been the advances in the automotive industry. Automobiles have made it possible redefine the relationship between the individuals and society, transforming spaces according to their own needs. Spaces have contributed to the creation of a network of social relationships where users can communicate with several people simultaneously in the relationship between automobiles and people. Therefore, while automobiles have become a part of private life, it has also provided individuals with the opportunity to enter the public sphere. In this study, young people who view owning a bird series car as a way to distinguish themselves from others in society are considered as a subcultural group. The main purpose of this study is to provide a sociological explanation for young people who see owning a symbolic vehicle as a way of gaining social acceptance. In this direction, the data in the study, which was conducted in accordance with the phenomenology research design within the qualitative research tradition, the data were obtained through interviews with a total of 33 people, two of whom were female and 31 of whom were male, between the ages of 18-35, who own Bird Series vehicles. Interviews were conducted between December 2022 and April 2023, using purposive and snowball sampling techniques. The collected data was analysed descriptively using MAXQDA 22 software. The analysis and interpretation of the data is based on Chris Jenks' classification of cultural, reflexive, linguistic, and visual turns to explain the difference between the approaches to the concept of subculture in the modern and postmodern periods. The differences, characteristics, transforming aspects and existence strategies of young people who use Bird Series vehicles through the ownership of a symbolic vehicle and their practices of separation from the dominant culture were analyzed based on Chris Jenks' quadruple classification. The research found that young people value the relationships built around a symbolic vehicle more, as Bird Series vehicles fulfil their need for a sense of belonging to a group.

Anahtar Kelimeler

Sociology, Youth Sociology, Chris Jenks, Subculture, Cultural Turn, Reflexive Turn, Linguistic Turn, Visual Turn

Proje Numarası

10-D-22

Chris Jenks’in Alt Kültür Yaklaşımı ve Tofaş Gençliği: Karaman İli Üzerine Bir Araştırma

Öz

Son yılların endüstriyel ürünleri arasında toplumları ve insanları etkileyen en önemli gelişmelerden biri de otomotiv sanayisinde yaşanan gelişmelerdir. Otomobiller birey ve toplum arasındaki ilişkilerin yeniden tanımlanmasına olanak sağlayarak mekânları da kendi ihtiyaçlarına göre dönüştürmüştür. Otomobiller ile insanların arasındaki ilişkide mekânlar, sosyal ilişkiler ağına sahne olarak kullanıcıların aynı anda birden fazla kişinin iletişime geçtiği bir alan yaratmasına katkıda bulunmuştur. Böylece otomobiller özel hayatın bir parçası konumuna gelirken bireylere de kamusal alana çıkma fırsatı sunmuştur. Kuş serisi araç kullanıcı olmayı toplumdaki diğer bireylerden farklılıklarını yansıtacak bir özellik olarak gören gençler, bu çalışmada bir alt kültür grubu olarak kabul edilmiştir. Sembolik bir araca sahip olmayı toplumsal kabulü sağlama biçimi olarak gören genç bireylerin, sosyolojik olarak nasıl izah edildiği bu çalışmanın başlıca amacını oluşturmaktadır. Bu doğrultuda nitel araştırma geleneği içerisinde yer alan fenomenoloji araştırma desenine uygun olarak yapılan çalışmada veriler, Kuş Serisi araç sahibi olan ve 18-35 yaş aralığındaki ikisi kadın 31’i erkek olmak üzere toplam 33 kişi ile yapılan mülakatlar sonucunda elde edilmiştir. Mülakatlar Aralık 2022-Nisan 2023 tarihleri arasında gerçekleştirilmiş ve örneklem seçim tekniklerinden amaçlı örneklem ve kartopu örneklemi kullanılmıştır. Sahadan toplanan veriler MAXQDA 22 programı kullanılarak betimsel bir yaklaşımla analiz edilmiştir. Verilerin analizi ve yorumlanması Chris Jenks’in, modern dönemdeki alt kültür kavramına yaklaşımlar ile post modern dönemdeki alt kültür yaklaşımları arasında nasıl bir fark olduğunu açıklamak için yaptığı kültürel, düşünümsel, dilbilimsel ve görsel dönüş sınıflandırmasından yararlanılarak yapılmıştır. Kuş Serisi araç kullanan gençlerin, sembolik bir araç sahipliği üzerinden farklılıkları, özellikleri, dönüşen yönleri ve var olma stratejileri Chris Jenks’in dörtlü sınıflandırmasından hareketle egemen kültürden ayrışma pratikleri irdelenmiştir. Araştırma sonunda gençlerin, kuş serisi araçların bir gruba aidiyet hissetme ihtiyaçlarını karşıladığı için sembolik bir araç etrafında kurulan ilişkilere daha çok değer verdikleri gözlemlenmiştir.

Anahtar Kelimeler

Sosyoloji, Gençlik Sosyolojisi, Chris Jenks, Alt Kültür, Kültürel Dönüş, Düşünümsel Dönüş, Dilbilimsel Dönüş, Görsel Dönüş

Etik Beyan

Bu çalışma Doç. Dr. Mehmet Çakır danışmanlığında 18.10.2023 tarihinde Melek Açıkalın tarafından tamamlanan ‘Gençlik Alt Kültür Grubu Olarak Kuş Serisi Araba Tutkunu Gençler: Karaman Örneği’ adlı doktora tezinin bir bölümü esas alınarak hazırlanmıştır

Destekleyen Kurum

Karamanoğlu Mehmetbey Üniversitesi BAP Birimi

Proje Numarası

10-D-22

Kaynakça

• Açıkalın, Melek. Gençlik Alt Kültür Grubu Olarak Kuş Serisi Araba Tutkunu Gençler: Karaman Örneği. Karaman: Karamanoğlu Mehmetbey Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Doktora Tezi, 2023.
• Appadurai, Arjun. The Social Life of Things: Commodities in Cultural Perspective” Cambridge University Press, 1986.
• Barthes, Roland. Göstergebilimsel Serüven. çev. Mehmet Rifat - Sema Rifat. İstanbul: Yapı Kredi Yayınları, 1993.
• Bourdieu, Pierre. Akademik Aklın Eleştirisi: Pascalca Düşünme Çabaları. çev. Burcu Yalım. İstanbul: Metis Yayınları, 2016.
• Bourse, Halime Yücel – Bourse Michel. İletişim Bilimlerinin Serüveni. İstanbul: Ayrıntı Yayınları, 2012.
• Brake, Mike. The Sociology of Youth Culture and Youth Subcultures. London: Routledge, 1980.
• Chomsky, Naom. Dil ve Zihin, çev. Ahmet Kocaman. İstanbul: Ayraç Yayınları, 2001.
• Creswell, John. W. Nitel Araştırma Yöntemleri: Beş Yaklaşıma Göre Nitel Araştırma ve Araştırma Deseni. çev. Mesut Bütün - S. Beşir Demir. Ankara: Siyasal Kitapevi, 2016.
• Dant, Tim. “The Driver-Car”, Theory, Culture and Society, 21, 4/5 (2004), 61-79. https://doi.org/10.1177/0263276404046061
• Featherstone, Mike. Postmodernizm ve Tüketim Kültürü. çev. Mehmet Küçük. İstanbul: Ayrıntı Yayınları, 1996.
• Foster, Hal. Tasarım ve Suç. çev. Elçin Gen. İstanbul: İletişim Yayınları, 2009.
• Haddon, Leslie. “Domestication and Mobile Telephony”. ed. JamesE. Katz. Machines That Become Us: The Social Context of Personal Communication. New Jersey: Transaction Publishers, (2003), 43-70.
• Hebdige, Dıck. Altkültür: Tarzın Anlamı. çev. Sinan Nişancı - İsmet Gülseçkin. İstanbul: Urzeni Yayınevi, 2004.
• Jenks, Chris. Altkültür: Toplumsalın Parçalanışı. çev. Nihal Demirkol. İstanbul: Ayrıntı Yayınları, 2007.
• Jenks, Chris. Temel Sosyolojik Dikotomiler. ed. İhsan Çapcıoğlu. Ankara: Atıf Yayınları, 2014.
• Layder, Derek. Sosyal Teoriye Giriş. çev. Ümit Tatlıcan. İstanbul: Küre Yayınları, 2010.
• Lefebvre, Henri. Modern Dünyada Gündelik Hayat. çev. Işın Gürbüz. İstanbul: Metis Yayınevi, 2007.
• Lüküslü, Demet. Türkiye’de “Gençlik Miti”: 1980 Sonrası Türkiye Gençliği. İstanbul: İletişim Yayınları, 2015.
• Merriam, Saharan B. Nitel Araştırma: Desen ve Uygulama Için Bir Rehber. çev. Selehattin Turan vd. Ankara: Nobel Yayınları, 2013.
• Miller, Daniel. Material Culture and Mass Consumption. Oxford: WileyBlackwell, 1987.
• Neuman, W.Lawrence. Toplumsal Araştırma Yöntemleri, Nitel ve Nicel Yaklaşımlar I-II. çev. Sedef Özge. Ankara: Yayın Odası, 2016.
• Patton, Michael Quinn. Nitel Araştırma ve Değerlendirme Yöntemleri. çev. Mesut Bütün - S. Beşir Demir. Ankara: Pegem Akademi, 2016.
• Punch, Keith F. Sosyal Araştırmalara Giriş: Nicel ve Nitel Yaklaşımlar. çev. Dursun Bayrak vd. Ankara: Siyasal Kitapevi, 2014.
• Ruppert, Wolfgang. Otomobil-Uzama ve Zamana Egemen Olma: Bisiklet, Otomobil, Televizyon Gündelik Eşyaların Kültür Tarihi. çev. Mustafa Tüzel. İstanbul: Kabalcı Yayınevi, 1996.
• Sachs, Wolfgang. For Love of the Automobile. Berkeley: University of California Press, 1992.
• Saussure, Ferdinand De. Genel Dilbilim Dersleri. çev. Berke Vardar. İstanbul: Multilingual, 1998.
• Sheller, Mimi. “Automotive Emotions: Feeling the Car”. Theory, Culture & Society. Londra: Sage. 21/4-5 (2004), 221-242. https://doi.org/10.1177/0263276404046068
• Silverstone, Roger. Television and Everyday Life. Londra: Routledge, 1994.
• Urry, John. Automobility, Car Culture and Weightless Travel: A discussion paper. Project SceneSusTech Report. Department of Sociology. Trinity College Dublin, 1999. Erişim 11 Ocak 2024. https://www.lancaster.ac.uk/fass/resources/sociology-online-papers /papers/urry-automobility.pdf
• Yıldırım, Ali - Şimşek, Hasan. Sosyal Bilimlerde Nitel Araştırma Yöntemleri. Ankara: Seçkin Yayıncılık, 2021.
• Woodward, Ian. Maddi Kültürü Anlamak. çev. Ferit Aydar. İstanbul: Türkiye İş Bankası Kültür Yayınları, 2016.