İnsanlık Onurunu Koruma ve Kırma Arasında Hayırseverlik Anlayışı

Yıl 2014, Cilt: 1 Sayı: 1, 69 - 92, 01.06.2014

Adnan Adıgüzel

Öz

İnsanların sahip
oldukları maddi ve manevi her şey Allah tarafından emanet olarak verilmiştir.
İnsan, Allah katında kendisine verilen emanetleri kullanma şekli konusunda
hesaba çekilecektir. İnsanlara emanet olarak ihtiyaçlarından daha fazla nimet
verilmiş ve sadece Allah’a şükretmesini emredilmiştir. İnsanların Allah’ın
verdiği nimetlere şükretmesi ancak gerektiğinde gerektiği kadar başkalarıyla
paylaşarak gerçekleşecektir. İnsan, sahip olduğu nimetleri paylaşırken
(başkalarına iyilik yaparken) bunu insan onurunu kırmadan en uygun şekilde
yapmalıdır. Yine iyilik yapmanın Allah’ın kendisine yüklediği bir görev
olduğunu unutmamalıdır. Bu anlayışla hareket ederek yaptığı iyiliği başa
kakmamalı ve iyilik yaptığı kişiyi minnet altında bırakmaktan kaçınmalı, nimeti
verenin Allah olduğu bilinciyle hareket etmelidir. Bunu sağlamanın en önemli
yollarından biri iyiliğin gizli yapılmasıdır. Bugün teknolojinin de yardımıyla
iyilik yapan ve kendisine iyilik yapılan kimselerin birbirini görmediği ve
tanımadığı yeni modeller geliştirilmelidir. Bu yazıda bu konuyla ilgili
öneriler yer almaktadır.

Anahtar Kelimeler

İyilik, hayırseverlik, insan onuru, paylaşma

Kaynakça

• Benli, Davut Gazi, Çan’ın Kayıp Mirası Ali Efendi-zâde Mehmet Emin Efendi ve Vakfı 1817, Çan Belediyesi Kültür Yayınları, Ankara 2012.
• Buharî, Ebû Abdullah Muhammed b. İsmail b. İbrahim b. Mugîre (ö. 256 h.) Sahîhu Buhârî, Yayınlayan, Kasım el-Şemmâî el-Rifâî, Beyrut, Dâru’l-Kalem, Beyrut 1987.
• Halaçoğlu, Yusuf, XIV-XVII Yüzyıllarda Osmanlılarda Devlet Teşkilatı ve Sosyal Yapı, Türk Tarih Kurumu Yayınları, Ankara 1995.
• Hatalmış, Ali, İslam Toplumunda Kölelik ve Cariyelik, Araştırma Yayınları, Ankara 2012.
• http://wowturkey.com/forum/viewtopic.php?t=41842, 10.03.2013.
• http://www.irfanmektebi.com/YaziDetay.php, 10.03.2013.
• http://www.sonpeygamber.info/infak-kulturunun-zarif-anitlari-sadaka-taslari 10.03.2013.
• İbn Hacer el-Heytemî, İmam Ebû Hanife, Ter. Manastırlı İsmail Hakkı, Misvak Neşriyat, İstan-bul 2009.
• İbn Hişam, Abdulmelik (ö. 218/833), es-Siretu’n-Nebeviyye, Yayınlayan, Mustafa es-Sekâ, İbra-him el-Ebyârî, Abdulhafiz Şelebî, Beyrut 1936.
• el-Kardavî, Yusuf, Fakirlik Problemi Karşısında İslam, Ter. Abdulvahap Öztürk, Nur Dağıtım, Ankara t.y.
• Kazıcı, Ziya, İslam Müesseseleri Tarihi, Kayıhan Yayınları, İstanbul 1991.
• Müftüoğlu, Mehmet Fatih (Editör), Tarihte İlginç Vakıflar, Vakıflar Genel Müdürlüğü Yayın-ları, Ankara 2012.
• Müslim, Ebu’l-Hüseyin Müslim b. Haccac el-Kuşeyrî el-Neyşâbûrî (ö. 261), Sahîhu Müslim, Yayınlayan, Muhammed Fuad Abdulbakî, Çağrı Yayınları, İstanbul t.y.
• Nevevî, Muhyiddîn, Riyâzü’s-Sâlihîn ve Tercümesi, Ter. Kıvamüddin Burslan, Hasan Hüsnü Erdem, Gaye Matbaası, Ankara1981.
• Rûdânî, İmam Muhammed bin Muhammed bin Süleyman, Ter. Naim Erdoğan, Büyük Hadis Külliyatı, İz Yayınları, İstanbul 2012.
• es-Sâbûnî, Muhammed Ali, Safvetü’t-Tefâsir, Ter. Sadreddin Gümüş, Nedim Yılmaz, Ensar Neşriyat, İstanbul 1995.
• Sevim, Nidayi, Medeniyetimizde Toplumsal Dayanışma ve Sadaka Taşları, Kitap Dostu Yayınla-rı, İstanbul 2009.
• Sarıçam, İbrahim ve Erşahin, Seyfettin, İslam Medeniyeti Tarihi, Türkiye Diyanet Vakfı Yayın-ları, Ankara 2011.
• Şeker, Mehmet, İslam’da Sosyal Dayanışma Müesseseleri, DİB Yayınları, Ankara 2007.
• Taberî, Ebû Cafer Muhammed b. Cerir (ö. 310/922), Tarihu Taberî Tarihu’l-Umem ve’l-Mulûk, Yayınlayan, Nevaf el-Cerrah, Beyrut 2003.
• Talegani, Mahmut, İslam ve Mülkiyet, Ter. Ahmet Saidoğlu, İstanbul, Yöneliş Yayınları, İstan-bul 1989.
• Tirmîzî, Ebu İsa Muhammed b. İsa, el-Câmiu’s-Sahîh,/Sünen-i Timîzî, Yayınlayan, Ahmed Mu-hammed Şâkir, Mektebetü Matbaatu Mustafa el-Bâbî el-Halebî ve Evlâdihi, 2. Baskı, Mısır 1975
• Turgay, Nurettin, Kur’an’da Mal Kavramı, Fecr Yayınları, Ankara 2006.
• ez-Zebîdî, Zeynuddin Ahmet b. Ahmed b. Abdullatif Sahîh-i Buhârî Muhtasarı Tecrîd-i Sarîh, Ter. Kamil Miras, Türk Tarih Kurumu Basımevi, Ankara 1969.