Nur Suresi 31. Ayetin Tesettür Bağlamında İncelenmesi

Yıl 2018, Cilt: 5 Sayı: 9, 79 - 107, 30.12.2018

Fatih Tok Merve Müftüoğlu

Öz

Örtünme, insanlara ait bir davranış
biçimidir. Kadın yahut erkeğe mahsus değildir. İnsanlar çevresel şartlardan,
iklimsel zorunluluklardan, beden sağlığını devam ettirme çabasından dolayı
yahut da bir taklit eylemi olarak örtünebilirler. Kuşkusuz, örtünmenin bunun
dışında sebepleri de vardır.

Tesettüre gelince, o örtünme
üzerinden görünür hale getirilen bir bilinç halidir. Kişiyi tesettüre
yönlendiren sebeplerle örtünmeye yönlendiren sebepler zaman zaman kesişse de
ortaya çıkan sonuçlar, farklı niyetlerin tezahürüdür. Bundan dolayı tesettürün,
kişiyi ona yönlendiren öğreti, inanç, kabul yahut kanaatlerin bir sonucu olduğu
ifade edilebilir. Müminlerin, tesettüre riayet etme ve hayatlarını tesettürlü
şekilde devam ettirme bilincine ulaşmasında Nur suresi 31. ayetin önemli bir
dönüm noktası olduğunu ifade edebiliriz.

Örtünme, insanlık tarihi kadar eskidir.
İlkel kabile ve topluluklarda, her ne kadar örtünmenin şekli, örtülen kısmın
miktarı, örtü olarak kullanılan malzeme gibi hususlar bazı farklılıklar
gösterse de sabit olan şey “örtünme”dir. Kadim topluluklarda örtünmenin
varlığı, bugün ortaya çıkan bulgularla kesinlik kazanmış durumdadır. İslam,
örtünmeye bir amaç kazandırmıştır.

Çevre şartlarının, iklimin, iştigal edilen mesleğin
zorunlu bir sonucu olarak ortaya çıkan örtünmeyi İslam dini “geleneksel”,
“ihtiyaçtan yapılan” bir eylem olmaktan çıkartıp “tesettür” formuna sokmuştur.
Tesettür bu anlamda İslamî bir bilincin dışa yansıyan halidir. Bu süreç, Nur
suresi 31. ayetin katkılarıyla şekillenmiştir.

Anahtar Kelimeler

Tesettür, Nur suresi 31. Ayet, Örtünme, Bilinç

Kaynakça

• Abdürrezzak b. Hemmâm. Tefsîrü’l-Kur’ân. Riyad: Mektebetü’r-Rüşd, 1989.
• Apaydın, Yunus, “Tesettür”, Diyanet İslam Ansiklopedisi, C. XL, ss. 538-543, İstanbul: Türkiye Diyanet Vakfı Yayınları, 2001.
• Ateş, Süleyman. “Örtünme”. Kur’an Mesajı İlmi Araştırmalar Dergisi, S.10-11-12, 1998, ss. 14-26.
• Beğavî. Meâlimü’t-tenzîl, Riyad: Dârı Tayyibe, 1409.
• Buharî, Muhammed b. İsmail. el-Câmiu’s-sahîh. İstanbul: Çağrı Yayınları, 1992.
• Çakan, İsmail Lütfi. “Sünnette Giyim-Kuşam ve Örtünme”. (İslam’da Kılık-Kıyafet ve Örtünme Kitabının içinde bölüm), İstanbul: Ensar Yayınları, 1991.
• Dahhâk b. Müzâhim el-Hilâlî el-Horasânî el-Belhî. Tefsîru Dahhâk. Kahire: 1999.
• Ebû Bekir İbnü’l-Arabî. Ahkâmu’l-Kur’ân. Beyrut: Dâru’l-Kütübi’l-İlmiyye, 2003.
• Ebû Hayyân. Bahru’l-muhît. Beyrut: Dâru’l-Kütübi’l-İlmiyye, 1993.
• Elmalılı Muhammed Hamdi Yazır. Hak Dini Kur’an Dili. İstanbul: Azim Dağıtım, trs.
• Fahreddin Râzî. Mefâtîhu’l-gayb. Beyrut: Dâru’l-Fikr, 1981.
• Ferrâ. Meâni’l-Kur’an. Beyrut: İlmu’l-Kütüb, 1983.
• Görmez, Mehmet. “İlahi Dinlere Göre Başörtüsü”. İslâmiyât, IV, S. 2, 2001, ss. 19-33.
• İbn Kesir, Ebu’l Fidâ İsmail. Tefsîru’l-Kur’âni’l-azîm. Kahire: yayımcı yok, 2000.
• Kur’an Yolu Türkçe Meal ve Tefsir. Ankara: Diyanet İşleri Başkanlığı Yayınları, 2007.
• Kur’an-ı Kerim Meali. Diyanet İşleri Başkanlığı Yayınları, An-kara, 2009.
• Kurtubi. el-Câmi li ahkâmi’l-Kur’an. Beyrut: y.y., 2006.
• Kutub, Seyyid. fî Zilâl’il-Kur’ân. Çeviren: Salih Uçan ve diğerleri, İstanbul: Dünya Yayınları, 1991.
• Mâturîdî. Tevîlâtü ehli’s-sünne. Beyrut: Dâru’l-Kütübi’l-İlmiyye, 2005.
• Mâverdî. en-Nüketü ve’l-uyun. Beyrut: Dâru’l-Kütübi’l-İlmiyye, 1992.
• Meriç, Ümit. “Sosyolojik Açıdan Kılık Kıyafet ve İslam’da Örtünme”. (İslam’da Kılık-Kıyafet ve Örtünme Kitabının içinde bölüm), İstanbul: Ensar Yayınları, 1991, ss. 29-37.
• Müslim, Ebu’l-Huseyn b. Haccâc. Sahihu Muslim. İstanbul: Çağrı Yayınları, 1992.
• Öğmüş, Harun. Cahiliyye Döneminde Araplar. İstanbul: İz Ya-yınları, 2013.
• Savaş, Rıza. Hz. Muhammed (sav) Devrinde Kadın. İzmir: Ravza Yayınları, 1991.
• Süfyanü’s-Sevrî. Tefsîru Süfyânü’s-Sevrî. Beyrut: Dâru’l-Kütübi’l-İlmiyye, 1983.
• Suyûtî, Ebu’l-Fazl Celalüddin Abdurrahman b. Muhammed. Lübâbü’n-nükûl fî esbâbi’n-nüzûl. Lübnan: Müessesetü’l-Kütübi’s-Segafiyye, 2002.
• Şekerci, Hülya. Kur’an-Hayat Ekseninde Mümin Kadın. İstan-bul: Ekin Yayınları, 2015.
• Taberî. Câmiu’l-beyân an te’vîli âyi’l-Kur’ân. Y.y.y.: y.y., 2001.
• Tez, Zeki. Tekstil ve Giyim Kuşamın Kültürel Tarihi. İstanbul: Doruk Yayınları, 2009.
• Yıldız, İsmail. İslam’da Giyim ve Tesettür. İstanbul: Çıra Yayın-ları, 2014.
• Yılmaz, Bedriye. Kur’an Yorum Tarihinde Nur Suresi 31. Ayet ile Ahzâb Suresi 32-33. Ve 53. Ve 59. Ayetlerin İncelenmesi. Ankara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Basılmamış Yüksek Lisans Tezi, Ankara, 2007.
• Yüksek, Ahmet. Bütün Yönleriyle Tesettür Yeniden İslâmî Örtü. İstanbul: Ravza, 2014.
• Zemahşerî, Mahmud b. Ömer b. Muhammed. Tefsiru’l-keşşâf an-hakâiki gavâmidı’t-tenzîl ve uyûni’l-ekâvîl fî-vücûhi’t-Te’vîl. Riyad: y.y., 1998.