A Polemic of Tafsīr-Anthropology: The Venture of Civilization for Mankind

Yıl 2020, Cilt: 7 Sayı: 13, 41 - 82, 15.09.2020

Ferruh Kahraman

Öz

According to anthropology, humans have lived for millions of years as hunter-gatherers. Human domestication of plants and animals and the transition to sedentary life has taken place in the last ten-fifteen thousand years. However, when the Qur’ān is looked at, it is reported that sacrifices have been made since the first people. It shows us that animal domestication was provided by the first humans. Again, in early history, Noah built a ship. During the time period of the Prophets Hoad and Ṣāleḥ, agriculture and livestock were engaged, houses and palaces were built. After giving some information about the first man and his wife in the article, the sacrifice and the nature of the Sons of Adam are discussed. Then according to the Qur’ān, it was determined that the people of the first period were not just hunter-gatherers. The assumptions about the transition to settled life in anthropology, the domestication of plants and animals, and the explanations in the Qur’ān do not coincide. The Qur’ān states that humanity began with religion, civilization and prophethood, while anthropology says that man lived for millions of years as a primitive.

Anahtar Kelimeler

Tafsīr, Anthropology, Human, Sacrifices, Civilization

Bir Tefsir-Antropoloji Polemiği: İnsanoğlunun Uygarlık Serüveni

Öz

Antropolojiye göre insanlar milyonlarca yıl avcı-toplayıcı olarak yaşamıştır. İnsanların bitkileri ıslah etmesi, hayvanları evcilleştirmesi ile yerleşik hayata geçmesi son on-on beş bin yıllık dönem içerisinde gerçekleşmiştir. Ancak Kur’ân’a bakıldığında ise ilk insanlardan beri kurban kesildiği bildirilir. Bu durum bize hayvan evcilleştirme işinin ilk insanlara kadar dayandığını gösterir. Yine tarihin ilk dönemlerinde Hz. Nûh gemi yapmıştır. Hz. Hûd ve Sâlih peygamberler döneminde tarım ve hayvancılıkla uğraşılmış, evler, saraylar yapılmıştır. Makalede ilk insan ve eşi hakkında bazı bilgiler verildikten sonra Hz. Âdem’in oğullarının kurbanı ve mahiyeti üzerinde durulmuştur. Akabinde Kur’ân’a göre ilk dönem insanların sadece avcı-toplayıcı olmadıkları tespit edilmiştir. Antropolojide yer alan yerleşik hayata geçiş, bitkilerin ıslahı ve hayvanların evcilleştirilmesi hakkındaki varsayımlar ile Kur’ân’daki açıklamalar birbiriyle örtüşmemektedir. Antropoloji, insanın milyonlarca yıl ilkel olarak yaşadığını söylerken Kur’ân, insanlığın din, medeniyet ve peygamberlikle başladığını ifade etmektedir.

Anahtar Kelimeler

Tefsir, Antropoloji, İnsan, Kurban, Medeniyet

Kaynakça

• Ahmed b. Hanbel, Ebû Abdillâh Ahmed b. Muhammed b. Hanbel eş-Şeybânî. el-Müsned. Beyrût: Dâru Sadr, ts.
• Âlûsî, Ebussenâ Şihâbüddin Mahmûd. Rûḥu’l-Meânî. Beyrût: Dâru’l-Fikr, 1417/1997.
• Ateş, Süleyman. Yüce Kur’ân’ın Çağdaş Tefsîri. İstanbul: Yeni Ufuklar Neşriyat, 1997.
• Aydemir, Abdullah. Tefsîrde İsrailiyyat. Ankara: Diyanet İşleri Başkanlığı Yayınları, t.s.
• Begavî, Ebû Muhammed Muhyissünne el-Ferrâ. Meâlimü’t-tenzîl. Beyrût: Dâru’l-Fikr, 1423/2002.Beydâvî, Nasıruddin Ebu Said. Envâru’t-Tenzîl ve Esrâru’t-Te’vîl. Beyrût: Dâru’l-Fikr, 1416/1996.
• Beyzâvî, Nâsıruddîn Ebû Saîd Abdullāh b. Ömer b. Muhammed. Envâru’t-tenzîl ve esrâru’t-te’vîl. Beyrût: Dâru’l-Fikr, 1416/1996.
• Braidwood, Robert J., Tariḥ Öncesi İnsanları. çev. Bilgi Altınok, İstanbul: Arkeoloji ve Sanat Yayınları, 2008.
• Buḥârî, Ebû Abdillâh Muhammed b. İsmaîl b. İbrâhîm, Saḥîḥu’l-Buḥârî. İstanbul: el-Mektebetü’l-İslâmiyye, t.s.
• Childe, Vere Gordon. Kendini Yaratan İnsan: İnsanın Çağlar Boyunca Gelişimi. çev. F. Karabey vd. İstanbul: Varlık Yayınları, 2001.
• Dineverî, Ebû Hanîfe Ahmed b. Dâvûd b. Venend. el-Aḫbâru’t-Tıvâl. nşr. Abdülmünım Amir. Kahire: Mektebetü’l-Müsennâ, 1480/1960.
• Dolukhanov, Pavel. Eski Ortodoğuda Çevre ve Etnik Yapı. çev. Süavi Aydın. Ankara: İmge Yayınları, 1998.
• Ebû Hayyân, Muhammed b. Yûsuf b. Alî el-Endelüsî. el-Baḥru’l-Muḥît. Beyrût: Dâru’l-Fikr, 1403/1983.
• Elmalılı, Hamdi Yazır, Hak Dini Kur’ân Dili. İstanbul: Eser Kitabevi t.s.
• Fîrûzabâdî, Ebü’t-Tâhir Mecdüddîn Muhammed b. Yā‘kûb. el-Kāmûṣu’l-Muḥît. Beyrût: Müessesetü’r-Risâle, 1407/1987.
• Güvenç, B. İnsan ve Kültür. İstanbul: Remzi Yayınevi, 1399/1979.
• Harman, Ömer Faruk. “Hâbil ve Kābil”, Türkiye Diyanet İslâm Ansiklopedisi. İstanbul: TDV Yayınları, 1996.
• Hâzin, Ebü’l-Hasen Alaüddîn Ali b. Muhammed b. İbrâhîm. Lübâbü’t-Te’vîl. thk. Muhammed Ali Şahin, Beyrût: Dâru’l-Kütübi’l-‘İlmiyye, 1415/1995.
• İbn Âşûr, Muhammed et-Tâhir b. Muhammed b. Muhammed. et-Taḥrîr ve’t-tenvîr. Tunis: Dâru’t-Tunisiyye, 1404/1984.
• İbn Batûta, Ebû Abdillâh Şemsüddîn Muhammed b. Abdillâh. Tuḥfetü’n-Nüzzâr. nşr. Ali Muntasır Kattanî, Beyrût: Y.y., 1405/1985.
• İbnü’l-Esîr, Ebü’l-Hasen İzzüddîn Alî b. Muhammed b. Muhammed. el-Kâmil fî’t-Tariḥ. Beyrût: Dâru Sadr, 1485/1965.
• İbn Kesîr, Ebü’l-Fidâ İmâdüddîn İsmâîl b. Şihâbiddîn. Tefsîru’l-Kur’âni’l-Azîm. Beyrût: ‘Alemü’l-Kütüb, 1413/1993.
• İbn Kesîr, Ebü’l-Fidâ İmâdüddîn İsmâîl b. Şihâbiddîn. el-Bidâye ve’n-Nihâye. Beyrût: Mektebetü’l-Maarif, 1486/1966.
• İbn Kuteybe, Ebû Muhammed Abdullāh b. Müslim. Maârif. thk. Servet Ukkaşe, Beyrût: Dâru İḥyai’t-Türâsi’l-‘Arabî, 1390/1970.
• İbnü’l-Cevzî, Abdürrahmân. Zâdü’l- mesîr. Beyrût: Dâru’l-kütübi’l-‘İlmiyye, 1414/1994.
• Karaman, Hayreddin. vd. Kur’ân Yolu. Ankara: Diyanet İşleri Başkanlığı Yayınları, 2012.
• Kırca, Celal. “Âd”, Türkiye Diyanet İslâm Ansiklopedisi. İstanbul: TDV Yayınları, 1988.
• Kırca, Celal. “Semûd”, Türkiye Diyanet İslâm Ansiklopedisi. İstanbul: TDV Yayınları, 2009.
• Kitâb-ı Mukaddes. İstanbul: Kitabı Mukaddes Şirketi, 6. Basım, 2003.
• Kottak, Conrad Phillip. Antroploji: İnsan Çeşitliliğine Bir Bakış. Ankara: Ütopya Yayınları, 2001.
• Köksal, Asım. Peygamberler Tarihi. Ankara: TDV Yayınları, 2003.
• Kurtubî, Ebû Abdillâh Muhammed b. Ahmed. el-Câmi‘li Aḥkâmi’l-Kur’ân. Mısır: Dâru’l-Kütübi’l-Mısrî, 1482/1962.
• Lee, Richard vd. The Cambridge Encyclopedia of Hunters and Gatherers, Cambridge: Cambridge University Press, 1999.
• Mevdudî, Ebu’l-Alâ. Tefhîmü’l-Kur’ân. çev. Muhammed Han Kayanî vd. İstanbul: İnsan Yayınları, 1986.
• Muḳātil b. Süleymân, Ebü’l-Hasen. Tefsîru Muḳātil b. Süleymâ. Beyrût : Dâru İḥyâi’t-Türâsi’l-‘Arabî, 2002.Müslim, Ebu’l-Huseyn. Saḥîḥu’l-Müslim. İstanbul: el-Mektebetü’l-İslâmiyye, t.s.
• Nesefî, Ebü’l-Berakât Hâfizüddîn Abdullāh b. Ahmed. Medârikü’t-tenzîl ve hakāikü’-tevîl. Beyrût: Dâru’l-Kelimi’t-Tayyib, 1998.
• Ragıb el-İsfehânî, Ebü’l-Kāsım Hüseyn b. Muhammed. el-Müfredât fî Garîbi’l-Kur’ân. Beyrût: Dâru’l-Ma‘rife, t.y.
• Râzî, Fahruddîn Ebû Abdillâh Muhammed b. Ömer. Mefâtîḥu’l-Gayb. Beyrût: Dâru İḥyâi’t-Türâsi’l-‘Arabî, 1420/2000.
• Sa‘lebî, Ebû İshâk Ahmed b. Muhammed. Arâisü’l-Mecâlis. Mısır: el-Matbaatü’l-behiyye, 1415/1995.
• Süavi Aydın vd. Antropoloji. Eskişehir: Anadolu Üniversitesi Yayınları, 2012.
• Suyûtî, Ebü’l-Fazl Celalüddîn Abdurrahmân. ed-Dürru’l-Mensûr. Beyrût: Dâru’l-Fikr, 1414/1993.
• Taberî, Ebû Ca‘fer Muhammed b. Cerîr. Câmiü’l-Beyân. Beyrût: Dâru’l-Kütübi’l-‘İlmiyye, 1430/2010.
• Taberî, Ebû Ca‘fer Muhammed b. Cerîr. Tarihu’t-Taberî. Kahire: Dâru’l-Ma‘rife, t.s.
• Taberî, Ebû Ca‘fer Muhammed b. Cerîr. Tarihü’t-Taberî: Tarihü’l-Ümem ve’l-Müluk. thk. Muhammed Ebü’l-Fazl İbrahim, Beyrût: Dâru Süveydan, 1487/1967.
• Yenişehirlioğlu, Filiz-Mülayim, Selçuk. Kültür Tarihi, Eskişehir: Anadolu Üniversitesi Yayınları, 2014.
• Zemahşerî, Ebü’l-Kāsım Mahmûd b. Ömer. el-Keşşâf. Dâru’l-Kütübi’l-‘Arabî, 1407/1987.