Nehcü’l-Belȃğa’da Hz. Muhammed (s.a.s.) Tasavvuru

Yıl 2022, Cilt: 9 Sayı: 1, 526 - 550, 15.03.2022

İsmail Metin

https://doi.org/10.51702/esoguifd.1051359

Öz

Nehcü’l-Belâğa (البلاغة نهج), Şerîf er-Radî (ö. 406/1016) tarafından yazıldığı kabul gören edebî eserlerden biridir. Bu kaynak, Hz. Ali’ye atfedilen hutbe, konuşma, vasiyet, mektup, emirnâme ve veciz sözleri ihtiva etmesi bakımından hem Sünnî hem de Şiî inanç kesimleri tarafından önemli görülmüştür. Hz. Ali’ye nispet edilen bu eserde siyasî, idarî, askerî, dinî, ahlakî ve daha pek çok konuda insanlara tavsiye ve uyarılarda bulunulmuştur. Bu eserde, çocukluktan itibaren Hz. Peygamber’in yanında büyümüş olan Hz. Ali’nin, Hz. Peygamber’e bakış açısı, onu örnek alması ve konuşmalarında ondan bahsetmesi önem kazanmaktadır. Özellikle Alevî telakki ile birlikte Hz. Ali ve Ehl-i Beyt’e dair özdeyişlerde Hz. Muhammed algısı açısından bu eser önemlidir. Bu makalede, “Nehcü’l-Belâğa’da Hz. Muhammed (s.a.s.) Tasavvuru” konusu ele alınmaktadır.

Anahtar Kelimeler

İslam Tarihi, Hz. Muhammed, Hz. Ali, Şerîf er-Radî, Nehcü’l-Belâğa, Tasavvur.

The Imagine of Muhammad in Nahj al-Balagha

Öz

The Nahj al-Balagha (البلاغة نهج -Nahj al-Balāghah) is one of the literary books accepted to be written by Al-Sharif al-Radi (406/1016). This work was considered important by both Sunni and Shiite groups in terms of containing the khutbah, speech, testament, letter, order and concise words, attributed to Hazrat Ali. In this work, which is attributed to Ali, advice and warnings were given to people on political, administrative, military, religious, moral and many other issues. In this work, growing up with the Prophet from childhood, Hazrat Ali taking the him as an example and mentioning him in his speeches gain importance. Especially with the Alevi view, in the sayings about Ali and Ahl al-Bayt, this work is important in terms of the perception of Muhammad. In this article, the subject of “Concept of the Prophet Muhammad (p.a.s.) in Nahj al-Balagha” is discussed.

Anahtar Kelimeler

History of Islam, The Prophet Muhammad, Hazrat Ali, Al-Sharif al-Radi, Nahj al-Balagha, Vision.

Kaynakça

• Ahmed b. Hanbel. Müsnedü’l-İmâm Ahmed b. Hanbel, nşr. Şuayb el-Arnaût v. dğr., I-LII. Beyrut: er-Risâletü’l-âlemiyye, 1436/2015.
• Aksu, Ali. “Nehcü’l Belâğâ’da Hz. Ali’nin Bazı Tavsiye Ve Uyarıları”. Cumhuriyet Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi 12/2-(2008), 35-54.
• Ali b. Ebî Tâlib. Nehcü’l-Belağa. İstanbul: Karbon Kitaplar, 2016.
• Belâzürî, Ebü’l-Abbas Ahmed b. Yahyâ (279/892). Ensâbü’l-Eşraf. thk. Süheyl Zekkar-Riyâd Ziriklî. Beyrut: y.y., 1417/1996.
• Buhârȋ, Ebû Abdullah Muhammed b. İsmail (256/870). Sahîhü’l-Buhârî. I-VIII. İstanbul: Çağrı Yayınları, 1981.
• Durmuş, İsmail. “Nehcü’l-Belâğa”. Türkiye Diyanet Vakfı İslâm Ansiklopedisi. 32/538-540. İstanbul: TDV Yayınları, 2006.
• Ebû Dâvûd. Süleyman b. Eş’as Sicistanî. Sünenü Ebî Dȃvûd. İstanbul: y.y., 1992.
• el-Fâkihî. Ebû Abdullâh Muḥammed b. İsḥâḳ el-Mekkî (ö.272/886), Ahbâru Mekke fî Ḳadîmi'd-Dehri ve Ḥadîŝihi (nşr. Abdulmelik Abdullâh Dehîş). I-VI. Beyrut: Dâru Ḫaḍar, 1414.
• Erdemir, Avni-Yerkazan, Hasan. “Hadis Tarihinde ve Edebiyatımızda Hz. Ali’nin Vecizeleri”. Mehmed Âsım Efendi ve Sünûhât-ı Haydariyye’si. ed. Halil İbrahim Haksever. Ankara: Sonçağ Yayınları, 2019.
• Eğri, Osman. “Kültürümüzde Ehl-i Beyt Sevgisi”. Ehl-i Beyt Sevgisi. der. Ömer Menekşe. 37-46. Ankara: Diyanet İşleri Başkanlığı Yayınları, 2006.
• Eğri, Osman. Erişim adresi https://www.profdrosmanegri.com/alevi-bektasi-erkaninda-ceragin-anlami (Erişim 16 Ekim 2021).
• Fayda, Mustafa. “Fey”. Türkiye Diyanet Vakfı İslam Ansiklopedisi. 12/511-513. İstanbul: TDV Yayınları, 1995.
• Hamidullah, Muhammed. İslâm Peygamberi (Hayatı ve Faaliyeti). I-II. çev. Salih Tuğ. İstanbul: İrfan Yay., 1990.
• Hatiboğlu, Mehmet Said. Hilafetin Kureyşliliği; İslâm’da İlk Siyasî Kavmiyetçilik. Ankara: Kitâbiyât, 2005.
• Hazret-i Ali Nehcü’l-Belâğa: Hazret-i Ali’nin Hutbeleri, Vasiyetleri, Emirleri, Mektupları, Hikmet ve Vecizeleri. Hazırlayan: Abdülbaki Gölpınarlı. İstanbul: Derin Yayınları, 2012.
• Hz. Ali Nehcü’l Belâğa, (Hz. Ali’nin Konuşmaları, Mektupları ve Hikmetli Sözleri), Derleyen: Şerîf er-Radî. Çeviren: Adnan Demircan. İstanbul: Beyan Yayınları, 2019.
• İbn Ebi’l-Hadîd (ö. 656/1258). Şerhu Nehci’l-Belâğa, Ta’lik: Hüseyin el A’lemî, Beyrut: Müessesetü’l-A’lemî li’l-Matbûât, 1415/1995.
• İbn Hişâm, Ebû Muhammed Abdülmelik b. Eyyub el-Himyerî (218/833). es-Sîretü’n-Nebeviyye. Beyrut: y.y., 1391/1971.
• İbn İshâk, Ebû Abdillâh Muhammed b. İshâk (ö. 151/768). es-Sîretü’n-Nebeviyye. I-II. thk. Ahmet Ferid el-Mezîdî. Beyrut: Daru’l-Kütübi’l-İlmiyye 1424/2004.
• İbn Sa’d, Ebû Abdillah Muhammed (230/844). et-Tabakâtü’l-Kübrâ. thk. Ali Muhammed Ömer. Kahire: Mektebetü'l-Hancî, 1421/2001.
• İbnü’l-Esîr, İzzuddin Ebü’l-Hasan Ali b. Ebi’l-Kerem Muhammed. el-Kȃmil fi’t-Tȃrîh (I-XII) Beyrut: y.y., 1982.
• Müslim, Ebü’l-Huseyn b. el-Haccac b. Muslim el-Kuşeyri (261/875). Sahîhu Müslim. İstanbul: Çağrı Yay., 1992.
• Nargül, Veysel. “İslam Savaş Hukukunun Temel İlkeleri Ekseninde Nehcü’l-Belâğâ”. Milel ve Nihal 8 (3), (2011), 115-150.
• Nehcü’l-Belâğa. Hazırlayan: eş-Şerif er-Radî. thk. ve şerh: Muhammed Abduh. Beyrut: Müessesetü’l-Maârif, 1410/1990.
• Nehcü’l Belâğa. Hz. Ali’nin Hutbeleri, Mektupları, Emirnameleri ve Kısa Sözleri. çev. Beşir Işık, M. Vesim Taylan, Faruk Bozgöz. Ankara: Birleşik Kitabevi, 1990.
• Okiç, M. Tayyip. “Hazreti Ali el-Murtaza”. Ehl-i Beyt Sevgisi. der. Ömer Menekşe. Ankara: Diyanet İşleri Başkanlığı Yayınları, 2006.
• Palabıyık, M. Hanefi. “Mekke Döneminde Hz. Ali”. BELGÜ/1 (Mayıs 2015).
• Şerîf er-Radî (Derleyen). Nehcü’l Belâğa: Hz. Ali’nin Konuşmaları, Mektupları ve Hikmetli Sözler. çev. Adnan Demircan. İstanbul: Beyan Yayınları, 2019.
• Taberî, Ebû Ca’fer Muhammed b. Cerir (310/922). Târîhü’t-Taberî, Tȃrîhü’l-Umem ve’l Mülûk, Beyrut: Darü’l Kütübi’l İlmiyye, 1987.
• Yâkût el-Hamevî (ö. 626/1229). Mu‘cemü’l-Büldân. I-V. Beyrut: Dâru Sâdır, 1397/1977.
• Zehebî, Şemsuddin Muhammed b. Ahmed b. Osman (748/1348). Siyeru A’lâmi’n-Nübelâ. thk. Beşar Avvad Ma’ruf. Beyrut, 1996.