İnsansız Dünyada Aile ve Din: Transhümanist Bir Perspektif

Yıl 2022, Cilt: 9 Sayı: 2, 862 - 886, 15.09.2022

Talip Demir

https://doi.org/10.51702/esoguifd.1133359

Öz

Tarihsel süreçte aile ve dinin birbirinin destekçisi, hatta birbirine muhtaç olduğu söylenebilir. Aile dinî değerlerin taşıyıcısı olurken din de aileyi kutsallaştırarak koruma altına almıştır. Bu sayede toplumsal yaşamın ve kendilerinin bekasını güvence altına almışlardır. Ancak sekülerleşme süreci dinin bireysel ve toplumsal yaşamdaki etkisini azaltmıştır. Bu süreç özellikle 21. yüzyılın başlarından itibaren taraftar kitlesini artıran ve gittikçe güçlenen sosyokültürel bir hareket olan transhümanizm aracılığıyla körüklenmektedir. Zira transhümanizm, dinlerin aksine, insanın kusurlu bir yaratım olduğu, bu nedenle de fiziksel ve ruhsal açıdan geliştirilmesi gerektiği varsayımından hareket etmektedir. Bunun için her türlü teknolojinin kullanımını gerekli ve zorunlu gören, insana bu dünyada acısız, rahat ve uzun bir ömür vadeden bir düşünce yapısına sahiptir. Dolayısıyla transhümanizmin savunduğu değerlerin benimsenmeye başlaması dinin ve dinden güç alan tüm geleneksel yapıların dönüşüme uğraması anlamına gelmektedir. Bu çalışmada aile-din ilişkisi ekseninde Türk aile yapısının hem yaşamakta olduğu hem de yaşaması muhtemel dönüşümler transhümanizm perspektifinden ele alınacaktır. Çalışmanın temel amacı ise transhümanist hareketin yayılmasına ve dönüşmesine katkıda bulunduğu küresel değer atmosferinin Türk ailesi üzerindeki hem cari hem de gelecekteki olası etkilerini ortaya koymaktır.

Anahtar Kelimeler

Din Sosyolojisi, Aile, Din, Transhümanizm, Sekülerleşme

Family and Religion in a Humanless World: A Transhumanist Perspective

Öz

In the historical process, family and religion are supportive of one another, even needy to one another. The family became the bearer of religious values, while religion protected the family by sanctifying. In doing so, they have secured the survival of social life and of themselves. However, secularization has reduced the influence of religion on individual and social life. This process is promoted by transhumanism, a socio-cultural movement that has increased its fans and is getting stronger, especially since the beginning of the 21st century. Because transhumanism, unlike religions, is driven by the assumption that man is a flawed creation and therefore needs to be developed physically and spiritually. It has a mindset that sees the use of all kinds of technologies as necessary and compulsory, which gives man a painless, comfortable, and long life in this world. Thus, the adoption of the values espoused by transhumanism means the transformation of religion and all traditional structures powered by religion. In this study, the transformations which the Turkish family structures both experience and are likely to experience will be discussed from the perspective of transhumanism. The main purpose of the study is to demonstrate both the current and future impacts of the global value atmosphere, which has contributed to the spread and transformation of the transhumanist movement, on the Turkish family.

Anahtar Kelimeler

Sociology of Religion, Family, Religion, Transhumanism, Secularization

Kaynakça

• 247news, newsbulletin.com. "Famous scientist explained Elon Musk’s Neuralink project: It will completely change sexual life". Date Accessed 1 June 2022. https://247newsbulletin.com/technology/109873.html
• Adak, Nurşen. "Evlilik veya Evlilik Dışı Birlikte Yaşama: Üniversite Öğrencileri Üzerine Bir Araştırma". Sosyoloji Dergisi Özel Sayı (Şubat 2016), 23-40.
• Aktay, Yasin. "Modern Dünyada Ailenin Dönüşümü ve Muhtemel Geleceği Üzerine Mülahazalar ve Geleneğe Dayalı Problemler". Aile Sosyolojisi Yazıları. ed. Mustafa Aydın. 181-188. İstanbul: Açılımkitap, 2014.
• Aydemir, Mehmet Ali-Tecim, Erhan. "Türk Toplumunda Aile ve Dinin Sosyal Sermaye Potansiyeli". Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi 28 (2012), 43-59.
• Aydeniz, Hüsnü. "Geleneksel Değerler Üzerinden Bir Transhümanizm Eleştirisi". İlahiyat Tetkikleri Dergisi 53 (Haziran 2020), 353-376.
• Aydın, Mehmet Akif. "Aile". Türkiye Diyanet Vakfı İslâm Ansiklopedisi. Date Accessed 25 February 2022. https://islamansiklopedisi.org.tr/aile
• Aydın, Mustafa. "Aile ve Din/İslam". Sistematik Aile Sosyolojisi. ed. Mustafa Aydın. 269-284. Ankara: Çizgi Kitabevi, 4. Basım, 2019.
• Bainbridge, William Sims. "The Transhuman Heresy". Journal of Evolution and Technology 14/2 (August 2005), 91-100.
• Bayer, Ali. "Değişen Toplumsal Yapıda Aile". Şırnak Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi 4/8 (2013), 101-129.
• Bostrom, Nick. "The Transhumanist FAQ: A General Introduction". Transhumanism and the Body: The World Religions Speak. ed. Calvin Mercer-Derek F. Maher. 1-17. New York: Palgrave Macmillan, 2014.
• Bostrom, Nick. "Transhumanist Values". Date Accessed 5 April 2022. https://www.nickbostrom.com/tra/values.html#:~:text=This%20value%20entrains%20others%3A%20critical,that%20can%20improve%20decision%2Dmaking.
• Bostrom, Nick. The Transhumanist FAQ: A General Introduction-Version 2.1. World Transhumanist Association, 2003. https://www.nickbostrom.com/views/transhumanist.pdf
• Burdett, Michael S. Eschatology and the Technological Future. Londra: Routledge, 2017.
• Can, İslam. "Ailenin Tarihsel Gelişimi: Dünü, Bugünü Yarını". Sistematik Aile Sosyolojisi. ed. Mustafa Aydın. 57-80. Ankara: Çizgi Kitabevi, 4. Basım, 2019.
• Can, İslam. "Tarih, Toplum ve Kültür Bağlamında Aile ve Kadın". Sistematik Aile Sosyolojisi. ed. Mustafa Aydın. 183-210. Ankara: Çizgi Kitabevi, 4. Basım, 2019.
• Canatan, Kadir. Muhafazakar Endişe: Aile. İstanbul: Mana Yayınları, 2018.
• Chu, Ted. Human Purpose and Transhuman Potential: A Cosmic Vision of Our Future Evolution. USA: Origin Press, 2014.
• Çakıcı, Ahmet Hakan. Ailesiz Toplum, Modern Family...Ya Sonrası? İstanbul: Mütalaa Yayınları, 2. Basım, 2019.
• Çapcıoğlu, İhsan. "Sekülerleşen Toplumda Bireyselleşen Aile". Turkish Studies 13/2 (2018), 19-34.
• CCGGA, Court of Cassation Grand General Assembly. K. 2015/2011 (30.09.2015). https://karararama.yargitay.gov.tr/YargitayBilgiBankasiIstemciWeb/
• Çelik, Celaleddin. "Değişim Sürecinde Türk Aile Yapısı ve Din: Paradigmatik Anlam ve İşlev Farklılaşması". Karadeniz Uluslararası Bilimsel Dergi 8 (2010), 25-35.
• Dağ, Ahmet. İnsansız Dünya Transhümanizm. İstanbul: Ketebe Yayınları, 2. Basım, 2020.
• Dağdelen, Cengiz. Post-Hüman: Transhümanizm Hareketi'nden Posthümanizm'e. Konya: Tılsım Yayınevi, 2021.
• Dikeçligil, F. Beylü. "Aileye Dair Kabullerin Ezber Bozumu". Muhafazakar Düşünce Dergisi 8/31 (2012), 21-52.
• Geçioğlu, Ahmet Rifat-Döner, Ertuğrul. "İslâm’da Evlilik ve Aile Bağlamında Günümüzde Tartışılan Konular Üzerine Psiko- Sosyal Bir Değerlendirme". Çukurova Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi 19/2 (December 2019), 603-627. https://doi.org/10.30627/cuilah.621379
• Hamzah-Osbourne, Shareena Z. "Transgender, Transhuman: Technological Advances Offer Increased Choices but also Create New Prejudices". Date Accessed 30 May 2022. https://theconversation.com/transgender-transhuman-technological-advances-offer-increased-choices-but-also-create-new-prejudices-121378#:~:text=The%20term%20%E2%80%9Ctranshumanism%E2%80%9D%20describes%20the,between%20human%20and%20non-human.
• Haylock, Sean. "Sexual Liberation and the Emergence of Transhumanism". Date Accessed 1 June 2022. https://www.crisismagazine.com/2017/sexual-liberation-emergence-transhumanism
• Heysemî, Ebu'l-Hasan Nureddin Ali b. Ebibekir. Mecmeu'z-zevâid ve menbeu'l-fevâid. thk. Husamuddin el-Kudsi. 10 Cilt. Kahira: Mektebetu'Kudsi, 1994.
• Huxley, Julian. New Bottles For New Wine. London: Chatto & Windus, 1957.
• İbn Mâce. Sünen. nşr. Şuayb Arnavut. 5 Cilt. Beyrut: Dâru'r-Risale el-Alemiyye, 2009.
• IFLS, iflscience.com. "This Artificial Womb And AI Nanny Is The Future Of Child Development, Claim Chinese Scientists". Date Accessed 1 June 2022. https://www.iflscience.com/health-and-medicine/this-artificial-womb-and-ai-nanny-is-the-future-of-child-development-claim-chinese-scientists/
• Istvan, Zoltan. "The Future of the LGBT Movement May Involve Transhumanism". Date Accessed 5 June 2022. https://www.huffpost.com/entry/the-future-of-the-lgbt-movement-may-involve-transhumanism_b_7657388
• Kirman, Mehmet Ali. "Moderleşme Sürecinde Nikahın Kutsallığı Üzerine Sosyolojik Bir Araştırma". Dinlerde Nikâh: Milletlerarası Tartışmalı İlmi Toplantı. 627-645. İzmir: Dokuz Eylül Üniversitesi İlahiyat Fakültesi İslami İlimler Araştırma Vakfı, 2012.
• Köse, Begüm. "Geçmişten Günümüze Aile". Değişen Toplumda Değişen Aile. ed. Nurşen Adak. 15-38. Ankara: Siyasal Kitabevi, 4. Basım, 2020.
• Köse, Saffet. Genetiğiyle Oynanmış Kavramlar ve Aile Medeniyetinin Sonu. Konya: Mehir Vakfı Yayınları, 3. Basım, 2015.
• Kurt, İsmail. "Lût Kavminin Transhümanist Hareketteki İzdüşümü: Cinsiyetsiz Toplum". Yapay Zeka, Transhümanizm, Posthümanizm ve Din Uluslararası Sempozyumu Bildiri Özet ve Tam Metin Kitabı. ed. Muhammed Kızılgeçit vd. 191-209. Erzurum: Atatürk Üniversitesi Yayınları, 2021.
• Macionis, John. Sociology. Harlow: Pearson Education Limited, Sixteenth Edition, 2017.
• Mahoney, Annette vd. "Religion and the Sanctification of Family Relationships". Review of Religious Research 44/3 (2003), 220-236. https://doi.org/10.2307/3512384
• Messerly, John G. "The End of Religion: Technology and the Future". Date Accessed 29 May 2022. https://archive.ieet.org/articles/messerly20151221.html.
• More, Max. "The Philosophy of Transhumanism". The Transhumanist Reader: Classical and Contemporary Essays on the Science, Technology, and Philosophy of the Human Future. ed. Max More-Natasha Vita-More. 3-17. Chichester: Wiley-Blackwell, 2013.
• More, Max. "Transhumanism: Towards a Futurist Philosophy". Date Accessed 8 April 2021. http://web.archive.org/web/20130806172107/http:/www.maxmore.com:80/transhum.htm.
• Nesâî, Ebu Abdurrahman Ahmed b. Şuayb. es-Sünenu'l-kubrâ. nşr. Hasan Abdulmunim. 12 Cilt. Beyrut: el-Mektebetu'r-Risâle, 2001.
• O’Neil, Mary Lou-Çarkoğlu, Aslı. Türkiye’de Toplumsal Cinsiyet ve Kadın Algısı Araştırması. Kadir Has Üniversitesi, 2020. https://gender.khas.edu.tr/sites/gender.khas.edu.tr/files/inline-files/TTCKAA2020.pdf
• Öz, Nedim. "Modern-Seküler Süreçte Ailenin Çözülmesi". Kilis 7 Aralık Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi 6/11 (Aralık 2019), 795-836.
• Palk, Andrea. The Morality of Transhumanism: Assessing Human Dignity Arguments. Stellenbosch: Stellenbosch University, Faculty of Arts, Master Thesis, 2014.
• Rothblatt, Martine. From Transgender to Transhuman: A Manifesto on the Freedom of Form. U.S.A.: Martine Rothblatt, 2011.
• Sambur, Bilal. "Transhumanism: A Great Challenge to Islam and Humanity". Yapay Zeka, Transhümanizm, Posthümanizm ve Din Uluslararası Sempozyumu Bildiri Özet ve Tam Metin Kitabı. ed. Muhammed Kızılgeçit vd. 51-55. Erzurum: Atatürk Üniversitesi Yayınları, 2021.
• Sayın, Önal. Aile Sosyolojisi. Ankara: Doğubatı Yayınları, 2020.
• Söğüt, Elif. "Eşcinselliğe Kuşaklararası Yaklaşım Farklılıkları: Trabzon Örneği". İmgelem 3/5 (2019), 317-343.
• Tekin, Mustafa. "Dinlerin Perspektifinden Aile Kurumu". Aile Sosyolojisi. ed. Kadir Canatan-Ergün Yıldırım. 235-262. İstanbul: Açılımkitap, 3. Basım, 2013.
• Tekin, Mustafa. "Sekülerleşme Bağlamında Aile ve Kadın". Aile Sosyolojisi Yazıları. ed. Mustafa Aydın. 259-273. İstanbul: Açılımkitap, 2014.
• Thornton, Arland D. "Reciprocal Influences of Family and Religion in a Changing World". Journal of Marriage and Family 47/2 (1985), 381-394.
• Tirosh-Samuelson, Hava. "Transhumanism as a Secularist Faith". Zygon 47/4 (December 2012), 710-734.
• Turğut, Faruk. "Tarihsel Süreçte Aile Kurumunun Dönüşümü ve Geleceğine Yönelik Çıkarımlar". Medeniyet ve Toplum 1/1 (2017), 93-117.
• Vermeer, Paul. "Religion and Family Life: An Overview of Current Research and Suggestions for Future Research". Religions 5/2 (2014), 402-421. https://doi.org/doi:10.3390/rel5020402
• Wallace, Ruth A.-Wolf, Alison. Contemporary Sociological Theory: Continuing the Classical Tradition. U.S.A.: Prentice-Hall, 4. Basım, 1995.
• Winkler, Matteo. "What’s in a Label? Transhumanism and the “LGBT+” Acronym". Date Accessed 25 May 2022. http://thplus.org/whats-in-a-label-transhumanism-and-the-lgbt-acronym/
• Yıldırım, Ergün-Yıldız, Recep. Türkiye’de Cinsiyet Algısı Araştırması. İstanbul Sabahattin Zaim Üniversitesi, 2021. https://www.izu.edu.tr/haberler/2022/01/10/t%C3%BCrkiye-de-cinsiyet-alg%C4%B1s%C4%B1- ara%C5%9Ft%C4%B1rmas%C4%B1n%C4%B1n-sonu%C3%A7lar%C4%B1-a%C3%A7%C4%B1kland%C4%B1
• Zimmerman, Carle C. "Family and Religion". Social Science 48/4 (1973), 203-215.
• Zimmerman, Carle C. "Family Influence Upon Religion". Journal of Comparative Family Studies 5/2 (1974), 1-16.