İmam İbn Raslan’ın Şerh Sünen Ebi Davud Adlı Eserindeki Kıraatleri Sunma, Çeşitlendirme ve Savunma Konusundaki Metodu

Yıl 2024, Cilt: 11 Sayı: 1, 38 - 70, 15.03.2024

Israa Mahmood Eıd Eıd

https://doi.org/10.51702/esoguifd.1380732

Öz

İbn Raslan’ın (ö. 844 H./1440 m.) Sünen Ebi Davud Şerhi adlı kitabı, Ebû Dâvûd’un en önemli şerhlerinden biridir. Derleyicisi, şerhinde Kur’an kıraatlerine mutevatiri ve şazı ile beraber büyük önem vermiştir. Bulduğum yer sayısı yaklaşık (170) haneye ulaştı. Bu araştırma onun Kur’an kıraatleriyle delil getirmede ki yaklaşımını incelemek için gelmiştir. Kuran ayetlerinin yorumlanması, hadis kelimelerinin anlamlarının açıklanması, Hadisteki kelimelerin belirlenmesi ve bu en fazla delil getirdiği yerdir., kitap bablarının isimlerinin belirtilmesi, Arapların dillerinin açıklanması ve bazı gramer kurallarının ispatı için nahiv, belagat, sarf ve fer’I konulardaki fıkhi hükümleri ve Kısa ve öz bir şekilde kıraatlerdeki vecihleri araştırmada ki yöntemini inccelemeğe büyük önem vermiştir. Bunu Resûlullah’tan veya sahabe ve tabiinlerden gelen rivayetlere dayanarak açıkladığını, gramere, anlamını genel bağlamı ile beraber veremeye, Önceki Alimlerin kıraatlere yönelik görüşleri naklederek, mutevatir kıraatleri savunmadaki konumunu açıklar ve bununla Kur’an’a ve kıraatlerine olan inancının ve teslimiyetin ortaya çıkarılıp Kuran ve kıraatlerinin öğrenilmesinin vurgulanmasında ki konumu izah edilmektedir.

Anahtar Kelimeler

Sünen Ebi Davud’un şerhi, İbn Raslan, kıraatler, metot, tevcih.

Imam Ibn Raslan’s approach to presenting, guiding, and defending the readings in his book Sharh Sunan Abi Dawud

Öz

The book Sharh Sunan Abu Dawud by Ibn Raslan (d. 844 AH/1440 AD) is one of Abu Dawud’s most important commentaries. Its compiler paid attention to both frequent and irregular Qur’anic readings in his explanation, and the number of places that I came across reached approximately 170 places. This research studies his approach to citing Qur’anic readings, which consisted of interpreting Qur’anic verses, explaining the meanings of hadith words, specifying the words of hadith, which is most of what he used as evidence, controlling the names of chapters, explaining the languages of the Arabs, and grammar to prove some grammatical rules, rhetoric, morphology, and subsidiary jurisprudential rulings. His approach was distinguished by its brevity. The research was also concerned with studying his approach in directing readings, explaining what he relied on in that from the narrations narrated from the Messenger of Allah or the companions and followers, grammar, meaning, general context, conveying the guidance of previous scholars for reading, explaining his position in defending the frequent readings, which shows his correct doctrine in faith and acceptance of the Qur’an and its readings, and clarifying his position on the emphasis in teaching the Qur’an and Tajweed.

Anahtar Kelimeler

Sharh Sunan Abu Dawud, Ibn Raslan, readings, approach, guidance.

منهج الإمام ابن رسلان في عرض القراءات وتوجيهها والدفاع عنها في كتابه شرح سنن أبي داود

Öz

كتاب شرح سُنن أبي داود لابن رسلان (ت 844هـ/1440م) من أهم شروح أبي داود، وقد اهتَّم مُصنفه بالقراءات القرآنية المتواترة والشاذة معًا في شرحه، وبلغت عدد المواضع التي وقفت عليها ما يقارب (170) موضعًا، وجاء هذا البحث لدراسة منهجه في الاحتجاج بالقراءات القرآنية، والذي تمثل في تفسير الآيات القرآنية، وشرح معاني الألفاظ الحديثية، وضبط كلمات الحديث وهو أغلب ما احتج به، وضبط أسماء الأبواب، وبيان لغات العرب، والنَّحو لإثبات بعض القواعد النَّحوية، والبلاغة، والصَّرف، والأحكام الفقهية الفرعية، وتميّز منهجه بالإيجاز، كما اهتمَّ البحث بدراسة منهجه في توجيه القراءات، وبيان ما استند عليه في ذلك من المأثور عن رسول الله أو الصَّحابة والتّابعين، والنَّحو، والمعنى، والسّياق العام، ونقل توجيه العلماء السّابقين للقراءة، وبيان موقفه في الدفاع عن القراءات المتواترة، مما يُظهر العقيدة الصَّحيحة له في الإيمان والتَّسليم بالقرآن وقراءاته، وتوضيح موقفه من التشديد في تعليم القرآن والتَّجويد.

Anahtar Kelimeler

شرح سُنن أبي داود، ابن رسلان، القراءات، منهج، توجيه.

Kaynakça

• Aldoorı, Ayman jassım mohammed. Ravilerin Hıfz ve Semâlarını Kontrol ve Tahkik Etmeleri: Sebepleri ve Yolları. Uluslararası Hadis Araştırmaları Dergisi/ 8 (2022): 54-88.
• Buhârî, Muhammed b. Ismâîl el-Kûfî, es-Sahîh, thk. Muhammed Züheyr b. Nâsir en-Nâsir, Musevveratün anis-sultâniyye bi idâfeti terkim Muhammed Fuâd Abdulbâkî, Riyad: Dâru Tavki’n-Necât, 1422.
• Ebu Hayyân el-Endülüsî, Muhammed b. Yusuf, el-Bahr'ul-muhît fi’t-tefsîr. thk.: Adil Ahmed vd. Beyrut: Dâru’l-Kütübi’l-İlmiyye, 1. baskı, 2001.
• ed-Dimyâtî, Şehabettin Ahmet b. Muhammed, İthâfu fudalâi’l-beşer fi’l-kırââti’l-erbaate aşer. thk.: Enes Mahra. Beyrut: el-kütübü’l-İlmiyye, 1. baskı, 1998.
• el-Gazzali Ebû Hamid Muhammed b. Muhammed, İhyâu ulûmi'd-dîn. Beyrut: Dârü'l-Ma'rife, 1983.
• el-Kurtubî, Muhammed b.Ahmed, el-Câmiu li-ahkâmi'l-Kur'ân. thk.: Ahmed el-Berdûnî ve İbrahim el-fişh. Kahire: Darü’l-Kütübi’l-Mısriyye, 1964.
• el-Mehdevî, Ahmed b. Ammar, Şerhu’l-Hidâye, thk.: Hazim Said Ramazan, el-Riyad, Mektebetü’r-Rüşd, 1995.
• ez-Zeccâc, İbrahim b. es-Serî, Meâniyü’l-Kur’ân ve i‘râbuhu. thk.: Abdulcelil Abduşşelbi. Kahire: Dâru’l-Hadîs, 2003.
• Fârisî, Ḥasan b. Aḥmed Ebû `Alî. el-Hucce li’l-kurrâi’s-seb`a. ed. Bedruddin Kahvecî ve Beşîr Cüveycâbî. Dimaşk: Dâru Me’mûn li’t-Turâs, 2. Basım, 1993.
• İbn Atıyye, Abdülhak el-Muḥarreru’l-vecîz fi tefsiri’l-Kitâbi’l-Azîz. ed. Abdusselâm Abduşşâfî. Beyrût: Dâru’l-Kutubi’l-İlmiyye, 1422.
• İbn Ḫaleveyhî, Ḥuseyn b. Aḥmed. el-Ḥucce fi’l-kırââti’s-seb`. ed. Abdulâl Sâim. Beyrût: Dâru’ş-Şurûk, 4. Basım, 1401.
• İbn Hanbel, Ebû Abdullah Ahmed b. Muhammed. el-Müsned. 45 Cilt. Beyrut: Müessesetü’r-Risâle, 2001.
• İbn Zencele, Abdurrahman b. Saîd. Huccetü’l-kıraat. Beyrût: Dâru’r-Risâle, ts.
• İbn-i Cinnî, Osman b. Cinnî, el-Muhtesib fî tebyîn-i vücûh-i şevâzzi’l-kıraât. Vizâretü’l-Evkâf-el-Meclisü’l-A‘lâ li’ş-Şuûni’l-İslamiyye, 1999.
• İbnü’l-Cezerî, Muḥammed. en-Neşr fi’l-kırâ`âti’l- `aşr. ed. Ali Dabba’. Mısır: el-Matbaatü’t-Ticariyetü’l-Kubrâ, ts.
• İbnü'l-İmad, Abdülhay b. Ahmed, Şezeratü'z-zeheb fî ahbari men zeheb. Beyrut: Dâru İhyai't-Türasi'l-Arabi, ts.
• Kehhâle, Ömer Rızâ, Mu'cemü'l-müellifin. Beyrut: Mektebetü'l-Müsenna, ts.
• Müslim, Müslim b. el-Haccâc el-Kuşeyrî, Ṣaḥîḥu Müslim. thk: Muhammed Fuâd Abdülbâkî. Beyrut: Daru İhyâi’t-Turâsi’l-Arabî, ts.
• Sehâvî, Şemsüddîn Muhammed b. Abdirrahmân. ed-Dav'ü'l-lâmi [li-ehli’l-karni’t-tâsi’. Beyrut: Daru Mektebeti’l-Hayat, ts.
• Semîn el-Halebî, Aḥmed b. Yûsuf. ed-Durru’l-mesûn fî ulûmi’l-kitâbi’l-meknûn. ed. Ahmed Harrat. Dimaşk: Dâru’l-Kalem, ts.
• Süyûtî, Ebü’l-Fazl Celâlüddîn Abdurrahmân b. Ebî Bekr, el-İtkan fi ulum'il-Kurân, Thk. Muhammed Ebü’l-Fadl İbrahim, Mısır: el-Heyetu'l-Mısrıyyetu'l-Amme li'l-Kitâb, 1974.
• Şevkani, Muhammed b. Ali, el-Bedrü't-tali' bi-mehasin men ba'de'l-karni's-sabi'. Beyrut: Dârü'l-Ma'rife, ts.
• Tirmizî, Ebû Îsâ Muhammed b. Îsâ b. Sevre, es-Sünen, thk. Ahmed Muhammed Şâkir, Muhammed Fuâd Abdulbâkî, İbrâhim Atva, 2. Baskı, Mısır: Şeriketü Mektebe ve Matbatü Mustafa el-Bâbî el-Halebî, 1395.