Necip Asım Yazıksız ve “Kırgız Kelimesinin İştikakına Dair” Adlı Eseri

Yıl 2022, Cilt: 5 Sayı: 1, 62 - 71, 31.05.2022

Zeynep Akarslan

https://doi.org/10.47437/esogutd.1076969

Öz

Necip Asım, Türkiye’de Şemsettin Sami ve Ahmet Mithat’tan sonra sade Türkçeyi savunan ve bu konuda çalışmalar yapan ilk simalardan biri olması bakımından önemlidir. Türk dili üzerine geniş araştırmalar yapan Necip Asım, yabancı kelimelerin dilimizden arındırılması için çalışmalar yaparak bu yönde eserler kaleme aldı. Necip Asım Bey, aynı zaman dil ve dil bilimi üzerine gerçekleştirdiği çalışmaların ülkemizde yerleşmesi ve sürekli hale gelmesi için de çalışmıştır. Yakın arkadaşı Veled Çelebi ile birlikte “Vavlı Türk” olarak anılan Necip Asım, eserlerinde milliyet duygusunun yerleşmesini de amaç edinmiştir. Bu makalede ilk defa toplu bir Türk tarihi yazma girişiminde bulunan, bunun yanı sıra birçok eser kaleme alan Türk ilim adamı, dil bilimci ve tarihçi Necip Asım Yazıksız’ın hayatı, Türkçülüğü ve dilciliği üzerinden ele alınarak Türkiyat Mecmuası’nda yayınlanan “Kırgız Kelimesinin İştikakına Dair” adlı eseri incelenmektedir. Bu çalışma, Kırgız kelimesini etimolojik olarak ele alması ve kelimelerin zaman içerisinde uğrayabileceği değişimler ile eklerin kelimelerin zaman içinde uğrayacağı değişlik üzerindeki etkisine bir örnek olarak ele alınmıştır.

Anahtar Kelimeler

Necip Asım, Necip Asım Yazıksız, Türk Tarihi, sade Türkçe, Vavlı Türk

Kaynakça

• Akçuraoğlu, Yusuf (1928). Türk Yılı 1928, İstanbul: Türk Ocakları Merkez Heyeti.
• Asım, Necib (1928). “Kırgız Kelimesinin İştikakına Dair”, Türkiyat Mecmuası, II: 387-390.
• Böler, Tuncay (2009). “Necip Asım Yazıksız ve Türk Diline Katkıları”, Türkiyat Araştırmaları Dergisi, 25: 195-208.
• Dilâçar, Agop. (1969). “Necip Asım Balhasanoğlu-Yazıksız”, Türk Dili, 210: 805-807.
• Hisar, A. Ş. (1955). “Veled Çelebi ve Necib Asım”, Türk Yurdu, 244: 841-844.
• Osmanlı Tabii ve Tatbiki Bilimler Literatürü Tarihi (206). Haz. Ekmeleddin İhsanoğlu, Ramazan Şeşen, M. Serdar Bekar, II, İstanbul: İslam Tarih, Sanat ve Kültür Araştırma Merkezi.
• Timurtaş, F. K. (1960). “Ölümünün 25. Yıldönümünde Büyük Türkçü Necip Asım Yazıksız”, Türk Yurdu, 283: 46-48.