ÜNİVERSİTE ÖĞRENCİLERİNDE PSİKOLOJİK İYİ OLUŞ: ANA BABAYA BAĞLANMA VE DUYARLI SEVGİ DEĞİŞKENLERİNE GÖRE BİR İNCELEME
Yıl 2022,
, 1495 - 1507, 08.10.2022
Yusuf Karakaya
,
Durmuş Ümmet
Öz
Bu araştırmanın amacı üniversite öğrencilerinin psikolojik iyi oluşları ile ana babaya bağlanma ve duyarlı sevgi değişkenleri arasındaki ilişkileri incelemektir. Çalışmanın örneklemini İstanbul’da öğrenim gören toplam 324 üniversite öğrencisi (79’u erkek ve 245’i kadın) oluşturmaktadır. Verilerin analizinde Pearson Korelasyon Tekniği ve Hiyerarşik Regresyon Analizi teknikleri kullanılmıştır. Araştırmanın bulguları incelendiğinde üniversite öğrencilerinin psikolojik iyi oluşları ile anne babaya bağlanma ilgi-kontrol ve aşırı koruma puanları ve duyarlı sevgi değişken puanları arasında pozitif yönde anlamlı ilişkiler olduğu görülmüştür. Regresyon analizi bulgularına göre, öğrencilerin duyarlı sevgi ve ebeveyn ilgi-kontrol puanları psikolojik iyi oluşu yordarken ebeveyn aşırı koruma puanları anlamlı bir etkiye sahip değildir. Elde edilen bulgular mevcut araştırma sonuçlarına göre tartışılmış ve bazı öneriler getirilmiştir.
Kaynakça
- Ainsworth M. (1989). Object relations, dependency, and attachment: A theoretical review of the infant-mother relationship. Child Development, 40, 969-1025.
- Akbağ, M. Ve Ümmet, D. (2018). Ana-babaya bağlanma ile öznel iyi oluş arasındaki ilişkide temel psikolojik ihtiyaçların doyumunun aracı rolü. Türk Psikolojik Danışma ve Rehberlik Dergisi, 8(50), 59-85.
- Akin, A. ve Eker, H. (2012). Compassionate love: A study of validity and reliability. Uludağ University Journal of Education Faculty, 25(1), 75-85.
- Ayhan, A.S. (2020) Üniversite öğrencilerinde öz anlayış ve bağlanma stillerinin psikolojik iyi oluş üzerinde yordayıcılığının incelenmesi. (Yüksek lisans tezi). Marmara Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, İstanbul.
- Berber-Çelik, Ç. (2018). Bağlanma stilleri, psikolojik iyi oluş ve sosyal güvende hissetme: aralarındaki ilişki ne? Bayburt Eğitim Fakültesi Dergisi, 13(25), 27-40.
Bowlby J. (1969). Bağlanma. (Çev. Soylu, T.). İstanbul: Pinhan Yayıncılık.
- Bowlby, J. (1979). The making and breaking of affectional bonds. New York, Tavistock Publications.
- Burger, J. M. (2006). Kişilik. İstanbul: Kaknüs Yayınları.
- Büyüköztürk, Ş. (2012). Bilimsel araştırma yöntemleri (11. Baskı). Ankara: Pegem Akademi.
- Eker, H. (2011). Üniversite Öğrencilerin Öz Duyarlık ve Duyarlı Sevgi Düzeylerinin Ebeveyn Tutumları Açısından İncelenmesi. (Yüksek lisans tezi). Sakarya Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Sakarya.
- Erdem, Ş. ve Kabasakal, Z. (2015). Psikolojik iyi olma ve yetişkin bağlanma boyutları. Eğitim ve Öğretim Araştırmaları Dergisi, 4(1)82-90
- Fehr, B. & Sprecher, S. (2009). Prototype analysis of the concept of compassionate love. Journal of Social and Personal Relationships, 16, 343-364.
- Fehrl, B., Harasymchuk, C. & Sprecher, S. (2014). Compassionate love in romantic relationships: A review and some new findings. Journal of Social and Personal Relationships, 31(5) 575–600.
- George, D. & Mallery, M. (2010). SPSS for Windows step by step: A simple guide and reference, 17.0 update (10a ed.) Boston: Pearson.
- Harris A. ve Curtin L. (2002) Parental perceptions, early maladaptive schemas, and depressive symptoms in young adults. Cognitive Therapy Research, 26, 405-416.
- İme, Y. ve Öztosun, A. (2020). Pozitif Psikoloji Ekseninde İyi Oluş. (İçinde: Tüm Kavram ve Yaklaşımları İle Pozitif Psikoloji, Edt: Ümmet, D.). Ankara: Pegem Akademi.
- Kağıtçıbaşı, Ç. (2010). Benlik, aile ve insan gelişimi. İstanbul: Koç Üniversitesi Yayınları.
- Kapçı, E.G. ve Küçeker, S. (2006). Ana babaya bağlanma ölçeği. Türk üniversite öğrencilerinde psikometrik özelliklerinin değerlendirilmesi. Türk Psikiyatri Dergisi, 17(4), 286-295.
- Karasar, N. (2005). Bilimsel araştırma yöntemi (22. Basım). Ankara: Nobel Yayın Dağıtım.
- Karadeniz, Ü. (2021). Üniversite öğrencelerinde bağlanma stilleri ile psikolojik iyi oluş arasındaki ilişkinin incelenmesi. (Yüksek lisans tezi). İstanbul Kent Üniversitesi, Lisansüstü Eğitim Enstitüsü, İstanbul.
- Küçük, M. (2020). Yetişkinlerin öz şefkat, bağlanma stilleri ve psikolojik iyi oluş özelliklerinin incelenmesi (Yüksek Lisans Tezi). İstanbul Gelişim Üniversitesi Lisansüstü Eğitim Enstitüsü, İstanbul.
- Larson, R., Richards, M., Moneta, G., Holmbeck, G., & Duckett. E. (1996). Changes in adolescent’s daily interactions with their families from ages 10 to 18. Disengagement and transformation. Developmental Psychology, 32, 744-754.
- Marks, N. F. & Song, J. 2009. Compassionate motivation and compassionate acts across the adult life course: Evidence from US national studies. In B. Fehr, S. Sprecher, & L. G. Underwood (Eds.), The science of compassionate love: Theory, research and applications (s. 121-158). Malden, MA: Wiley-Blackwell.
- McGinn, L., Cukor, D., Sanderson, C. (2005). The relationships between parenting style, cognitive style, and anxiety and depression: Does increased early adversity influence symptom severity through the mediating role cognitive style? Cognitive Therapy Research, 29, 219-242.
- Murdock, T.B., & Love, K.M. (2004). Attachment to parents and psychological well-being: An examination of young adult college students in intact families and stepfamilies. Journal of Family Psychology, 18(4), 600-608.
- Neff, K. D. (2003). Self-compassion: An alternative conceptualization of a healty attitude toward oneself. Self and Identity, 2(2)85-102.
- Nickerson, A. & Nagle, R. (2005). Parent and peer attachment in late childhood and early adolescence. Journal of Early Adolescent, 25, 223-249.
- Özdemir, Y. (2012). Ergenlerin öznel iyi oluşunun demografik değişkenler, ana-baba kontrolü ve ana-baba kabul/ilgisi açısından incelenmesi. Eğitim ve Bilim, 37(165), 20-33.
- Post, S. G., Underwood, L. G., Schloss, J. P. & Hurlbut, W. B. (2002). Altruism and altruistic love: Science, philosophy, andreligion in dialogue. Oxford University Press.
- Post, S. G. (2005). Altruism, happiness, and health: It’s good to be good. International Journal of Behavioral Medicine, 12, 66-77.
- Rohner R. P. &s Britner P. A. (2002). Worldwide mental health correlates of parental acceptance-rejection: Review of cross-cultural and intracultural evidence. Cross Cultural Research, 36(1), 16-47.
- Rohner, R. P. & Pettengill, S. M. (1985). Perceived parental acceptance-rejection and parental control among Korean adolescents. Child Development, 56(2), 524.
- Ryff, C. D. (1989a). Happiness is everythingor is it? Explorations on the meaning of psychological well-being. Journal of Personality and Social Psychology, 57(6),1069-1081.
- Ryff, C. D. (1989b). Hapiness is everythingor is it? Explorations on the meaning of psychological well-being. Journal of Personality and Social Psychology. 57(6), 1069-1081.
- Ryff, C. D. & Keyes, C. L. M. (1995) The structure of psychological well-being revisited. Journal of Personality and Social Psychology. 69(4),719- 727.
- Saunders, W. (2013). Love+Compassion=Community. Growing compassional love in Communities. Los Angeles: YMCA of Metropolitan.
- Schmutte, P. S. & Ryff, C. D. (1997). Personality and well-being: reexamining methods and meanings. Journal of personality and social psychology, 73(3), 549.
- Senemoğlu, N. (2011). Eğitim fakültesi öğrencilerinin öğrenme yaklaşımları ve çalışma becerileri. Eğitim ve Bilim, 36(160),65-80.
- Smith, T. W. (2009). Loving and caring in the United States: Trends and correlates of empathy, altruism, and related constructs. In B. Fehr, S. Sprecher, & L. G. Underwood (Eds.), The science of compassionate love: Theory, research, and applications (s. 81-119). Malden, MA: Wiley-Blackwell.
- Sprecher, S. & Fehr, B. (2005). Compassionate love for close others and humanity. Journal of Social and Personal Relationships, 22, 629- 652.
- Telef, B. B. (2011). Psikolojik iyi oluş ölçeği (PİOO): Türkçeye uyarlama, geçerlik ve güvenirlik çalışması. 11. Psikolojik Danışma ve Rehberlik Kongresi, 3–5 Ekim, Selçuk- İzmir.
- Telef, B. B. (2013). Psikolojik iyi oluş ölçeği (PİOO): Türkçeye uyarlama, geçerlik ve güvenirlik çalışması. Hacettepe Eğitim Fakültesi Dergisi, 28(3), 374-384.
- Underwood, L. G. (2009). Compassionate love: A frame work for research. B. Fehr, S. Sprecher, ve L. G. Underwood In, Thescience of compassionatelove: Theory, research, andapplications (pp. 3-25). Malden: Blackwell
- Uyar, M. (2019). Beliren yetişkinlik dönemindeki bireylerin iyi oluş düzeylerini yordamada bağlanma tarzları ve bilişsel duygu düzenlemenin rolünün incelenmesi. (Yüksek lisans tezi). Maltepe Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul.
- Ünübol, H., Sayar, G. H. ve Koçyiğit, E. G. (2020). Bağlanma, aleksitimi ve psikolojik belirtilerin öznel iyi oluş üzerindeki yordayıcı etkisi. Psikiyatride Güncel Yaklaşımlar 12(l), 398-410.