SUÇA SÜRÜKLENEN ÇOCUKLAR İLE SUÇA SÜRÜKLENMEYEN ÇOCUKLARIN ALGILADIKLARI ANNE VE BABA TUTUMLARI İLE EBEVEYN BAĞLANMA STİLLERİNİN KARŞILAŞTIRILARAK İNCELENMESİ
Yıl 2018,
, 384 - 400, 15.04.2018
Rabia Afşin
,
Ayşe Dilek Öğretir Özçelik
Öz
Bu
çalışmada 12-18 yaş grubu suça sürüklenen çocuklar ile aynı yaş grubu suça
sürüklenmeyen çocukların algıladıkları anne ve baba tutumları ile ebeveyne
bağlanma stilleri incelenmiştir. Araştırmanın örneklemini Diyarbakır ve
Şanlıurfa ilinde bulunan 102 suça sürüklenen çocuk ile 108 ortaöğretim kurumuna
devam eden çocuk oluşturmuştur. Araştırmada çocukların algıladıkları anne ve
baba tutumlarını ölçmek için ‘Çocuk Yetiştirme Stilleri Ölçeği (ÇYSÖ)’,
bağlanma stillerini ölçmek amacıyla ‘Ebeveyn ve Arkadaşlara Bağlanma Envanteri
(EABE)’ kullanılmıştır. Bu çalışmada elde edilen veriler SPSS Statistics 23
paket programı ile analiz edilmiştir. Sayısal değişkenlerin normal dağılımdan
gelme durumları araştırılırken birim sayıları nedeniyle Kolmogorov Smirnov’dan
yararlanılmıştır. Çalışmadaki değişkenler normal dağılmadığı için parametrik
olmayan istatistiksel yöntemlerden yararlanılmıştır. Bağımsız sayısal
değişkenler arasındaki ilişki Spearman’s Rho Korelasyon Katsayısı ile
incelenmiştir. İki bağımsız grup arasındaki farklılıklar incelenirken Mann
Whitney U Testinden yararlanılmıştır. İkiden fazla bağımsız grup arasındaki
farklılık ise Kruskal Wallis Testi analizi ile incelenmiştir. İki bağımsız
kategorik değişken arasındaki ilişki Ki Kare Testi ile analiz edilmiştir.
Sonuçlar yorumlanırken anlamlılık düzeyi olarak 0,05 kullanılmıştır.
Araştırmada elde edilen bulgulara göre, suça sürüklenen çocuklar ile suça
sürüklenmeyen çocukların anne ve baba tutumları ile bağlanma stilleri açısından
anlamlı farklılıklar vardır.
Kaynakça
- Akduman, G. G., Akduman, B., & Cantürk, G. (2007). Ergen suçluluğunda bazı kişisel ve ailesel özelliklerin incelenmesi. Türk Pediatri Arşivi, 42, 156- 161.
- Akın, A. (2009). Algılanan anne- baba tutumlarının öğrencilerin sosyal bilgiler dersindeki akademik başarıları üzerine etkisi (Bursa ili örneği). Yüksek Lisans Tezi, Sakarya Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Sakarya.
- Algan, A. G.,& Şendil, G. (2013). Okul öncesi çocuklar ve ebeveynlerinin bağlanma güvenlikleri ile çocuk yetiştirme tutumları arasındaki ilişkiler. Psikoloji Çalışmaları Dergisi, 33(1), 55-68.
- Balcı, G.P. (2011). Madde kullanım bozukluğu olan ergenlerde çocukluk çağı travmalarının bağlanma ile ilişkisi. Tıpta Uzmanlık Tezi, Sağlık Bakanlığı Bakırköy Prof Dr. Mazhar Osman Ruh Sağlığı ve Sinir Hastalıkları Eğitim ve Araştırma Hastanesi 11. Psikiyatri Birimi, İstanbul.
- Balcı, H. (2011). Çocuk suçluluğu ve toplumsal nedenleri. Yüksek Lisasn Tezi, Dumlupınar Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Kütahya.
- Baltacı, A. (2011). Çocuk Suçluluğu. Doktora Tezi, Ankara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Ankara.
- Beijing Kuralları m. 2 (1985). http://cocukhaklari.barobirlik.org.tr/dokuman/ mevzuat_uakararlar/ cocukadaletsistemininuygulanmasi.pdf adresinden erişilmiştir.
- Bolattekin, A. (2014). Anne-babanın bağlanma stilleri, anna-baba tutumları ve çocuklarındaki davranış problemleri arasındaki ilişkinin incelenmesi. Yüksek Lisans Tezi, İstanbul Arel Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul.
- Bowlby, J. (1999). Attachment and lose: Vol. 2. separation: Anxiety and anger. New York: Basic.
- Büyüköztürk, Ş., Akgün, Ö., Karadeniz, Ş., Demirel, F., & Kılıç, E. (2014). Bilimsel araştırma yöntemleri. Ankara: Pegem.
- Çocuk Koruma Kanunu (2005). http://www.mevzuat.gov.tr/MevzuatMetin/1.5.5395.pdf
- sayfasından erişilmiştir.
- Demirli, A. (2013). Algılanan ana baba tutumları, bağlanma boyutları, yalnızlık ve umudun yapısal ilişkileri. Doktora Tezi, Orta Doğu Teknik Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
- Dirim, A. (2003). Çocuk ruh sağlığı. İstanbul: Esin.
- Doğan, N. (1990). Çocuk suçluluğu ve çocuk mahkemeleri. Adalet Dergisi 81(1).
- Erdoğdu, M. Y. (2005). Suça yönlendirilen ve yönlendirilmeyen çocukların aile ilişkileri ile saldırganlık davtanışlarının karşılaştırılması. Çocuk ve Ruh Sağlığı Dergisi, 12(3).
- Ersin, B. (2010). Lise öğrencilerinin suç eğilimleri ile anne baba tutumları arasındaki ilişki (Beyoğlu ilçesi örneği). Yüksek Lisans Tezi, Beykent Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul.
- Günaydın, G., Selçuk, E., Sümer, N.,& Uysal, A. (2005). Ebeveyn Ve Arkadaşlara Bağlanma Envanteri Kısa Formu’nun psikometrik açıdan değerlendirilmesi. Türk Psikologlar Derneği Psikoloji Yazıları, 8(16), 13-23.
- Haapasalo, J. & Pokelo, E. (1999). Child rearing and child abuse antecedents of criminality. Agression and Violent Behavior, 4(1), 107-127.
- Işık, G. (2003).Çocuk suçluluğunda ailenin etkileri: Elazığ Islahevi örneği. Yüksek Lisans Tezi, Fırat Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Elazığ.
- İçli, T. (2004). Türkiye’de suçlular, sosyal kültürel ve ekonomik özellikleri. Ankara: Bizim Büro.
- Kesebir, S., Kavzoğlu, S. Ö., & Üstündağ, M. F. (2011). Bağlanma ve Psikopataloji. Psikiyatride Güncel Yaklaşımlar, 3(2), 321-342.
- McCord, J. (1991). Family relationship, juvenile delinquency and adult criminality. Criminology, 29, 398- 417.
- Pardini, D. A., Loeber, R. & Stouthamer, L. M. (2005). Developmental shifts in parent and peer influences on boys’ beliefts about delinquent behavior. Journal of Research on Adolescence, 15(3), 299-323.
- Sevük, H. Y. (1998). Uluslar arası sözleşmelerdeki ilkeler açısından çocuk suçluluğu ile mücadelede kuramsal yaklaşım. İstanbul: Beta.
- Sezer, A., Kolaç, N., & Erol, S. (2013). Bir İlköğretim okulu 4, 5 ve 6. Sınıf öğrencilerinin saldırganlık düzeylerinin anne baba tutumları ve bazı değişkenler ile ilişkisi. MÜSBED, 3(4), 184-190.
- Sümer, N. & Güngör, D. (1999). Çocuk yetiştirme stillerinin bağlanma stilleri, benlik değerlendirmeleri, ve yakın ilişkiler üzerindeki etkisi. Türk Psikoloji Dergisi, 14, 35- 58.
- Tanış, Z. (2014). Yetişkinlerde bağlanma stilleri ve öfke tarzları arasındaki ilişkinin incelenmesi. Yüksek Lisans Tezi, Haliç Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul.
- Tunceroğlu, Z. (2015). Suça sürüklenen çocuklarda mükerrerliğin irdelenmesi. Doktora Tezi, İstanbul Üniversitesi Adli Tıp Enstitüsü, İstanbul.
- Türk Dil Kurumu. (2011). Türkçe sözlük. Ankara: TDK.