SİSTEM DÜŞÜNCESİ ÇERÇEVESİNDE ÇATIŞMA ÇÖZÜMLEME PARADOKSU

Yıl 2017, , 1547 - 1564, 01.12.2017

H. Bahar Aşcı , R. Dilek Koçak

https://doi.org/10.17755/esosder.315393

Öz

Örgütlerde çatışma yönetimi ile ilgili
araştırmaların üzerinde durdukları konuların; çatışmaların ortaya çıkış
biçimleri, türleri ve çatışmaların yönetim strarejileri ile yöneticilerin
çözümleme tarzları üzerinde durulduğu bilinmektedir. Literatür incelendiğinde
araştırmacıların, çatışmaların ele alınma biçimleri üzerine iki veya üç boyutlu
modeller öne sürüldükleri görülmektedir. Her ne kadar teorik açıdan
bakıldığında çatışma yönetim tarzlarının statik olma durumu söz konusu ise de,
koşullar değiştiğinde ve çatışmanın dinamik yapısı dikkate alındığında
çatışmanın sonucunun ne olacağı sorunsalı ile karşılaşılmaktadır. Bahsi geçen
soruya cevap verebileceği düşüncesi ile sistem düşüncesi çerçevesinde sistem
arketipleri modellendirilmiştir. Sistem arketiplerinin tanımlanması ve sınıflandırılması
ile ilgili sosyal bilimlerde yeterli çalışmaya rastlanılmamaktadır. Bu sebeple,
çalışmamızda sistem arketipleri kavramını alana kazandıran Senge’nin tanımından
yola çıkılarak, çatışma yönetimi ile sistem arketipleri ilişkilendirilmeye
çalışılmıştır. Çatışmaların yönetilememesi durumunda ortaya çıkabilecek olan
çözümsüzlük, tırmanma arketipi ile açıklanmıştır.

Anahtar Kelimeler

Çatışma yönetimi, çözümsüzlük, sistem arketipleri, Senge, tırmanma kısır döngüsü

Kaynakça

• Alexander, D. C. (1995). Conflict Management Styles of Administrators in Schools for the Deaf: Teacher Perceptions of Job Satisfaction”. (Unpublished Document). Washington: Gallaudet University.
• Altmaoe A., Türk, K., Roomet, O-S. (2013). Thomas-Kilmann’s Conflict Management Modes and their relationship to Fiedler’s Leadership Styles (basing on Estonian organizations). Baltic Journal of Management. Vol. 8 No. 1, pp. 45-65.
• Başaran, İ. E. (2004). Yönetimde İnsan İlişkileri Yönetsel Davranış, Nobel Yayıncılık, 3. Baskı, Ankara.
• Bercovitch, J. (1983). Conflict and Conflict Management In Organizations: A Framework For Analysis. Hong Kong Journal of Public Administration, Volume 5, Issue 2, p.104-123.
• Bergiel, E.B., Gainey, T. W., Bergiel, B. J. (2015). Understanding the Relationship Between Mental Models, Conflict and Conflict Asymmetry, Team Performance Management, Vol. 21 Iss 7/8 pp. 320 – 338.
• Blackard K., Gibson J. W. (2002). Capitalizing on conflict-Strategies and Practices for Turning Conflict into Synergy in Organizations Davies-Black Publishing, United States of America.
• Boulding K. (1956). ‘General Systems Thery: The Sekeleton of Science’, Management Science, 2(3), 107-208.
• Budak, S. (2000). Psikoloji Sözlüğü, Ankara: Bilim ve Sanat Yayınları.
• Çınaroğlu S. ve Avcı, K. (2013). Yönetim Biliminde Sistem Yaklaşımı ve Sağlık Alanı Özelinde Bir Değerlendirme. Çukurova Üniversitesi İİBF Dergisi, Cilt 17, Sayı 1, Aralık, ss.83-101.
• Desivilya, H.S. and Yagil, D. (2005). The Role of Emotions in Conflict Management: The Case of Work Teams, International Journal of Conflict Management, C.16, N.1, s. 56-57.
• Eren, E. (2012). Örgütsel Davranış ve Yönetim Psikolojisi. Beta Yayınları, 13. Baskı, İstanbul.
• Ertürk, M. (2013). İşletmelerden Yönetim ve Organizasyon. İstanbul: Beta Yayınları.
• Flood, R. L. (1998). Action Research and the Management and Systems Sciences, Systemic Practice and Action Research, Vol. 11, No. I, 79-101.
• Gross, M.A. ve Guerrero, L.K. (2000). “-Managing Conflict Appropriately and Effectively: An Application of The Competence Model to Rahim’s Organizational Conflict Styles, International Journal of Conflict Management, C.11, N.3.
• Güney, S. (2011). Örgütsel Davranış, Nobel Yayıncılık, 3. Basım, Ankara.
• Jung, C. G. (2005). Dört Arketip, İstanbul: Metis Yayınları.
• Katz D., and Kahn R.L. (1978). The Social Psychology of Organizations. Newyork: John Wiley&Sons.
• Kılıçaslan, S. (2014). Örgütsel Çatişma Yönetiminde Duygusal Zekanın Etkisini İncelemeye Yönelik Kuramsal Bir Araştirma, Electronic Journal of Vocational Colleges - Ağustos 2014 Bürokon Özel Sayısı, S:264-274.
• Koçel, T. (2014). İşletme Yöneticiliği, Beta Yayıncılık, 15. Baskı, İstanbul.
• Kriesberg, L and Dayton, B.M. (2012). Constructive Conflicts from Escalation to Resolution Fourth Edition. Rowman & Littlefield Publishers, Inc., United Kingdom.
• Miller, J. G. (1978). Living systems. New York: Mc Graw-Hill.
• Miller, D. ve Friesen, P. H. (1978). “Archetypes of Strategy Formulation”, Management Science, Vol. 24, No. 9, 921-933.
• Miller, D. ve Friesen, P. H. (1980). “Archetypes of Organizational Transition”, Administrative Science Quarterly, Vol. 25, No. 2., 268-299.
• Mitroff, I. (1983). “Archetypal Social Systems Analysis: On the Deeper Structure of Human Systems”, The Academy of Management Review, Vol. 8, No. 3. 387-397.
• Obert, S.L. (1984). “Archetypal Social Systems Analysis: A Reply to Mitroff”, The Academy of Management Review, Vol. 9, No. 4. 757-762.
• Ouchi, William G. (1981). Theory Z. New York: Avon Books.
• Pathak, M. (2010). Managing Organizational Conflict. Of economics of Knowledge, Volume 2, Issue 4, 4Q.
• Pondy, L. R. (1967), Organizational Conflict, Concepts and Models, Administrative Science Quarterly, 12(2).
• Rahim, M.A., (2002). Toward A Theory of Managing Organizational Conflict, International Journal of Conflict Management, C.13, s. 206–235.
• Rahim, M.A., (2005). Managing conflict in organizations. p. 370-379 (Book: Construction Conflict Management and Resolution: EDT. Edited by PETER FENN and ROD GAMESON, University of Manchester Institute of Science and Technology Proceedings of the First International Construction Management Conference, The University of Manchester Institute of Science and Technology (UMIST), 25–27 September 1992), published in the Taylor & Francis e-Library.
• Ramsbotham, O., Woodhouse, T. Miall, H. (2011). Contemporary Conflict Resolution., Polity Press, USA.
• Senge, P. (1993). Beşinci Disiplin, Yapı Kredi Yayınları, İstanbul.
• Şimşek, M. Ş. Çelik, A., Akgemci, T. (2008). İşletme Becerileri Grup Çalışması, Gazi Kitapevi, Ankara.
• Slabbert, A. D. (2004). Conflict Management Styles in Traditional Organisations. The Social Science Journal 41 p. 83–92.
• Strom-Gottfried, K. (1998), "Applying Conflict Resolution Framework to Disputes in Managed Care", Social Work, September 43(5).
• Susan J., Kimberly B., ve James G. (1998). “Organizational Adaptation to Institutional Change: A Comparative Study of First-Order Change in Prospector and Defender Banks”, Administrative Science Quarterly, Vol. 43, No. 1. 87-126.
• Tengilimoğlu, D. (1991). Kişiler Arası Çatışma ve Çatışmayı Teşhis Modelleri. Amme İdaresi Dergisi, s.123: 144.
• Thomas, K. W. and Kilmann, R. H., (1974). Thomas- Kilmann Conflict Mode Instrument. Palo Alto, CA: Xicom, Inc., a subsidiary of Consulting Psychologists Press, Inc.
• Todd, D.W. (2005). " The Impact of Motivation and Conflict Escalation on the Five Zone Model for Preferred Conflict Handling and Managerial Decision Making." Dissertation, Georgia State University. Robinson College of Business, Doctorate Thesis.
• Tokat, B. (1999). Örgütlerde Çatışma ve Çatışmanın Yönetimi. Dumlupınar Üniversitesi, Sosyal Bilimler Dergisi, Sayı:1, s. 23-40.
• Trippe B. and Douglas, B. (2015). Beyond the Thomas–Kilmann Model: Into Extreme Conflict. Negotiation Journal p. 89-103.
• Varol, M. (1990). Örgütlerde Gruplar ve Örgütsel Çatışma Üzerine Notlar. Ankara Üniversitesi Sbf Dergisi, Cilt:45, Sayı:1, S.185-207.
• Von Bertalanffy (1972). ‘The History and Status of General Systems Theory’, Academy of Management Journal, 15(4), 407-426.
• Weiner, N. (1948). Cybernetics: Or Control and Communication in the Animal and the Machine. Paris, (Hermann & Cie) & Camb. Mass. (MIT Press) ISBN 978-0-262-73009-9; 1948, 2nd revised ed. 1961.