PRESIDENTAL GOVERNMENT SYSTEM: INSTITUTIONAL SHIFT AND TRANSFORMATION IN CENTRAL-LOCAL GOVERNMENT RELATIONSHIPS

Yıl 2020, , 1335 - 1353, 01.07.2020

Serif Öner

https://doi.org/10.17755/esosder.625959

Cited By: 1

Öz

CUMHURBAŞKANLIĞI HÜKÜMET SİSTEMİ: MERKEZ-YEREL İLİŞKİLERİNDE KURUMSAL DEĞİŞİM VE DÖNÜŞÜM

Öz

Türk
kamu yönetimi tarihsel süreçte kurumsal değişim ve dönüşümler geçirmiştir. Ülkemizde
kentleşme faktörü toplumsal yaşamı önemli ölçüde etkilemiştir. Küresel
ölçekteki yönetsel, ekonomik ve teknolojik gelişmelerde Türk kamu yönetiminin
değişiminde belirleyici olmuştur.

Türkiye’de
Cumhuriyetin ilanından sonra yaşanan en dikkat çekici değişim Cumhurbaşkanlığı
Hükümet Sistemine (CHS) geçilmesidir. Kamuoyunda mevcut sistem Türk tipi
başkanlık sistemi, başkanlık sistemi adları ile anılmaktadır. İsmi ne olursa
olsun getirilen sistem tartışmasız biçimde Türk kamu yönetimi teşkilatının tüm kurumlarını
etkilemiştir.

Cumhurbaşkanının
etkin olduğu yeni sistem kamu kurumlarının hafıza ve deneyimlerini
yenilemelerini gerektirmiştir. Yeni sistem mevcut merkez-yerel ilişkilerini de
önemli ölçüde etkilemiştir. Merkez idare ile yerel yönetimler arasındaki
ilişkilerinde yetki İçişleri ile Çevre ve Şehircilik Bakanlığına verilmiştir.
Bu Bakanlıkların teşkilatında yeni kurumlar oluşturulmuş, taşra kuruluşlarında
yetki ve görev dağılımı yenilenmiştir. Örneğin Yikob adlı kurumun yerel
hizmetlerde sorumluluğu arttırılmıştır. Valilik tarafından yürütülen bazı
hizmetler Çevre ve Şehircilik Bakanlığı il teşkilatına devredilmiştir.

Çalışmamızda
yeni sistem çerçevesinde merkezi idare ile yerel yönetim ilişkilerinde ortaya çıkan
yeni kurumlar incelenecektir. Değişime yönelik mevcut durum analizi yapılarak
ilgililerin paylaşımına sunulacaktır.

Anahtar Kelimeler

Hükümet sistemi, Merkezi idare

Kaynakça

• Referans1 Akıncı, B. (2018). “Türkiye'de Kamu Politikası Oluşturma Sürecinde Yeni Aktör: Cumhurbaşkanlığı Politika Kurulları”, Uluslararası Toplum Araştırmaları Dergisi, C.9, S.16, Aralık.
• Referans2 Aydoğdu, Y. (2019). Yeni Hükümet Sisteminde Cumhurbaşkanlığı İşlemleri, Düzce Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, Yıl: 9, Sayı: 1, Temmuz. Erim, O. (2017). Cumhurbaşkanlığı Hükümet Sistemi, İşaret Yayınları, 3. Baskı, İstanbul.
• Referans3 Esen, M. “İçişleri Bakanlığının Kuruluş/Görevleri, Birim ve Başkanlıkları ve Vali Atamalarına İlişkin Değişiklikler”, İdarecinin Sesi, Türk İdareciler Derneği Yayını, Mart-Nisan 2019, Sayı. 188.
• Referans4 Güngör, H. (2018). “Mahalli İdareler Genel Müdürlüğünden Yerel Yönetimler Genel Müdürlüğüne”, Türkiye Belediyeler Birliği Dergisi, Ağustos-Eylül, S.844-845.
• Referans5 Kağan, O. (2019). 2017 Anayasa Değişikliğinde Yeni Hükümet Sistemi, Kırklareli Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, Yıl: 2019, Cilt: 8, Sayı:1.
• Referans6 Kamu Yönetiminde Yeniden Yapılanma Kamu Yönetimi Temel Kanun Tasarısı (2003). T.C. Başbakanlık, Ekim, Ankara.
• Referans7 Kaya, B. (2017). Türk Tipi Başkanlık Sistemi Önerisinden Partili Cumhurbaşkanlığı Sistemine, Yönetim Bilimleri Dergisi, Cilt: 15, Sayı: 30.
• Referans8 Korkmaz, T. (2016). Hükümet Sistemleri ve Türkiye Üzerine Bir Analiz, Akademik Hassasiyetler, C.3, S.6.
• Referans9 Mercimek, Ş. (2018). Bürokratik Vesayet Anlayışına Cumhurbaşkanlığı Hükümet Sisteminin Etkisi, USOBED Uluslararası Batı Karadeniz Sosyal ve Beşeri Bilimler Dergisi, 2(2): 131-149, 31 Aralık.
• Referans10 Öner, Ş. (2006). Yeni Mevzuat Çerçevesinde Türkiye’de Belediye Yönetimi, Nobel Yayınları, Ankara.
• Referans11 Turan, M. (2018). Türkiye’nin Yeni Yönetim Düzeni: Cumhurbaşkanlığı Hükümet Sistemi, Social Sciences Research Journal, Volume 7, Issue 3, September.
• Referans12 İnaç, H., Cantürk C., ve Bozaslan, M. (2015). Türk Tipi Başkanlık Sistemi, Küresel Araştırma ve Düşünce Merkezi, İstanbul.
• Referans13 T.C. Cumhurbaşkanlığı Strateji ve Bütçe Başkanlığı, 11. Kalkınma Planı (2019-2023) R.G.: 23.7.2019 Sayı: 30840.
• Referans14 1 Nolu Cumhurbaşkanlığı Teşkilatı Hakkında Cumhurbaşkanlığı Kararnamesi, R.G.: 10.7.2018 Sayı: 30474.
• Referans15 4 Nolu Bakanlıklara Bağlı, İlgili, İlişkili, Kurum ve Kuruluşlar ile Diğer Kurum ve Kuruluşların Teşkilatı Hakkında Cumhurbaşkanlığı Kararnamesi, R.G.: 15.7.2018, Sayı: 30479.
• Referans16 194 Nolu Cumhurbaşkanlığı Kararı, R.G.: 9.10.2018 Sayı: 30560.
• Referans17 703 Nolu KHK, R.G.: 9.7.2018 Sayı: 30473.
• Referans18 6771 sayılı Türkiye Cumhuriyeti Anayasasında Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun, RG.: 11.2.2017 Sayı:29976
• Referans19 674 Nolu KHK, R.G.: 1.9.2016, Sayı: 29818.
• Referans20 644 Nolu KHK, Çevre ve Şehircilik Bakanlığının Teşkilat ve Görevleri Hakkında, R.G.: 4.7.2011 Sayı:27984 (mükerrer).
• Referans21 6271 sayılı Cumhurbaşkanı Seçimi Kanunu, R.G.: 6.2.2012 Sayı: 28185.
• Referans22 Onbirinci Kalkınma planı (2019-2023), R.G.: 23.9.2019 Sayı:30840 (mükerrer).
• Referans23 6360 sayılı On Üç İlde Büyükşehir Belediyesi ve Yirmi Altı İlçe Kurulması İle Bazı Kanun ve Kanun Hükmünde Kararnamelerde Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun, RG.: 6.12.2012 Sayı: 28489.
• Referans24 İçişleri Bakanlığı Mülkiye Teftiş Kurulu Çalışma Yönetmeliği, R.G.:15.6.1989, Sayı:20196.
• Referans25 Valilik ve Kaymakamlık Birimleri Teşkilat, Görev ve Çalışma Yönetmeliğinde Değişiklik Yapılmasına dair Yönetmelik, R.G.: 8.6.2011, Sayı: 27958.
• Referans26 Yatırım izleme ve Koordinasyon Başkanlığı Görev, Yetki ve Sorumlulukları ile Çalışma Usul ve Esaslarına Dair Yönetmelik, R.G.: 04.04.2014, Sayı:28962.İnternet kaynakları
• Referans27 http://www.anayasa.gen.tr/neverland.htm (Erişim Tarihi: 24.8.2019)
• Referans28 https://www.muhtar.gov.tr/ (Erişim Tarihi: 17.7.2019)
• Referans29 https://bilgem.tubitak.gov.tr/tr/urunler/2019-2022-ulusal-akilli-sehirler-stratejisi-ve-eylem-plani (Erişim Tarihi: 17.7.2019)
• Referans30 https://www.icisleri.gov.tr/illeridaresi/iller-idaresi-genel-mudurlugu-kurulus-ve-gorevleri2, (Erişim Tarihi: 17.7.2019)
• Referans31 https://www.icisleri.gov.tr/illeridaresi/muhtarlar-daire-baskanligi (Erişim Tarihi: 17.07.2019)
• Referans32 https://www.icisleri.gov.tr/illeridaresi (Erişim Tarihi: 17.7.2019)
• Referans33 https://www.tccb.gov.tr/haberler/410/73444/ (Erişim Tarihi: 24.8.2019)
• Referans34http://www.ysk.gov.tr/doc/dosyalar/docs/2014CB/2014CB-Kesin-416_d_Genel.pdf (Erişim Tarihi: 24.8.2019)
• Referans35 http://www.ysk.gov.tr/doc/dosyalar/docs/24Haziran2018/KesinSecimSonuclari/2018CB-416D.pdf (Erişim Tarihi: 24.8.2019)
• Referans36 https://www.icisleri.gov.tr/illeridaresi/muhtarlar-daire-baskanligi (Erişim Tarihi: 17.8.2019)
• Referans37 https://izmir.csb.gov.tr/sube-mudurlugu-gorevleri-i-88943 (Erişim Tarihi: 7.8.2019)
• Referans38 https://bilecik.csb.gov.tr/yerel-yonetimler-sube-mudurlugunun-gorevleri-i-91502 (Erişim Tarihi: 7.8.2019)
• Referans39 https://yerelyonetimler.csb.gov.tr/misyon-vizyon-i-91363 (Erişim Tarihi: 7.8.2019)
• Referans40 https://yerelyonetimler.csb.gov.tr/teskilat-semasi (Erişim Tarihi: 7.8.2019)
• Referans41 https://yerelyonetimler.csb.gov.tr/birimler (Erişim Tarihi: 26.8.2019)
• Referans42 https://yerelyonetimler.csb.gov.tr/birimler/belediye-ve-birlikler-daire-baskanligi/ (Erişim Tarihi: 26.8.2019)