HASTANE İŞLETMELERİNDE MALİYET ANALİZİ YAPILIRKEN KARŞILAŞILAN ZORLUKLARIN İNCELENMESİ

Yıl 2020, , 1354 - 1370, 01.07.2020

İlknur Arslan Çilhoroz , Enver Bozdemir

https://doi.org/10.17755/esosder.641487

Cited By: 2

Öz

Hastane işletmelerinin yapısı gereği maliyet analizi
çalışmalarının yapılmasında bazı zorluklar vardır. Bu çalışmanın amacı hastane
işletmelerinde maliyet analizi uygulamaları yapılırken ne tür zorluklarla
karşılaşıldığını ortaya koyarak analizcilere ve ilgili yöneticilere faydalı
bilgiler sunmaktır. Bu amaç doğrultusunda Türkiye’de faaliyette bulunan özel
hastane, Sağlık Bakanlığı hastaneleri, üniversite hastaneleri ve şehir
hastanelerindeki üst düzey yöneticilere yönelik hazırlanan anket formu kullanılarak
araştırma veriler elde edilmiştir. Çalışmadan elde edilen veriler SPSS 22.0
paket programı kullanılarak tanımlayıcı istatistikler ve hipotez testleri yoluyla
analiz edilmiştir. Elde edilen bulgularda Sağlık Bakanlığı hastanelerinin
%48’1’inde maliyet analizinin yapılmadığı, özel hastanelerin %49’unda ve şehir
hastanelerinin %50’sinde maliyet analizinin medikal/muhasebe bölümünde
yapıldığı ve üniversite hastanelerinin %46,8’inde ise finans bölümünde
yapıldığı görülmüştür. Sağlık hizmetlerinin oldukça karmaşık ve değişken
olması, gider çeşitlerinin, yerlerinin ve merkezlerinin karmaşık olması,
hastanede üretilen hizmetin maliyeti ne olursa olsun devlet tarafından
belirlenmiş bir satış fiyatının olması ve üretilen hizmetin fiyatının maliyet
hesaplarına bağlı değil SUT fiyatıyla tespit edilmiş olması en fazla
karşılaşılan zorluklar olduğu tespit edilmiştir. Buna
göre, hastane yöneticilerinin maliyet analizine gereken önemi vermedikleri ve
karşılaştıkları zorlukların sağlık hizmetlerinin ve maliyet unsurlarının
kendilerine has özelliklerinden kaynaklı olduğu düşünülmektedir. 

Anahtar Kelimeler: Hastane İşletmeleri, Hastane
Yöneticileri, Maliyet Analizi, Maliyet ve Yönetim Muhasebesi 

Anahtar Kelimeler

Hastane İşletmeleri;, Hastane Yöneticileri;, Maliyet Analizi;, Maliyet ve Yönetim Muhasebesi.

Kaynakça

• Ağırbaş, İ., Gök, H., Akbulut, Y., ve Önder, Ö. R. (2012). hastanelerde maliyet analizi ve tıbbi rehabilitasyon hizmetlerinde birim maliyet hesaplanması, Fiziksel Tıp ve Rehabilitasyon Bilimleri Dergisi, 15(2).
• Bozdemir, E., (2019), Sağlık işletmelerinde maliyet muhasebesi ve analizi, Gazi Kitapevi, Eylül, Ankara.
• Cardinaels, E., Roodhooft, F., & Herck, G. V. (2004). Drivers of cost system development in hospitals: results of a survey. Health Policy, 69(2), 239-252.
• Carroll, N., and Lord, J. C. (2016). The growing ımportance of cost accounting for hospitals, Journal of Health Care Finance, 43(2), 172-185.
• Çarıkçı, O., ve Acar, D., (2017). Hastane yöneticilerinin ileri maliyet yönetimi yaklaşımlarına ve hastane maliyetlerini etkileyen faktörlere ilişkin görüşlerinin incelenmesi, Hacettepe Sağlık İdaresi Dergisi, 20(3), 275-298.
• Drury, C. M. (1992). Management and cost accounting, Springer Science, Business Media New York.
• Erkol, Ü. ve Ağırbaş, İ. (2011). Hastanelerde maliyet analizi ve faaliyet tabanlı maliyetleme yöntemine dayalı bir uygulama, Ankara Üniversitesi Tıp Fakültesi Mecmuası, 64 (2), 87-95.
• Esatoğlu, A. E., Ağırbaş, İ., Payziner, P. D., Akbulut, Y., Göktaş, B., Özatkan, Y., ve Atasoy, K. Ç. (2010). Ankara üniversitesi tıp fakültesi hastanelerinde maliyet analizi, Ankara Üniversitesi Tıp Fakültesi Mecmuası, 63(01), 17-27.
• Feinglass, J., Martin, G. J., & Sen, A. (1991). The financial effect of physician practice style on hospital resource use, Health Services Research, 26(2), 183-205.
• Gapenski, L.C. (2007). Health care finance: an ıntroduction to accounting and financial management, AUPHA, USA.
• Gündüz, H.E. (2002). Sağlık kurumlarında maliyet bilgisi, Sağlık Kurumlarında Maliyet Yönetimi, Kerim Banar (Ed.), Anadolu Üniversitesi Yayını No:1414, Eskişehir.
• Güzel, R. (2012). Şahinbey araştırma ve uygulama hastanesi acil tıp anabilim dalı erişkin acil servisi maliyet analizi, Yayımlanmamış Gaziantep Üniversitesi Tıp Fakültesi Uzmanlık Tezi, Gaziantep.
• Kaplan, R. S., ve Porter, M. E. (2011). The big ıdea, how to solve the cost crisis in health care, Harvard Business Review, September, 89(9), 47-64.
• Karahan, A. (2007). Hastane işletmelerinde örgütsel yapıdan kaynaklanan çatışmalar ve afyon kocatepe üniversitesi araştırma ve uygulama hastanesi örneği, Yayımlanmamış Doktora Tezi, Afyon Kocatepe Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Afyonkarahisar.
• Moore R. W., (1991). The influence of the hospital financial officer, Health Care Financial Management Rewiew, 16(1), 65-72.
• Mut, S., ve Ağırbaş, İ. (2017). Hastanelerde maliyet analizi: ankarada hizmet sunan ikinci basamak bir kamu hastanesinde uygulama, Mehmet Akif Ersoy Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 9(16), 202-217.
• Özgülbaş, N., ve Tarcan, M. (2013). Sağlık kurumlarında maliyet yönetimi, Anadolu Üniversitesi Yayını, (2865). Eskişehir.
• Özkan O., Kutlu G., Aydın, J. C., Aydemir, İ. ve Ağırbaş, İ., (2014). Hastanelerde maliyet analizi ve örnek bir uygulama, 8. Ulusal Sağlık ve Hastane İdaresi Kongresi” 10- 12 Eylül 2014, Girne/K.K.T.C.
• Taheri, P. A., Butz, D. A., Dechert, R., & Greenfield, L. J. (2001). How DRGs hurt academic health systems, Journal of the American College of Surgeons, 193(1), 1-8.
• Vo, T.Q., Chaikledkaew, U., Hoang, M.V., Nguyen, H.T. ve Riewpaiboon, A. (2018). Hospital cost analysis in developing countries: a methodological comparison in vietnam. Asian Journal of Pharmaceutics Jan-March, (Special Issue), 8-18.