THE RELATIONSHIP AMONG HIGH SCHOOL STUDENTS’ PROSOCIAL BEHAVIOR, COMMITMENT, AND SCHOOL CLIMATE (CASE OF MALATYA DISTRICT)

Yıl 2020, , 1094 - 1107, 01.07.2020

Tuncay Yavuz Özdemir , Özgül Serttaş

https://doi.org/10.17755/esosder.677201

Öz

The aim of this study is to examine the relationship among high school students' perceptions of school climate, student commitment and prosocial behavior development. The population of this research, which is conducted in the form of relational survey model, was achieved by high school students located in the center of Malatya province in the 2018-2019 academic year. The research was conducted on 1321 students studying in different high schools. The data of the study were collected by using the School Climate Scale, Student Commitment Scale and Positive Social Behavior Scale. Percentage, mean, correlation analysis and multiple regression analysis techniques were used for data analysis. In the study, the subdimensions of the school climate scale; it was determined that there was a negative relationship between altruism sub-dimension of positive social behaviors and positive correlation among student commitment and prosocial beahvior scales. As a result of multiple regression analysis, it was determined that school climate significantly predicted students' commitment and positive social behavior. At the end of the study, suggestions were made to policy makers, practitioners and researchers. 

Anahtar Kelimeler

School Climate, Student Commitment, Prosocial Behaviors

LİSE ÖĞRENCİLERİNİN PROSOSYAL DAVRANIŞ VE ÖĞRENCİ BAĞLILIĞI DÜZEYLERİ İLE OKUL İKLİMİ ARASINDAKİ İLİŞKİ (MALATYA İLİ ÖRNEĞİ)

Öz

Bu araştırmanın amacı lise öğrencilerinin okul iklimine ilişkin algılarının öğrenci bağlılığı ve prososyal davranış geliştirme arasındaki ilişkinin incelenmesidir. Araştırmanın verileri Malatya il merkezinde öğrenimlerine devam eden lise öğrencilerinden elde edilmiştir. İlişkisel tarama modelinde yapılan bu araştırmanın evrenini, 2018-2019 eğitim öğretim yılında Malatya il merkezindeki liselerde öğrenim gören öğrenciler oluşturmaktadır. Araştırma farklı lise türlerinde eğitim gören 1321 öğrenci üzerinde yürütülmüştür. Araştırmanın verileri Okul İklim Ölçeği (OİÖ), Öğrenci Bağlılığı Ölçeği (ÖBÖ) ve Olumlu Sosyal Davranışlar Ölçeği (OSDÖ) kullanılarak toplanmıştır. Verilerin çözümlenmesinde yüzde, ortalama, varyans analizi, korelasyon analizi, çoklu regresyon analizi teknikleri kullanılmıştır. Çalışmada, okul iklimi ölçeğinin alt boyutlarıyla; öğrenci bağlılığı ve prososyal davranış ölçeklerinin alt boyutları arasında pozitif anlamlı ilişkinin olduğu yalnız olumlu sosyal davranışların özgeci alt boyutuyla negatif yönde ilişkinin varlığı tespit edilmiştir. Çoklu regresyon analizi sonucunda, okul ikliminin öğrencilerin bağlılığını ve olumlu sosyal davranış geliştirme eğilimini anlamlı düzeyde yordadığı belirlenmiştir. Çalışmanın sonunda, politika yapıcılara, uygulayıcılara ve araştırmacılara öneriler sunulmuştur.

Anahtar Kelimeler

Okul İklimi, Öğrenci Bağlılığı, Prososyal Davranışlar

Kaynakça

• Adelabu, D. D. (2007). Time perspective and school membership as correlates to academic achievement among African American adolescents. Adolescence, 42(167) , 525-538.
• Akbaba Altun, S., & Memişoğlu, S. P. (2011). Çoklu veri kaynağına dayalı değerlendirmenin okul iklimine etkisi. İlköğretim Online, 10(2) , 743-756.
• Akgemci, T., & Yıldız, N. (2011). Örgütsel Vatandaşlık. Bedük, A. (Ed.). . A. Bedük içinde, “Örgüt Psikolojisi”(s. 71-96). Konya: Atlas Akademi.
• Akman, G., Özkan, C., & Eriş, H. (2008). Strateji Odaklılık ve Firma Stratejilerinin Firma Performansına Etkisinin Analizi. İstanbul Ticaret Üniversitesi Fen Bilimleri Dergisi, 7(13) , 93-115.
• Akman, Y. (2010). İlköğretim ikinci kademe öğrencilerinin şiddet ve okul iklimi algıları arasındaki ilişki. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi . Ankara: Gazi Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü.
• Anderman, E. M. (2002). School effects on psychological outcomes during adolescence . Journal of Educational Psychology, 94 , 795–809.
• Arastaman, G. (2009). Lise birinci sınıf öğrencilerinin okula bağlılık (school engagement) durumlarına ilişkin öğrenci, öğretmen ve yöneticilerin görüşleri. Pamukkale Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 26(26) , 102-112.
• Argyris, C. (1957). Personality and organization. New York:: Harper.
• Bağcı, B. (2015). Çocuk ve Yetişkin Prososyallik Ölçeklerinin Geçerlik Güvenirlik Çalışması ve Çocuk İle Anne Baba Prososyal Davranışları Arasındaki İlişkinin İncelenmesi. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi . Aydın: Adnan Menderes Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
• Balcı, A. (2010). Sosyal Bilimlerse Araştırma Yöntem Teknik ve İlkeler, 8. Baskı. Ankara: Pegem Akademi Yayıncılık.
• Başaran, İ. E. (2000). Eğitim psikolojisi. Ankara: Feryal Matbaası.
• Bellici, N. (2015). Ortaokul Öğrencilerinde Okula Bağlanmanın Çeşitli Değişkenler Açısından İncelenmesi. Abant İzzet Baysal Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi. 15(1) , 48-65.
• Bozic, L. (2007). The Effects of Market Orientation on Product Innovation. Croatian Economic Survey, 9 , 107-124.
• Brief, A. P., & Motowidlo, S. J. (1986). "Prosocial Organizational Behaviors". The Academy of Management Review, 11(4) , 710-725.
• Bruce, G., & Crump, D. A. (2003). Association of parental involvement and social competence with school adjustment and engagement among six graders. Journal of School Health, 73,(3) , 121-126.
• Büyüköztürk, Ş., Kılıç Çakmak, E., Akgün, Ö. E., Karadreeniz, Ş., & Demirel, F. (2014). Bilimsel Araştırma Yöntemleri, 16. Baskı. Ankara: Pegem Akademi Yayıncılık.
• Carlo, G., & Randall, B. A. (2002). “The development and validation of a multidimensional measure of prosocial behavior”. Journal of Youth and Adolescence, 31 , ss. 31-44.
• Cemalcılar, Z. (2010). Schools as socialization contexts: Understanding the impact of school climate factors on students’ sense of school belonging. Applied Psychology: An International Review 59(2) , 243-272.
• Cohen J, McCabe L, Michelli NM, Pickeral (2009). T. School climate: research, policy, practice, and teacher education. Teach Coll Rec. 111( 1): 180‐ 213.
• Çalık, T. ve Kurt, T. (2010). Güvenli okulun oluşturulmasında okul iklimi: kavramsal bir çözümleme. Pegem Eğitim Öğretim Dergisi,1(4) , 73‐85.
• Doğan, U. (2014). Validity and reliability of student engagement scale. Bartın Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 3(2) , 390-403.
• Çakalcı, N. (2019). Okul iklimi ve bireysel yenilikçilik kavramları arasındaki ilişkide öğretmen özerkliğinin aracılık rolü. Fırat Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi.
• Ehrhart, M. G., Schneider, B., & Macey, W. H. (2014). Organizational Climate and Culture: An introduction to theory, research and practice. Newyork: Routledge.
• Eisenberg, N. (1992). The caring child. Cambridge, MA: Harvard University Press.
• Eisenberg, N., & Fabes, R. (1998). Prosocial development, Social, emotional, and personality development. W. Damon, & E. (Eds.) içinde, Handbook of child psychology (s. 701-778). New York: NY:Wiley.
• Fredricks, J. A., Blumenfeld, P. C., & Paris, A. H. (2004). School Engagement: Potential of the Concept, State of the Evidence. Review of Educational Research, 74, 1, pp , 59–109.
• Fullarton, S. (2002). Student engagement with school: Individual and school-level influences. Australian Council for Educational Research Longitudinal Surveys of Australian Youth Research Report No 27 .
• Furlong, M. J., Whipple, A. D., St. Jean, G., Simental, J., Soliz, A., & Punthuna, S. (2003). Multiple Contexts of School Engagement: Moving toward a Unifying Framework for Educational Research and Practice. California School Psychologist, 8, pp , 99 – 114.
• Glazer, J. I. (1991). Literature for young children. Canada: Collier Macmillan.
• Goodenow, C. (1992). School motivation, engagement, and sense of belonging among urban adolescent students. Paper presented at the Annual Meeting of the American Educational Research Association . San Francisco: CA.
• Güngör, A. (2002). Gelişim ve öğrenme. Ankara: Anı Yayıncılık.
• Hagborg, W. J. (1994). An exploration of school membership among middle-and high-school students. Journal of Psychoeducational Assessment, 12(4) , 312-323.
• Halpin, A. W. (1966). Theory and research in administration. London: The Macmilan Company.
• Halpin, Andrew W., and Don B. Croft. (1966). The organizational climate of schools." In A. W. Halpin (Ed.), Theory and Research in Administration: 131-249. New York: Macmillan
• Hill, L. G., & Werner, N. E. (2006). Affılıatıve Motıvatıon, School Attachment, And Aggressıon In School. Psychology in the Schools, Vol. 43(2) , 231-246.
• Hoy, W. K., & Miskel, G. C. (2010). Educational administration theory, research and practice. (7th ed.). New York: Random House. Çeviri Editörü: Selahattin Turan. (2010). Eğitim Yönetimi: Teori, Araştırma ve Uygulama. Ankara: Nobel Yayınevi.
• Hoy, W. K., & Sabo, D. J. (1998). Quality middle schools. Open and healty . Thousand Oaks: CA:Corwin.
• Hoy, W. K., Tarter, J. C., & Kottkamp, R. B. (1991). Open schools/ healthy schools: measuring organizational climate. 13/01/2014 tarihinde http://www.waynekhoy.com/pdfs/open_schools_healthy_schools_book.pdf sayfasından erişilmiştir .
• Jenkins, P. (1997). School delinquency and the school social bond. Journal of Research in Crime and Delinquency. 34 , 31–35.
• Jimerson, S. R., Campos, E., & Greif, J. L. (2003). Toward an Understanding of Definitions and Measures of School Engagement and Related Terms. The California School Psychologist, 8, pp , 7-27.
• John, M. C., & Taylor, J. W. (1999). Leadership style, school climate, and the institutional commitment of teachers. International Forum, 2(1) , 25-57.
• Kalaycı, Ş. (2009). SPSS Uygulamalı Çok Değişkenli İstatistik Teknikleri, 4.Baskı. Ankara: Asil Yayın Dağıtım.
• Kanıgür, S., & Özdevecioğlu, M. (2009). “Çalışanların İlişki ve Görev Yönelimli Liderlik Algılamalarının Performansları Üzerindeki Etkileri”. Karamanoğlu Mehmet Bey Üniversitesi İktisadi İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, Sayı.16 , 53-82.
• Knafo, A., & İsrael, S. (2008). Genetic and Environmental Influences on Prosocial Behaviour. 02 24, 2017 tarihindefile:///C:/Users/Cankaya/Downloads/Genetic_and_Environmental_Influences_on_Prosocial_.pdf. adresinden alındı
• Knafo, A., & Plomin, R. (2006). Prosocial Behavior From Early To Middle Childhood. Genetic And Environmental İnfluences On Stability And Change Developmental Psychology,42(5) , 771-786.
• Krevans, J., & Gibbs, J. C. (1996). Parents’ use of inductive discipline: Relations to children’s empathy and prosocial behavior . Child Development, 67 , 3263-3277.
• Kumru, A., Carlo, G., & Edwards, P. C. (2004). Olumlu sosyal davranışların ilişkisel, kültürel, bilişsel ve duyuşsal bazı değişkenlerle ilişkisi. Türk Psikoloji Dergisi, 54 , 109-125.
• Lewin, K., Lippitt, R., & White, R. K. (1939). Patterns of aggressive behavior in experimentally created “social climates.”. The Journal of Social Psychology , 10, 271–99.
• Litwin, G., & Stringer, R. (1968). Motivation and organizational climate. Division of Research Graduate School of Business Administration, Printed United States of America, Boston , ss: 29-146.
• Maguin, E., & Loeber, R. (1996). How well do ratings of academic performance by mothers and their sons correspond to grades, achievement test scores, and teachers' ratings? Journal of Behavioral Education, 6(4), 405-425.
• McGraw, K., Moore, S., Fuller, A., & Bates, G. (2008). Family, peer, and school connectedness in final year secondary school students. Australian Psychologist, 43 , 27-37.
• McMahon, S. D., Parnes, A. L., Keys, C. B., & Viola, J. J. (2008). School belonging among low-income urban youth with disabilities: Testing a theoretical model. Psychology in the Schools, 45(5) , 387-401.
• Miller, P. A., Bernzweig, J., Eisenberg, N., & Fabes, R. A. (1991). The Development And Socialization of Prosocial Behavior, Cooperation And Prosocial Behaviour.
• Özdemir, Z. (2010). Lise öğrencilerinin prososyal davranışlarının; mizah, öfke ve utangaçlık düzeyine göre incelenmesİ. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi . Ankara: Gazi Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü.
• Özgener, Ş., & Iraz, R. (2006). Customer Relationship Management in Small-Medium Enterprises: The Case of Turkish Tourism Industry. Tourism Management, 27 , 1356-1363.
• Özgüven, İ. E. (2001). Ailede iletişim ve yaşam. Ankara: Pegem Yayınları.
• Pallant, J. (2015). SPSS survival manual: A step by step guide to data analysis using IBM SPSS (5th ed.). NY, USA: McGraw Hill.
• Pratt, M. W., Skoe, E. E., & Arnold, M. L. (2004). Care reasoning development and family socialisation patterns in later adolescence: A longitudinal analysis. International Journal of Behavioral Development,28 , 139-147.
• Simons-Morton, B. G., Crump, A. D., Haynie, D. L., & Saylor, K. E. (1999). Student-school bonding and adolescent problem behavior. Health Education Research, 14(1) , 99-107.
• Sirota, M., Belovicova, Z., & Cavojova, V. (2011). “Mindreading and Empathy as Predictors of ProsocialBehavior”. Studia Pyschologica, Cilt.4, Sayı.53 , 351-362.
• Şahinoğlu, N. (2010). Tükenmişlik sendromu ile mizaç ve karakter boyutları arasındaki ilişkiler. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi . İzmir: Ege Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
• Şeşen, H., & Basım, H. N. (2006). Örgütsel Vatandaşlık Davranışı Ölçeği Uyarlama ve Karşılaştırma Çalışması”. Ankara Üniversitesi Sosyal Bilimler Fakültesi Dergisi, Cilt.4, Sayı.61 , 83-102.
• Şişman, M. (2014). Örgütler ve kültürler. Ankara: Pegem Akademi.
• Tabachnick, B. G., & Fidell, L. S. (2013). Using Multivariate Statistics (sixth ed.) Pearson. Boston.
• Wang, M., & Holcombe, R. (2010). Adolescents‟ Perceptions of School Environment, Engagement, and Academic Achievement in Middle School. American Educational Journal Reserach, 47(3), pp , 633-662.
• Welsh, W. N. (2000). The effects of school climate on school disorder. The Annals of the American Academy of Political and Social Science, 567 , 88-107.
• Yavuzer, H. (1999). Bedensel, zihinsel ve sosyal gelişimiyle çocuğunuzun ilk 6 yılı. İstanbul: Remzi Kitabevi.
• Yılmaz, K., & Altınkurt, Y. (2013). Örgütsel iklim ölçeğinin Türkçeye uyarlanması: Geçerlik ve güvenirlik çalışması. Trakya Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 3(1) , 1-11.
• Yoleri, S., && Seven, S. (2014). Analyzing Effect of Age and Sex Differences on Proso-cial Behaviour of Preschool Children. International Journal of Social Science, 29 , 261-270.
• Zahn-Waxler, C., Radke-Yarrow, M., Wagner, E., & Chapman, M. (1992). Development of concern for others. Developmental Psychology, 28 , 126-136.