ANTAKYA ARAP ORTODOKSLARINDA DİNSEL MÜZİK UYGULAMALARI

Yıl 2016, Cilt: 15 Sayı: 58, 0 - 0, 15.07.2016

Derya Karaburun Doğan , Banu Mustan Dönmez

https://doi.org/10.17755/esosder.258832

Öz

Bu çalışmada, Antakya Ortodoks Kilisesi dinsel müzik uygulamaları, kültürel ve müziksel analiz bakımından incelenmiştir. Günümüzde Antakya’da farklı etnisitelere ait olup Ortodoks mezhebine bağlı azınlık vakfı statüsünde 6 adet kilise bulunmaktadır. Genel olarak Kiliselerine Arapça ve Türkçe adlar veren Arap Ortodoks Cemaati, Antakya Arap Ortodoks Patrikliği’ne bağlıdır.

Çalışmada, dinsel müzik-sosyo-kültürel yapı-kimlik ilişkisi, Antakya Ortodoks Cemaati özelinde ele alınmıştır. Çalışmada, öncelikle Antakya Arap Ortodoks Cemaatinin bölgedeki demografik dağılımı üzerinde durulmuş, daha sonra Arap Ortodoksların müzikleri; kilise ayin müzikleri, cenaze müzikleri ve düğün müzikleri olarak gruplandırılmıştır. Yapılan bu müziklerde, İncil metinlerinin ve diğer ilahilerin müziksel icrası, müziksel yapı ve işlev bakımından incelenmiştir.

Araştırmada ayrıca, Antakya Arap Ortodoks Kilise korolarında icra edilen eserlerin form ve repertuar analizlerine yer verilmiştir. Antakya Arap Ortodokslarında dinsel müzik icrasının tecvitli/entonasyonlu icra (Arapça İncil metinleri) ve ezgisel/makamsal icra (Azizlerin sözleri) olmak üzere iki temel müziksel üsluptan oluştuğu saptanmıştır. Tecvitli icra geleneğinin Yakın Doğu Sami-Arap ırklarına ait bir kutsal metin icra biçimi olduğu ve merkezleri Suriye ve Lübnan’da olan Antakya Arap Ortodokslarının bu geleneği dinsel müziklerinde uyguladıkları saptanmıştır. Ezgisel/makamsal icranın Geleneksel Türk Sanat Müziği ile aynı makamsal yapıda olduğu ancak farklı adlarla adlandırıldığı; ilahilerin performansı sırasında dem tutularak ezginin dem üzerine söylendiği, ilahilerin makamsal özellikler taşıdığı gözlemlenmiştir.