ÖĞRETMENLERİN ALGILANAN STRES DÜZEYLERİNİN ÇEŞİTLİ DEĞİŞKENLER AÇISINDAN İNCELENMESİ

Yıl 2017, Cilt: 16 Sayı: 61, 385 - 396, 01.04.2017

Önder Şanlı

https://doi.org/10.17755/esosder.304681

Cited By: 5

Öz

Bu araştırmanın amacı; devlet okullarında çalışan öğretmenlerin ‘algılanan stres’ düzeylerinin çeşitli değişkenler açısından belirlenmesidir.Araştırmada Malatya İlinde 2014 – 2015 öğretim yılında görev yapmakta olan, farklı okullardan ve farklı branşlardan tesadüfî örneklem yöntemi ile seçilmiş 540 öğretmenin görüşlerinden faydalanılmıştır. Veri toplama aracı olarak; Cohen, Kamarck ve Mermelstein (1983) tarafından geliştirilen ve Eskin, Harlak, Demirkıran ve Dereboy (2013) tarafından Türkçe’ye uyarlanan “Algılanan Stres Ölçeği”  kullanılmıştır.

Elde edilen verilerin analizi sonucunda, öğretmenlerin algılanan stres ölçeğinin boyutlarının hepsine dair görüşlerinin ortalamalarının ‘orta’ düzeyde olduğu tespit edilmiştir. Algılanan stres ölçeğinin boyutlarından Stres/rahatsızlık algısı’  boyutunda ise 1-10 yıl mesleki kıdeme sahip olan öğretmenler ile 21- 30 yıl mesleki kıdeme sahip olan öğretmenler arasında anlamlı bir ilişki olduğu tespit edilmiştir. 1- 10 yıl mesleki kıdeme sahip olan öğretmenlerin Stres/rahatsızlık algısı’  düzeyleri daha yüksek bulunmuştur. Ayrıca;öğretmenlerin ‘yetersiz öz yeterlik algısı’ algılarına ait puanların anlamlı bir şekilde yüksek olduğu görülmektedir. 21 ile 30 yıl arasında mesleki kıdeme sahip olan öğretmenlerin 1-10 yıl  grubu kıdeme sahip olan grup ile aralarında anlamlı bir ilişki bulunmuş, 21- 30 yıl aralığında mesleki kıdeme sahip olan öğretmenlerin ‘Yetersiz Öz Yeterlik’ algılarının daha yüksek olması da dikkat çekici bulunmuştur.

Kaynakça

• Arikewuyo, M. O. (2004). Stress Management Strategies Of Secondary School Teachers In Nigeria. Educational Research, 46(2), 195–207.
• Aslan, H. ve Çeçen, A. R. (2007). Ortaöğretim Kurumlarında Görev Yapan Öğretmenlerin Cinsiyetlerine Ve Öğrenilmiş Güçlülük Düzeylerine Göre Mizah Tarzlarının İncelenmesi. Ç. Ü. Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 16(2), 1–14.
• Balcı, S., Yılmaz, M. (2002). İyimserlik Ölçeğinin Geçerlilik ve Güvenilirlik Çalışması. On dokuz Mayıs Üniversitesi Eğitim Bilimleri Fakültesi dergisi, 14, 54-60.
• Baltaş Z., Baltaş, A. (2000). Stres ve Başa Çıkma Yolları. İstanbul: Remzi Kitabevi.
• Baltaş, A., Baltaş, Z. (1997). Stres ve Başa Çıkma Yollan, İstanbul: 16. Basım, Remzi Kitapevi.
• Baltaş, Z. ve Baltaş, A. (2008). Stres Ve Başa Çıkma Yolları. İstanbul: Remzi.
• Başaran, İ. (1992). Yönetimde İnsan İlişkileri, Gül Yayınevi, Ankara, 1992
• Chan, D. W. (2003). Hardiness And Its RoleI The Stres-Burnout Relationship Among Prospective Chinese teachers in Hong Kong. Teaching and Teacher Education, 19, 381–395.
• Davis, K. (1982). İşletmede İnsan Davranışı, Çev. (Kemal Tosun ve Komisyon) İ. Ü. İşletme Fakültesi Yayın No: İstanbul, 1982
• Dick, R. V., & Wagner, U. (2001). Stress And Strain In Teaching: A Structural Equation Approach. British Journal of Educational Psychology, 71, 243–259.
• Doğan, F. (2008). Sınıf Öğretmenlerinin Stres Kaynakları Ve Baş Etme Yoları (Kilis İli Örneği) (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Gazi Üniversitesi, Ankara.
• Efeoğlu, İ. E. , (2006). İş-Aile yaşam Çatışmasının İş Stresi, İş Doyumu Ve Örgütsel Bağlılık Üzerindeki Etkileri: İlaç Sektöründe Bir Araştırma. Yayınlanmamış Doktora Tezi. Çukurova Üniversitesi, Adana.
• Ellison, T. (1990). Education Management for the 1990 s. Lognman Group.
• Ersen, H. (1997). Toplam Kalite ve İnsan Kaynakları Yönetim İlişkisi, 2. Baskı Sim Matbaacılık, Mart.
• Eskin, M., Harlak,H., Demirkıran,F., Dereboy,Ç. (2013). Algılanan Stres Ölçeğinin Türkçeye Uyarlanması: Güvenirlik ve Geçerlik Analizi, New Symposium Journal, Ekim 2013, Cilt 51, Say:3.
• Froyen, A. (1988). Classroom Management, Merrill Publishingi Company, Ohio.
• Humphrey, J., and Humphrey, J. (1980). Coping With Stress Through Classroom Isometrics. Actionin Teacher Education, 2: 44.
• Kırel, Ç. (1991). Örgütlerde Stres Kaynaklarının Çalışan Kadınlar Üzerindeki Etkileri Ve Eskişehir Bölgesinde Bir Uygulama Çalışması (Yayımlanmamış Doktora Tezi). Anadolu Üniversitesi, Eskişehir.
• Kossack, S., and Woods, S. (1980). Teacher Burnout: Diagnosis, Prevention, Remediation. Action in Teacher Education. 2: 34.
• Kyriacou, C. (2001). Teacher Stress: Directions For Future Research. Educational Review, 53(1), 27–35.
• Kyriacou, C. , (1987). Teacher Stress And Burnout: An International Review. Educational Leadership, 29,146-152.
• Öztürk, N. (1995). İlkokul Öğretmenlerinin Çalıştıkları Okulun İklimine İlişkin Algıları İle Gerilim (Stres) Düzeyleri Arasındaki İlişkiler (İzmir Örneği) (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Dokuz Eylül Üniversitesi, İzmir.
• Stoeber, J., & Rennert, D. (2008). Perfectionism In School Teachers: Relations With Stress Appraisals, Coping Styles, And Burnout. Anxiety, Stress, & Coping, 21(1), 37–53.
• Pehlivan, I. (1995). Yönetimde Stres Kaynakları, Pegem Yayın No: 16 Ankara.
• Quick, J.C., Quick, J.D., Nelson, D.L., and Hurrel, J. J. , (1997). Preventive Stres Management In Organizations. Washington, DC: American Psychological Association.
• Şahin N. H. ve Durak, A. (1995). Stresle Başa Çıkma Tarzları Ölçeği: Üniversite Öğrencileri İçin Uyarlanması. Türk Psikoloji Dergisi, 10(34), 56–73.
• Wendt, J. (1980). Coping skills: A Goal Of Professional Preparation, p. 10. (ERIC Document Reproduction Service No. ED212604).