ÇOCUKLARIN KENDİLİK DEĞERİNİ GELİŞTİRMEDE KENDİLİK DEĞERİ GELİŞTİRME PROGRAMI VE SOSYAL VE DUYGUSAL EĞİTİM PROGRAMININETKİLİLİĞİ

Yıl 2017, Cilt: 16 Sayı: 62, 756 - 769, 01.07.2017

Bahtiyar Eraslan Çapan , Fidan Korkut Owen

https://doi.org/10.17755/esosder.305405

Cited By: 5

Öz

Bu
çalışma, ön ergenlik dönemindeki çocukların kendilik değerini geliştirmeye
yönelik Kendilik Değerini Geliştirme Programı ve Sosyal ve Duygusal Eğitim
Programının etkililiğini ortaya koymayı amaçlayan, 4x3 (4 grup; deney1, deney
2, plasebo, kontrol grubu; 3 ölçüm; ön test, son test, izleme testi) ölçüm
modeline dayalı deneysel bir çalışmadır. Araştırmanın denek grubunu, Ankara’da
bir ilköğretim okulundaki beşinci sınıf öğrencileri oluşturmaktadır. Her grupta
kendilik değeri düşük sekiz kişi ve kendilik değeri yüksek iki kişi olmak üzere
toplam 10 öğrenci yer almaktadır. Gruplara
ön test, son test ve izleme testi olarak uygulanan Harter’in Çocuklar İçin
Kendilik Algısı Profili puanları arasında anlamlı bir fark olup olmadığı
Tekrarlı Ölçümler için Varyans Analizi ile sınanmıştır. Analiz sonrasında
gruplar arası etkileşimin ve temel etkinin kaynağını bulmak amacıyla Bonferoni
Testi kullanılmıştır. Araştırma sonucunda, Kendilik Değerini Geliştirme
Programı ve Sosyal Duygusal Eğitim Programı alan öğrencilerin genel kendilik
değeri puanlarının kontrol grubuna göre manidar düzeyde yükseldiği ve bu
etkinin uzun süreli olduğu bulgusu elde edilmiştir. Araştırma bulguları, daha
önceki benzer alanlarda yapılan araştırma bulgularıyla birlikte tartışılıp
yorumlanmıştır. Bu bulgular doğrultusunda geleceğe yönelik olarak
araştırmacılara önerilerde bulunulmuştur.

Anahtar Kelimeler

Kendilik değeri, kendilik değeri geliştirme programı, sosyal ve duygusal eğitim programı

Kaynakça

• Aksaray, S. (2003). Ergenlerde benlik saygısı geliştirmede beceri eğitimi ve aktivite merkezli programların etkisi. Yayımlanmamış Doktora Tezi. Adana: Çukurova Ü.
• Baumeister, R. F.,Campbell, J. D., Krueger, J. I. &Vohs, K. D. (2003). Does high self-esteem cause beter performance, interpersonal success, happiness, or healthier lifestyles? Psychological Science in the Public Interest, 4, 1-44.
• Casel Guide (2015). Effective social and emotional programs. Middle and high school edition. http://secondaryguide.casel.org/casel-secondary-guide.pdf
• Coopersmith, S. (1967). The antecedents of self-esteem. San Francisco, CA: W. H. Freemanand Company.
• Dalgas-Pelish, P. (2006). Effects of a self-esteem intervention program on school-age children. Pediatric Nursing, 8, 341-349.
• DiPaula A. & Campbell J.D. (2002) Self-esteem and persistence in the face of failure. Journal of Personality and Social Psychology, 83(3), 711-724.
• Ellias, M.J. & Weissberg, R. (2000). Primary prevention: Educational approach to enhance social emotional learning. The Journal of School Health 70 (5), 186-90.
• Emeç, T. (2002). Psikoloji ders notları[e-mail]
• Fraenkel, J.R. ve Wallen, N.E. (2003). How to design and evaluate research in education (5.ed.). New York, NY: McGraw-Hill Higher Education.
• Furnham, A. & Cheng, H. (2000). Perceived parental behavior, self-esteem and happiness. Social Psychiatry and Psychiatric Epidemiology, 35, 463-470.
• Gabay, R. (1996). Çocuklarda benlik sisteminin incelenmesi. Yayımlanmamış Doktora Tezi. İzmir: Ege Ü.
• Güloğlu, B. (1999). The effect of self esteem enrichment program on the self esteem level of elementary school students. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, ODTÜ. Ankara.
• Gürkan, H.K. (1990). Üniversite öğrencilerinde kendilik saygısı ile depresyon ve anksiyete ilişkilerinin karşılaştırılması. Yayımlanmamış Uzmanlık Tezi. Antalya: Akdeniz Ü.
• Gürpınar Akan, A. (2001). 7-12 yaş çocuklarında görülen uyum ve davranış bozuklukları ve benlik saygısı ilişkisi. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, İstanbul Ü. İstanbul.
• Harter S. (1985). Manual for the Self-perception Profile for Children. Denver, CO: University of Denver.
• Harter, S. (1990). Processess underlying adolescent self concept formation. From childhood to adolescence. Newbury CA: Sage.
• Harter, S. (1993). Causes and consequences of low self-esteem in children and adolescents. (R. Baumeister Ed.), Self-esteem: The Puzzle of Low Self-regard (pp. 87–111). New York: Plenum Press.
• Harter, S. A. (1999). The Construction of the Self: A Developmental Perspective. New York: The Guilford Press.
• Hattie,S. (1992). Self-Concept. Hillsdale, N.J.: Lawrence Erlbaum.
• İlkin, Z. (1994). İlkokul çağındaki çocuklarda kendilik algısı. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Hacettepe Üniversitesi, Ankara.
• Jurich, A.P. & Collins, O.P. (1996). 4-H night at the movies: A program for adolescents and their families. Adolescence, 31(124), 863-875.
• Kabakçı, Ö. M. ve Korkut, F. (2008). 6-8. sınıftaki öğrencilerin sosyal-duygusal öğrenme becerilerinin bazı değişkenlere göre incelenmesi. Eğitim ve Bilim, 33(148), 77-86.
• Karacan Özdemir, N. (2016). Deneysel bir çalışma: Bibliyopsikolojik danışmaya dayalı özgüven geliştirme programının 6. sınıf öğrencilerinin özgüven düzeylerine etkisi. İlköğretim Online, 15(1), 136-147. doi:http://dx.doi.org/10.17051/io.2016.59570
• King, K. A.;Vidourek, R. A.; Davis, B. ve McClellan, W. (2002). Increasing self-esteem and school connectedness through a multidimensional mentoring program. Journal of School Health, 72, (7), 294-300.
• Korkut, F. (2015). Okul temelli önleyici rehberlik ve psikolojik danışma. Ankara: Anı Yayıncılık.
• Lopes, P.L. & Salovey, P. (2004). Toward abroader education: Social, emotional and practical skills. (Zins, J.E.; Weissberg, R.P; Wang, M.C. &Walber, H.C. Ed.). Building Academic Success on Social and Emotional Learning. (76-93) London: Teacher College Pres.
• Major, B. (1999). Gender and self-esteem: A meta-analysis. (W. Swann ve J. Langlois, Ed.), Sexism and stereotypes in modern society: The Gender Science of Janet Taylor Spence (pp. 223–253). Washington DC: American Psychological Association.
• Morganett, R. S. (1994). Skills for Living: Group Counseling Activities for Elementary Students. Research Press: İllinois.
• Mızrak, F. (2015). Pozitif psikoloji ve sosyal karşılaştırma teorisinden yararlanılarak geliştirilen benlik saygısı geliştirme modelinin benlik saygısına etkisi. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi. Fatih Üniversitesi / Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul.
• Mruk, C. (2013). Self-esteem and positive psychology: Research, theory, and practice (4th Ed). New York: Springer.
• O’Rourke, K. & Worzbyt, J. C (1996) Support Group for Children. Accelerated Development.
• Özbay, M.H., Örsel, S., Akdemir, A. ve Cinemre, B. (2002). Ergenlerde kendilik algısı ile psikopatoloji arasında bağıntı var mı? Türk Psikiyatri Dergisi, 13(3), 179-186.
• Özkara, Y. (2014). İlköğretim birinci sınıf öğrencilerinin benlik algısı düzeyinin incelenmesi. International Journal of Human Science, 11(1), 642-654.
• Payton, J. W., Wardlaw, D. M., Graczyk, P. A., Bloodworth, M. R., Tompsett, C. J. & Weissberg, R. P. (2000). Social and Emotional Learning: A framework for promoting mental health and reducing risk behaviours in children and youth. Journal of School Health, 70(5), 179-185.
• Reçber, B. (2002). Bir özsaygı geliştirme programının yetiştirme yurdunda yaşayan ergenlerin özsaygı düzeyleri üzerinde etkililiği. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi. Uludağ Ü. Bursa.
• Rosenberg, M. (1965). Society and the Adolescent Self-Image. Princeton, NJ. Princeton University.
• Sezer, S. (2001). Özsaygı düzeyini geliştirme programının ilköğretim okulu 6. ve 7. sınıf öğrencilerinin özsaygı düzeylerine etkisi. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi. Gazi Üniversitesi, Ankara.
• Stern, R. (2006). Social and Emotional Learning: What is it? How can we use it to help ourchildren? www.casel.org. 21.04.2006
• Shavelson, R.J. (1996). Statistical Reasoning for the Behavioral Sciences. Third Edition. Allynand Bacon Publisher, Boston.
• Stevens, J. (1992). Applied Multivariate Statistics for the Social Sciences, (2. Edition) Lawrence Erlbaum Associates, Publishers.
• Tezer, E. ve Demir, A. (2001). Bir grup üniversite öğrencisinin sosyal içe dönüklük, düşük kendilik değeri, kederli duygu durumu gibi depresif özellikler ve sosyal ilişkilerden sağlanan doyum. 3 P Dergisi, 9(1),1-11.
• Totan, T. (2011).Problem çözme becerileri eğitim programının ilköğretim 6. Sınıf öğrencilerinin sosyal duygusal öğrenme becerileri üzerine etkisi. Yayımlanmamış doktora tezi, Dokuz Eylül Üniversitesi, İzmir.
• Youngs, B.B. (1993) Self-esteem in the school: More than a feel-good movement. NASSP Bulletin, 76, 59-66.
• Yukay, M. (2003). İlköğretim üçüncü sınıf öğrencilerine yönelik sosyal beceri programının değerlendirilmesi. Yayımlanmamış Doktora Tezi. İstanbul: Marmara Ü.
• Zins, J.E.;Weissberg, R.P; Wang, M.C. &Walber, H.C. (2004). Building Academic Success on Social and Emotional Learning: What Does the Research Say? London: Teachers College.