INVESTIGATION OF RELATIONSHIPS BETWEEN EARLY MALADAPTIVE SCHEMAS AND SOCIAL APPEARANCE ANXIETY

Yıl 2018, Cilt: 17 Sayı: 67, 926 - 937, 20.07.2018

Samet Makas Eyüp Çelik

https://doi.org/10.17755/esosder.323007

Cited By: 6

Öz

The purpose of this study is to examine the relationship between early
maladaptive schemas and social appearance anxiety. The study was conducted in a
relational screening model. The study group consists of 381 university
students, 273 female and 108 male, aged between 17-31 years. The Social
Appearance Anxiety Scale and the Young Schema Scale were used to collected of
data. Relationships between variables were examined by correlation analysis and
multiple regression analysis. According to findings of the study, all early
maladaptive schemas were found to be statistically significant and positive in
relation to social appearance anxiety. On the other hand, the regression analysis
showed that social appearance anxiety was significantly predicted by emotional
deprivation, weakness, obedience, confirmation seeking, justice and pessimism in
university students.

Anahtar Kelimeler

Social appearance anxiety, early maladaptive schemas, university students

ERKEN DÖNEM UYUMSUZ ŞEMALAR İLE SOSYAL GÖRÜNÜŞ KAYGISI ARASINDAKİ İLİŞKİLERİN İNCELENMESİ

Öz

Bu çalışmanın amacı erken dönem uyumsuz şemalar
ile sosyal görünüş kaygısı arasındaki ilişkiyi incelemektir. Çalışma, ilişkisel
tarama modelinde yürütülmüştür. Çalışma grubunu, 17-31 yaşları arasında 273
kadın ve 108 erkek olmak üzere toplam 381 üniversite öğrencisi oluşturmaktadır.
Veri toplama aracı olarak, Sosyal Görünüş Kaygısı Ölçeği ve Young Şema Ölçeği
kullanılmıştır. Değişkenler arasındaki ilişkiler korelasyon analizi ve çoklu
regresyon analizi ile incelenmiştir. Çalışmanın bulgularına göre, bütün erken
dönem uyumsuz şemaların sosyal görünüş kaygısı ile istatistiksel olarak anlamlı
ve pozitif yönde ilişkili olduğu görülmüştür. Diğer taraftan hangi şemaların
sosyal görünüş kaygısını yordadığını belirlemek için yapılan regresyon analizi
sonucu sadece duygusal yoksunluk, dayanıksızlık, boyun eğicilik, onay arama,
haklılık ve karamsarlık erken dönem uyumsuz şemalarının üniversite
öğrencilerinin sosyal görünüş kaygısı düzeylerini anlamlı düzeyde yordadığı
bulunmuştur.

Anahtar Kelimeler

Sosyal görünüş kaygısı, erken dönem uyumsuz şemalar, üniversite öğrencileri

Kaynakça

• Alemdağ, S., & Öncü, E. (2015). Öğretmen Adaylarının Fiziksel Aktiviteye Katılım ve Sosyal Görünüş Kaygılarının İncelenmesi. International Journal of Science Culture and Sport, 3, 287-300.
• Arntz, A., & Van Genderen, H. (2011). Schema therapy for borderline personality disorder. John Wiley & Sons.
• Abraham, S. (1999). Onset of disordered eating attitudes and behaviors in early adolescence: Interplay of pubertal status, gender, weight, and age. Adolescence, 34(136), 671-680.
• Baltacı, Ö., & Hamarta, E. (2013). Üniversite öğrencilerinin sosyal kaygı, sosyal destek ve problem çözme yaklaşımları arasındaki ilişkinin incelenmesi. Eğitim ve Bilim, 38(167).
• Barlak, M. S. (2012). Antisosyal kişilik bozukluğu olan bireylerde psikopati düzeyinin disfonksiyonel şemalar ve zihin kuramı yetenekleriyle ilişkisinin belirlenmesi. GATA, Uzmanlık Tezi. Ankara, Türkiye.
• Barlas, G. Ü., Karaca, S., Onan, N., Öz, Y. C., Gürkan, A., Işık, I., & Sümeli, F. (2014). Estetik cerrahi hastalarında beden imajı, işlevsel olmayan tutumlar ve depresyon. Türk Plastik, Rekonstrüktif ve Estetik Cerrahi Dergisi (Turk J Plast Surg), 22(3), 108-113.
• Bebek, H. (2012). Onay bağımlılığı ölçeğinin geçerlilik ve güvenirlik çalışması. NPAKADEMİ. 1(2), 30-35.
• Bilgen, İ. (2001). Göçün ruh sağlığı üzerine etkileri (Yayınlanmamış uzmanlık tezi). Çukurova Üniversitesi, Adana.
• Bintaş Zörer, P. (2015). Bağlanma kuramı perspektifinden sosyal kaygı: Erken dönem uyumsuz şemalar ve reddedilme duyarlılığının rolü (Yayınlanmış yüksek lisans tezi). Uludağ Üniversitesi, Bursa.
• Ceylan, H. (2011). Üniversite öğrencilerinin sosyal kaygı düzeylerinin yordanması (Yayınlanmış yüksek lisans tezi). Ege Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, İzmir.
• Claes, L., Hart, T. A., Smits, D., Van den Eynde, F., Mueller, A., & Mitchell, J. E. (2012). Validation of the social appearance anxiety scale in female eating disorder patients. European Eating Disorders Review, 20(5), 406-409.
• Çınar, H., & Keskin, N. (2015). Öğrencilerin sosyal görünüş kaygısının öğrenim yeri tercihlerine etkisi. Electronic Journal of Vocational Colleges, 14. Bürokon Özel Sayısı, 457-465.
• Doğan, T. (2010). Sosyal Görünüş Kaygısı Ölçeği’nin (SGKÖ) Türkçe uyarlaması: geçerlik ve güvenirlik çalışması. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 39, 151-159
• Dökmen, Y. Z. (2009). Menopoz, beden imgesi ve ruh sağlığı. Türk Psikoloji Yazıları, 12(24), 41-55.
• Ergür, E., & Ergür, E. (1996). Üniversite öğrencilerinde beden-benlik algısı ile ruh sağlığı arasındaki ilişki (Yayımlanmamış yüksek lisans tezi). Ege Üniversitesi, İzmir.
• Erkan, Z., Güçray, S., & Çam, S. (2002). Ergenlerin sosyal kaygı düzeylerinin ana baba tutumları ve cinsiyet açısından incelenmesi. Çukurova Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 10(10), 64-75.
• Ünalan, E. (2014). Üniversite öğrencilerinde ruh sağlığı, sağlık kaygısı ve sağlık davranışları arasındaki ilişkiler (Yayımlanmamış yüksek lisans tezi). Okan Üniversitesi, İstanbul.
• Gheisari, M. (2016). The effectiveness of schema therapy integrated with neurological rehabilitation on reducing early maladaptive schemas and symptoms of depression in patients with chronic depressive disorder, Health Science Journal, 10(4). 1-6
• Gökçe, B. (1993). Üniversite öğrencilerinde psikolojik güçlülük ile ruh sağlığı arasındaki ilişki (Yayınlanmış yüksek lisans tezi). Ege Üniversitesi, İzmir.
• Gül, E. (2016). Ergenlerde sosyal görünüş kaygısı ve sosyal karşılaştırmanın fonksiyonel olmayan tutum ve bilişsel çarpıtmalarla ilişkisi (Yayınlanmış yüksek lisans tezi). Üsküdar Üniversitesi, İstanbul.
• Hart, T. A., Flora, D. B., Palyo, S. A., Fresco, D. M., Holle, C., & Heimberg, R. G. (2008). Development and examination of the social appearance anxiety scale. Assessment, 15(1), 48-59.
• Hoffart Lunding, S., & Hoffart, A. (2016). Perceived parental bonding, early maladaptive schemas and outcome in schema therapy of cluster c personality problems. Clinical psychology & psychotherapy, 23(2), 107-117.
• Kara, A. (2016). Sosyal görünüş kaygısı ile utangaçlık arasındaki ilişkilerin incelenmesi. Birey ve Toplum Sosyal Bilimler Dergisi, 6(11), 95-106.
• Karasar, N. (2006). Bilimsel araştırma yöntemleri. Ankara, Nobel Yayınlar.
• Khorshid, L., Eşer, İ., Denat, Y., & Çınar, Ş. (2007). An Investigation into the body image of women. Journal of Human Sciences, 4(2), 1-14.
• Kundakcı, H. A. (2005). Üniversite öğrencilerinin yeme tutumları, benlik algısı, vücut algısı ve stres belirtileri açısından karşılaştırılması (Yayınlanmış yüksek lisans tezi). Ankara Üniversitesi, Ankara.
• Levinson, C. A., & Rodebaugh, T. L. (2011). Validation of the Social Appearance Anxiety Scale: Factor, convergent, and divergent validity. Assessment, 18(3), 350-356.
• Moscovitch D. A. (2009). What is the core fear in social phobia? A new model to facilitate individualized case conceptualization and treatment. Cognitive and Behavioral Practice, 16, 23–134. O'Dea, J. A., & Abraham, S. (1999). Association between self-concept and body weight, gender, and pubertal development among male and female adolescents. Adolescence, 34(133), 69.
• Öksüz, Y. (2012). Üniversite öğrencilerinin özerklik düzeyleri ile vücut algıları arasındaki ilişki. Gazi Üniversitesi Endüstriyel Sanatlar Eğitim Fakültesi Dergisi, 28, 69-77.
• Özbaş, A. A., Sayın, A., & Coşar, B. (2012). Üniversite sınavına hazırlanan öğrencilerde sınav öncesi anksiyete düzeyi ile erken dönem uyumsuz şema ilişkilerinin incelenmesi. Bilişsel Davranışçı Psikoterapi ve Araştırmalar Dergisi, 1(2), 81-89.
• Özcan, H., Subaşı, B., Budak, B., Çelik, M., Gürel, Ş. C., & Yıldız, M. (2013). Ergenlik ve genç yetişkinlik dönemindeki kadınlarda benlik saygısı, sosyal görünüş kaygısı, depresyon ve anksiyete ilişkisi. Journal of Mood Disorders, 3(3), 107-13.
• Özgür, H. (2013). Analyzing the relationship between social networking addiction, interaction anxiousness and levels of loneliness of pre-service teachers. Journal of Human Sciences, 10(2), 667-690.
• Pauwels, E., Dierckx, E., Schoevaerts, K., & Claes, L. (2016). Early maladaptive schemas in eating disordered patients with or without non‐suicidal self-injury. European Eating Disorders Review, 24(5), 399-405.
• Rosenthal, D. A., Gurney, R. M., & Moore, S. M. (1981). From trust on intimacy: A new inventory for examining Erikson's stages of psychosocial development. Journal of Youth and Adolescence, 10(6), 525-537.
• Senemoğlu, N. (2013). Gelişim, öğrenme ve öğretim. Ankara, Yargı Yayınevi.
• Sinton, M. M., & Birch, L. L. (2006). Individual and sociocultural influences on pre-adolescent girls’ appearance schemas and body dissatisfaction. Journal of Youth and Adolescence, 35(2), 157-167.
• Soygüt, G., Karaosmanoğlu, A., & Çakır, Z. (2009). Erken dönem uyumsuz şemaların değerlendirilmesi: Young şema ölçeği kısa form 3’ün psikometrik özelliklerine ilişkin bir inceleme. Türk Psikiyatri Dergisi, 20(1), 75-84.
• Ayaz, S. (2008). Stomalı bireylerde beden imajı ve benlik saygısı. Turkiye Klinikleri Journal of Medical Sciences, 28(2), 154-159.
• Temizel, S. (2014). Üniversite öğrencilerinde sosyal kaygıyı yordayan ailesel ve bilişsel faktörler (Yayınlanmamış yüksek lisans tezi). Ege Üniversitesi, İzmir.
• Top, F. U., Saraç, A., & Yasar, G. (2010). Depression, death anxiety and daily life functioning in the elderly living in nursing home. Journal of Clinical Psychiatry, 13, 14-22.
• Üstündağ, H., Demir, N., Zengin, N., & Gül, A. (2007). Stomalı hastalarda beden imajı ve benlik saygısı. Turkiye Klinikleri Journal of Medical Sciences, 27, 522-527.
• Yıldırım, Ş. (2016). Ortaöğretim öğrencilerinde kişisel sorumluluk ve ruh sağlığı düzeyleri arasındaki ilişki: Adana Çukurova ilçesi örneği (Yayınlanmış yüksek lisans tezi). Çağ Üniversitesi, Mersin.
• Yıldız, M. A., & Kutlu, M. (2015). An examination of the social anxiety and depressive symptoms as the predictors of school attachment among early adolescents. Mustafa Kemal Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 12(31), 332-345.
• Yılmaz, N. (2015). Obez bireylerde benlik saygısı, sosyal görünüş kaygısı ve vücut algısı (Yayınlanmış yüksek lisans tezi). Dokuz Eylül Üniversitesi, İzmir.
• Yılmazer, İ. (2014). Klinik olmayan bir örneklemde yeme tutumu, beden algısı ve benlik saygısı ile dissosiyatif belirtiler arasındaki ilişkinin değerlendirilmesi (Yayınlanmamış yüksek lisans tezi). Üsküdar Üniversitesi, İstanbul.
• Yoğurtçu, F. (2009). Yetişkinlerde dindarlık ve ruh sağlığı (Yayınlanmış yüksek lisans tezi). Sakarya Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Sakarya.
• Young, Je., Klosko, J. S., & Weishaar, M. E. (2013). Şema terapi. İstanbul: Litera Yayıncılık.