ÜNİVERSİTE ÖĞRENCİLERİNİN İNTERNET BAĞIMLILIĞI İLE SANAL ORTAM YALNIZLIK DÜZEYLERİ ARASINDAKİ İLİŞKİNİN İNCELENMESİ

Yıl 2018, Cilt: 17 Sayı: 68, 1431 - 1452, 24.10.2018

Latife Kabaklı Çimen

https://doi.org/10.17755/esosder.360302

Cited By: 9

Öz

Bu araştırmada, üniversite öğrencilerinin internet
bağımlılıkları ile sanal ortam yalnızlık düzeyleri arasındaki ilişinin
incelenmesi amaçlanmıştır. Araştırmanın çalışma grubu İstanbul’da bir vakıf
üniversitesinin farklı fakültelerinde öğrenim gören 280 öğrenciden
oluşmaktadır. Araştırmada veri toplama aracı olarak, İnternet Bağımlılığı
Ölçeği ve Sanal Ortam Yalnızlık Ölçeği kullanılmıştır. Araştırma sonuçlarına göre
internet bağımlılıklarının genel olarak orta düzeyde, kontrol kaybı online
kalma isteği düzeylerinin orta ve sosyal ilişkilerdeki olumsuzluk düzeylerinin
düşük olduğu belirlenmiştir. Ayrıca üniversite öğrencilerinin sanal sosyalleşme
düzeyleri “ bazen” sanal paylaşım düzeyleri “nadiren” sanal yalnızlık düzeyleri
“bazen” ve toplam sanal ortam yalnızlık düzeylerinin “bazen” şeklinde olduğu
belirlenmiştir.

Cinsiyete göre
erkeklerin kontrol kaybı, sosyal ilişkilerde olumsuzluk ve internet bağımlılığı
düzeylerinin kadınlardan daha yüksek olduğu bulunmuştur. Yaşa göre sanal sosyalleşme,
sanal paylaşım ve sanal ortam yalnızlık düzeyi 19-25 yaştakilerde 26 ve üstü olanlara
göre daha yüksek olduğu belirlenmiştir. İnternet bağımlılık düzeyi ile kontrol
kaybı, online kalma ve sosyal işlerde olumsuzluk düzeylerinin 19-25 yaştakilerde
26 ve üstü olanlara göre daha yüksek olduğu
belirlenmiştir. Günde 2 saatten fazla internete bağlı kalanlar daha çok sanal
sosyalleşme, sanal paylaşım ve sanal ortam yalnızlığı yaşamaktadır. Benzer
şekilde İnternet bağımlılığı ile Kontrol kaybı, online kalma ve sosyal
ilişkilerde olumsuzluk düzeyi 2 saatten fazla bağlananlarda daha yüksek
bulunmuştur.  İnternet bağımlılığı alt
boyutları kontrol kaybı, online kalma, sosyal ilişkilerde olumsuzluk birlikte
öğrencilerin sanal ortam yalnızlık düzeyleri ile anlamlı ilişkiler göstermektedir Adı geçen üç değişken
birlikte sanal ortam yalnızlık düzeyindeki varyansın % 26’sını açıklamaktadır.

Anahtar Kelimeler

Bağımlılık, İnternet Bağımlılığı, Üniversite öğrencileri, Yalnızlık, Sanal ortam yalnızlığı.

THE RELATIONSHIP BETWEEN THE INTERNET ADDICTION AND VIRTUAL ENVIRONMENT LONELINESS LEVELS OF UNIVERSITY STUDENTS

Öz

In this study, it is aimed
to investigate the relationship between the internet addiction and virtual
environment loneliness level of university students. The study group of the
research consists of 280 students studying at different faculties of a
foundation university in Istanbul. The Internet Addiction Scale and the Virtual
Environment Loneliness Scale were used as a data collection tool in the study.
According to the results of the study, it was determined that the internet
addiction levels were generally moderate, the levels of loss of control and
desire to stay online were moderate, and the levels of negativity in social
relations were low.  Furthermore, the
virtual socialization levels of university students were determined to be “moderate”,
virtual sharing levels “low”, virtual loneliness levels and total virtual
environment loneliness “moderate”. The loss of control, staying online, negativity in social relations, the
sub-dimensions of the internet addiction are significantly associated with the
Virtual Environment Loneliness Levels of students. These three variables
together explain 26% of the variance in the virtual environment loneliness
level. The levels of internet addiction and loneliness of virtual environment
of university students are significantly different according to the gender, age
and internet connection a day. There was a significant relationship between
internet loneliness levels and internet addiction levels of university
students.

Anahtar Kelimeler

Addiction, Internet Addiction, University students, Loneliness, Virtual Environment Loneliness

Kaynakça

• Aksoy, V. (2015). İnternet bağımlılığı ve sosyal ağ kullanım düzeylerinin fen lisesi öğrencilerinin demografik özelliklerine göre değişimi ve akademik başarılarına etkisi. Akademik Sosyal Araştırmalar Dergisi, 3(19), 365-383.
• Andreou, E., & Svoli, H. (2013). The association between internet user characteristics and dimensions of internet addiction among Greek adolescents. International Journal of Mental Health and Addiction, 11(2), 139–148
• Ayas, T ve Horzum, M.B. (2013). İlköğretim Öğrencilerinin İnternet Bağımlılığı ve Aile İnternet Tutumu, Türk Psikolojik Danışma ve Rehberlik Dergisi, 4 (39), 46-57.
• Balcı, Ş ve Gülnar, B. (2009). Üniversite öğrencileri arasında internet bağımlılığı ve internet bağımlılarının profili, Selçuk İletişim, 6(1), 5-22.
• Balta, Ö. Ç. ve Horzum, M. B. (2008). Web tabanlı öğretim ortamındaki öğrencilerin internet bağımlılığını etkileyen faktörler. Ankara Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 41(1), 187-205.
• Batıgün A. D. ve Hasta, D. ( 2010). Hasta İnternet Bağımlılığı: Yalnızlık ve Kişiler Arası İlişki Tarzları Açısından Bir Değerlendirme, Anadolu Psikiyatri Dergisi, 11:213-219.
• Brenner, V. (1996) An initial report on the online assessment of Internet addiction: The first 30 days of the Internet usage survey. Psychological Reports, 70, 179-210.
• Bölükbaş, K. (2003). İnternet cafeler ve internet bağımlılığı üzerine sosyolojik bir araştırma: Diyarbakır örneği. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Dicle Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Diyarbakır.
• Caplan, S. E. (2007). Relationship among loneliness, social anxiety, and problematic internet use. CyberPsychology & Behavior, 10, 239-242.
• Ceyhan E. , Ceyhan A.A. ve Gürcan, A. (2007). Problemli internet kullanımı ölçeği’nin geçerlik ve güvenirlik çalışmaları. Kuram ve Uygulamada Eğitim Bilimleri (KUYEB) Dergisi, 7, 387-416.
• Ceylan A. A. (2011). Ergenlerin Problemli İnternet Kullanım Düzeylerinin Yordayıcıları, Çocuk ve Gençlik Ruh Sağlığı Dergisi, 18 (2), 85-94.
• Chana, W. M., Dicianno B. E. (2011).Virtual socialization in adults with spina bifida. PM&R, 3 (3), 219–225.
• Chen SH. (1998) An Internet addiction measurement for Taiwan college students. Paper presented in TANET, Taipei,
• Chou, C., Chou, J., & Tyan, N. N. (1999). An exploratory study of Internet addiction, usage and communication pleasure: the Taiwan’s case. International Journal of Educational Telecommunications, 5(1), 47–64.
• Chou C ve Hsiao M C (2000) Internet Addiction, Usage, Gratification, and Pleasure Experience: The Taiwan College Students Case, Computers & Education, 35 (1), 65-80.
• Cüceloğlu D. (2010). Ergenlik ve Yalnızlık Sorusu, http://www.dogancuceloglu.net/yazilar/ 188-ergenlik-ve-yalnizlik-sorusu, erişim tarihi: 08.07.2017.
• Çeçen, A. R. (2007). Üniversite Öğrencilerinin Cinsiyet ve Yaşam Doyumu Düzeylerine Göre Sosyal ve Duygusal Yalnızlık Düzeylerinin İncelenmesi, Mersin Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 180-190.
• Çuhadar, C. (2012). Exploration of problematic internet use and social interaction anxiety among turkish pre-service teachers. Computer and Education, 59(2), 173-181.
• Davis, R. A. (2001). A cognitive behavioral model of pathological internet use. Computers in Human Behavior, 17, 187-195.
• Demirer, V., Bozoglan, B., & Şahin, İ. (2013). Pre-service teachers’ Internet addiction in terms of gender, Internet access, loneliness, and life satisfaction. International Journal of Education in Mathematics, Science and Technology, 1(1), 56–63.
• Dikme, E. (2014). Meslek Lisesi Öğrencilerinin İnternet Bağımlılıklarının Çeşitli Değişkenler Bağlamında İncelenmesi, Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi. Yeditepe Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul.
• Doğan, H., Işıklar, A., ve Eroğlu, E. S. (2008). Ergenlerin problemli internet kullanımının bazı değişkenler açısından incelenmesi. Kazım Karabekir Eğitim Fakültesi Dergisi, 18, 106–124.
• Durkee T. v.d.,( 2012) “Prevalence of pathological internet use among adolescents in Europe: demographic and social factors, The Authors, Addiction 2012 Society for the Study of Addiction, 107, 2210-2222.
• Durualp, E. ve Çiçekoğlu, P. (2013). Yetiştirme yurdunda kalan ergenlerin yalnızlık düzeylerinin internet bağımlılığı ve çeşitli değişkenler açısından incelenmesi. Dokuz Eylül Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 15(1), 29-46.
• Engelberg, E., & Sjöberg, L. (2004). Internet use, social skills and adjustment. CyberPsychology & Behavior, 7, 41-48.
• Eroğlu, M., Pamuk, M. ve Pamuk, K. (2013). Investigation of problematic internet usage of university students with psychosocial levels at different levels. Procedia-Social and Behavioral Sciences, 103, 551-557.
• Esen, E. ve Siyez, D. M. (2011). Ergenlerde internet bağımlılığını yordayan psiko-sosyal değişkenlerin incelenmesi. Türk Psikolojik Danışma ve Rehberlik Dergisi, 4(36), 127-136.
• Ezoe, S, ve Toda, M. (2013). Relationships of loneliness and mobile phone dependence with Internet addiction in Japanese medical students, Open Journal of Preventive Medicine, 3(6),407-412.
• Filiz, O., Osman, E. R. O. L., Dönmez, F. İ., & Kurt, A. A. (2014). BÖTE bölümü öğrencilerinin sosyal ağ siteleri kullanım amaçları ile internet bağımlılıkları arasındaki ilişkinin incelenmesi. Journal of Instructional Technologies & Teacher Education, 3(2).
• Frieze, I., D. Bar-Tel, J. Carroll. (1979). New Approaches to Social Problems, San Francisco: Jossey-Bass, 54.
• Greenfield (1999) Psychological characteristics of compulsive Internet use: a preliminary analysis. Cyber Psychology and Behavior, 2, 5, 403-412.
• Griffiths M.D. (2000). Internet addiction: Time to be taken seriously? Addiction Research, 8, 413-418.
• Günüç, S. (2009). İnternet Bağımlılık Ölçeğinin Geliştirilmesi ve Bazı Demografik Değişkenlere ile İnternet Arasındaki İlişkilerin İncelenmesi. Yayınlanmış yüksek lisans tezi, Yüzüncü Yıl Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü.
• Güneri Ö. Ş. ve Tanıdır C. (2011). Bir Grup Lise Öğrencisinde İnternet Bağımlılığı Değerlendirmesi: Kesitsel Bir Çalışma, Psikiyatri ve Nörobiyoloji Bilimleri Dergisi. 24, 256-272.
• Halley, M. P., Mark, D. G., & Ivone, M. P. (2014). Internet addiction and loneliness among children and adolescents in the education setting: An empirical pilot study. Aloma, 32(1), 91–98.
• Habitat (2016). Türkiye’de Gençlerin İyi olma hali raporu
• Intel Genç Türkiye Araştırması (2012) http://www.halklailiskiler.com.tr/Intelden_Genc_Turkiye_Arastirmasi..php 08.09.2017 de ulaşılmıştır.
• İlhan, T. (2012). Üniversite öğrencilerinde yalnızlık: cinsiyet rolleri ve bağlanma stillerinin yalnızlığı yordama güçleri. Kuram ve Uygulamada Eğitim Bilimleri,12 (4), 2377-2396.
• Jin, B. and Park, N. (2012), Mobile voice communication and loneliness: Cell phone use and the social skills deficit hypothesis, New Media & Society, 15(7), 1094–1111.
• Karasar, N. (2012). Bilimsel araştırma yöntemi (24. basım). Ankara: Nobel Yayın Dağıtım.
• Karakoyun, F. (2017). Öğretmen adaylarının internet bağımlılık düzeylerinin incelenmesi: Dicle üniversitesi örneği, Elektronik Sosyal Bilimler Dergisi,16(64), 1440-1449.
• Karakoç, E ve Taydaş, O (2013) Bir Serbest Zaman Etkinliği Olarak Üniversite Öğrencilerinin İnternet Kullanımı İle Yalnızlık Arasındaki İlişki: Cumhuriyet Üniversitesi Örneği, Selçuk İletişim, 7(4), 33-45.
• Kelleci M., Güler, N., Sezer, H., ve Gölbaşı, Z. (2009). Lise öğrencilerinde internet kullanma süresinin cinsiyet ve psikiyatrik belirtilerle ilişkisi, TAF Preventive Medicine Bulletin, 8(3), 223-230.
• Kır, İ. ve Sulak, Ş. (2014). Eğitim fakültesi öğrencilerinin internet bağımlılık düzeylerinin incelenmesi. Elektronik Sosyal Bilimler Dergisi, 13(51), 150-167.
• Kim, J., Larose, R., & Peng, W. (2009). Loneliness as the cause and the effect of problematic Internet use: The relationship between Internet use and psychological well-being. Cyberpsychology, Behavior, and Social Networking, 12(4), 451–455.
• Kraut R, Patterson M, Lundmark V, Kiesler S, Mukhophadhyay T, Scherlis W. (1998) Internet paradox: A social teknology that reduces social involvement and psychological wellbeing?, American Psychologist 53(9), 1017-1031.
• Korkmaz, O., Usta, E., & Kurt, I. (2014). Sanal Ortam Yalnızlık Ölçeği (SOYÖ) Geçerlik ve Güvenirlik Çalışması, Hacettepe University Journal of Education, 29(2), 144–159.
• Kurtaran, G. T. (2008). Variables that predict Internet addiction, Yayınlanmamış yüksek lisans tezi, Mersin Üniversitesi
• Liberatore K. A., v.d., (2011). Prevalence of Internet Addiction in Latino Adolescents with Psychiatric Diagnosis, cyberpsychology, behavıor, and socıal net workıng, Department of Psychiatry, University of Puerto Rico, San Juan, Puerto Rico, 14 (6).
• Lin, S. S. J., & Tsai, C. C. (2001). Sensation seeking and Internet dependence of Taiwan high school adolescents. Paper presented at the annual convention of American psychological Association, Boston, MA.
• Mangan, K. (2008).Virtual worlds turn therapeutic for autistic disorders. Chronical High Educ, 54, 26.
• Morahan-Martin, J. (1999). The relationship between loneliness and Internet use and abuse. Cyber Psychology and Behavior, 2, 431–440.
• Morahan-Martin, J., & Schumacher, P. (2000). Incidence and correlates of pathological internet use among college students. Computers in Human Behavior, 16(1), 13–29.
• Nalwa, K. and Anand, A. (2003) Internet addiction in students: A cause of concern. Cyberpsychology and Behavior, 6, 653-656.
• Odacı, H., & Kalkan, M. (2010). Problematic Internet use, loneliness and dating anxiety among young adult university students. Computers & Education, 55, 1091-1097.
• Oruç, T. (2013). Üniversite öğrencilerinde psikososyal değişkenlere göre yalnızlık ile otomatik düşünceler ilişkisinin incelenmesi. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi. İzmir: Dokuz Eylül Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü.
• Özcan, N. ve Buzlu, S. (2005). Problemli İnternet Kullanımını Belirlemede Yardımcı Bir Araç: İnternet Bilişsel Durum Ölçeği’nin Üniversite Öğrencilerinde Geçerlik ve Güvenirliği. Bağımlılık Dergisi, 6 (1), 19-26.
• Özdemir, S., Akçakanat,T ve İzgüden, D. (2016). İnternet Çağında Sanal Ortam Yalnızlığı: Üniversite Öğrencileri Üzerine Bir Araştırma, Internatıonal Congress Of Management Economy And Polıcy (ICOMEP 2016 ), 26-27 October | İstanbul, Turkey.
• Özen, Ü. ve Sarıcı, M. B. (2010). Yalnızlık Olgusu ve Sanal Sohbetin Yalnızlığın Paylaşımına Etkisi: Üniversite Öğrencileri Üzerinde Bir Araştırma. Atatürk Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi. 24(1): 149-158.
• Özgür, H. (2013). Öğretmen adaylarının sosyal ağ bağımlılığı, etkileşim kaygısı ve yalnızlık düzeyi arasındaki ilişkinin incelenmesi. International Journal of Human Sciences, 10(2), 667-690.
• Özsarı, A Karaduman, GB (2016 ) Eğitim Fakültesi Öğrencilerinin Sosyal Medya Kullanımı ve Yalnızlıklarının İncelenmesi, Eğitim ve Öğretim Araştırmaları Dergisi, 5, özel sayı, 380-389.
• Öztürk, Ö., Odabaşıoğlu, G., Eraslan, D., Genç, Y. ve Kalyoncu, Ö. A. (2007). İnternet bağımlılığı: kliniği ve tedavisi. Bağımlılık Dergisi, 8 (1): 36-41.
• Peplau, L. A., & Perlman, D. (Eds.) (1982). Loneliness: A sourcebook of current theory, research and therapy. New York: Wiley-Interscience.
• RTÜK (2012), Medya Okur-Yazarlığı Araştırması http://www.rtuk.org.tr 20 Haziran 2013 tarihinde alınmıştır.
• Russell, D., Cutrona, C. E., Rose, J. ve Yurko, K. (1984). Social and emotional loneliness: An examination of Weiss’ typology of loneliness. Journal of Personality and Social Psychology, 46 (6), 1313-1321.
• Sanders, C., T. Field, M. Diego, M. Kaplan. (2000).The Relationship of Internet Use to Depression and Social Isolation Among Adolescents, Adolescence, 35, 237–242. Satan, Ayşen, Aydınay,(2013), Ortaöğretim Öğrencilerinde Akran Baskısının İnternet Bağımlılığına Olan Etkisi. The Journal of Academic Social Science Studies, 6(8), 511-526.
• Seçim, Y.Ö, Alpar, Ö ve Algür, S .( 2014). Üniversite Öğrencilerinde Yalnızlık: Akdeniz Üniversitesinde Yapılan Ampirik Bir Araştırma, Elektronik Sosyal Bilimler Dergisi, 13(48), 200-215.
• Sloan, W. W ve Solano, H.C. (1984). The Conversational Styles of Lonely Males with Strangers and Roommates, Personality and Social Psychology Bulletin 10(2), 293-301 Sırakaya, M. ve Seferoglu, S.S .(2013). Öğretmen adaylarının problemli internet kullanımlarının incelenmesi. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 28(1), 356-368.
• Şan, M. K. ve Hira İ. (2005). Bilgi Toplumu: Bir Risk Olarak Özel Alanın Kayboluşu”. IV. Ulusal Bilgi-Ekonomi ve Yönetim Kongresi 2005, Kocaeli.
• Şahin, C. ve Korkmaz, Ö. (2011). İnternet Bağımlılığı Ölçeğinin Türkçeye Uyarlanması. Selçuk Üniversitesi Ahmet Keleşoğlu Eğitim Fakültesi Dergisi, 32, 101-115.
• Şahin, C., Aydın, D. ve Balay, R. (2016). Eğitim Fakültesi Öğrencilerinin Eğitsel İnternet Kullanımı ile İnternet Bağımlılıklarının İncelenmesi. Journal of Kırşehir Education Faculty, 17(1), 481-497
• Şahin, C. (2016). Rehberlik ve Psikolojik Danışmanlık Öğrencilerinin İnternet Bağımlılığı ile Yaşam Doyumu Düzeyleri Arasındaki İlişinin İncelenmesi, International Journal of Contemporary Educational Studies (IntJCES), June, 2016; 2(1),1-13.
• Toraman, M. (2013). İnternet Bağımlılığı ve Sosyal Ağ Kullanım Düzeylerinin Ortaöğretim Öğrencilerinin Akademik Başarıları ile İlişkisinin İncelenmesi. Yayınlanmamış yüksek lisans tezi. Fırat üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Elazığ.
• Tokunaga, R. S., & Rains, S. A. (2010). An evaluation of two characterizations of the relationships between problematic internet use, time spent using the internet and psychosocial problems. Human Communication Research, 36(4), 512–545.
• Toruk İ. (2008). Üniversite Gençliğinin Medya Kullanma Alışkanlıkları Üzerine Bir Analizi, Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 19, 475-479.
• Tsai, M.J. (2009). Online Information Searching Strategy Inventory (OISSI): A Quick Version and a Complete Version. Computers & Education 53(2), 473–83.
• TUİK Hanehalkı Bilişim Teknolojileri Kullanım Araştırması, 2016, Haber Bülteni Sayı: 21779, 18 Ağustos 2016, http://www.tuik.gov.tr/PreHaberBultenleri.do?id=21779 07.09.2017 tarihinde alınmıştır.
• Üçkardeş, E. A. (2010). Mersin Üniversitesi Öğrencileri Arasında İnternet Bağımlılığının Değerlendirilmesi. Yayınlanmış Tıpta Uzmanlık Tezi. Mersin: MÜ, Tıp Fakültesi.
• Ümmet, D. ve Ekşi, F. (2016). Türkiye’deki Genç Yetişkinlerde İnternet Bağımlılığı: Yalnızlık ve Sanal Ortam Yalnızlık Bağlamında Bir İnceleme. Addıcta: The Turkısh Journal On Addıctıons. 3(1), 29-53.
• Çakır, V. ve Çakır, V. (2011). Yalnızlık ve televizyon kullanımı, Selçuk İletişim, 7(1), 131-147.
• Yen, J., Ko, C., & Yen, C. (2007). The comorbid psychiatric symptoms of internet addiction: attention deficit and hyperactivity disorder (ADHD), depression, social phobia, and hostility. J Adolesc Health, 41, 93-8.
• Young K S (1998) Internet Addiction: The Emergence of a New Clinical Disorder, CyberPsychology & Behavior, 1 (3), 237-244.
• Yücel, N. (2009). Ergenlerin akran ilişkileri ve yalnızlık düzeylerinde evde internet kullanımının etkisinin incelenmesi. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi. Ankara Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
• Weiss, R. S. (1973). Loneliness: The experience of emotional and social isolation, MIT Press: Cambridge.