ÖĞRETMENLERİN POZİTİF PSİKOLOJİK SERMAYE ALGILARI İLE PROBLEM ÇÖZME BECERİLERİNİN İNCELENMESİ

Yıl 2019, Cilt: 18 Sayı: 69, 332 - 342, 15.01.2019

Sabri Anık , Rasim Tösten

https://doi.org/10.17755/esosder.452850

Cited By: 7

Öz

Bu araştırmanın amacı öğretmenlerin
pozitif psikolojik sermaye algıları ile problem çözme becerileri arasındaki ilişkiyi
incelemektir. Araştırma nicel desenli olup ilişkisel tarama modelindedir.
Araştırmanın evrenini 2017-2018 öğretim yılında Şırnak merkezinde bulunan 39
ilkokul, 37 ortaokul ve 13 lisede görev yapan toplam 1161 öğretmen
oluşturmaktadır. Ancak evreni temsil edeceği düşünülen tabakalı örneklem alma
yoluna gidilmiştir. Bu amaçla araştırma 496 öğretmen ile yürütülmüştür.
Araştırma verilerinin toplanmasında iki ölçek kullanılmıştır. Ölçme aracı üç
bölümden oluşmakta olup birinci bölümde öğretmenlerin kişisel bilgilerini
almaya yönelik sorular, ikinci bölümde psikolojik sermaye ölçeği ve üçüncü
bölümde problem çözme becerisi envanteri yer almıştır. Öğretmenlerin pozitif
psikolojik sermaye algılarını ölçmek amacıyla Tösten ve Özgan (2014) tarafından
geliştirilen 6 boyuttan ve 26 maddeden oluşan ‘Pozitif Psikolojik Sermaye
Ölçeği’ ve öğretmenlerin problem çözme becerilerini ölçmek amacıyla Heppner
(1988) tarafından geliştirilen ve Şahin, Şahin ve Heppner (1993) tarafından
Türkçe’ye uyarlanan 6 boyut ve 35 maddeden oluşan problem çözme envanteri
uygulanmıştır. Elde edilen verilerin çözümlenmesinde betimsel (tanımlayıcı)
testlerden, korelasyon testi ve regresyon analizinden yararlanılmıştır.

                Araştırma sonucunda,
öğretmenlerin pozitif psikolojik sermaye algılarının yüksek düzeyde olduğu;
problem çözme becerilerinin orta düzeyde olduğu; pozitif psikolojik sermaye
algıları ile problem çözme becerileri arasında orta düzeyde pozitif yönde
ilişkinin olduğu; öğretmenlerde pozitif psikolojik sermayenin problem çözme becerisini
yordamasında modelin anlamlı olduğu ve %10 yordadığı görülmüştür.

Anahtar Kelimeler

pozitif psikolojik sermaye, problem çözme becerisi

INVESTIGATION OF TEACHERS PERCEPTIONS ON POSITIVE PSYCHOLOGICAL CAPITAL AND THE PROBLEM SOLVING SKILLS

Öz

The aim of this research is to examine the relation
between the teachers’ positive psychological capital perceptions and problem
solving skills. The research has quantitative pattern and is in the relational
screening model. The universe of research constitutes a total of 1161 teachers
working in 39 primary schools, 37 secondary schools and 13 high schools in
Şırnak’s center in 2017-2018 school year. However, it has been gone in the way
of stratified sampling which is thought represents the universe. For this
purpose, the research was carried out with 496 teachers. Two scales were used
for the collection of the research data. The measurement tool consists of three
parts and in the first part there are questions about getting personal
information about teachers, in the second part there is psychological capital
scale and in the third part there are problem solving skill inventory.
‘Positive Psychological Capital Scale’, which was developed by Tösten and Özgan
(2014) and consists of 6 dimension and 26 items, was used with the aim of
measuring teachers’ positive psychological capital perception and to measure
teachers’ problem solving skills problem solving inventory which is developed
by Heppner (1988) and applied in Turkish by Şahin, Şahin and Heppner (1993) and
consists of 6 dimensions 35 items. Descriptive tests, correlation test and
regression analysis were used for analyzing the obtained data.

                As
a result of the research, it was found that the teachers’ positive
psychological capital perception are high; their problem solving skills are
moderate; there is a moderate positive relation between positive psychological
capital perception and problem solving skills; the model was meaningful and 10%
predicted in the process of problem solving skills of positive psychological
capital in teachers.

Anahtar Kelimeler

positive psychological capital, problem solving skill

Kaynakça

• Altun, M., (2002). İlköğretimde Problem Çözme Öğretimi, Bursa: Aktüel Alfa Basım Yayın
• Arslan, R.,& Ergün, A. G. H. (2012). John Hicks'e Göre Tarım Merkantilizminden Sanayi Devrimine Emeğin Evrimi. Hak İş Uluslararası Emek ve Toplum Dergisi, 1(1)
• Avcı, Y. E. ve Yaşar, M. (2014). Kültürel Sermaye Ölçeği: Geçerlik ve Güvenirlik Çalışması. International Journal of Social Science Research
• Aydoğan, İ. (2013). Örgüt ve Yönetim Kuramları. Niyazi Can (Editör), Kuram ve Uygulamada Eğitim Yönetimi. Ankara: Pegem Akademi Yayınları
• Büyüköztürk, S., Kılıç Çakmak, E., Akgün, O. E., Karadeniz, S., & Demirel, F. (2014). Bilimsel Araştırma Yöntemleri. Ankara: Pegem Akademi
• Carver, C. S.,&Scheier, M. S. (2002). Optimism. In C. R. Snyder& S. J. Lopez (Eds.), Handbook Of Positive Psychology (Pp. 231-243). Oxford, Uk: Oxford University Press.
• Çınar, Y.(2011), Pozitif Psikolojik Sermayenin Örgütsel Bağlılıkla İlişkisi, Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Dokuz Eylül Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, İzmir
• Dündar, S. (2009). Üniversite Öğrencilerinin Kişilik Özellikleri İle Problem Çözme Becerileri Arasındaki İlişkinin İncelenmesi. Dokuz Eylül Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 139-150
• Erkuş, A.,&Fındıklı, M. A. (2013). Psikolojik sermayenin is tatmini, is performansı ve işten ayrılma niyeti üzerindeki etkisine yönelik bir araştırma/A research on the impact of psychological capital to job satisfaction, job performance and intentiontoquit. Istanbul Üniversitesi İşletme Fakültesi Dergisi, 42(2), 302.Güçlü, N.(2003). Lise Müdürlerinin Problem Çözme Becerileri. Milli Eğitim Dergisi, 160, 272-300.
• Heppner, P. (1988). The problem solving inventory. Palo Alto, CA: Consulting Psychologists Press.
• Kantek, F., Öztürk, N., ve Gezer, N. (2010). Bir Sağlık Yüksekokulunda Öğrencilerin Eleştirel Düşünme ve Problem Çözme Becerilerinin İncelenmesi. InInternational Conference On New Trends In Education And Their Implications(Pp. 11-13).
• Karabulutlu, E. Y., Yılmaz, S. ve Yurttaş, A. (2011). Öğrencilerin duygusal zekâ düzeyleri ile problem çözme becerileri arasındaki ilişki. Psikiyatri Hemşireliği Dergisi, 2(2), 75-79.
• Kaya, Ş. D.,& Zerenler, M. (2014). Çalışma Hayatında Psikolojik Sermaye, Mesleki Bağlılık ve Kariyer Planlamasına Genel Bakış. Ankara: Nobel.
• Kerov, V. (2014); İlkel, Köleci, Feodal, Kapitalist Toplum Biçimleri; Arya Yayıncılık, İstanbul
• Keser, S. (2013). İlköğretim Okulu Yöneticilerinin Otantik Liderlik Ve Psikolojik Sermaye Özelliklerinin Karşılaştırılması. Yüksek Lisans Tezi, Yıldız Teknik Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul
• Korkmaz, M. (2006). Okul Yöneticilerinin Kişilik Özellikleri ile Liderlik Stilleri Arasındaki İlişki. Kuram ve Uygulamada Eğitim Yönetimi, 46, 199-226.
• Luthans, F. (2002). Positive organizational behavior: Developing and managing psychological strengths. The Academy of Management Executive, 16(1), 57-72.
• Luthans, F., and Youssef, C. M. (2004). Human, Social, And Now Positive Psychological Capital Management: Investing In People For Competitive Advantage. Organizational Dynamics,33(2), 143-160.
• Luthans, F.,Youssef, C. M., & Avolio, B. J. (2007). Psychological capital: Developing the human competitive edge (p. 3). Oxford: Oxford University Press.
• Masten, Ann ve M.J. Reed. (2002). “Resiliencein Development”, in: RickSynder ve Shane Lopez, (Ed). Handbook of Positive Psychology. Oxford: Oxford UniversityPress, 2002, ss.72-82.
• Özkalp, E. Ve Kırel, Ç.(2013), Örgütsel Davranış, Eskişehir: Ekin Yayıncılık
• Saygılı, H. (2000). Problem Çözme Becerisi İle Sosyal ve Kişisel Uyum Arasındaki İlişkinin İncelenmesi. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Atatürk Üniversitesi, Erzurum
• Seligman, M ve M. Csikszentmihalyi (2000) Positive Psychology. American Psycologist, 55, 5-14
• Senemoğlu, N. (2002). Gelişim, Öğrenme Ve Öğretim: Kuramdan Uygulamaya. Ankara: Gazi Kitabevi.
• Stajkovic, A. D.,&Luthans, F. (1998). Self-Efficacy And Work-Related Performance: A Meta-Analysis. PsychologicalBulletin, 124(2), 240.
• Snyder, C. R. (2000). Handbook of hope. San Diego: AcademicPress.
• Şahin, N., Şahin, N. H. And Heppner, P. P. (1993). The Psychometric Properties Of The Problem Solving Inventory. Cognitive Therapy And Research, 17(4), 379-396.
• Toffler, A. (2008). Üçüncü Dalga: Bir Fütürist Ekonomi Analizi Klasiği. İstanbul: Baskı Koridor Yayıncılık
• Tösten, R. (2015), Öğretmenlerin Pozitif Psikolojik Sermayelerine İlişkin Algılarının İncelenmesi, Yayımlanmamış Doktora Tezi, Gaziantep Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Gaziantep
• Tösten, R., ve Özgan, H. (2014). Pozitif psikolojik sermaye ölçeği: Geçerlik ve güvenirlik çalışması. Ekev Akademi Dergisi, 18(59), 429-442.
• Wood, R., ve Bandura, A. (1989). Impact of conceptions of ability on self-regulatory mechanisms and complex decision making. Journal of personality and social psychology, 56(3), 407.