1. DergiPark
  2. Elektronik Sosyal Bilimler Dergisi
  3. Arşiv
  4. Cilt 18, Sayı 72
Yıl 2019, Cilt 18 , Sayı 72, Sayfalar 1832 - 1851 2019-10-15

PAZARLAMA BİLİMİNDE DUYGU VE DUYGU DURUMU KAVRAMLARI İÇİN BAZ ALINMIŞ TEORİLER

Petek TOSUN [1] , Selime SEZGİN [2] , Nimet URAY [3]

Öz

Günlük hayatın ve insan benliğinin ayrılmaz birer parçası olan duygular, pazarlama bilimi içerisinde çeşitli bağlamlarda çalışılmıştır. Bu makalenin amacı, duygu ve duygu durumu kavramlarının pazarlama bilimi içerisinde çalışıldığı genel bağlamlar olan bilişsel süreçler, satın alma davranışı, ürün ve hizmet değerlendirmesi ile marka-tüketici ilişkisi kapsamındaki çalışmaları kavramsal şekilde incelemek ve pazarlama biliminde duygulara ilişkin çalışmalarda temel alınmış teorileri ve modelleri özetlemektir. Tüketicilerin bilişsel süreçleri ve davranışlarına etki eden duygu yayılım mekanizmaları olarak, aralarında Bilgi Kaynağı Olarak Duygular Modeli, Duygu Yayılma Modeli, Sezgisel ve Sistematik Bilgi İşleme Modeli ve Uyum Teorisi’nin de yer aldığı on iki adet kuram açıklanmıştır. Pazarlama alanında temel alınan teorileri ilk kez sınıflandıran ve özetleyen bu çalışma ile gelecekteki araştırmaların kavramsal çerçeveleri açısından bir kaynak oluşturmak hedeflenmiştir. Pazarlamada duygu ve duygu durumuna ilişkin çalışmalarda baz alınmış teori ve modellerin açıklandığı ve sınıflandırıldığı bu çalışmada ayrıca pazarlama yöneticileri için uygulama örneklerine de yer verilmiştir. Pazarlamada duygu ve duygu durum araştırmaları son yıllarda giderek artmakta olup, duygusal süreçlerin, bilişsel süreçler ve tüketici davranışı üzerindeki etkisinin daha net anlaşılabilmesi için daha çok sayıda araştırma yapılmasına ihtiyaç duyulmaktadır. 

Anahtar Kelimeler

Duygu, duygu durumu, pazarlama, biliş

Kaynakça

  • Aaker, J.L. (1997). Dimensions of brand personality. Journal of Marketing Research, 34(3), 347-356. https://www.jstor.org/stable/3151897?seq=1#page_scan_tab_contents
  • Akpinar, E., ve Berger, J. (2017). Valuable virality. Journal of Marketing Research, 54(2), 318-330. https://doi.org/10.1509/jmr.13.0350
  • Bagozzi, R.P., Gopinath, M., ve Nyer, P.U. (1999). The role of emotions in marketing. Journal of the Academy of the Marketing Science, 27(2), 186-204. DOI: 10.1177/0092070399272005.
  • Bakırtaş, H. (2013). S-O-R paradigması temelinde mağaza atmosferi ve duyguların pazarlamadaki önemi: bir literatür incelemesi. KMÜ Sosyal ve Ekonomi̇k Araştırmalar Dergi̇si 15 (25), 47-55. http://earsiv.kmu.edu.tr:8080/xmlui/bitstream/handle/11492/469/S-O-R%20Paradigmas%20%20Temelinde%20Ma%20aza%20Atmosferi%20ve%20Duygular%20n%20Pazarlamadaki%20%D6nemi%20%20Bir%20Literat%FCr%20%20ncelemesi.pdf?sequence=1
  • Başfırıncı, Ç. (2016). Marka imajının sosyal ağ analizi ile incelenmesi: Turkcell ve Vodafone markalarına yönelik bir araştırma. İstanbul Gelişim Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 3 (2), 25-50. DOI: 10.17336/igusbd.30297
  • Beatty, S.E., ve Ferrell (1998). Impulse buying: modeling its precursors. Journal of Reatiling, Vol. 74(2), 169-191. https://s3.amazonaws.com/academia.edu.documents/32252034/Impulse_Buying_Modeling_Its_Precursors.pdf?AWSAccessKeyId=AKIAIWOWYYGZ2Y53UL3A&Expires=1556884898&Signature=rmgmTA%2F%2BvNYEuiffwh1Vd66Xt1M%3D&response-content-disposition=inline%3B%20filename%3DImpulse_Buying_Modeling_Its_Precursors.pdf
  • Bernstein, E. E., Curtiss, J. E., Wu, G. W. Y., Barreira, P. J., & McNally, R. J. (2018). Exercise and emotion dynamics: An experience sampling study. Emotion. Advance online publication. doi: 10.1037/emo0000462
  • Bless, H., Schwarz, N., ve Kemmelmeier, M. (1996) Mood and stereotyping: affective states and the use of general knowledge structures. European Review of Social Psychology, 7(1), 63-93, DOI: 10.1080/14792779443000102
  • Bower, G. H. (1981). Mood and memory. The American Psychologist, 36(2), 129–148. http://dx.doi.org/10.1037/0003-066X.36.2.129 Cacioppo, J.T., ve Petty, R.E. (1984). The elaboration likelihood model of persuasion, Advances in Consumer Research, 11, 673-675. http://acrwebsite.org/volumes/6329/volumes/v11/NA-11
  • Carlson, R. (2018). Ufak Şeyleri Dert Etmeyin. İstanbul: Beta Kitap.
  • Carroll, B.A. ve Ahuvia, A.C. (2006). Some antecedents and outcomes of brand love. Marketing Letters, 17(2), 79-89. https://link.springer.com/article/10.1007/s11002-006-4219-2
  • Chamberlein, L. ve Broderick, A.J. (2007). The application of physiological observation methods to emotion research. Qualitative Market Research: An International Journal, Vol. 10 No. 2, 199-216. https://doi.org/10.1108/13522750710740853
  • Chen, F., Wyer, R.S., ve Shen, H. (2015). The interactive effects of affect and shopping goal on ınformation search and product evaluations. Journal of Experimental Psychology: Applied, 21(4), 429–442. https://psycnet.apa.org/doi/10.1037/xap0000059
  • Chen, T., Yeh, T., ve Lo, W. (2017). Impacts on online ımpulse purchase through perceived cognition. Journal of International Consumer Marketing, 29 (5), 319-330. DOI: 10.1080/08961530.2017.1367208
  • Clore, G.L., Gasper, K., ve Garvin, E. (2001). Affect as information. In J. P. Forgas, (Ed.). Handbook of Affect and Social Cognition (pp. 121-144). Mahwah, New Jersey: Lawrence Erlbaum Associates, Publishers. http://people.virginia.edu/~gc4q/documents/articles/2001%20-%20Clore%2C%20Gasper%2C%20%26%20Garvin.pdf
  • Coşkun, H. Ve Gültepe, B. (2013). Duygudurum ve bazı davranışlarımız: yenı̇ bulgular ışığında bı̇r değerlendı̇rme. AİBÜ Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 13(2), 81-100. DOI: 10.11616/AbantSbe.322
  • Di Muro, F., ve Murray, K.B. (2012). An arousal regulation explanation of mood effects on consumer choice. Journal of Consumer Research, 39(3), 574-584. DOI: 10.1086/664040
  • Forgas, J.P. (1995). Mood and judgement: The affect infusion model (AIM). Psychological Bulletin, 117(1), 39-66. https://www.researchgate.net/profile/Joseph_Forgas2/publication/15328091_Mood_and_judgment_The_Affect_Infusion_Model_AIM/links/00b7d5159f3a346118000000.pdf
  • Forgas, J. P. (2013). Don’t worry, be sad! On the cognitive, motivational, and interpersonal benefits of negative mood. Current Directions in Psychological Science, 22(3), 225-232. DOI: 10.1177/0963721412474458
  • Fredrickson, B. L. (2001). The role of positive emotions in positive psychology: the broaden-and-build theory of positive emotions. American Psychologist, 56(3), 218–226. https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC1693418/pdf/15347528.pdf
  • Gallan, A.S., Jarvis, C.B., Brown, S.W. ve Bitner, M.J. (2013). Customer positivity and participation in services: an empirical test in a health care context. Journal of the Academy of Marketing Science, 41(3), 338–356. DOI 10.1007/s11747-012-0307-4
  • Gruber, V. (2014). In the mood for doing good? How affective states and benefit types ınfluence consumers’ decision making with regards to sustainable products. Advances in Consumer Research, Vol. 42, 497-497. http://www.acrwebsite.org/volumes/v42/acr_v42_17602.pdf
  • Hegner, S.M., Fenko, A. ve Teravest, A. (2017a). Using the theory of planned behaviour to understand brand love. Journal of Product & Brand Management, 28(1), 26-41. https://doi.org/10.1108/JPBM-06-2016-1215
  • Hegner, S.M., Fetscherin, M., ve Van Delzen, M. (2017b). Determinants and outcomes of brand hate. Journal of Product & Brand Management, 26(1), 13-25. https://doi.org/10.1108/JPBM-01-2016-1070
  • Kabadayı, E.T., ve Alan, A.K. (2013). Duygu tipolojilerinin tüketici davranışları üzerindeki etkisi ve pazarlamadaki önemi. İşletme Araştırmaları Dergisi, 5(1), 93-115. http://www.isarder.org/isardercom/2013vol5issue1/vol5_issue1_article06full_text.PDF
  • Kim, S., Park, G., Lee, Y. ve Choi, S. (2016). Customer emotions and their triggers in luxury retail: Understanding the effects of customer emotions before and after entering a luxury shop. Journal of Business Research, 69, 5809-5818. https://doi.org/10.1016/j.jbusres.2016.04.178
  • Kucuk, S.U. (2016). Brand Hate, Navigating Consumer Negativity in the Digital World. Palgrave Macmillian. DOI: 10.1007/978-3-319-41519-2. Lee, S. Y., Oh, S., ve Jung, S. (2016). Mood affects consumer inferences of marketers’ scarcity claim as a sales tactic. Social Behavior and Personality, 44(7), 1163–1172. https://doi.org/10.2224/sbp.2016.44.7.1163
  • Maier E., Wilken, R., Schneider, H. ve Schneider, G.K. (2012). In the mood to buy? Understanding the interplay of mood regulation and congruence in an international context. Marketing Letters, 23(4), 1005-1018. https://link.springer.com/article/10.1007/s11002-012-9200-7
  • Mehrabian, A., & Russell, J. A. (1974). An Approach to Environmental Psychology. Cambridge, MA, US: The MIT Press.
  • Morris, W.N. ve Reilly, N.P. (1987). Toward the self-regulation of mood: Theory and research. Motivation and Emotion, 11(3), 215-249. https://link.springer.com/article/10.1007/BF01001412
  • Özer, L. ve Gültekin, B. (2015). Pre-and post-purchase stage in impulse buying: The role of mood and satisfaction. Journal of Retailing and Consumer Services, 22, 71-76. DOI: 10.1016/j.jretconser.2014.10.004
  • Pawle, J. ve Cooper, P. (2006). Measuring emotion-lovemarks, the future beyond brands. Journal of Advertising Research, 46(1), 38-48. DOI: 10.2501/S0021849906060053
  • Richins, M. L. (1997). Measuring emotions in the consumption experience. Journal of Consumer Research, 24(2), 127–146. DOI: 10.1086/209499
  • Rucker, D.D. ve Petty R.E. (2004). Emotion specificity and consumer behavior: anger, sadness, and preference for activity. Motivation and Emotion, 28(1). 3-21. https://link.springer.com/article/10.1023/B:MOEM.0000027275.95071.82
  • Schwarz, N. ve Clore, G.L. (1996). Feelings and phenomenal experiences. in Social Psychology: Handbook of Basic Principles, E.Tory Higgins and Arie Kruglanski, eds. New York: Guilford Press, 433–465. https://www.researchgate.net/publication/229067930_Feelings_and_Phenomenal_Experiences
  • Staton, M., Paharia, N., ve Oveis, C. (2012). Emotional marketing: How pride and compassion impact preferences for underdog and top dog brands. Advances in Consumer Research, Vol. 40, 1045-1046. http://acrwebsite.org/volumes/1012894/volumes/v40/NA-40
  • Tafani, E., Roux, E., ve Greifeneder, R. (2018). In the mood for action: When negative program-induced mood improves the behavioral effectiveness of TV commercials. Journal of Business Research, 84, 125-140. https://doi.org/10.1016/j.jbusres.2017.11.023
  • Tripathi, M. N. (2015). Dissecting affect: an attempt to understand its ınfluence on consumer decision making. Vilakshan, XIMB Journal of Management, Vol.12 (1), 97-114.
  • Winter, E. (2018). Akıllı Hissetmek : Duygularımız Neden Düşündüğümüzden Daha Rasyoneldir? İstanbul: İstanbul Bilgi Üniversitesi Yayınları.
  • Yang, B., Kim, Y., ve Yoo, C. (2013). The integrated mobile advertising model: The effects of technology- and emotion-based evaluations. Journal of Business Research, 66, 1345-1352. doi:10.1016/j.jbusres.2012.02.035
  • Yang, W., & Hanks, L. (2016). Preconsumption mood, causal explanations,and postrecovery reactions. Journal of Hospitality Marketing & Management, 25(1), 69–90. DOI: 10.1080/19368623.2014.994155
  • Zajonc, R. B., Murphy, S. T., & Inglehart, M. (1989). Feeling and facial efference: Implications of the vascular theory of emotion. Psychological Review, 96(3), 395-416. DOI: 10.1037/0033-295X.96.3.395
  • Zuckerman, A.,ve Chaiken, S. (1998). A heuristic-systematic processing analysis of the effectiveness of product warning labels. Psychology & Marketing, 15(7), 621-642. DOI: 10.1002/(SICI)1520-6793(199810)15:73.0.CO;2-H

Ayrıntılar

Birincil Dil tr
Konular İşletme
Yayınlanma Tarihi Güz
Bölüm Makaleler
Yazarlar

Orcid: 0000-0002-9228-8907
Yazar: Petek TOSUN (Sorumlu Yazar)
Kurum: MEF ÜNİVERSİTESİ, İKTİSADİ VE İDARİ BİLİMLER FAKÜLTESİ
Ülke: Turkey

Orcid: 0000-0002-2659-3639
Yazar: Selime SEZGİN
Kurum: ISTANBUL BILGI UNIVERSITY, FACULTY OF BUSINESS ADMINISTRATION
Ülke: Turkey

Orcid: 0000-0001-6507-7955
Yazar: Nimet URAY
Kurum: KADİR HAS ÜNİVERSİTESİ
Ülke: Turkey
Tarihler

Başvuru Tarihi : 9 Mayıs 2019
Kabul Tarihi : 26 Eylül 2019
Yayımlanma Tarihi : 15 Ekim 2019

Kaynak Göster

Bibtex @derleme { esosder562236, journal = {Elektronik Sosyal Bilimler Dergisi}, issn = {1304-0278}, address = {}, publisher = {Özel Akademi}, year = {2019}, volume = {18}, pages = {1832 - 1851}, doi = {10.17755/esosder.562236}, title = {PAZARLAMA BİLİMİNDE DUYGU VE DUYGU DURUMU KAVRAMLARI İÇİN BAZ ALINMIŞ TEORİLER}, key = {cite}, author = {Tosun, Petek and Sezgi̇n, Selime and Uray, Nimet} }
APA Tosun, P , Sezgi̇n, S , Uray, N . (2019). PAZARLAMA BİLİMİNDE DUYGU VE DUYGU DURUMU KAVRAMLARI İÇİN BAZ ALINMIŞ TEORİLER . Elektronik Sosyal Bilimler Dergisi , 18 (72) , 1832-1851 . DOI: 10.17755/esosder.562236
MLA Tosun, P , Sezgi̇n, S , Uray, N . "PAZARLAMA BİLİMİNDE DUYGU VE DUYGU DURUMU KAVRAMLARI İÇİN BAZ ALINMIŞ TEORİLER" . Elektronik Sosyal Bilimler Dergisi 18 (2019 ): 1832-1851 <https://dergipark.org.tr/tr/pub/esosder/issue/47063/562236>
Chicago Tosun, P , Sezgi̇n, S , Uray, N . "PAZARLAMA BİLİMİNDE DUYGU VE DUYGU DURUMU KAVRAMLARI İÇİN BAZ ALINMIŞ TEORİLER". Elektronik Sosyal Bilimler Dergisi 18 (2019 ): 1832-1851
RIS TY - JOUR T1 - PAZARLAMA BİLİMİNDE DUYGU VE DUYGU DURUMU KAVRAMLARI İÇİN BAZ ALINMIŞ TEORİLER AU - Petek Tosun , Selime Sezgi̇n , Nimet Uray Y1 - 2019 PY - 2019 N1 - doi: 10.17755/esosder.562236 DO - 10.17755/esosder.562236 T2 - Elektronik Sosyal Bilimler Dergisi JF - Journal JO - JOR SP - 1832 EP - 1851 VL - 18 IS - 72 SN - 1304-0278- M3 - doi: 10.17755/esosder.562236 UR - https://doi.org/10.17755/esosder.562236 Y2 - 2019 ER -
EndNote %0 Elektronik Sosyal Bilimler Dergisi PAZARLAMA BİLİMİNDE DUYGU VE DUYGU DURUMU KAVRAMLARI İÇİN BAZ ALINMIŞ TEORİLER %A Petek Tosun , Selime Sezgi̇n , Nimet Uray %T PAZARLAMA BİLİMİNDE DUYGU VE DUYGU DURUMU KAVRAMLARI İÇİN BAZ ALINMIŞ TEORİLER %D 2019 %J Elektronik Sosyal Bilimler Dergisi %P 1304-0278- %V 18 %N 72 %R doi: 10.17755/esosder.562236 %U 10.17755/esosder.562236
ISNAD Tosun, Petek , Sezgi̇n, Selime , Uray, Nimet . "PAZARLAMA BİLİMİNDE DUYGU VE DUYGU DURUMU KAVRAMLARI İÇİN BAZ ALINMIŞ TEORİLER". Elektronik Sosyal Bilimler Dergisi 18 / 72 (Ekim 2019): 1832-1851 . https://doi.org/10.17755/esosder.562236
AMA Tosun P , Sezgi̇n S , Uray N . PAZARLAMA BİLİMİNDE DUYGU VE DUYGU DURUMU KAVRAMLARI İÇİN BAZ ALINMIŞ TEORİLER. esosder. 2019; 18(72): 1832-1851.
Vancouver Tosun P , Sezgi̇n S , Uray N . PAZARLAMA BİLİMİNDE DUYGU VE DUYGU DURUMU KAVRAMLARI İÇİN BAZ ALINMIŞ TEORİLER. Elektronik Sosyal Bilimler Dergisi. 2019; 18(72): 1832-1851.
Makalenin Yazarları
Petek TOSUN [1]
Selime SEZGİN [2]
Nimet URAY [3]
Makale Gönder
Arşiv
Editör Kurulu
İletişim
TR Dizin
TR Dizin