BRICS-T ÜLKELERİNDE BORSA ENDEKSİ İLE PİYASA OYNAKLIK-KORKU ENDEKSİ ARASINDAKİ İLİŞKİNİN PANEL VERİ ANALİZİ İLE TEST EDİLMESİ

Yıl 2021, Cilt: 20 Sayı: 77, 313 - 328, 03.01.2021

Ali Bayrakdaroğlu , Bilge Türkün Kaya

https://doi.org/10.17755/esosder.711955

Cited By: 3

Öz

Sermaye piyasalarındaki yatırım atmosferinin önde gelen göstergelerinden biri olan volatilite gelişmekte olan ülke piyasalarını önemli ölçüde etkilemektedir. Türkiye son yıllarda gösterdiği performans ile küresel ekonomiye yön veren gelişmekte olan ülkelerden oluşturulan BRICS grubuna aday olarak gösterilmektedir. Bu çalışmada, uluslararası volatilite göstergesi olarak kabul edilen korku endeksinin BRICS ülkeleri ve Türkiye hisse senedi piyasaları üzerinde yaratacağı etkinin ortaya çıkarılması amaçlanmıştır. Bu kapsamda; korku endeksi, döviz kuru, tüketici güven endeksi ve özgürlük endeksinin kompozit hisse senedi endeksi üzerindeki etkisi panel veri analizi yöntemleri ile incelenmiştir. Analiz sonuçlarına göre, borsa endeksi üzerinde korku endeksi ve döviz kurunun negatif, özgürlük endeksinin ise pozitif etkisi bulunduğu belirlenmiştir. Tüketici güven endeksi ile borsa endeksi arasında anlamlı bir ilişki tespit edilememiştir.

Anahtar Kelimeler

VIX, Korku Endeksi, Volatilite, BRICS Ülkeleri

TESTING THE RELATIONSHIP BETWEEN THE STOCK MARKET INDEX AND VOLATILITY INDEX IN BRICS-T COUNTRIES BY PANEL DATA ANALYSIS

Öz

Volatility, which is one of the leading indicators of the investment atmosphere in the capital markets, affects the developing country markets significantly. Turkey, with its performance in recent years, is nominated as a member of BRICS group formed with emerging economies shaping the global economy. In this study, it is aimed to reveal the effect of volatility index, accepted as international volatility indicator, on BRICS countries and Turkey stock markets. Within this context; the effect of volatility index, exchange rate, consumer confidence index and index of economic freedom on composite stock market index were analyzed by panel data analysis methods. According to the results of the analysis, it has been determined that the volatility index and exchange rate have a negative effect and the economic freedom index has a positive effect on the stock market index. No significant relationship has been found between the consumer confidence index and the stock market index.

Anahtar Kelimeler

VIX, Volatility Index, BRICS Countries, Stock Markets

Kaynakça

• KAYNAKÇA Ağır, Hüseyin - Yıldırım, Selvi (2015), Türkiye ile BRICS Ekonomilerinin Makroekonomik Performans Karşılaştırması, Betimsel Bir Analiz. Kahramanmaraş Sütçü İmam Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 39-66.
• Akdağ, Saffet (2019), VIX Korku Endeksinin Finansal Göstergeler Üzerindeki Etkisi: Türkiye Örneği. Hitit Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 235-256.
• Baltagi, Badi H. (2005), Econometric Analysis of Panel Data (3. b.). West Sussex: John Wiley - Sons Ltd.
• Başarır, Çağatay (2018), Korku Endeksi (VIX) ile BİST 100 Arasındaki İlişki: Frekans Alanı Nedensellik Analizi. İşletme Fakültesi Dergisi, 177-191.
• Battal, Turgay, - Akan, Ercan (2019), BRICS Ülkeleri İle Türkiye’nin Performans Ve Potansiyel Kriterleri Çerçevesinde Değerlendirilmesi. Beykoz Akademi Dergisi, 1-35.
• Breusch, Trevor Stanley - Pagan, Adrian R. (1980). The Lagrange Multiplier Test and its Applications to Model Specification in Econometrics. The Review of Economic Studies, 47(1), 239-253.
• Chittedi, Krishna Reddy (2015), Macroeconomic Variables Impact on Stock Prices in a BRIC Stock Markets: An Empirical Analysis. Journal of Stock - Forex Trading, 1-7.
• Çil Yavuz, Nilgün (2015), Finansal Ekonometri (2. b.). İstanbul: Der Yayınları.
• Gay, Robert D. (2008), Effect Of Macroeconomic Variables Effect Of Macroeconomic Variables For Four Emerging Economies:Brazil, Russia, India, And China. International Business - Economics Research Journal, 1-8.
• Göktaş, Pınar - Pekmezci, Aytaç - Bozkurt, Kurtuluş (2018), Ekonometrik Serilerde Uzun Dönem Eşbütünleşme ve Kısa Dönem Nedensellik İlişkileri. Ankara: Gazi Kitapevi.
• Güney, Taner (2017), Türkiye Ve BRICS Ülkelerinde Ekonomik Özgürlüğün Ekonomik Büyüme Üzerindeki Etkisi . International Review of Economics and Management, 30-47.
• Güriş, Burak - Çağlayan Akay, Ebru - Güriş, Selahattin (2017), EViews ile Temel Ekonometri (3. b.). İstanbul: Der Yayınları.
• Güriş, Selahattin (2018), Uygulamalı Panel Veri Ekonometrisi. İstanbul: Der Yayınları.
• Hacıevliyagil, Nuri - Demir, Yusuf (2016), Döviz Kurunun Temel Makro Ekonomik Değişkenlerle İlişkisi: Türkiye ve BRICS Ülkeleri Karşılaştırması. Finans Politik - Ekonomik Yorumlar, 41-64.
• Hacıhasanoğlu, Erk - Soytaş, Uğur (2009), Global Risk Algılamasının Gelişmekte Olan Piyasalara Etkisi: Türkiye Örneği. Ekonomik ve Sosyal Araştırmalar Dergisi,, 39-50.
• Han, Yingying - Zhou, Xiang (2017), The Relationship Between Stock And Exchange Rates For BRICS Countries Pre- And Post-Crisis: A Mixed C-Vine Copula Model. Romanian Journal of Economic Forecasting, 38-59.
• Hoechle, Daniel (2007), Robust Standard Errors For Panel Regressions With Cross-Sectional Dependence. The Stata Journal, 7(3), 281-312.
• Hurlin, Christophe - Mignon, Valerie (2007), Second Generation Panel Unit Root Tests. Sciences de l'Homme et Société , 1-25.
• Ilgın Saka, Kübra - Sarı, Selim Sercan (2018), VIX Korku Endeksi Global Altın Piyasaları Üzerinde Etkili Midir? 5th International Congress on Political, Economic and Social Studies (ICPESS) Bildiriler Kitabı (s. 247-253). Niğde: Pesa Publications.
• İskenderoğlu, Ömer - Akdağ, Saffet (2018), Korku Endeksi ile Çeşitli Ülkelerin Hisse Senedi Endeks Getirileri Arasında Bir Nedensellik Analizi. Uluslararası Ekonomi Araştırmaları ve Finansal Piyasalar Kongresi Bildiri Kitabı (s. 556-572). Nevşehir: Detay Yayıncılık.
• Kangallı, Sinem Güler - Uyar, Umut - Buyrukoğlu, Selçuk (2014), OECD Ülkelerinde Ekonomik Özgürlük: Bir Kümeleme Analizi. Uluslararası Alanya İşletme Fakültesi Dergisi, 95-109. Kaya, Abdulkadir – Coşkun, Ali (2015), VIX Endeksi Menkul Kıymet Piyasalarının Bir Nedeni Midir? Borsa İstanbul Örneği. Cumhuriyet Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi, 175-186.
• Koçbulut, Özgür - Altıntaş, Halil (2016), İkiz Açıklar Ve Feldstein-Horioka Hipotezi: OECD Ülkeleri Üzerine Yatay Kesit Bağımlılığı Altında Yapısal Kırılmalı Panel Eşbütünleşme Analizi. Erciyes Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi(48), 145-174.
• Korkmaz, Özgür - Karaca, Süleyman Serdar (2014), Üretim İşletmelerinde Firma Karlılığının Finansal Belirleyicileri ve BİST İmalat Sanayi Uygulaması. Ege Akademik Bakış, 14(1), 21-29.
• Kula, Veysel - Baykut, Ender (2017), Borsa İstanbul Kurumsal Yönetim Endeksi (XKURY) ile Korku Endeksi (Chicago Board. Afyon Kocatepe Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 27-37.
• Kuzu, Serdar (2019), Volatilite Endeksi (VIX) İle BIST 100 Arasındaki Johansen Eş-Bütünleşme Ve Frekans Alanı Nedensellik Analizi. Turkish Studies, 479-493.
• Manga, Müge - Bal, Harun - Algan, Neşe - Kandır, Ediz Deniz (2015), Beşeri Sermaye, Fiziksel Sermaye Ve Ekonomik Büyüme İlişkisi: BRICS Ülkeleri Ve Türkiye Örneği. Çukurova Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 45-60.
• Mensi, Walid - Hammoudeh, Shawkat - Reboredo, Juan Carlos - Nguyen, Duc Khuong (2014), Do Global Factors İmpact BRICS Stock Markets? A Quantile Regression Approach. Emerging Markets Review, 1-17.
• Naresh, G. - Vasudevan, Gopala - Mahalakshmi, S. - Thiyagarajan, S. (2018), Spillover effect of US Dollar On The Stock İndices Of BRICS. Research in International Business and Finance, 359–368.
• Öner, Hakan (2017), Türkiye İle BRICS Ülke Döviz Kurları Arasındaki Nedensellik İlişkisi. Mehmet Akif Ersoy Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 44-54.
• Öner, Hakan (2019), Korku Endeksi İle Gelişmekte Olan Ülke Tahvil Piyasaları Arasındaki İlişkinin Ampirik Analizi. Muhasebe Bilim Dünyası Dergisi, 140-154.
• Öner, Hakan – Şarkaya İçellioğlu, Cansu - Öner, Selma (2018), Volatilite Endeksi (VIX) ile Gelişmekte Olan Ülke Hisse Senedi Piyasası Endeksleri Arasındaki Engel-Granger Eş-Bütünleşme ve Granger Nedensellik Analizi. Finansal Araştırmalar ve Çalışmalar Dergisi, 110-124.
• Özsağır, Arif (2007), Ekonomide Güven Faktörü. Elektronik Sosyal Bilimler Dergisi, 46-62.
• Özşahin, Şerife (2017), Yükselen Piyasa Ekonomilerinde Menkul Kıymetler Borsalarının Entegrasyonu: Türkiye ve BRICS Ülkeleri Üzerine Çoklu Yapısal Kırılmalı Eş-bütünleşme Analizi. Yönetim Ve Ekonomi, 601-619.
• Polat, Müslüm - Gemici, Eray (2017), Analysis Of The Relationship Between BIST And BRICS Stock Markets In Terms Of Portfolio Diversifıcation: Cointegration Analysis With Ardl Boundary Test. Journal of Economics, Finance and Accounting, 393-403.
• Sadeghzadeh, Khatereh (2018), Borsanın Psikolojik Faktörlere Duyarlılığı: Oynaklık Endeksi (VIX) Ve Tüketici Güven Endeksi (TGE) İle BIST 100 Endeksi Arasındaki İlişkiler. Cumhuriyet Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi, 238-253.
• Sarıkovanlık, Vedat - Koy, Ayben - Akkaya, Murat - Yıldırım, Hasan Hüseyin - Kantar, Lokman (2019), Finans Biliminde Ekonometri Uygulamaları. Ankara: Seçkin Yayıncılık.
• Sarıtaş, Hakan - Nazlıoğlu, Elif Hilal (2019), Korku Endeksi, Hisse Senedi Piyasası Ve Döviz Kuru İlişkisi: Türkiye İçin Ampirik Bir Analiz. Ömer Halisdemir Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 542-551.
• Sarwar, Ghulam (2012), Is VIX an investor fear gauge in BRIC equity markets? Journal of Multinational Financial Management, 55-65.
• Syzdykova, Aziza (2018), Petrol Fiyatlarının BRIC Ülkelerinin Borsalarına Etkisi. Uluslararası Ekonomi, İşletme ve Politika Dergisi, 1-20.
• Şimşek, Mehmet (2016), Borsa İstanbul (BIST) ve BRICS Ülkelerinin Hisse Senedi Piyasalarının İlişkisi Üzerine Bir İnceleme. İnsan Ve Toplum Bilimleri Araştırmaları Dergisi, 520-536.
• Topuz, Yusuf Volkan (2011), Tüketici Güveni ve Hisse Senedi Fiyatları Arasındaki Nedensellik İlişkisi: Türkiye Örneği. Ekonomik ve Sosyal Araştırmalar Dergisi, 53-65.
• Wooldridge, Jeffrey M. (2002). Econometric Analysis of Cross Section and Panel Data. Cambridge: The MIT Press.
• Yerdelen Tatoğlu, Ferda (2016), Panel Veri Ekonometrisi (3.Baskı b.). İstanbul: Beta Basım Yayım Dağıtım A.Ş.
• İnternet Kaynakları: (https://finance.yahoo.com/, 19.12.2019)
• (https://tr.investing.com/, 15.12.2019)
• (https://www.imf.org/en/Data, 28.12.2019)
• (https://evds2.tcmb.gov.tr/, 20.12.2019)
• (https://data.oecd.org/,19.12.2019)
• (https://www.heritage.org/index/15.12.2019)
• (http://www.cboe.com/vix, 19.12.2019)