INVESTIGATION OF THE RELATIONSHIP BETWEEN HEALTH LITERACY AND E-HEALTH SERVICE CONSUMPTION: A RESEARCH ON E-PULSE USE

Yıl 2021, Cilt: 20 Sayı: 77, 240 - 254, 03.01.2021

Fuat Yalman , Yusuf Öcel

https://doi.org/10.17755/esosder.730331

Cited By: 1

Öz

The main purpose of this study is to examine the relationship between health literacy and e-healthcare consumption. The universe of the research is the province of Duzce. Each individual, young, middle and advanced age group who lives in Duzce city center and uses e-health services has been accepted as a research unit. In the research, convenience sampling method was used. And data was obtained from 400 people with survey technique. Frequency, factor and correlation analyzes were applied to the collected data. According to the results of the factor analysis, five factors related to health literacy have emerged (to be able to understand the information about health, to care about healthy living, to create a healthy environment, to approve health-related decisions, to understand the state of emergency health). Two factors related to the use of e-pulse have emerged (benefiting from existing health services, using past service records). According to the results of the correlation analysis, the dimension with the highest correlation between health literacy and e-pulse emerged between the dimension of understanding health information and the use of e-pulse. The lowest correlation emerged between the understanding of emergency health services and e-pulse usage dimensions.

Anahtar Kelimeler

Health literacy, e-health consumption, e-pulse usage

SAĞLIK OKURYAZARLIĞI İLE E-SAĞLIK HİZMET TÜKETİMİ ARASINDAKİ İLİŞKİNİN İRDELENMESİ: E-NABIZ KULLANIMI ÜZERİNE BİR ARAŞTIRMA

Öz

Bu çalışmanın temel amacı sağlık okuryazarlığı ile e-sağlık hizmet tüketimi arasındaki ilişkiyi incelemektir. Araştırmanın evrenini Düzce ili oluşturmaktadır. Düzce il merkezinde ikamet eden ve e-sağlık hizmetlerini kullanan genç, orta ve ileri yaş grubu her bir birey, araştırma birimi olarak kabul edilmiştir. Araştırmada kolayda örnekleme yöntemi kullanılmıştır. 400 kişiden anket tekniği ile veriler elde edilmiştir. Toplanan verilere frekans, faktör ve korelasyon analizleri uygulanmıştır. Faktör analizi sonuçlarına göre sağlık okuryazarlığı ile ilgili beş faktör ortaya çıkmıştır (sağlıkla ilgili bilgileri anlayabilme, sağlıklı yaşamaya önem verme, sağlıklı bir çevre oluşturabilme, sağlıkla ilgili kararları onaylayabilme, acil sağlık durumunu anlayabilme). E-nabız kullanımı ile ilgili iki faktör ortaya çıkmıştır (mevcut sağlık hizmetlerden faydalanma, geçmiş hizmet kayıtlarından faydalanma). Korelasyon analizi sonuçlarına göre sağlık okuryazarlığı ve e-nabız arasında en fazla korelasyona sahip boyutun sağlıkla ilgili bilgileri anlayabilme boyutu ile e-nabız kullanım boyutları arasında ortaya çıkmıştır. En düşük korelasyonun ise acil sağlık hizmetlerini anlayabilme ile e-nabız kullanım boyutları arasında ortaya çıkmıştır.

Anahtar Kelimeler

Sağlık okuryazarlığı, e-sağlık tüketimi, e-nabız kullanımı

Kaynakça

• Altunışık, R., Çoşkun R., Bayraktaroğlu S. ve Yıldırım E. (2010). Sosyal bilimlerde araştırma yöntemleri SPSS uygulamalı. 6. Basım. Sakarya Yayıncılık.
• Anderson J. G., Rainey, M. R., and Eysenbach, G. (2003) The Impact of Cyberhealthcare on the Physician–patient Relationship Journal of Medical Systems, 27(1): 67–84.
• Australian Commission on Safety and Quality in Health Care (2014). Health Literacy: Taking action to improve safety and quality. Sydney: ACSQHC.
• Baur C, Harris L, Squire E. (2017). The U.S. National Action Plan to Improve Health Literacy: A Model for Positive Organizational Change. Stud Health Technol Inform, 240: 186-202.
• Berkman, N., Davis, T. ve McCormarck, L. (2010). Health Literacy: What is it? Journal of Health Communication, 15(Suppl.2.), 9-19. https://doi.org/10.1080/10810730.2010.499985.
• Berkman, N.D., Sheridan, S.L., Donahue, K.E., Halpern, D.J., Viera, A., Crotty, K., et al. (2011). Health Literacy Interventions and Outcomes: an Updated Systematic Review. Evidence Report/Technology Assesment No. 199. (Prepared by RTI International-University of North Carolina Evidence-based Practice Center under contract No. 290-200710056-I) AHRQ Publication Number 11-E006. Rockville, MD: Agency for Healthcare Research and Quality.
• Bodkin, C. and Miaoulis, G. (2007). “E-Health Information Quality and Ethics Issues: An Exploratory Study of Consu-mer Perceptions” International Journal of Pharmaceutical and Healthcare Marketing, 1(1): 27- 42.
• Demir, R. (2017). Medipol üniversitesi öğrencilerinin sağlık bilgi sistemleri ve e-nabız sistemine ilişkin farkındalık ve kullanım düzeylerinin belirlenmesi (Doctoral dissertation, Yüksek Lisans Tezi, Medipol Üniversitesi, İstanbul).
• DeWalt, D., Berkman, N., Sheridan, S., Lohr, K. ve Pigone, M. (2004). Literacy and health outcomes: systematic review of the literature. Journal of General Internal Medicine, 19, 1228-1239.
• Eysenbach, G. (2001). What is eHealth [editorial]. Journal of Medical Internet Research, 3(2). Doi: 10.2196/jmir.3.2.e20 Goetzinger, L., Park, J. Lee, Y.J., and Widdows, R. (2007). “Va-lue-Driven Consumer E-Health Information Search Behavior” International Journal of Pharmaceutical and Healthcare Marketing, 1(2), 128-142.
• Kanj M, Mitic W. (2009) Consultants to the Eastern Mediterranean Region, World Health Organization. Health Literacy and Health Promotion Definitions, Concepts and Examplesin the Eastern Mediterranean Region Individual Empowerment Conference Working Document., 16: 1-46.
• Karakethüdaoğlu, M. (2019) Sistemlerin Geliştirilmesinde Mobil Uygulamalarda Kullanıcı Geri Bildirimlerinin Önemi: Türkiye E-Nabız Örneği, Yüksek Lisans Tezi, Sakarya Üniversitesi İşletme Enstitüsü.
• Kıraç, R., & Yılmaz, G. (2019, Ekim) Yetişkinlerde E-Nabız Sistemi Farkındalığının Belirlenmesine Yönelik Bir Araştırma. 13. Uluslararası sağlık ve hastane idaresi kongresi, Sakarya.
• Kickbusch, I. ve Maag, D. (2008). Health Literacy. In International Encyclopedia of Public Health. Volume 3. Edited by: Kris H, Stella Q. Academic Press, 204-211.
• Mansuco, J.M. (2009). “Assessment and Measurement of Health Literacy: An Integrative Review of the Literature”. Nursing and Health Sciences, 11, 77-89.
• Mitic, W. ve Rootman, I. (2012). Inter-sectoral Approach to Improving Health Literacy for Canadians; Public Health Association of British Columbia: Vancouver, BC, Canada.
• Nielsen-Bohlman L, Panzer AM, Kindig DA. Health Literacy: A Prescription to End Confusion. Committee on Health Literacy. Institute of Medicine of the National Academies. Washington (DC): National Academies Press (US); 2004.
• Nutbeam D. (2000). Health Literacy as a public health goal: A challenge for contemporary health education and communication strategies into the 21st century. Health Promotion International, 15 (3), 259-267.
• Nutbeam, D. (2008). The evolving concept of health literacy. Soc. Sci. Med., 67, 2072-2078.
• Rohm, B. W. T., and Rohm, C. E. T. Jr. (2002) A Vision of the E-Healthcare Era International Journal of Healthcare Technology and Management, 4(1-2): 87-92.
• Sağlık bakanlığı, (2019a) E-nabız Kullanıcısı 9 Milyona Ulaştı, https://sbsgm.saglik.gov.tr/TR,50654/e-nabiz-kullanicisi-9-milyona-ulasti.html Erişim Tarihi: 26.04.2020
• Sağlık bakanlığı (2019b). E-nabız kişisel sağlık sistemi, https://enabiz.gov.tr/Home/Index Erişim tarihi: 24.04.2020
• Simonds, S.K. (1974). Health education as social policy. Health Education Monograph, 2, 1-25.
• Sorensen, K., Van den Broucke, S., Fullam, J., Doyle, G., Pelikan, J., Slonska, Z. ve Brand, H. (2012). Health literacy and publichealth: A systematic review and integration of definitions and models. BMC Public Health, 12, 80.
• Sudore, R.L., Yaffe, K., Satterfield, S., Harris, T.B., Mehta, K.M. ve Simonsick, E.M. (2006). Limited literacy and mortality in the elderly: the health, aging, and body composition study. Journal of General Internal Medicine, 21,806–12.
• Toygar, Ş. A. (2018). E-Sağlık Uygulamaları. Yasama Dergisi, 37, 102.
• TUİK (2019) Hanehalkı Bilişim Teknolojileri Kullanım Araştırması, https://dijilopedi.com/2019-tuik-hanehalki-bilisim-teknolojileri-kullanim-arastirmasi/ erişim tarihi: 26.04.2020
• World Health Organization (2012). Social determinants of health and well-being among young people: Health Behaviour in School-Aged Children (HBSC) study: international report from the 2009/2010 survey /. In Health Policy for Children and Adolescents; No. 6 (Currie ... et al. Eds.).(272pp).
• World Health Organization (2013). Health Literacy-The solid facts-Making the case for investing in strengthening health literacy. (Editors: Ilona Kickbusch, Jürgen M. Pelikan, Franklin Apfel & Agis D. Tsouros), ISBN: 978 92 890 00154.
• Yaşin, B., & Hilal, Ö. Z. E. N. (2011). Gender differences in the use of Internet for health information search. Ege Akademik Bakış Dergisi, 11(2), 229-240.
• Yeşiltaş, A. (2018). E-nabız uygulamasının kullanımını etkileyen faktörler. Sağlık Akademisyenleri Dergisi, 5(4), 290-295. doi:10.5455/sad.13-1525542718