POST-TRUTH ÇAĞINDA GERÇEKLİĞİN SOSYAL İNŞASINA SOSYOLOJİK BİR BAKIŞ

Yıl 2021, Cilt: 20 Sayı: 79, 1540 - 1555, 01.07.2021

Nuriye Çelik

https://doi.org/10.17755/esosder.786973

Cited By: 4

Öz

Post-truth, Oxford Sözlüğü tarafından 2016’da yılın kelimesi olarak ilan edilmesinden sonra fazlaca görünürlük kazanan ve fakat öncesinde de üzerine bir hayli akademik çalışma yapılmış bir kavramdır. Bu kavram, hem hakikat ötesi anlamında sahte habercilik (fake news) temelinde iletişim çalışmalarına hem popülist siyasi söylemlerde kullanılması bakımından siyaset alanına, hem de hakikatin önemsizleşmesi bakımından felsefe ve sosyoloji tartışmalarına dahil olmuştur.
Bu çalışma postmodern çağda anlamını yitiren pek çok kavram gibi, gerçekliğin de postmodernizmin bir ürünü olan post-truth çağında nasıl üretilen ve inşa edilen bir algıya dönüştüğünü sorgulamayı amaçlar. Bunu yaparken gerçeklik gibi geniş bir literatüre sahip olan bir çalışma alanını, birey ve toplum ilişkisi çerçevesinde sınırlandırarak sosyolojik bir bakışla somutlaştırmayı hedeflemekteyiz. Ardından sosyal inşacılık kuramı ortaya koyularak, post-truth ile ilişkisinin çözümlenmesi gerçekleştirilecektir. Çalışma post-truth kavramına karşı sosyal bilimcilerin yürütmesi bir gereken bir mücadele olup olmadığı sorgulaması ile sonlandırılmıştır. Post-truth tek başına aniden gerçekliğin ve doğru bilginin değer kaybetmesi değil, postmodern sürecin yarattığı bireyin akıl ile duyguları arasındaki mücadelesinin bir sonucudur. Kavramla mücadeleye girişmeden önce, onun sosyolojik etkilerini de tartışmak gerektiğini ve bu çalışmanın bu tartışmalara katkı sağlayacağını düşünmekteyiz.

Anahtar Kelimeler

Post-truth, postmodernizm, sosyal inşacılık, gerçeklik

Destekleyen Kurum

-

Proje Numarası

-

Teşekkür

-

A SOCIOLOGICAL OVERVIEW OF THE SOCIAL CONSTRUCTION OF REALITY IN THE POST-TRUTH ERA

Öz

Post-truth, after the Oxford Dictionary was announced as the word of the year in 2016, has gained a lot of visibility and but it is a concept that has been done a lot of academic work about it before that announcement. This concept is related to communication studies through fake news, and politics in terms of its use in populist political discourses and philosophy and sociology in terms of the insignificance of truth.
This study aims to question that how reality transformed into a perception which produced and built in the age of post-truth, as a product of postmodernism, like many concepts that have lost their meaning in the postmodern era. In doing so, a field of study that has a wide literature such as reality, We aim to concretize it with a sociological perspective by limiting it within the framework of individual and social relationships. Then, by introducing the social constructivism theory, its relationship with post-truth will be analyzed. The study finishes with the questioning of whether there is a necessary struggle against the concept of post-truth by social scientists. Post-truth is not just a situation that is suddenly losing reality and correct information, but it is a result of the struggle between the mind and emotions of the individual created by the postmodern process. Before fighting against that concept, the conditions of its sociological emergence should be discussed.

Anahtar Kelimeler

Post-truth, postmodernism, social constructionism, reality

Proje Numarası

-

Kaynakça

• Akpolat, Y. (2007). “Durkheim’dan Giddens’a Pozitivist Sosyoloji”, Atatürk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 10(2), 53-87.
• Alpay, Y. (2020). “Hakikat Askıda”, Pasajlar Dergisi: Post-Truth Çağı, (2):4, 13-16.
• Baç, M. (2020). “Hakikatin Savuşturulması, Ötelenmesi ve Geri Dönüşü Üzerine”, Pasajlar Dergisi: Post-Truth Çağı, (2):4, 17-34.
• Campbell, T. (1981). Seven theories of human society. Oxford: Clarendon Press.
• Cooke, N. A. (2017). "Posttruth, truthiness, and alternative facts: Information behavior and critical information consumption for a new age." The Library Quarterly 87.3: 211-221.
• Cormier, H. (2000). The truth is what works: William James, pragmatism, and the seed of death. Rowman & Littlefield Publishers.
• Corner, J. (2017). "Fake news, post-truth and media–political change." Media, Culture & Society, 1100-1107.
• Craib, I. (1992). Modern Social Theory: from Habermas to Parsons, London. Harvester-Wheatsheaf.
• Çelik, N. (2014). Bir İş Kolunun Sosyolojik Analizi: Bankacılık ve Niğde Örneği, Yüksek Lisans Tezi, Niğde Üniversitesi.
• Çelik, N. (2018). Kamusal Alanda Sosyal Taklit: Sosyal Medyada Yeni Gelin Evi İmgesi, Doktora Tezi, Selçuk Üniversitesi.
• d'Ancona, M. (2017). “Post-truth: The new war on truth and how to fight back”. Random House, 2017.
• Davies, W. (2016). "The age of post-truth politics." The New York Times 24: 2016.
• Durkheim, E. 2004. Sosyolojik Yöntemin Kuralları, çev. Cenk Saraçoğlu, Bordo Siyah Yayınları.
• Eagleton, T. (2011). Postmodemizmin Yanılsamaları, çev: Mehmet Küçük, İkinci Basım, Ayrıntı Yayınları, İstanbul.
• Ergun, D. (1973). 100 soruda sosyoloji el kitabı, Gerçek Yayınevi, Ankara.
• Foucault, M. (2006). Deliliğin Tarihi. Çev: Mehmet Ali Kılıçbay, 4. Baskı, İmge Kitapevi Yayınları, Ankara.
• Hobbes, T. (2007). Leviathan veya Bir Din veya Dünya Devletinin İçeriği, Biçimi ve Kudreti, çev. Semih Lim, 6. Baskı, Yapıkredi yayınları, İstanbul.
• Jameson, B. (2018). “God, post-truth”, Theology, Volume: 121 issue: 3, page(s): 180-187.
• Jameson F. (1994). Postmodernizm ya da Geç Kapitalizmin Kültürel Mantığı, çev: Dumrul Sabuncuoğlu, içinde Jameson, F., Lyotard, J. F., Habermas, J., & Zekâ, N., Postmodernizm, Kıyı Yayınları.
• Jameson, F. (1986). “Postmodernizm Üzerine Bir Konuşma”, çev: A. Doğukan, Defter Dergisi, (17), 10-34 .
• Kabakçı, E. (2020). Sosyoloji Tarihi II, İstanbul Üniversitesi Açık ve Uzaktan Eğitim Fakültesi, İstanbul Üniversitesi Yayınları.
• Kant, I. (1784). “An answer to the question: 'What is enlightenment?” trans. H. B. Nispet, Penguin UK, 2013.
• Kılıçbay, M. A. (2006). Önsöz, Deliliğin Tarihi, çev: Mehmet Ali Kılıçbay, 4. Baskı, İmge Kitapevi Yayınları, Ankara.
• Köktürk, M. (2020). “Post-Truth ya da Mağaraya Dönüş”, Pasajlar Dergisi: Post-Truth Çağı, (2):4, 35-55.
• Kraut, R., ve S. Skultety, eds. (2005). Aristotle's Politics: critical essays. Rowman & Littlefield Publishers.
• Lewandowsky, S., Ullrich KH E., ve J. Cook. (2017). "Beyond misinformation: Understanding and coping with the “post-truth” era." Journal of applied research in memory and cognition 6.4: 353-369.
• Loseke, D. R. (2018). "Narrative and the Politics of Meaning in a “Post-Fact” World." Social Problems 65.1: 1-10.
• Lyotard, J.F. (2007). Fenomenoloji çev: İsmet Birkan, Kültür Kitaplığı: 73, Ekim, Ankara.
• Macfie, A. L. (2013). The individual in society: Papers on Adam Smith, Routledge.
• Marx, K. (1973). Karl Marx on society and social change: with selections by Friedrich Engels. Edited and with an introduction by Neil J. Smelser, University of Chicago Press.
• Mcintyre, L. (2018). Post-truth. The MIT Press Publications.
• Mead, H., G. (2017). Zihin, Benlik ve Toplum. Çev: Yeşim Erdem, Heretik Yayınları, Ankara.
• Özkalp, E. (1995). Sosyolojiye Giriş, Anadolu Üniversitesi Yayınları, Eskişehir.
• Parsons, T. (2015). Toplumsal Eylemin Yapısı, Cilt I, çev. Adem Bölükbaşı, Sakarya Üniversitesi Kültür Yayınları.
• Berger, P. L. ve L., Thomas. (1991). The Social Construction of Reality A Treatise in the Sociology of Knowledge, 5. Basım, Penguin Books.
• Raptis, B. K. (2020). “Böyle Söylerdi Nietzsche: Nihilizm, Post-Truth ve Benzerleri”, Pasajlar Dergisi: Post-Truth Çağı, (2):4, 57-71.
• Ritzer, G. (2011). Modern Sosyoloji Kuramları, çev: Himmet Hülür, De Ki Basım Yayım, Ankara.
• Rose, A. M. (1962). “A Systematic Summary of Symbolic Interaction Theory” in Human Behavior and Social Processes: An Interactionist Approach, 3-19, Routledge.
• Russell, C. (2017). "Second culture and second nature: Fact, post-fact, and the social construction of scientific objects." Sociologija Mintis ir Veiksmas 40.01: 11-25.
• Schütz, A. (2018). Fenomenloji ve Toplumsal İlişkiler, çev: Adnan Akan, Seyda Kesikoğlu, Heretik yayınları, Ankara.
• Senemoğlu, O. (2016). “Antik Yunan Siyasal Düşünüşünde İnsan Doğası ve Toplum Anlayışı: Platon ve Aristoteles”. İnsan ve İnsan, 3(10).
• Sismondo, S. (2017). "Post-truth?" Social Studies of Science, Volume: 47 issue: 1, page(s): 3-6.
• Smith, A. (2017). Ahlaki Duygular Kuramı, çev. Berkay Tartıcı, Liber Plus Yayınları, İstanbul.
• Sunar, L. (2012). “Weber'in İktisat Sosyolojisi: Uygarlığı Anlamanın Anahtarı Olarak İktisadi Zihniyet”, Sosyoloji Konferansları, (45), 19-42.
• TED Global (2013). How realiable is your memory? : Psychologist Elizabeth Loftus, June 2013, Erişim adresi: https://www.ted.com/talks/elizabeth_loftus_how_reliable_is_your_memory Erişim tarihi: 03.12.2018.
• TEDx London Business School. (2017). What to trust in a "post-truth" world : Alex Edmans, Erişim Adresi: https://www.ted.com/talks/alex_edmans_what_to_trust_in_a_post_truth_world, Erişim Tarihi: 03.12.2018.
• Teubert, W. (2010). Meaning, discourse and society. Cambridge University Press.
• Topakkaya, A. (2008). “Adalet Kavramı Bağlamında Aristoteles-Platon Karşılaştırması”. FLSF (Felsefe ve Sosyal Bilimler Dergisi), (6), 27-46.
• Turner, B. S. (2014). Klasik Sosyoloji, çev: İdil Çetin, İletişim Yayınları, İstanbul.
• Waisbord, S. (2018). "Truth is what happens to news: On journalism, fake news, and post-truth." Journalism studies 19.13: 1866-1878.
• Weber, M. (2011). Sosyolojinin Temel Kavramları, Yarın yayınları, İstanbul.