WARRIOR EMPEROR OF THE HAN DYNASTY: HAN WU DI 汉 武帝

Yıl 2021, Cilt: 20 Sayı: 79, 1484 - 1497, 01.07.2021

Nurcan Kalkır

https://doi.org/10.17755/esosder.835869

Öz

HAN HANEDANLIĞININ SAVAŞÇI İMPARATORU: HAN WU DI 汉武帝

Öz

Bu makalenin konusu Han Hanedanlığı döneminin (M.Ö.206-M.S.220) yedinci İmparatoru Han Wu Di’nin politikaları ve Hunlarla mücadelesidir. Amacı, Wu Di’nin siyasi, askeri, ekonomik politikalarına, onun döneminde yaşanan Hun-Çin savaşlarına ve iki devlet arasında değişen ilişkilere ışık tutmaktır. Çalışmada birincil tarih kaynakları kullanılmıştır. Araştırma, Wu Di’nin klasik Çin tarih kayıtlarındaki biyografileri taranarak gerçekleştirilmiştir. Wu Di, siyaset, askeri örgütlenme, bürokrasi ve ekonomi alanlarında köklü reformlar yapmıştır. Ayrıca Konfüçyüs öğretileri doğrultusunda gerçekleştirdiği uygulamalarla dikkat çekmiştir. Wu Di’nin hüküm sürdüğü döneme damgasını vuran bir diğer olgu ise Hun-Çin ilişkilerinde yaşanan değişimdir. Han Hanedanlığının kurulduğu yıllarda Çin siyasi, askeri ve ekonomik alanlarda oldukça zayıf bir durumdadır. Hunlar ise Mo Dun liderliğinde hızla güçlenmektedir. Hunlar sık sık Çin topraklarında yağmalar yapmaktadır. Bazen ise bu yağmalar kuşatmalara kadar gitmiş ve her seferinde ardından barış anlaşmaları yapılmıştır. Han Wu Di döneminde bu barış antlaşmaları son bulmuştur. Çin için sürekli bir tehdit unsuru sayılan Hunlarla olan ilişkiler farklı bir boyut kazanmış ve iki devlet tarihinde de büyük ölçüde önemli olan Hun-Çin savaşları yaşanmaya başlamıştır. Bu savaşlar sonucunda Hunlar Çin için ciddi bir tehdit olmaktan çıkmıştır. Wu Di, savaş yanlısı politikalarıyla Çin ve Türk tarihinin en etkili hükümdarlarından biri olmuştur.

Anahtar Kelimeler

Han Wu Di, Liu Che, Hun-Çin savaşları

Kaynakça

• Bedel, Burçin, Çin’in Batı Han Hanedanlığı Hükümdarı Han Wu Di’nin Batı Bölgesi Politikası, Ankara Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Doğu Dilleri ve Edebiyatları (Sinoloji) Anabilim Dalı, Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, 2015.
• Chang, Chun-Shu, Military Aspects of Han Wu Ti’s Northern and Northwestern Campaigns, Harvard Journal of Asiatic Studies, Harvard-Yenching Institute, 1966, Vol. 26, 1966, s. 148-173. http://www.jstor.com/stable/2718463 erişim tarihi: 16.06.2020
• Eberhard, Wolfram, Çin Tarihi, Türk Tarih Kurumu Basımevi, Ankara, 1995.
• Li, 黎, Dongfang东方, Xishuo Qin Han细说秦汉, Shanghai Renmin Chubanshe，Shanghai, 2013.
• Shan善, Cong从, Zhongguo Huangdi Quanzhuan 中国皇帝全传, Zhongguo Huaqiao Chubanshe, Pekin, 2011.
• Türker, Nurcan, Han Hanedanlığı Döneminde Hunlarla Yürütülen He Qin Politikası (Akrabalık Yoluyla Barış Sağlama Politikası) ve Sonuçları, Ankara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, yayımlanmamış doktora tezi, 2014.
• Xu许, Jia Lu嘉璐, Ershisi Shi Quan Shi二十四史全释, Shi Ji, Han Shu, Hanyu Da Cidian Chubanshe, Shanghai, 2004.
• Yolaç, Can, Herkes İçin Çin Tarihi, E Yayınları, İstanbul, 2020.
• Zhang张, Guangming广明，Lidai Mingren Quanzhuan历代名人全传，Shaanxi Sanqin Chubanshe, Xi’an, 2012.