ÇAVLUM ORTA TUNÇ ÇAĞI NEKROPOLÜ’NDE ELE GEÇEN LÜLETAŞI MÜHÜR

Yıl 2006, Cilt: 5 Sayı: 16, 17 - 21, 01.08.2006

Doç. Dr. A. Nejat Bilgen

Öz

-

Anahtar Kelimeler

-

ÇAVLUM ORTA TUNÇ ÇAĞI NEKROPOLÜ’NDE ELE GEÇEN LÜLETAŞI MÜHÜR

Öz

Eskişehir İlinin 16 kilometre doğusunda, Alpu Ovası’ndaki Çavlum Köyü’nde 1999-2002 yılları arasında gerçekleştirilen kurtarma kazılarında 73 adet mezar ele geçmiş ve bu mezarlığın Orta Tunç Çağı’na ait olduğu anlaşılmıştır. Mezarlığın çoğu küp ve çömlek mezar olup, basit toprak, taş sanduka ve oda mezar tipleri de görülmüştür. Ölü hediyesi olarak mezarlara bırakılan eserler arasında en ilginç olanlardan biri lületaşından yapılmış bir adet damga mühürdür. Bu mühür Çavlum mezarlığında tek örnekle temsil edilen taş sanduka mezarda ele geçmiştir. Damga mührün baskı yüzeyinde sadece bir çizgi bulunmaktadır. Bu çizginin oluşturulması sırasında mührün kenarı kırılmış olmalıdır. Ancak gene de lületaşı gibi nadir bir malzemeden yapıldığı için bir çocuğun mezarına bırakılacak kadar önemini korumuştur. En önemli lületaşı yatakları Eskişehir Bölgesi’nde bulunmakta ve bu madenin, en eski dönemlerden beri bu bölgede bilindiği anlaşılmaktadır. Çavlum Köyü Orta Tunç Çağı Mezarlığı’nda ele geçen lületaşı mührün tam bir eser olarak karşımıza çıkmış olması lületaşı madeninin kullanım tarihi açısından da önemli bir bulgudur

Anahtar Kelimeler

Lületaşı, Çavlum Köyü, Orta Tunç Çağı Nekropolü, Damga Mühür

Kaynakça

• Bilgen, A. Nejat (2006), Çavlum Eskişehir Alpu Ovası’nda Bir Orta Tunç Çağı Mezarlığı, Anadolu Üniversitesi (Basımda), Eskişehir.
• Bilim, Cahit (1999), “Deniz Köpüğü, Lületaşı”, Ankara Üniversitesi Osmanlı Tarihi Araştırma ve Uygulama Merkezi Dergisi, Sayı: 8, Ankara, s. 91.
• Budanur, Gülseren (1977), MTA Enstitüsünce Bilinen Türkiye Yer altı Kaynakları Envanteri, Maden Tetkik ve Arama Enstitüsü Yayınları, No. 168, Ankara, s. 298.
• Emre, Kutlu (1978), Yanarlar, Afyon Yöresinde Bir Hitit Mezarlığı / A Hittite Cemetery Near Afyon, Türk Tarih Kurumu, Ankara.
• Lamb, Winifred (1937), Excavation at Kusura Near Afyonkarahisar, Archaeologia LXXXVI, London.
• Lamb, Winifred (1938), Excavation at Kusura Near Afyonkarahisar, Archaeologia LXXXVII, London.
• Mellink, J. Machteld (1956), A Hittite Cemetery at Gordion, Philedelphia.
• MTA (1975), Türkiye Maden ve Diğer Yer altı Kaynakları Genel Envanteri, Maden Tetkik ve Arama Enstitüsü Yayınları, No. 154, Ankara, s. 22.
• Orthmann, Winfried (1967), Das Gräberfeld Bei Ilıca, Wiesbaden.
• Özsait, Mehmet (1997), “1995 Yılı Harmanören Mezarlık Kazısı”, XVIII. Kazı Sonuçları Toplantısı I, Ankara, s. 457-474.
• Özsait, Mehmet (2000), “1998 Yılı Harmanören (Göndürle Höyük) Mezarlık Kazısı”, 22. Kazı Sonuçları Toplantısı 1, Ankara, s. 371-380.
• Özsait, Mehmet (2001), “1999 - 2000 Yılları (Göndürle Höyük) Harmanören Mezarlık Kazısı”, 23. Kazı Sonuçları Toplantısı 1, Ankara, s. 327-340.
• Özsait, Mehmet (2002), “2001 Yılı Harmanören (Göndürle Höyük) Mezarlık Kazısı”, 24. Kazı Sonuçları Toplantısı 1, Ankara, s. 307-318.
• Özsait, Mehmet (2003), “2002 Yılı Harmanören Mezarlık Kazısı”, 25. Kazı Sonuçları Toplantısı 2, Ankara, s. 441-450.
• Özsait, Mehmet (2004), “2003 Yılı Harmanören-Göndürle Höyük Mezarlık Kazısı”, 26. Kazı Sonuçları Toplantısı 2, Ankara, s. 319-330.
• Seeher, Jürgen (2000), Die Bronzezeitlitliche Necropole von Demircihüyük - Sarıket, Ernst Wasmuth Verlag, Tübingen.
• Türktüzün, Metin (2002), “Kütahya ili, Merkez, Ağızören Köyü’ndeki Hitit Nekropolü Kurtarma Kazısı”, 12. Müze Çalışmaları ve Kurtarma Kazıları Sempozyumu, Ankara, s. 241-250.
• Korfmann, Manfred (1987), Demircihüyük. Die Ergebnisse der Ausgrabungen 1975-1978. Naturwissenschaftliche Untersuchungen, Band II, Mainz am Rhein. RESİMLER
• Resim1: Çavlum Orta Tunç Çağı Nekropolü’nden genel görünüm
• Resim2: 50 numaralı taş sanduka mezar ve detayı
• Resim4: Lületaşı mühür
• Resim3: Lületaşı mühür
• Resim5: Mührün baskı yüzeyi